“ਕੀ ਹੋਇਆ ਨਿੰਮੀ?ਉਦਾਸ ਕਿਉਂ ਏਂ”?
ਰਵੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਭੈਣ ਨੂੰ ਚੁੱਪ ਬੈਠੇ ਦੇਖ ਕੇ ਪੁੱਛਿਆ।”ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਵੀਰ!ਬਸ ਸੋਚ ਰਹੀ ਸੀ ਆਪਣੇ ਨੇੜੇ ਦੇ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਬਾਰੇ।”
“ਕੀ ਸੋਚ ਰਹੀ ਸੀ ਨਿੰਮੀ ?ਦੱਸ ਤਾਂ ਸਹੀ।”
“ਵੀਰ ਲੋਕ ਬਹੁਤ ਸਵਾਰਥੀ ਹੁੰਦੇ ਨੇ।ਤੈਨੂੰ ਤਾਂ ਪਤਾ ਹੀ ਹੈ।ਆਪਾਂ ਤਾਂ ਥੱਕ ਗਏ ਇਹਨਾਂ ਨਾਲ਼ ਰਿਸ਼ਤਾ ਨਿਭਾਉਂਦੇ।ਆਪਾਂ ਲਈ ਜੋ ਮੋਹ ਦੀਆਂ ਤੰਦਾਂ ਸੀ,ਉਹਨਾਂ ਲਈ ਸਿਰਫ਼ ਲੋੜਾਂ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਸੀ।”
“ਸਹੀ ਕਿਹਾ ਨਿੰਮੀ ਤੂੰ।”ਰਵੀ ਬੋਲਿਆ।
“ਪਰ ਭੈਣ ਏਹੋ ਜੇ ਲੋਕਾਂ ਪਿੱਛੇ ਉਦਾਸੀ ਕਿਉਂ?ਜੇਕਰ ਆਪਣੇ ਆਲ਼ੇ ਦੁਆਲ਼ੇ ਕੁਝ ਸਵਾਰਥੀ ਲੋਕ ਨੇ ਤਾਂ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਏਹੋ ਜਿਹੇ ਵੀ ਨੇ ਜੋ ਸਾਡੀ ਉਡੀਕ ਕਰਦੇ ਨੇ।”ਰਵੀ ਨੇ ਸਮਝਾਇਆ।
“ਕੌਣ ਰਵੀ?”ਨਿੰਮੀ ਨੇ ਹੈਰਾਨ ਹੋ ਕੇ ਪੁੱਛਿਆ।
“ਨਿੰਮੀ! ਜ਼ਰਾ ਸੋਚ ਤੂੰ ਹੁਣ ਤੱਕ ਸਮਾਂ ਨਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਕਿੰਨੇ ਫੋਨ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨਾਲ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ।ਕਿੰਨਿਆਂ ਨੂੰ ਮਿਲ ਨਹੀਂ ਸਕੀ।ਅਕਸਰ ਹੀ ਅਸੀਂ ਉਹਨਾਂ ਪਿੱਛੇ ਭੱਜਦੇ ਹਾਂ,ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਾਡੀ ਕਦਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਅਤੇ ਸੱਚੀ ਕਦਰ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰ ਅੰਦਾਜ਼ ਕਰਦੇ ਹਾਂ।”ਰਵੀ ਨੇ ਕਿਹਾ।
“ਚੱਲੀਏ ਵੀਰ ਫੇਰ?”ਨਿੰਮੀ ਨੇ ਚਹਿਕਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ।
“ਕਿੱਥੇ?” ਰਵੀ ਨੇ ਹੈਰਾਨ ਹੋ ਕੇ ਪੁੱਛਿਆ।
ਨਿੰਮੀ ਹੱਸਦਿਆਂ ਬੋਲੀ, “ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਜੋ ਸਾਨੂੰ ਦੇਖਣ ਲਈ ਤਰਸ ਗਏ!” ਅਤੇ ਗੁਣਗੁਣਾਉਣ ਲੱਗੀ,
“ਚੱਲ ਬੁਲਿਆ !ਵੇ ਚੱਲ ਓਥੇ ਚੱਲੀਏ,ਜਿੱਥੇ ਹੋਣ ਉਡੀਕਾਂ…..”
