ਅਭਿਮੰਨਿਊ ਅਰਜੁਨ ਦਾ ਇਕਲੌਤਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ। ਮੈਦਾਨੇ ਜੰਗ ਵਿਚ ਉਸਨੂੰ ਦੁਸ਼ਮਨਾਂ ਨੇ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ। ਅਰਜਨ ਉਸ ਦੀ ਲਾਸ਼ ਨੂੰ ਚੁੱਕ ਲਿਅਾਇਆ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਕੋਲ, ਤੇ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ, “ਭਗਵਾਨ,ਤੁਹਾਡੇ ਹੁੰਦਿਆਂ ਹੋਇਆ ਮੇਰਾ ਇਕਲੌਤਾ ਬੱਚਾ ਚਲਾ ਜਾਏ,ਮੇਹਰ ਕਰੋ ! ਬਖ਼ਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ ! ਇਸ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਦਾ ਕਰੋ।” ਤੇ ਹੁਣ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਵਰਗਾ ਪੁਰਸ਼ ਢੰਗ ਨਾਲ ਸਮਝਾਏਗਾ ਤੇ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਕਹਿੰਦੇ, “ਅਰਜੁਨ, ਤੂੰ ਅਸਲੀਅਤ ਨੂੰ ਸਮਝ, ਹਕੀਕਤ ਨੂੰ ਸਮਝ।” ਮੌਤ ਕੀ ਹੈ …

ਹਾਲ ਅੰਦਰ ਇਕ ਪਾਸੇ ਦੀ ਕੰਧ ਤੇ ਵੱਡੇ ਬੈਨਰ ਤੇ ਲਿਖਿਆ ਸੀ,”ਸੰਪੂਰਨ ਬ੍ਰਹਮਚਾਰ ਹੀ ਸੰਪੂਰਨ ਅਹਿੰਸਾ ਹੈ।” ਇਸ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਆਚਾਰੀਆ ਰਜਨੀਸ਼ ਦੀ ਇਕ ਉਕਤੀ ਯਾਦ ਆ ਗਈ ਕਿ ਬ੍ਰਹਮਚਾਰੀ ਅਤੇ ਬਲਾਤਕਾਰੀ ‘ਚ ਕੋਈ ਖਾਸ ਫਰਕ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਬਲਾਤਕਾਰੀ ਦੂਸਰੇ ਨਾਲ ਧੱਕਾ ਅਤੇ ਜਬਰਦਸਤੀ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਬ੍ਰਹਮਚਾਰੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨਾਲ। ਧੱਕਾ ਅਤੇ ਜਬਰਦਸਤੀ ਕਰਨ ਨੂੰ ਅਹਿੰਸਾ ਨਹੀਂ ਹਿੰਸਾ ਕਹੀਦਾ ਹੈ। ਆਪਣੇ ਬਾਬਿਆਂ ਨੇ …

ਸਿੱਖਾਂ ਨੇ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ, “ਮਹਾਰਾਜ! ਅਰਥ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਕੁਛ ਜਾਣਦੇ ਨਹੀਂ ਤੋ ਫਿਰ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦਾ ਲਾਹਾ?” ਚੱਲ ਰਹੇ ਸਨ ਔਰ ਚਲਦਿਆਂ ਚਲਦਿਆਂ ਸਿੱਖਾਂ ਨੇ ਗੁਰੂ ਹਰਿਰਾਇ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਨੂੰ ਇਹ ਪ੍ਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਸੀ। “ਪਾਠ ਕਰੇਂ ਹਮ ਨਿਤਿ ਗੁਰਬਾਣੀ। ਅਰਥ ਪਰਮਾਰਥ ਕਿਛੁ ਨਾ ਜਾਨੀ। ਜੋ ਮਾਰਗ ਗੁਰ ਸਬਦ ਬਤਾਵਹਿ। ਸੋ ਹਮ ਤੇ ਨਹੀਂ ਜਾਤਿ ਕਮਾਵਹਿ।” ਚਲਦਿਆਂ ਚਲਦਿਆਂ ਮਹਾਰਾਜ ਦਾ ਪੈਰ ਇਕ ਅੈਸੀ ਠੀਕਰੀ ਨਾਲ ਟਕਰਾਇਆ ਜੋ …

ਤੂੰ ਕੀ ਹੈਂ ,,?,, ਤੂੰ ਆਪਣਾ ਫੈਸਲਾ ਖੁਦ ਕਰ ,, ਕੋਈ ਦੂਸਰਾ ਤੇਰੇ ਬਾਰੇ ਸਹੀ ਫੈਸਲਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ ,, ਦੂਸਰਾ ਅਗਰ ਤੇਰਾ ਕੋਈ ਆਪਣਾ ਹੈ , ਤਾਂ ਉਹ , ਖੁਸ਼ਾਮਦ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ,, ਦੂਸਰਾ ਅਗਰ ਤੇਰਾ ਕੋਈ ਬੇਗਾਨਾ ਹੈ , ਤਾਂ ਉਹ , ਨਿੰਦਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ,, ਤੂੰ ਉਹੀ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਹੈਂ , ਜੋ ਤੂੰ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਿਹਾਂ ਹੈਂ ,, ਤੇਰੇ ਮਨ …

ਨਾਨਕ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਤੇ ਨਾਨਕ ਦੀ ਮਾਂ ਨੇ ਦਸਤਕ ਦਿੱਤੀ ਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬੇਟਾ ਹੁਣ ਸੌ ਵੀ ਜਾਓ ਰਾਤ ਕਰੀਬ ਕਰੀਬ ਬੀਤਣ ਵਾਲੀ ਹੈ । ਨਾਨਕ ਚੁੱਪ ਹੋ ਗਏ ਤੇ ਅੱਧੀ ਰਾਤ ਦੇ ਹਨੇਰੇ ਵਿਚ ਇਕ ਪਾਪੀਹੇ ਨੇ ਜੋਰ ਜੋਰ ਦੀ ਪਰਹਿਉ ਪਰਹਿਉ ਦੀ ਆਵਾਜ ਕੀਤੀ ਨਾਨਕ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੁਣ ਮਾਂ ਅਜੇ ਤਾ ਪਾਪੀਹਾ ਵੀ ਚੁੱਪ ਨਹੀ ਹੋਇਆ ਆਪਣੇ ਪਿਆਰੇ ਦੀ ਪੁਕਾਰ ਕਰ ਰਹਿਆ ਹੈ …