ਗਿਆਨੀ ਸੰਤ ਸਿੰਘ ਮਸਕੀਨ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ 1934 ਵਿਚ ਜ਼ਿਲਾ ਬੰਨੂ ਦੇ ਪਿੰਡ ਲਕ ਮਾਰਵਤ ਵਿਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗੁਰਬਾਨੀ ਦੇ ਸੰਦੇਸ਼ ਰਾਹੀਂ ਮਨੁੱਖਜਾਤੀ ਲਈ ਆਪਣੀਆਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਲਈ “ਪੰਥ ਰਤਨ” ਦੇ ਸਿਰਲੇਖ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਆ।
ਅਫ਼ਸੋਸ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ “ਪੰਥ ਰਤਨ” ਗਿਆਨੀ ਸੰਤ ਸਿੰਘ ਮਸਕੀਨ 18 ਫਰਵਰੀ 2005 ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ ਲਗਭਗ 8.00 ਵਜੇ ਇਕ ਵਿਆਹ ਸਮਾਗਮ ਵਿਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਸਮੇਂ ਦਿਲ ਦੇ ਦੌਰੇ ਦੇ ਕਾਰਨ ਦੇਹਾਂਤ ਹੋ ਗਿਆ ।
ਇਹ ਸ਼ੱਕ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੈ ਕਿ ਗਿਆਨੀ ਸੰਤ ਸਿੰਘ ਮਸਕਿਨ ਸਿੱਖਾਂ ਵਿਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਅਤੇ ਵਧੀਆ ਜਾਣੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਧਾਰਮਿਕ ਵਿਦਵਾਨ ਸਨ । ਉਹਨਾਂ ਕੋਲ ਗੁਰਮਤਿ ਅਤੇ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦਾ ਡੂੰਘਾ ਗਿਆਨ ਸੀ ਅਤੇ ਨਾਲੋ ਨਾਲ ਤੁਲਨਾਤਮਿਕ ਧਰਮਾਂ ਦਾ ਡੂੰਘਾ ਗਿਆਨ ਅਤੇ ਸਮਝ ਸੀ।