ਰਮਨਦੀਪ ਕੌਰ ਵਿਰਕ
admin
ਸਤਵੰਤ ਤੇ ਬਲਜੀਤ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਚੰਗੇ ਦੋਸਤ ਸਨ ।ਦੋਨੋਂ ਇਕੱਠੇ ਪੜ੍ਹਦੇ ਸਨ ।ਵੱਡੇ ਹੋਏ ਤਾਂ ਸੁਖਵੰਤ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸਰਕਾਰੀ ਨੌਕਰੀ ਮਿਲ ਗਈ ਤੇ ਉਸ ਦਾ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਚੰਗਾ ਗੁਜ਼ਾਰਾ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਬਲਜੀਤ ਦੀ ਸੰਗਤ ਕੁਝ ਗਲਤ ਮੁੰਡਿਆਂ ਨਾਲ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਉਹ ਸ਼ਰਾਬੀ ਬਣ ਗਿਆ।ਉਹ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀ ਕੇ ਕੋਈ ਨਾ ਕੋਈ ਬਖੇੜਾ ਖੜ੍ਹਾ ਕਰੀ ਰੱਖਦਾ ।ਉਸ ਦੇ ਬੱਚੇ ਵੀ ਡਰੇ ਸਹਿਮੇ ਰਹਿੰਦੇ ।ਸਤਵੰਤ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ ਸਮਝਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਪਰ ਸਭ ਸਭ ਵਿਅਰਥ। ਉਸ ਤੇ ਕੋਈ ਅਸਰ ਨਾ ਹੋਇਆ । ਕਈ ਮਹੀਨਿਆਂ ਬਾਅਦ ਦੋਨੋਂ ਦੋਸਤ ਜਦੋਂ ਮਿਲੇ ਤਾਂ ਸਤਵੰਤ ਨੂੰ ਬਲਜੀਤ ਦੇ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਬਦਲਾਅ ਨਜ਼ਰ ਆਇਆ। ਉਹ ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਹਸਮੁੱਖ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਸਤਵੰਤ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ ,”ਬਲਜੀਤ ਕਿੱਧਰ ਜਾ ਰਿਹਾ ?” ” ਮੈਂ ਖੇਤ ਗੇੜਾ ਮਾਰਨ ਚੱਲਿਆ ਸੀ ।ਆਜਾ ਤੂੰ ਵੀ ਚੱਲਣਾ ਤਾਂ।” ਦੋਨੋਂ ਸੈਰ ਕਰਦੇ ਕਰਦੇ ਸੜਕ ਤੇ ਤੁਰ ਪਏ ।ਗੱਲਾਂ ਗੱਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁਖਵੰਤ ਨੇ ਬਲਜੀਤ ਤੋਂ ਪੁੱਛਿਆ ,”ਕੀ ਗੱਲ ਅੱਜ ਤੂੰ ਸ਼ਰਾਬ ਨਹੀਂ ਪੀਤੀ ?ਅੱਗੇ ਤਾਂ ਇਸ ਵਕਤ ਵੀ ਤੂੰ ਡੱਕਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈਂ ਸ਼ਰਾਬ ਨਾਲ਼ ।” ਤਾਂ ਬਲਜੀਤ ਬੋਲਿਆ ,”ਯਾਰ!ਮੈਂ ਛੱਡ ਦਿੱਤੀ ਸ਼ਰਾਬ ।” “ਕਿਉਂ ਕੀ ਹੋ ਗਿਆ ?ਤੂੰ ਤਾਂ ਸ਼ਰਾਬ ਬਿਨਾਂ ਇੱਕ ਮਿੰਟ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ ।”ਸੁਰਿੰਦਰ ਸਤਵੰਤ ਨੇ ਹੈਰਾਨ ਹੋ ਕੇ ਪੁੱਛਿਆ। “ਯਾਰ !ਮੈਨੂੰ ਤਾਂ ਸ਼ਰਾਬ ਨਾਲੋਂ ਵੀ ਵੱਡਾ ਨਸ਼ਾ ਮਿਲ ਗਿਆ। ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਕੋਈ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਰਹੀ ਹੁਣ ! ” ਸਤਵੰਤ ਹੈਰਾਨ ਹੋ ਗਿਆ।” ਸ਼ਰਾਬ ਨਾਲੋਂ ਵੱਡਾ ਨਸ਼ਾ ਕਿਹੜਾ ?ਕਿਤੇ ਸਮੈਕ ਤਾਂ ਨੀਂ ਲੈਣ ਲੱਗ ਗਿਆ? ਇੱਕ ਖਾਈ ਚੋਂ ਨਿਕਲ ਕੇ ਦੂਜੀ ਖਾਈ ‘ਚ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਡਿੱਗ ਪਿਆ ਕਿਤੇ ?” ਸਤਵੰਤ ਨੇ ਕਾਹਲ਼ੀ ਨਾਲ ਪੁੱਛਿਆ। ਤਾਂ ਬਲਜੀਤ ਹੱਸ ਪਿਆ ,” ਚੱਲ ਆ ਬੈਠ ਕੇ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਗੱਲਾਂ ।” ਇੰਨੇ ਨੂੰ ਉਹ ਖੇਤ ਪਹੁੰਚ ਗਏ ।ਉੱਥੇ ਕੋਲ਼ ਪਏ ਮੰਜੇ ਤੇ ਬੈਠਦਿਆਂ ਬਲਜੀਤ ਬੋਲਿਆ ,”ਆ ਦੱਸਦਾ ਤੈਨੂੰ ਸਾਰੀ ਗੱਲ ।”ਦੋਵੇਂ ਦੋਸਤ ਮੰਜੇ ਤੇ ਆਰਾਮ ਨਾਲ ਬੈਠ ਗਏ ਤਾਂ ਬਲਜੀਤ ਨੇ ਗੱਲ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ,” ਤੈਨੂੰ ਯਾਦ ਨਾ ਆਪਣਾ ਇੱਕ ਦੋਸਤ ਸੀ ।ਜਿਸਦੇ ਦੇ ਨਾਲ਼ ਰਲ਼ ਕੇ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਂਦਾ ਸੀ ਮੈਂ। ਉਹਦੀ ਕੁਝ ਮਹੀਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ।ਜਿਗਰ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋਣ ਨਾਲ਼।ਜ਼ਿਆਦਾ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਣ ਕਾਰਨ ਉਹਦੇ ਗੁਰਦੇ ਵੀ ਫੇਲ੍ਹ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਸਨ। ਉਸ ਦੀ ਮੌਤ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਝੰਜੋੜ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਮੈਂ ਬਦਲ ਗਿਆ। ਮੈਂ ਨਿਸ਼ਚਾ ਕਰ ਲਿਆ ਕਿ ਮੈਂ ਸ਼ਰਾਬ ਛੱਡ ਕੇ ਹੀ ਰਹਾਂਗਾ। ਤੇ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਨਸ਼ਾ ਲੱਭ ਲਿਆ।” “ਯਾਰ! ਦੱਸ ਤਾਂ ਸਹੀ ਕਿਹੜਾ ਨਵਾਂ ਨਸ਼ਾ?” “ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਉਸ ਦੇ ਰੋਂਦੇ ਕੁਰਲਾਉਂਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਖਿਆਲ ਆਇਆ। ਮੈਂ ਸੋਚਿਆ ਕਿਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਇਹੀ ਨਾ ਹੋ ਜਾਵੇ ।ਮੈਂ ਬਹੁਤ ਡਰ ਗਿਆ ਤੇ ਮੈਂ ਸੁਧਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ।ਜਿਹੜਾ ਸਮਾਂ ਬਾਹਰ ਠੇਕੇ ਉੱਤੇ ਬੈਠ ਕੇ ਮੈਂ ਯਾਰਾਂ ਦੋਸਤਾਂ ਦਾ ਬਿਤਾਉਂਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਬਿਤਾਉਣ ਦਾ ਪ੍ਰਣ ਲਿਆ। ਮੇਰੇ ਬੱਚੇ ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਆਉਣ ਆਉਣ ਤੋਂ ਝਿਜਕਦੇ ਸੀ ।ਉਹ ਡਰੇ ਸਹਿਮੇ ਰਹਿੰਦੇ ।ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਕੇ ਮੈਨੂੰ ਅਹਿਸਾਸ ਹੋਇਆ ਕਿ ਮੈਂ ਹੁਣ ਤੱਕ ਕੀ ਕੁਝ ਗਵਾ ਲਿਆ ਸੀ। ਪਰ ਫਿਰ ਮੈਂ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਜੋ ਗੁਆਚ ਗਿਆ ਤਾਂ ਗਿਆ ਪਰ ਜਿਹੜਾ ਰਹਿ ਗਿਆ ਉਹਨੂੰ ਨੀ ਕਿਤੇ ਨਹੀਂ ਜਾਣ ਦੇਣਾ। ਆਪਣੇ ਬੱਚੇ ਦੀਆਂ ਤੋਤਲੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਸੁਣ ਕੇ ਮੇਰੀ ਰੂਹ ਨਸ਼ਿਆ ਜਾਂਦੀ ਤੇ ਮੈਂ ਖਿੜ੍ਹ ਉੱਠਦਾ ਤੇ ਸੋਚਦਾ ਹਾਏ ਰੱਬਾ !ਏਨਾ ਕੀਮਤੀ ਸਮਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਉਂ ਗਵਾਇਆ !ਹੌਲ਼ੀ ਹੌਲ਼ੀ ਮੇਰੀ ਰੁਚੀ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਵਧਦੀ ਗਈ ਅਤੇ ਮੇਰਾ ਜੀ ਆਪਣੇ ਕੰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਲੱਗਣ ਲੱਗ ਪਿਆ। ਸਾਡੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਰੌਣਕ ਪਰਤ ਆਈ ਸੀ ਅਤੇ ਸਾਡਾ ਪਰਿਵਾਰ ਫਿਰ ਤੋਂ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਹੋ ਗਿਆ।” ਏਨਾ ਸੁਣ ਕੇ ਬਲਜੀਤ ਨੇ ਸੁੱਖ ਦਾ ਸਾਹ ਲਿਆ,” ਸੱਚੀਂ ਯਾਰ!ਇਹ ਨਸ਼ਿਆਂ ਤੋਂ ਸਾਰੇ ਨਸ਼ਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਧਕੇ ਐ। ਸ਼ੁਕਰ ਐ ਤੈਨੂੰ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਸਮਝ ਚ ਆ ਗਈ।”
ਰਮਨਦੀਪ ਕੌਰ ਵਿਰਕ
“ਹੈਂਅ ਦੇਖ ਲੈ ਕਹਿੰਦੇ ਆਥਣ ਨੂੰ ਏ ਪੂਰੀ ਹੋਗੀ ਤੀ ਮਹਿੰਦਰ ਕੁਰ ਦੀ ਭਤੀਜੀ”,”ਖਬਨੀਂ ਆਪਾਂ ਨੂੰ ਏ ਉਡੀਕਦੀ ਸੀ” ਬਲਤੇਜ ਦੀ ਪਤਨੀ ਜਸਵੀਰ ਨੇ ਉਹਨੂੰ ਚਾਹ ਫੜਾਉਦਿਆਂ ਆਖਿਆ।
“ਅੱਛਿਆ” ਇੰਨਾਂ ਕਹਿ ਉਹ ਅੰਦਰ ਚਲਾ ਗਿਆ ਸੀ ।
ਬੀਤੇ ਕੱਲ ਜਦ ਉਹ ਦੋਵੇਂ ਜੀਅ ਪਟਿਆਲੇ ਤੋਂ ਵਾਪਿਸ ਆਉਂਦੇ ਵਖਤ ਰਾਹ ਵਿੱਚ ਗੱਡੀ ਦਾ ਪੈਂਚਰ ਲਵਾ ਰਹੇ ਸਨ ਤਾਂ ਉਥੇ ਖੜੇ
ਇਕ ਨੌਜਵਾਨ ਮੁੰਡੇ ਨਾਲ ਰਸਮੀ ਗੱਲਬਾਤ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ
“ਜੀ ਪਿੰਡ ਕਿਹੜਾ ਆਪਣਾ” ਦੱਸਣ ਤੇ
