ਜਿਵੇਂ ਧਰਤੀ ਵੱਲ ਹਰੇਕ ਵਸਤੂ ਖਿੱਚੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ
ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮੈਂ ਤੇਰੇ ਵੱਲ।
ਹਰਸਿਮ
ਜਿਵੇਂ ਧਰਤੀ ਵੱਲ ਹਰੇਕ ਵਸਤੂ ਖਿੱਚੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ
ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮੈਂ ਤੇਰੇ ਵੱਲ।
ਹਰਸਿਮ
ਕਿਸੇ ਮੈਨੂੰ ਸੋਹਣਾ ਆਖਿਆ,
ਅਖੇ ਸਿਮਰ! ਤੂੰ ਸੋਹਣਾ ਲੱਗਦੈ।
ਮੈਂ ਸੋਹਣਾ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ,
ਮੇਰੇ ਤਾਂ ਧੱਬੇ ਬਹੁਤ ਲੱਗੇ ਨੇ।
ਤੁਸੀਂ ਕਿਵੇਂ ਆਖ ਦਿੱਤਾ?
ਕਿ ਮੈਂ ਸੋਹਣਾ ਹਾਂ।
ਕੇਰਾਂ ਦੁਨੀਆ ਤੋਂ,
ਮੇਰੇ ਬਾਰੇ ਜਾਣ ਤਾਂ ਲੈਂਦੇ।
ਕੀ ਪਤਾ ਤੁਹਾਨੂੰ ਵੀ,
ਸਰੀਰ ‘ਤੇ ਲੱਗੇ ਧੱਬੇ ਦਿਖ ਜਾਂਦੇ।
ਹਰਸਿਮ
ਅਸੀਂ ਦੋਨੋਂ ਦੋ ਵੱਖ ਸਰੀਰ ਹਾਂ,
ਦੁਨੀਆ ਲਈ ਸਾਡੀ ਪਹਿਚਾਣ ਵੀ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੀ ਹੈ,
ਉਹ ਲੜਕੀ ਹੈ ਅਤੇ ਮੈਂ ਲੜਕਾ ਹਾਂ,
ਪਰ ਜੇ ਆਸ਼ਿਕ ਦੀ ਨਿਗ੍ਹਾ ਨਾਲ ਦੇਖੀਏ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਇੱਕ ਹਾਂ,
ਸਾਡਾ ਦਿਲ ਵੀ ਇੱਕ-ਦੂਜੇ ਲਈ ਹੀ ਧੜਕਦਾ ਹੈ,
ਸਾਡਾ ਰਿਸ਼ਤਾ ਆਮ ਨਹੀਂ ਹੈ,
ਇਹ ਬਾਗ ਦੇ ਉਸ ਗੁਲਾਬ ਦੇ ਬੂਟੇ ਜਿਹਾ ਹੈ,
ਜਿਸਦੀ ਦਿੱਖ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਬੂ ਸਾਰੇ ਬਾਗ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਔਰ
ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ,
ਬਗੀਚੇ ਵਿੱਚ ਟਹਿਲਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਵੀ ਉਸ ਬੂਟੇ ਦੇ ਹੀ
ਆਸ਼ਿਕ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ,
ਇਹ ਇਸ਼ਕ ਦਾ ਪਾਕ ਰਿਸ਼ਤਾ ਹੈ,
ਜੋ ਖੁਦਾ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਦੋਨਾਂ ਨੂੰ ਤੋਹਫੇ ਵਜੋਂ ਬਖਸ਼ਿਆ ਹੈ,
ਅਸੀਂ ਵੀ ਜਿਸਮਾਨੀ ਨਹੀਂ,
ਸਗੋਂ ਰੂਹਾਨੀ ਰਿਸ਼ਤਾ ਰੱਖ ਇਸ਼ਕ ਦੀ ਲਾਜ ਰੱਖੀ ਹੈ,
ਉਹ ਮੇਰੇ ਲਈ ਓਨੀ ਹੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ,
ਜਿੰਨਾਂ ਇੱਕ ਪਿਆਸੇ ਲਈ ਪਾਣੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ,
ਉਸਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਮੇਰੇ ਫੱਟਾਂ ‘ਤੇ ਮਰਹਮ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ,
ਮੈਂ ਉਸ ਦਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਉਸਦੇ ਸੁਭਾਅ ਦਾ ਵੀ ਆਸ਼ਿਕ ਹਾਂ,
ਉਹ ਮੈਨੂੰ ਮੇਰਾ ਪੰਜਾਬ ਲੱਗਦੀ ਹੈ,
ਉਸ ਅੰਦਰ ਪੰਜਾਬੀਅਤ ਪਾਣੀ ਵਾਂਗ ਵਗਦੀ ਹੈ,
ਉਹ ਸਾਰੀ ਕਾਇਨਾਤ ਦੀ ਰਾਣੀ ਹੈ,
ਉਸ ਅੰਦਰ ਸਾਰੀ ਕੁਦਰਤ ਸਮਾਈ ਹੋਈ ਹੈ,
ਉਹ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੇ ਇਸ਼ਕ ਨਾਲ ਭਿੱਜੀ ਹੋਈ ਹੈ,
ਉਸ ਅੰਦਰ ਖੁਦਾ ਦਾ ਵਾਸ ਹੈ,
ਉਹ ਗਰਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਠੰਡਕ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਵਾਲੀ ਬਰਫ ਜਿਹੀ ਹੈ,
ਅਤੇ ਸਰਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਅੰਗੀਠੀ ਦੀ ਅੱਗ ਜਿਹੀ ਹੈ,
ਉਹ ਕੋਈ ਆਮ ‘ਤੇ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੀ,
ਉਹ ਬਹੁਤ ਖਾਸ ਹੈ,
ਇਸੇ ਕਾਰਨ ਮੇਰੇ ਰੋਮ-ਰੋਮ ਵਿੱਚ ਉਸਦਾ ਵਾਸ ਹੈ,
ਉਹ ਮੈਨੂੰ ਆਉਣ ਵਾਲਾ ਹਰ ਸਵਾਸ ਹੈ,
ਉਸਦੇ ਨਾਲ ਮੇਰਾ ਰਿਸ਼ਤਾ ਕੋਈ ਆਮ ਨਹੀਂ,
ਸਗੋਂ ਉਹ ਤਾਂ ਮੇਰੇ ਲਈ ਸਾਰੇ ਸੰਸਾਰ ਤੋਂ ਵੀ ਖਾਸ ਹੈ।
ਹਰਸਿਮ
ਮੈਂ ਵੀ ਇੱਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਬਲਾਤਕਾਰੀ ਹਾਂ।
ਮੈਂ ਕਈ ਸਾਲ,
ਕਈ ਸਾਲ,
ਕਈ ਸੌ ਔਰਤਾਂ ਨਾਲ ਬਲਾਤਕਾਰ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ ਹਾਂ।
ਰੱਬ ਦਾ ਵਾਸਤਾ,
ਤੁਸੀਂ ਨਾ ਬਲਾਤਕਾਰੀ ਬਣਨਾ।
ਮੈਂ ਵੀ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਕੱਪੜੇ,
ਓਹਲੇ ਹੋਏ ਅੰਗਾਂ ਨੂੰ,
ਆਪਣੇ ਮਨ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਨਾਲ ਨਿਹਾਰਦਾ ਰਿਹਾ ਹਾਂ।
ਅਤੇ ਮਨ ਅੰਦਰ ਭੱਦੇ,
ਖਿਆਲਾਤਾਂ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੰਦਾ ਰਿਹਾ ਹਾਂ।
ਪਰ! ਮੇਰੀ ਸਜ਼ਾ ਕੀ ਹੈ?
