ਮਈ ਨੂੰ ਮਜਦੂਰ ਦਿਵਸ ਮਨਾਇਆ ਗਿਆ । 2500 ਬੰਦਿਆਂ ਦਾ ਖਾਣਾ ਤਿਆਰ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ । ਬਾਈ ਕੁ ਸੌ ਬੰਦਾ ਆਇਆ । ਖਾਣਾ ਦੋ ਕੁ ਹਜਾਰ ਬੰਦੇ ਨੇ ਖਾਧਾ । ਇਹਨਾਂ ਦੋ ਕੁ ਹਜਾਰ ਬੰਦਿਆਂ ਨੇ ਪੱਚੀ ਸੌ ਬੰਦਿਆਂ ਦਾ ਖਾਣਾ,ਖਾਧਾ ਘੱਟ ਖੇਹ ਖਰਾਬ ਵੱਧ ਕਰਿਆ । ਡਸਟਬਿੰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਰੋਟੀਆਂ ਦੇ ਥੱਬੇ,ਚਾਵਲ,ਦਾਲਾਂ ਸਬਜੀਆਂ,ਅਚਾਰ,ਦਹੀਂ,ਸਲਾਦ,ਮਤਲਬ ਖਾਣ ਲਈ ਰੱਖਿਆ ਸਾਰਾ ਕੁੱਝ ਈ ਸਾਡੇ ਪ੍ਰਬੰਧਕਾਂ ਦਾ ਮੂੰਹ ਚਿੜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ । ਕਿਉਂਕਿ ਸਾਡੇ ਸਮੇਤ ਹੋਰਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਖਾਣ ਲਈ,ਕੁੱਝ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੀ । ਹਾਂ,ਵੇਖਣ ਲਈ ਬਚੇ ਹੋਏ ਵੇਸਟੇਜ ਖਾਣੇ ਦੇ ਭਰੇ ਡਸਟਬਿੰਨ ਜਰੂਰ ਸਨ ।
ਉਦਾਹਰਨਾਂ ਹੋਰ ਵੀ ਬਹੁਤ ਨੇ,ਪਰ ਸਿਰਫ ਦੋ ਲਿਖਦਾਂ । ਸਾਡੀ ਯੂਨੀਅਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸ੍ਰ ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਟੌਹੜਾ ਦੀ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਸੀ । ਇੱਕੋ ਗੱਲ ਲਿਖਾਂਗਾ,ਬਾਕੀ ਤੁਸੀਂ ਖੁਦ ਸਮਝ ਲਿਓ,ਬੀ ਕੀ ਹੋਇਆ ਹੋਊ । ਹੋਰ ਆਈਟਮਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ,ਜਲੇਬੀਆਂ ਵੀ ਸਨ । ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਉਹ ਜਲੇਬੀਆਂ ਸਾਂਭੀਆਂ, ਜੋ ਤਿਆਰ ਸਨ । ਫੇਰ ਓਧਰ ਟੁੱਟ ਕੇ ਪੈ ਗਏ,ਜਿੱਧਰ ਜਲੇਬੀਆਂ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਸੀ । ਪਤੰਦਰਾਂ ਨੇ,ਚਾਸਣੀ ਵਿੱਚ ਡੁੱਬਣ ਦਾ ਇੰਤਜਾਰ ਵੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ । ਕੱਚੀਆਂ, ਭਾਵ ਸਿਰਫ ਤਲੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਈ ਬਿਨਾਂ ਮਿੱਠੇ ਤੋਂ ਸਮੇਟ ਲਈਆਂ ।
ਇਉਂ ਈ,ਇਕੇਰਾਂ ਧਰਨੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਰੋਟੀਆਂ ਨਾਲ ਆਲੂ ਜੀਰਾ ਵਰਤਾਉਣ ਦਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਸੀ । ਮੈਂ,ਬਾਤਸ਼,ਚੀਮਾ ਤੇ ਦੋ ਚਾਰ ਹੋਰ,ਵਰਤਾ ਰਹੇ ਸੀ । ਰੋਟੀਆਂ ਅਤੇ ਆਲੂਆਂ ਵਾਲੇ ਦੇਗੇ ਜਿਪਸੀ ਵਿੱਚ ਰੱਖੇ ਹੋਏ ਸਨ । ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਲਾਈਨ ਵਿੱਚ ਲੱਗਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਗਿਆ । ਕਿਹੜੀ ਲਾਈਨ !!!! ਅਜਿਹੀ ਭੁੱਖ ਜਾਗੀ ਕਿ ਮਾਰ ਮਾਰ ਹੁੱਡੇ,ਜਿਪਸੀ ਦੀ ਤ੍ਰਿਪਾਲ ਪਾੜ ਦਿੱਤੀ ਤੇ ਕੁਸ਼ ਮਿੰਟਾਂ ਵਿੱਚ ਹੀ,ਸਾਰਾ ਕੁੱਝ ਕਲੀਨ । ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਥਾਂ ਥਾਂ ‘ਤੇ ਰੋਟੀਆਂ ਤੇ ਆਲੂ ਖਿੱਲਰੇ ਮਿਲੇ ।
ਪਰਸੋਂ ਚੌਥ, Surjit Singh ਜੀ ਨਾਲ ਇਸੇ ਵਿਸ਼ੇ ‘ਤੇ ਗੱਲ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ । 2011 ਵਿੱਚ, ਜਪਾਨ ਵਿੱਚ ਤਸੁਨਾਮੀ ਸਮੁੰਦਰੀ ਤੂਫਾਨ ਆਇਆ ਸੀ । ਹਜਾਰਾਂ ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ । ਲੱਖਾਂ ਘਰੋਂ ਬੇਘਰ ਹੋ ਗਏ ਸਨ । ਜਪਾਨੀਆਂ ਦਾ ਸਬਰ ਸੰਤੋਖ ਵੇਖੋ । ਜੇਕਰ ਦੋ ਸੌ ਬੰਦੇ ਨੂੰ ਸੌ ਪੈਕੇਟ ਬਰੈਡਾਂ ਦੇ ਮਿਲਦੇ ਤਾਂ ਉਹ ਅਰਾਮ ਨਾਲ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਵੰਡ ਕੇ ਛਕ ਲੈਂਦੇ ।
1993 ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਹੜ੍ਹ ਆਏ । ਸਾਡੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਇੱਕ ਬੰਦੇ ਨੇ ਰਸਦ ਵੰਡਣ ਆਉਣ ਵਾਲਿਆਂ ਤੋਂ ਏਨਾ ਆਟਾ ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਰ ਲਿਆ ਕਿ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਸੁੱਟਣਾ ਪਿਆ । ਕਿਉਂਕ ਸੁੰਡ ਪੈਣ ਕਾਰਨ ਉਹ ਆਟਾ ਡੰਗਰਾਂ ਨੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਖਾਧਾ । ਬਾਬੇ ਨਾਨਕ ਨੂੰ ਜਪਾਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਜਾਣਦੇ ਨਹੀਂ ਹੋਣੇ । ਨਾ ਹੀ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬਾਬੇ ਦੇ ਵੰਡ ਛਕਣ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤ ਦਾ ਪਤਾ ਹੋਣਾ । ਪਰ ਓਹਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸਾਰਾ ਕੁੱਝ ਹੈ । ਪਰ ਅਸੀਂ ਇਸ ਨੂੰ ਤਿਆਗ ਰਹੇ ਹਾਂ ।
ਸਾਡੇ ਵਡੇਰਿਆਂ ਨੇ ਜੰਗਲਾਂ ਵਿੱਚ ਲੁਕ ਛਿਪ ਕੇ ਰਹਿੰਦਿਆਂ, ਜੋ ਮਿਲਿਆ ਉਸਨੂੰ ਵੰਡ ਕੇ ਛਕਿਆ । ਭੁੱਖੇ ਭਾਣੇ,ਵੈਰੀਆਂ ‘ਤੇ ਟੁੱਟ ਕੇ ਪੈਂਦੇ ਰਹੇ । ਪਰ ਅਸੀਂ ਲੋਕ ਰੱਜ ਕੇ ਵੀ ਬਹੁਤੀ ਵੇਰਾਂ ਭੁੱਖ ਵਿਖਾ ਦਿੰਦੇ ਆਂ ।
Jaswinder Punjabi