“ਥੋਡੇ ਪਿੰਡ ਜੀ ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਦੀ ਭੂਆ ਐ,ਪ੍ਰਧਾਨ ਜੀਤ ਸਿਓਂ ਦੇ ਘਰੋਂ ਮਹਿੰਦਰ ਕੁਰ,ਮੈਂ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਭਤੀਜੀ ਦਾ ਬੇਟਾ ਆਂ”ਮੁੰਡੇ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਨਾਲੇ ਦੋਵਾਂ ਦੇ ਗੋਡੀਂ ਹੱਥ ਲਾਏ।
“ਜਿਉਂਦਾ ਰਹਿ ਪੁੱਤ,ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਘਰ ਖੇਤ ਚ ਪਾ ਲਿਆ ਸੀ,ਤਾਂ ਕਰਕੇ ਤੈਂਨੂੰ ਸਿਆਣਿਆ ਨੀਂ”ਜਸਬੀਰ ਕੌਰ ਨੇ ਦੱਸਿਆ
” ਹਾਂ ਪੱਚੀ-ਛੱਬੀ ਸਾਲ ਹੋ ਗਏ”ਬਲਤੇਜ ਨੂੰ ਜਿਵੇਂ ਸਭ ਯਾਦ ਸੀ।
“ਆਹ ਨਾਲ ਵਾਲਾ ਪਿੰਡ ਆਪਣਾ ਈ ਆ ਜੀ ਘਰੇਂ ਚੱਲੋ;ਐਨੇ ਚਾਹ ਪਾਣੀ ਪੀ ਲਿਓ,ਮੈਂ ਆਪ ਆਕੇ ਗੱਡੀ ਲੈ ਜਾਊਂ”,ਨਾਲੇ ਮੰਮੀ ਬਹੁਤ ਬਿਮਾਰ ਐ,ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿੰਨੇ ਕੁ ਸਮਾਂ ਐ ਉਹਦੇ ਕੋਲ,ਡਾਕਟਰ ਨੇ ਜਵਾਬ ਦੇ ਦਿੱਤੈ,ਮਿਲ ਜਾਇਓ” ਆਖ ਉਹਨੇ ਅੱਖਾਂ ਭਰ ਲਈਆਂ ।
ਇਹ ਗੱਲ ਸੁਣ ਬਲਤੇਜ ਦਾ ਦਿਲ ਜ਼ੋਰ ਨਾਲ ਧੜਕਿਆ ਸੀ।
ਮੁੰਡੇ ਦੇ ਬਹੁਤਾ ਜ਼ੋਰ ਦੇਣ ਤੇ ਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਵੀ ਉਹ ਮੰਨ ਗਏ ਸਨ ਤੇ ਉਸਦੀ ਕਾਰ ਵਿੱਚ ਬੈਠ ਗਏ।
ਬਲਤੇਜ ਦੀ ਸੋਚਾਂ ਦੀ ਸੂਈ ਤੀਹ ਸਾਲ ਪਿੱਛੇ ਘੁੰਮਦੀ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਪਰਮ ਆਪਣੀ ਭੂਆ ਕੋਲ ਦਸਵੀਂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅੱਗੇ ਪੜਨ ਆਈ ਸੀ। ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਿੰਡ ਦਾ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲ ਬਾਰਵੀਂ ਤੱਕ ਸੀ। ਉਹ ਆਪ ਦਸਵੀਂ ਕਰਕੇ ਪੜਨੋਂ ਹਟ ਗਿਆ ਸੀ। ਦੋਵੇਂ ਘਰ ਨੇੜੇ ਨੇੜੇ ਈ ਸਨ। ਪਰਮ ਦੇ ਸਕੂਲੋਂ ਆਉਂਦੇ ਜਾਂਦੇ ਦੋਵਾਂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਚਾਰ ਹੋਈਆਂ ਸਨ। ਦੋਵੇਂ ਮਨ ਈ ਮਨ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਚਾਹੁਣ ਲੱਗੇ ਸਨ,ਪਰ ਦਿਲ ਦੀ ਗੱਲ ਕਹਿ ਨਾ ਸਕੇ। ਬਲਤੇਜ ਨੇ ਕਈ ਵਾਰ ਚਿੱਠੀ ਲਿਖਕੇ ਮੁਹੱਬਤ ਦਾ ਇਜ਼ਹਾਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹਿਆ ਸੀ,ਪਰ ਹਿੰਮਤ ਨਾ ਕਰ ਸਕਿਆ,ਨਾਲੇ ਜਾਣਦੇ ਤਾਂ ਦੋਵੇਂ ਈ ਸਨ,ਫੇਰ ਹੋਰ ਕੀ ਕਹਿਣਾ ਵੀ ਕੀ ਸੀ? ਜਜ਼ਬਾਤਾਂ ਉੱਪਰ ਪਰਿਵਾਰ ਤੇ ਸਮਾਜ ਦਾ ਡਰ ਭਾਰੀ ਪੈ ਗਿਆ ਸੀ। ਪਰਮ ਵੀ ਆਪਣੀ ਤੇ ਮਾਪਿਆਂ ਦੀ ਬਦਨਾਮੀ ਦੇ ਡਰੋਂ ਚੁੱਪ ਈ ਰਹੀ।