ਮੈਂ ਤਾਂ ਆਜ਼ਾਦ ਘੁੰਮ ਰਿਹਾ ਹਾਂ,
ਅਤੇ ਮੇਰੇ ਵਰਗੇ ਲੱਖਾਂ ਹੀ ਬਲਾਤਕਾਰੀ,
ਤੁਹਾਨੂੰ ਰੋਜ਼ ਮਿਲਦੇ ਹਨ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਦੇ ਪਹਿਚਾਣ ਨਹੀਂ ਹੋਣੀ,
ਉਹ ਝੂਠੇ ਸੱਚ ਦਾ ਨਕਾਬ ਪਹਿਨ ਕੇ,
ਸਾਰੇ ਪਾਸੇ ਘੁੰਮਦੇ ਹਨ।
ਪਰ! ਮੈਂ ਹੁਣ ਉਹ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ,
ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਬਦਲ ਰਿਹਾ ਹਾਂ,
ਜਦੋਂ ਦਾ ਆਸ਼ਿਕ ਹੋਇਆ ਹਾਂ।
ਉਦੋਂ ਦਾ ਭਗਤੀ ਵੱਲ ਨੂੰ ਹੋ ਗਿਆ ਹਾਂ।
ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਖਿਆਲਾਂ ਨੂੰ,
ਆਪਣੇ ਬਲਾਤਕਾਰੀ ਆਦਮ ਨੂੰ,
ਬੜਾ ਔਖਾ ਮਾਰਿਆ ਹੈ।
ਕਈ ਸਾਲ ਲੱਗ ਗਏ,
ਪਰ! ਇਹ ਹੁਣ ਜਾ ਕੇ ਮੁੱਕਿਆ ਹੈ।
ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਆਸ਼ਿਕ ਬਣ ਕੇ ਵੇਖੋ,
ਕੇਰਾਂ ਮੁਹੱਬਤ ਨੂੰ ਅਪਣਾ ਕੇ ਵੇਖੋ।
ਫਿਰ ਤੁਸੀਂ ਵੀ,
ਮੇਰੇ ਜਿਹੇ ਆਸ਼ਿਕ ਕਹਾਓਗੇ,
ਆਜ਼ਾਦ ਅਤੇ ਖੁੱਲੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਵਾਲੇ,
ਪਰ! ਨਾਲ-ਨਾਲ ਪਾਗਲ ਵੀ ਕਹਾਓਗੇ।
ਕੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰ ਹੈ?
ਹਰਸਿਮ
ਉਸਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਵੜਦਿਆਂ ਹੀ,
ਦਿਲ ਦੀ ਧੜਕਣ ਤੇਜ਼ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿਉਂ? |
ਪਰ ਮੈਨੂੰ ਬਹੁਤ ਚੰਗਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ,
ਉਸਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਜਾਣਾ।
ਉਹ ਕਦੇ ਮਿਲਦੀ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿਉਂ?
ਪਰ ਮੈਨੂੰ ਬਹੁਤ ਚੰਗਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ,
ਉਸਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਜਾ ਕੇ,
ਉਸਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰਨਾ।
ਆਏਂ ਤਾਂ ਮੈਂ ਉਸਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ,
ਕਾਲਜ ਆਉਂਦੀ-ਜਾਂਦੀ ਨੂੰ ਵੀ ਵੇਖਿਆ ਹੈ,
ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਮੈਨੂੰ ਦੂਰ ਖੜ੍ਹੇ ਨੂੰ।
ਅਸੀਂ ਇੱਕ ਦੂਸਰੇ ਨੂੰ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ,
ਪਰ ਕਦੇ ਬੁਲਾਇਆ ਨਹੀਂ ਹੈ,
ਬਲਾਉਣਾ ਕੀ!
ਅਸੀਂ ਕਦੇ ਮਿਲੇ ਹੀ ਨਹੀਂ।
ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿਉਂ?
ਪਰ ਬਿਨ ਬੁਲਾਏ,
ਬਿਨ ਮਿਲੇ ਹੀ,
ਇੱਕ ਦੂਸਰੇ ਨੂੰ ਵੇਖ,
ਸਾਡੇ ਸਾਰੇ ਦੁੱਖ ਆਲੋਪ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਚਿਹਰਿਆਂ ‘ਤੇ ਮਿੱਠੀ ਜਿਹੀ ਮੁਸਕਾਨ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ,
ਦੁਨੀਆ ਆਪਣੀ-ਆਪਣੀ ਲੱਗਦੀ ਹੈ,
ਚਾਰੋਂ ਓਰ ਮੁਹੱਬਤ ਦੀ ਖੁਸ਼ਬੂ ਫੈਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਉਸ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਜਾਣਾ,
ਉਸਨੂੰ ਦੂਰ ਖੜ੍ਹ ਵੇਖਣਾ,
ਵੇਖ ਕੇ ਮਿੱਠਾ ਜਿਹਾ ਹੱਸਣਾ।
ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿਉਂ?
ਪਰ ਇਹ ਸਾਰਾ ਕੁੱਝ,ਮੈਨੂੰ ਮਰੇ ਹੋਏ ਨੂੰ,
ਫਿਰ ਤੋਂ ਜੀਵਿਤ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
ਹਰਸਿਮ
ਰੂਹਾਂ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰੀ ਸੀ,
ਇਸ਼ਕ ਦੀ ਬਾਤ ਉਸਨੇ।
ਫਿਰ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿਉਂ?
