ਰਤੁ ਪਿਤੁ ਕੁਤਿਹੋ ਚਟਿ ਜਾਹੁ।

ਇਹ ਘਟਨਾ ਥੋੜੇ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਚੰਡੀਗੜ ਦੇ ਇੱਕ ਚੌਂਕ ਵਿੱਚ ਮੇਰੇ ਖੁਦ ਨਾਲ ਵਾਪਰੀ। ਟਰੈਫਿਕ ਪੁਲਿਸ ਦਾ ਮੁਲਾਜਮ ਬੜੀ ਤੇਜੀ ਨਾਲ ਸੜਕ ਤੇ ਅੱਗੇ ਵੱਲ ਵਧਿਆ ਤੇ ਉਸ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਰੁਕਣ ਦਾ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕੀਤਾ। ਮੈਂ ਇੱਕ ਦਮ ਬਰਾਬਰ ਦੀ ਸੀਟ ਤੇ ਬੈਠੇ ਆਪਣੇ ਛੋਟੇ ਭਰਾ ਵੱਲ ਦੇਖਿਆ ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਵੀ ਸੀਟ ਬੈਲਟ ਲਾਈ ਹੋਈ ਸੀ। ਸਾਡੀ ਗੱਡੀ ਦੇ ਕਾਗਜ ਵੀ ਪੂਰੇ ਸਨ, ਡਰਾਈਵਿੰਗ ਲਾਇਸੰਸ, ਬੀਮਾ ਆਦਿ ਸਭ ਕੁਝ ਠੀਕ ਸੀ, ਫੇਰ ਉਸ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਹੀ ਕਿਉ ਰੋਕਿਆ, ਜਦ ਕਿ ਕਈ ਹੋਰ ਗੱਡੀਆਂ ਸਾਡੇ ਕੋਲੋਂ ਸਾਡੇ ਰੁਕਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵੀ ਬਿਨਾ ਰੋਕਣ ਦੇ ਲੰਘ ਗਈਆਂ। ਗੱਡੀ ਮੈਂ ਖੁਦ ਚਲਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਗੱਡੀ ਦਾ ਸ਼ੀਸ਼ਾ ਥੱਲੇ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਸਾਨੂੰ ਰੋਕਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਜਾਨਣ ਲਈ ਗੱਡੀ ਦੇ ਬਿਲਕੁਲ ਨਾਲ ਜੁੜ ਕੇ ਆ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋਏ ਪੁਲਿਸ ਮੁਲਾਜਮ ਨੂੰ ਮੈਂ ਸਵਾਲੀਆ ਅੰਦਾਜ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ‘ਹਾਂ ਜੀ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ? ਡਰਾਈਵਿੰਗ ਲਾਇਸੰਸ ਦਿਖਾਓ ਕਹਿੰਦਿਆਂ ਉਸ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਮੇਰੇ ਸਵਾਲ ਦਾ ਜਵਾਬ ਵੀ ਦੇ ਦਿੱਤਾ। ਮੈਂ ਪਰਸ ਵਿੱਚੋਂ ਡਰਾਈਵਿੰਗ ਲਾਇਸੰਸ ਅਜੇ ਕੱਢਿਆ ਵੀ ਨਹੀ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਡਰਾਈਵਿੰਗ ਲਾਇਸੰਸ ਤੋਂ ਬਦਲ ਕੇ ਮਾਸਕ ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ, ਜਦ ਮੈਂ ਉਸ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਮਾਸਕ ਤਾਂ ਲਾਇਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਇੱਕ ਦਮ ਮੱਛੀ ਵਾਂਗ ਤਿਲਕ ਕੇ ਗੱਡੀ ਦੀ ਨੰਬਰ ਪਲੇਟ ਤੇ ਜਾ ਪਹੁੰਚਾ। ਹੁਣ ਮੈਨੂੰ ਇਹ ਸਮਝਦਿਆਂ ਦੇਰ ਨਾਂ ਲੱਗੀ ਕਿ ਇਹ ਮਸਲਾ ਡਰਾਈਵਿੰਗ ਲਾਇਸੰਸ, ਮਾਸਕ ਜਾਂ ਨੰਬਰ ਪਲੇਟ ਦਾ ਨਹੀ, ਇਹ ਤਾਂ ਬੱਕਰੀ ਦੇ ਲੇਲੇ ਅਤੇ ਬਘਿਆੜ ਦੀ ਉਸ ਕਹਾਣੀ ਵਰਗਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬਘਿਆੜ ਨੇ ਉਸ ਵੱਲੋਂ ਲੇਲੇ ਵੱਲ ਜਾ ਰਹੇ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਪੀਣ ਮੌਕੇ ਲੇਲੇ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਸੀ ਤੂੰ ਮੇਰਾ ਪਾਣੀ ਜੂਠਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਲੇਲੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਜਨਾਬ ਪਾਣੀ ਤਾਂ ਉਲਟਾ ਤੁਹਾਡੇ ਵੱਲੋਂ ਮੇਰੇ ਵੱਲ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਬਘਿਆੜ ਨੇ ਗੱਲ ਪਲਟੀ ਤੇ ਕਿਹਾ ਤੂੰ ਮੈਨੂੰ ਦੋ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਗਾਲ੍ਹ ਕੱਢੀ ਸੀ, ਲੇਲੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਜਨਾਬ ਮੈਂ ਤਾਂ ਦੋ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾ ਜੰਮਿਆ ਵੀ ਨਹੀ ਸੀ। ਤੇਰੇ ਬਾਪ ਨੇ ਕੱਢੀ ਹੋਵੇ ਗੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਗਾਲ੍ਹ ਕੱਢੀ ਸੀ, ਉਹ ਬਿਲਕੁਲ ਤੇਰੇ ਵਰਗਾ ਹੀ ਸੀ, ਇਨਾਂ ਕਹਿਕੇ ਬਘਿਆੜ ਲੇਲੇ ਤੇ ਝਪਟ ਪਿਆ ।
ਨੰਬਰ ਪਲੇਟ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਜਾ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋਏ ਸ਼ਿਪਾਹੀ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਨੰਬਰ ਪਲੇਟ ਵਿੱਚਲੀ ਗਲਤੀ ਦੱਸਣ ਲਈ ਗੱਡੀ ਵਿੱਚੋਂ ਉੱਤਰ ਕੇ ਆਉਣ ਦਾ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਮੈਂ ਗੱਡੀ ਵਿੱਚੋਂ ਉੱਤਰ ਕੇ ਸ਼ਿਪਾਹੀ ਦੇ ਕਰੀਬ ਜਾ ਕੇ ਮੁੱਦੇ ਦੀ ਗੱਲ ਪੁੱਛ ਲਈ ਕਿ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਅਸਲ ਮਸਲਾ ਕੀ ਹੈ ? ਮੇਰੇ ਇਸ ਸਵਾਲ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਖਚਰੀ ਜਿਹੀ ਮੁਸਕਰਾਹਟ ਦੌਰਾਨ ਸੱਜੇ ਹੱਥ ਦੇ ਅੰਗੂਠੇ ਨੂੰ ਨਾਲ ਲੱਗਦੀ ਉਂਗਲ ਤੇ ਦੋ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਘਸਾਉਂਦਿਆਂ ਕਿਹਾ, ਤੁਹਾਡੀ ਗੱਡੀ ਦੀ ਨੰਬਰ ਪਲੇਟ ਠੀਕ ਨਹੀ ਲਿਖੀ ਹੋਈ, ਇਸ ਦਾ ਦੋ ਹਜਾਰ ਦਾ ਚਲਾਣ ਬਣਦਾ। ਉਸ ਸ਼ਿਪਾਹੀ ਵੱਲੋਂ ਸੱਜੇ ਹੱਥ ਦੇ ਅੰਗੂਠੇ ਨੂੰ ਨਾਲ ਲੱਗਦੀ ਉਂਗਲ ਤੇ ਘਸਾਉਣ ਦਾ ਮਤਲਬ ਮੈਂ ਚੰਗੀ ਤਰਾਂ ਸਮਝ ਚੁੱਕਾ ਸੀ। ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਦੋ ਹੀ ਰਸਤੇ ਸਨ, ਇੱਕ ਉਸ ਸ਼ਿਪਾਹੀ ਨੂੰ ਉਸ ਦੀ ਗਲਤੀ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਕਰਵਾਉਣਾ, ਇਸ ਕੰਮ ਲਈ ਉਸ ਦਿਨ ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਟਾਈਮ ਨਹੀ ਸੀ। ਦੂਸਰਾ ਸੀ ਉਸ ਦਾ ਮੂੰਹ ਕਾਲਾ ਕਰਕੇ ਤੁਰ ਜਾਣਾ। ਬੇਸ਼ੱਕ ਮੇਰੀ ਜਮੀਰ ਇਸ ਦੂਸਰੇ ਰਸਤੇ ਤੇ ਤੁਰਨੋ ਮੈਨੂੰ ਰੋਕ ਰਹੀ ਸੀ, ਪਰ ਸਮੇ ਦੀ ਨਜ਼ਾਕਤ ਨੂੰ ਦੇਖਦਿਆਂ ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਜੇਬ ਵਿੱਚੋਂ ਪੰਜ ਸੌ ਦਾ ਨੋਟ ਕੱਢਿਆ ਤੇ ਹੌਲੀ ਜਿਹੇ ਉਸ ਹੱਥ ਫੜਾ ਦਿੱਤਾ। ਨੋਟ ਫੜਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਹ ਆਂਡਾ ਚੋਰ ਸਿਪਾਹੀ ਦੀ ਚੋਰੀ ਕੈਮਰੇ ਵੱਲੋਂ ਫੜ੍ਹੇ ਜਾਣ ਵਾਂਗ ਕਿਸੇ ਅਣਦਿਖ ਕੈਮਰੇ ਤੋਂ ਬਚਣ ਦੇ ਸੋਚ ਨਾਲ ਉਹ ਗੱਡੀ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਵੱਲ ਜਾ ਖੜਾ ਹੋਇਆ। ਉਸ ਦਾ ਸੀਨੀਅਰ ਏ. ਐੱਸ. ਆਈ. ਜੋ ਪਾਸੇ ਖੜੇ ਮੋਟਰ ਸਾਈਕਲ ਦੀ ਸੀਟ ਤੇ ਬੈਠਾ ਸੀ, ਗੱਲ ਲੰਬੀ ਹੁੰਦੀ ਦੇਖ ਕੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਤੇ ਗੱਡੀ ਦੀ ਨੰਬਰ ਪਲੇਟ ਵੱਲ ਵੇਖ ਕੇ ਗੱਡੀ ਦੇ ਨੰਬਰ ਵਿਚਲੇ ਇੱਕ ਨੂੰ ਜਦ ਸੱਤ ਦੱਸ ਕੇ ਗਲਤੀ ਕੱਢ ਰਿਹਾ ਸੀ ਤਾਂ ਉਸ ਵਕਤ ਉਹ ਮੈਨੂੰ ਉਸ ਕਹਾਣੀ ਵਿਚਲਾ ਬਘਿਆੜ ਹੀ ਤਾਂ ਲੱਗ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਕੁਝ ਵੀ ਹੋਵੇ ਲੇਲੇ ਨੂੰ ਖਾਣਾ ਹੀ ਖਾਣਾ ਸੀ।
————————–
ਸਵਰਨ ਸਿੰਘ ਖਾਲਸਾ

0