ਬਾਰਵੀਂ ਦੀ ਪੜਾਈ ਪੂਰੀ ਕਰਕੇ ਪਰਮ ਵਾਪਿਸ ਚਲੀ ਗਈ ਸੀ ਤੇ ਦੋ ਕੁ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਉਹਦਾ ਵਿਆਹ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਬਲਤੇਜ ਵੀ ਘਰ ਗ੍ਰਹਿਸਥੀ ਚ ਰਮ ਗਿਆ ਸੀ।
ਸੋਚਾਂ ਚ ਗੁੰਮ ਹੋਏ ਨੂੰ ਜਸਵੀਰ ਨੇ ਹਲੂਣ ਕੇ ਕਾਰ ਚੋਂ ਉਤਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਸੀ।
ਅੱਜ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਇਸ ਮੋੜ ਤੇ ਉਹ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਆਹਮੋ ਸਾਹਮਣੇ ਸਨ।
ਪਰਮ ਹੱਡੀਆਂ ਦੀ ਮੁੱਠ ਬਣੀ ਬੈੱਡਤੇ ਪਈ ਸੀ। ਉਹ ਕੋਲ ਪਈਆਂ ਕੁਰਸੀਆਂ ਤੇ ਬੈਠ ਗਏ ਸਨ। ਇੱਕ ਪਲ ਲਈ ਦੋਵਾਂ ਦੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਸਨ। ਉਹਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਚੋਂ ਪਾਣੀ ਸਿੰਮ ਆਇਆ,ਪਰ ਉਹ ਕੁੱਝ ਬੋਲ ਨਾ ਸਕੀ।
“ਦਿਲ ਰੱਖ ਭੈਣੇ ਕੋਈ ਨਾ ਹੋ ਜੇਂਗੀ ਠੀਕ”ਜਸਬੀਰ ਨੇ ਹੌਂਸਲਾ ਦਿੱਤਾ। ਉਹਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਬੰਦ ਹੋ ਗਈਆਂ ਸਨ।
ਚਾਹ ਦੀ ਘੁੱਟ ਪੀ ਉਹ ਵਾਪਿਸ ਮੁੜ ਆਏ ਸਨ।
“ਅੱਜ ਬਾਹਰ ਆਏ ਈ ਨਹੀ,ਰੋਟੀ ਨਹੀਂ ਖਾਣੀ”ਜਸਬੀਰ ਨੇ ਬਾਹਰੋਂ ਈ ਆਵਾਜ਼ ਮਾਰੀ,ਕੁੱਝ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਜਦੋਂ ਅੰਦਰ ਜਾਕੇ ਦੇਖਿਆ ਤਾਂ ਬਲਤੇਜ ਦੇ ਸਾਹਾਂ ਦਾ ਪੰਖੇਰੂ ਉੱਡ ਚੁੱਕਾ ਸੀ।
ਕਦੇ ਨਾ ਵਿਛੜਨ ਲਈ ਦੋ ਰੂਹਾਂ ਇੱਕ ਹੋ ਗਈਆਂ ਸਨ।
ਖਤਮ
ਹਰਿੰਦਰ ਕੌਰ ਸਿੱਧੂ
“ਮੈਂ ਤੇ ਰਾਣੋ ਚੱਲੀਆਂ ਸੰਤਾਂ ਦੇ ਦੀਵਾਨ ਸੁਣਨ! ਬੜੀ ਕਰਨੀ ਵਾਲੇ ਸੰਤ ਆਏ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸ਼ਹਿਰ ‘ਚ। ਘਰ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਿਓ ਤੁਸੀਂ ਦਾਦਾ – ਪੋਤੀ।” ਇੰਨਾ ਕਹਿ ਕੇ ਉਹ ਆਪਣੀ ਗੁਆਂਢਣ ਨਾਲ ਚੱਲੀ ਗਈ । ਦਸ ਕੁ ਸਾਲ ਦੀ ਪੋਤੀ ਵਿਹੜੇ ਵਿੱਚ ਖੇਡਦੀ ਖੇਡਦੀ ਆਪਣੇ ਦਾਦਾ ਜੀ ਕੋਲ ਆ ਕੇ ਪੁੱਛਣ ਲੱਗੀ,” ਬਾਬਾ ਜੀ !