ਮੈਂ ਰੋਜ਼ ਸਵੇਰੇ ਦੁੱਧ ਆਲੀ ਡੇਅਰੀ ਜਾਨਾ ਅਤੇ 1-2 ਦਿਨ ਛੱਡਕੇ ਅਕਸਰ ਇੱਕ ਬਜ਼ੁਰਗ ਬਾਬਾ ਦੁੱਧ ਲੈਣ ਆਉਦਾ। ਸਾਰੇ ਉਸਨੂੰ ਫੌਜ਼ੀ ਬਾਬਾ ਕੈਂਦੇ ਨੇਂ। ਉਸਦੇ ਕਰੀਮ ਰੰਗ ਦਾ ਫਟਿਆ-ਪੁਰਾਣਾ ਕੁੜਤਾ ਹੁੰਦਾ ਅਤੇ ਸਿਰ ਤੇ ਮੈਲੀ ਜਿਹੀ ਨੀਲੀ ਪੱਗ। ਉਸਦਾ ਬਿਲਕੁਲ ਹੀ ਗਰੀਬ ਪਰਿਵਾਰ ਆ, ਜਿਸ ‘ਚ ਇੱਕ ਉਸਦੀ ਘਰ-ਵਾਲੀ ਅਤੇ ਦੋ ਉਸਦੇ ਮੁੰਡੇਂ ਸੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ‘ਚੋੰ ਇੱਕ ਫੌਜ਼ ‘ਚ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਜੋ ਦਿਮਾਗੀ ਤੌਰ ਤੇ ਠੀਕ ਨਹੀਂ। ਉਸਨੇਂ ਆਕੇ ਡੇਅਰੀ ਆਲੇ ਨੂੰ ਬੋਲਣਾਂ “ਕਾਲੇ 10 ਰਪੱਈਏ ਦਾ ਦੁੱਧ ਪਾਦੇ ਸ਼ੇਰਾ” ਅਤੇ ਕਾਲਾ ਬਾਬੇ ਨੂੰ ਅੱਧਾ ਗਲਾਸ ਦੁੱਧ ਪਾ ਦਿੰਦਾ। ਮੈਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸੋਚਦਾ ਸੀ ਕਿ ਤਿੰਨ ਜਣੇਂ ਨੇਂ ਘਰੇ ਅਤੇ ਅੱਧੇ ਗਲਾਸ ਦੁੱਧ ਨਾਲ ਕਿਵੇਂ ਸਰਦਾ ਹੋਣਾਂ। ਇੱਕ ਦਿਨ ਮੈਂ ਪੁੱਛ ਲਿਆ, ਬਾਬਾ ਜੀ ਤੁਹਾਨੂੰ 10 ਰੁ: ਦੇ ਦੁੱਧ ਨਾਲ ਕਿਵੇਂ ਸਰਦਾ ?…ਕੈਂਦਾ , “ਪੁੱਤ ਘਰੇ ਕਮਾਉਣ ਵਾਲਾ ਤਾਂ ਹੈਨੀਂ ਕੋਈ, ਆਹੀ ਦੁੱਧ ਨਾਲ ਦਿਨ ‘ਚ ਇੱਕ ਵਾਰੀ ਚਾਹ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਆ ਅਤੇ ਸਾਰਾ ਦੁੱਧ ਦੋ ਦਿਨ ਚਲ ਜਾਂਦਾ”। 90 ਸਾਲਾ ਬਾਬਾ ਹੱਸਕੇ ਦੱਸ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਮੈਂ ਖੁਸ਼ ਆਂ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਦਾ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਦੇਣਾ ਬਸ। ਬਾਬੇ ਦਾ ਹੌਂਸਲਾ ਦੇਖਕੇ ਰੂਹ ਖੁਸ਼ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਮੈਂ ਕਾਲੇ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੇ ਕਿਸੇ ਦਿਨ ਬਾਬੇ ਕੋਲ ਦੁੱਧ ਲਈ ਪੈਸੇ ਨਾ ਹੋਏ ਤਾਂ ਉਹ ਦੁੱਧ ਪਾ ਦਵੇ ਅਤੇ ਪੈਸੇ ਮੇਰੇ ਤੋਂ ਲੈ ਲਵੇ।
ਹੁਣ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਅਪਣੇ ਹਾਲਤਾ ਦੇਖਲੋ ਜ਼ਰਾ ਕੁ, ਬਿਨ੍ਹਾਂ ਕਿਸੇ ਗੱਲ ਤੋਂ ‘ਹਾਏ ਮਰਗੇ-ਹਾਏ ਮਰਗੇ’ ਲਾਈ ਰੱਖਦੇ ਹਾਂ। ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕੁੜੀ/ ਮੁੰਡਾ ਛੱਡ ਗਏ ਤਾਂ ਮਰਗੇ, ਕਿਸੇ ਨੇਂ ਪਰਪੋਜ਼ ਅਕਸੈਪਟ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਫਾਹਾ ਲੈ ਲਿਆ। ਗਰੀਬ ਤਾਂ ਦੁਖੀ ਹੋਵੇ ਠੀਕ ਆ ਪਰ ਜਿਸ ਕੋਲ ਜਿਆਦਾ ਪੈਸਾ ਉਹ ਤਾਂ ਵੀ ਦੁਖੀ ਆ। ਆਪਾਂ ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਹਲਕਾ ਲੈ ਲਿਆ ਹਨਾ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ, ਕਿਵੇਂ ਨਿੱਕੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਬੰਦੇਂ ਦੀ ਮੌਤ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਜਾਂਦੀਆ ਨੇਂ। ਕੋਈ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਗੱਲ ਤੇ ਭੜਕ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਅਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਖਤਮ ਸਮਝਦੇ ਹਾਂ। ਅਪਣੇ ‘ਚ ਘੁਮੰਡ ਬਹੁਤ ਵਧ ਗਿਆ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਕੁਝ ਸਹਿ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ। ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਅਪਣੇ ਰੂਪ ਦਾ ਮਾਣ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਅਮੀਰੀ ਦਾ। ਪਰ ਕੀ ਫਾਇਦਾ ਜੇ ਮਾੜੇ ਟੈਮ ਨੂੰ ਫੇਸ ਕਰਨ ਹੀ ਹਿੰਮਤ ਨਹੀਂ।…”ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਜੀਣੀਂ ਏ ਤਾਂ ਕਦੇ ਵੀ ਖੁਦ ਨੂੰ ‘Money, People, Past’ ਇਹ ਤਿੰਨ ਚੀਜ਼ਾ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ‘ਚ ਕੰਟਰੋਲ ਨਾ ਹੋਣ ਦਵੋ”…ਬਾਬੇ ਦੀ ਹਿੰਮਤੀ ਅਮੀਰੀ ਦੇਖਕੇ ਮੈਂ ਸਮਝ ਗਿਆ ਕਿ ਗਰੀਬ ਬਾਬਾ ਨਹੀਂ ‘ਅਸਲ ਗਰੀਬ’ ਤਾਂ ਆਪਾ ਲੋਕ ਹਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਸਭ ਕੁਝ ਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਵੀ ਕੁਝ ਨਹੀਂ। “ਹਾਂ ਮੈਂ ਗਰੀਬ ਹਾਂ ਅਤੇ ਤੁਸੀਂ ਸਾਰੇ ਗਰੀਬ ਹੋ ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੇ ‘ਚ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀਆਂ ਮੁਸੀਬਤਾਂ ਦੇ ਸਿਰ ‘ਤੇ ਚੜ੍ਹਕੇ ਜੀਣ ਦਾ ਹੌਸਲਾ ਨਹੀਂ।