ਜਦ ਮੈਂ ਹੋਟਲ ਰੂਮ,
ਜਾਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰਿਆ, ਉਹ ਰੁੱਸ ਕਿਉਂ ਗਿਆ?
ਹਰਸਿਮ
ਮੈਂ ਆਸ਼ਿਕ ਹਾਂ,
ਉਸ ਕੁੜੀ ਦਾ,
ਜੋ ਸੁਰਤ ਤੋਂ ਜਮਾਂ ਹੀਰ ਲੱਗਦੀ,
ਸੀਰਤ ਤੋਂ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਜਿਹੀ ਅਮੀਰ ਲੱਗਦੀ।
ਮੈਂ ਆਸ਼ਿਕ ਹਾਂ,
ਉਸ ਕੁੜੀ ਦਾ,
ਜੋ ਸੁਬਾਹ ਉੱਠ ਜਪੁ ਜੀ ਪੜ੍ਹਦੀ,
ਖੁੱਲ੍ਹੇ ‘ਤੇ ਨਿੱਤ ਸਬਜ਼ੀ ਧਰਦੀ।
ਮੈਂ ਆਸ਼ਿਕ ਹਾਂ,
ਉਸ ਕੁੜੀ ਦਾ,
ਜੋ ਰੁਹ ਤੋਂ ਇਸ਼ਕ ਹੈ ਕਰਦੀ,
ਨਾ ਰੰਗ-ਰੂਪ ‘ਤੇ ਆ ਮਰਦੀ।
ਮੈਂ ਆਸ਼ਿਕ ਹਾਂ,
ਉਸ ਕੁੜੀ ਦਾ,
ਜੋ ਪੂਰੇ ਸਾਰੇ ਚਾਅ ਕਰਦੀ,
ਲਿਖਤਾਂ ‘ਹਰਸਿਮ’ ਦੀਆਂ ਚਿੱਤ ਲਾ ਪੜਦੀ।
ਮੈਂ ਆਸ਼ਿਕ ਹਾਂ,
ਉਸ ਕੁੜੀ ਦਾ,
ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਪਿਆਰ ਮਾਪਿਆਂ ਨੂੰ ਕਰਦੀ,
ਦੂਜਾ ਮੈਨੂੰ ਖੋਹਣ ਤੋਂ ਵੀ ਡਰਦੀ।
ਹਰਸਿਮ
ਮੈਂ ਮਾਂ ਮੇਰੀ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਾ,
ਉਹ ਹੈ ਮੇਰਾ ਦੂਜਾ ਰੱਬ ਜੀ,
ਮਾਂ ਮੇਰੀ ਦਾ ਸਰੂਪ ਹੈ ਸੁੱਚਾ,
ਹੱਸ ਦੁੱਖ ਕੱਟ ਲੈਂਦੀ ਸਭ ਜੀ,
ਮੈਂ ਮਾਂ ਮੇਰੀ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਾ|
ਮੈਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨਾ ਉਸ ਪਾਠ ਸਿਖਾਇਆ,
ਨਾਲੇ ਆਪ ਪੜੇ ਨਿੱਤ ਜਪੁ ਜੀ,
ਉਸਨੂੰ ਪਤਾ ਝੱਟ ਹੀ ਲੱਗ ਜਾਂਦਾ,
ਜਦ ਪਾਉਦਾ ਹਾਂ ਮੈਂ ਕੋਈ ਜੱਬ ਜੀ,
ਮੈਂ ਮਾਂ ਮੇਰੀ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਾ,
ਡਾਕਟਰ ਬਣ ਕਰੇ ਮਰਹਮ ਮੇਰੇ,
ਸੱਟ ਲੈਦੀ ਮੇਰੀ ਝੱਟ ਲੱਭ ਜੀ,
ਅਕਲ ਦੀ ਹੀ ਸਦਾ ਗੱਲ ਸਿਖਾਵੇ,
ਦੱਸੇ ਸਭ ਵਿੱਚ ਵੱਸਦਾ ਰੱਬ ਜੀ,