ਇਹ ਸੰਤ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ? ਦਾਦੀ ਦੀਵਾਨ ਤੇ ਕੀ ਸੁਣਨ ਜਾਂਦੀ ਹੈ?”” ਇੱਧਰ ਆ ! ਦੱਸਦਾਂ ਪੁੱਤਰ।” ਉਸ ਨੇ ਪੋਤੀ ਨੂੰ ਬੁਲਾ ਕੇ ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਕੋਲ ਬਿਠਾ ਲਿਆ। “ਬੇਟੇ ! ਸੰਤ – ਮਹਾਤਮਾ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਭਗਤੀ ਵਿੱਚ ਲੀਨ ਰੂਹਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਤੇ ਉਹ ਦੁਨੀਆਂ ਨੂੰ ਨੂੰ ਚੰਗੇ ਮਾਰਗ ਤੇ ਚੱਲਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਦੇ ਹਨ ।” ਦਾਦੇ ਨੇ ਸਮਝਾਇਆ । “ਪਰ ਬਾਬਾ ਜੀ ਜੇ ਕੋਈ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਤਾਂ ਪੈਸੇ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿਣ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇਵੇ ਤੇ ਆਪ ਹਰ ਵਕਤ ਪੈਸਾ ਇਕੱਠਾ ਕਰਦਾ ਰਹੇ ਫਿਰ ? ” ਮੀਤੀ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ। ” ਹਾਂ ਪੁੱਤਰ !ਸੱਚਾ ਸੰਤ ਤਾਂ ਕੋਈ ਵਿਰਲਾ ਹੀ ਹੁੰਦਾ!” ਦਾਦੇ ਨੇ ਕਿਹਾ। ਮੀਤੀ ਨੇ ਫਿਰ ਪੁੱਛਿਆ ,”ਤਾਂ ਬਾਬਾ ਜੀ ,ਫਿਰ ਆਪਾਂ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਪਤਾ ਲੱਗੂ ਵੀ ਸੱਚਾ ਸੰਤ ਕੌਣ ਤੇ ਕੌਣ ਪਾਖੰਡੀ ਹੈ?” ” ਪੁੱਤਰ !ਸੱਚੇ ਸੰਤ ਉਹ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਿਹੜੇ ‘ਕਹਿਣੀ ਤੇ ਕਰਨੀ ‘ ਦੇ ਪੱਕੇ ਹੁੰਦੇ ਨੇ ।ਜੋ ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਨੇ,ਓਹੀ ਕਰਦੇ ਨੇ ।ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮੋਹ ਮਾਇਆ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿਣ ਦਾ ਸੁਨੇਹਾ ਦੇ ਕੇ ਆਪ ਮਾਇਆ ਇਕੱਠੀ ਕਰਨ ਵੱਲ ਨਹੀਂ ਦੌੜਦੇ।” ” ਤਾਂ ਬਾਬਾ ਜੀ ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਏਹੋ ਜੇ ਸੰਤ ਨੇ ਜੋ ਆਪਣੀ ਕਥਨੀ ਤੇ ਕਰਨੀ ਦੇ ਪੱਕੇ ਹੋਣ ?”ਮੀਤੀ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ। “ਹਾਂ ਪੁੱਤਰ ,ਹੈਗੇ ਨੇ ਬੱਸ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਹਿਚਾਨਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।” ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ । “ਅੱਛਾ ਬਾਬਾ ਜੀ ! ਫਿਰ ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਵੀ ਲੈ ਚਲੋ ਉਹਨਾਂ ਕੋਲ਼।