ਮੈਂ ਮਾਂ ਮੇਰੀ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਾ,
ਉਹ ਹੱਸਦੀ ਰਹੇ ਸਦਾ ਵਸਦੀ ਰਹੇ,
ਮੈਂ ਕਰਾਂ ਅਰਦਾਸ ਅੱਗੇ ਰੱਬ ਜੀ,
ਐਨੇ ਜੋਗੀ ਮੇਰੀ ਕਲਮ ਨਾ ਹੋਈ,
ਲਿਖਾ ਉਸ ਬਾਰੇ ਜੋ ਮੇਰਾ ਰੱਬ ਜੀ,
ਮਾਂ ਮੇਰੀ ਦੀ ਮੈਂ ਗੱਲ ਕਰਨ ਲੱਗਾ,
ਉਹ ਹੈ ਮੇਰਾ ਦੂਜਾ ਰੱਬ ਜੀ,
ਹਰਸਿਮ
ਕਦੋਂ ਛੱਡੇਗਾ ਸੱਜਣਾ ਵੇ ਦੇਣੀਆਂ ਸਫਾਈਆਂ
ਤੂੰ। ਸਦਾ ਪਾਸੇ ਜਿਹੇ ਵੱਟੇ ਕਿਉਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਤਨਹਾਈਆਂ
ਕਦੇ ਤਾਂ ਸਾਡਾ ਹੋ ਕੇ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਆ
ਕਿਉ ਨਾਲ ਤੇਰੇ ਸਦਾ ਮਜਬੂਰੀਆਂ ਹੀ ਆਇਆ
ਆਸ਼ਾ ਪਾਸਾ ਛੱਡ ਕਦੇ ਸਾਨੂੰ ਗੋਰ ਨਾਲ ਤਾਂ ਵੇਖ
ਤੇਰੇ ਨੈਣਾਂ ਨੂੰ ਪੜਨ ਲਈ ਮੇਰੀਆਂ ਅੱਖਾ ਤਿਹਾਈਆਂ
ਫ਼ੋਨ ਵੀ ਨਾ ਛੱਡੇ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕੀ ਲੱਭੀ ਜਾਵੇ
ਕੋਲ ਬੈਠੇ ਯਾਰ ਦੀਆ ਕਿਉ ਤੂੰ ਕਦਰਾਂ ਗਵਾਈਆ
ਰਿਹਾਨ ਤੇਰੇ ਖ਼ਾਬਾਂ ਨੇ ਤੈਨੂੰ ਲਫ਼ਜ਼ ਕਿੱਥੇ ਦੇਣੇ
ਜਦੋਂ ਤੂੰ ਤਾਂ ਕਿਸੇ ਮਹਿਰਮ ਦੀਆ ਨੀਂਦਾਂ ਉਡਾਈਆਂ
ਕਦੋਂ ਛੱਡੇਗਾ ਸੱਜਣਾ ਵੇ ਦੇਣੀਆਂ ਸਫਾਈਆਂ
ਤੂੰ ਸਦਾ ਪਾਸੇ ਜਿਹੇ ਵੱਟੇ ਕਿਉਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਤਨਹਾਈਆਂ
Pargat Rihan
ਕਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਅੱਗੇ ਗਾਈਏ ਨਜ਼ਮ ਸਾਰੀ,
ਕਦੇ ਆਪੇ ਨੂੰ ਵੀ ਨਾ ਦੁੱਖ ਦੱਸੀਏ ਜੀ….
ਕਿ ਇਹੀ ਇਸ਼ਕ ਦਾ ਮੂਲ ਸਰਤਾਜ ਸ਼ਾਇਰਾ,
ਮਹਿਰਮ ਜਿਵੇਂ ਆਖੇ ਓਵੇ ਵੱਸੀਏ ਜੀ
ਬਿਰਹਾ ਬਿਰਹਾ ਆਖੀਐ ਬਿਰਹਾ ਤੂ ਸੁਲਤਾਨੁ…
ਫਰੀਦਾ ਜਿਤੁ ਤਨਿ ਬਿਰਹੁ ਨ ਊਪਜੈ ਸੋ ਤਨੁ ਜਾਣੁ ਮਸਾਨੁ ॥
ਵਹਾਂ ਉਮਰ ਹਮਨੇ ਗੁਜਾਰ ਦੀ
ਜਹਾਂ ਸਾਂਸ ਲੇਨਾਂ ਭੀ ਮੁਹਾਲ ਥਾ
–ਜੌਨ ਏਲੀਆ