ਮੈਂ ਵੀ ਮੱਥਾ ਟੇਕਾਂਗੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ।”ਮੀਤੀ ਖੁਸ਼ ਹੋ ਕੇ ਬੋਲੀ। ਬਾਬਾ ਜੀ ਹੱਸਦਿਆਂ ਬੋਲੇ,” ਚੱਲਾਂਗੇ ਜ਼ਰੂਰ ਪੁੱਤ ਪਰ ਮੱਥਾ ਟੇਕਣ ਨਾਲੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਲੋੜ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ਼ ਰਲ਼ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਹੈ ।ਉਹ ਤਾਂ ਇਹੋ ਜਿਹੇ ਨੇ ਇਕੱਲੇ ਹੀ ਹੜ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਰੋਕ ਲੈਂਦੇ ਨੇ। ਇਕੱਲਿਆਂ ਹੀ ਵਾਤਾਵਰਨ ਸੰਭਾਲ ਦਾ ਬੀੜਾ ਚੁੱਕਿਆ ਹੋਇਆ। ਤੇ ਏਹੋ ਜੇ ਵੀ ਨੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜਿਹੜੇ ਵਰ੍ਹਦੇ ਬੰਬਾਂ ਗੋਲ਼ੀਆਂ ਦੀ ਪ੍ਰਵਾਹ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਤੇ ਬੇਸਹਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਸਹਾਰਾ ਦੇਣ ਲਈ ਜਾ ਪਹੁੰਚਦੇ ਨੇ ।ਆਪਾਂ ਤਾਂ ਬਸ ‘ਸੱਚੇ ਸੰਤ’ ਦੀ ਪਹਿਚਾਣ ਕਰਨੀ ਹੈ । ” “ਸਮਝ ਗਈ ਬਾਬਾ ਜੀ ।ਹੁਣ ਆਪਾਂ ਦਾਦੀ ਨੂੰ ਵੀ ਸਮਝਾਵਾਂਗੇ ।” ਕਹਿ ਕੇ ਮੀਤੀ ਫ਼ਿਰ ਖ਼ੇਡ ਵਿੱਚ ਰੁੱਝ ਗਈ।
ਰਮਨਦੀਪ ਕੌਰ ਵਿਰਕ
ਚਿੱਟੀ ਦਾਹੜੀ
ਕੈਨੇਡਾ ਦੀਆਂ ਗਰਮੀਆਂ ਦਾ ਮੌਸਮ, ਰੇਸ਼ਮੀ ਜਿਹੀ ਧੁੱਪ,ਸਰਦਾਰ ਹਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਕੰਜ਼ਰਵਟਰੀ ਚ ਬੈਠਾ ਧੁੱਪ ਦਾ ਆਨੰਦ ਮਾਣ ਰਿਹਾ ਸੀ , ਸਿਰ ਤੇ ਸੋਹਣੀ ਜਿਹੀ ਫਿੱਕੀ ਪੀਲੀ ਗੋਲ ਦਸਤਾਰ , ਦੁੱਧ ਚਿੱਟਾ ਦਾਹੜਾ ਤੇ ਦਗ ਦਗ ਕਰਦਾ ਨੂਰਾਨੀ ਚਿਹਰਾ , ਉਮਰ ਦੇ ਅੱਠ ਦਹਾਕੇ ਬੀਤ ਜਾਣ ਤੇ ਵੀ ਸੋਹਣੀ ਸਿਹਤ , ਸੋਹਣੇ ਤੇ ਸਾਫ ਸੁਥਰੇ ਲਿਬਾਸ ਵਿੱਚ ਬੈਠਾ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਸ਼ੁਕਰਾਨਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ । ਦੋਵੇਂ ਪੁੱਤਰ ਕੰਮਾਂ ਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸੈੱਟ ਸਨ ਪੋਤਰੇ ਪੋਤਰੀਆਂ ਚੰਗੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰਕੇ ਉਡਾਰੂ ਹੋ ਗਏ ਨੇ , ਲਾਡਲੀ ਬੇਟੀ ਵੀ ਬਾਹਰ ਈ ਏ, ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਸੁੱਖੀਂ ਵੱਸਦੀ ਰੱਸਦੀ।
ਉਹ ਬੈਠਾ ਬੈਠਾ ਇੱਕ ਫਕੀਰ ਸਾਈਂ ਦਾ ਬਿਰਤਾਂਤ ਪੜ੍ਹ ਰਿਹਾ ਸੀ ,ਜਦੋਂ ਇੱਕ ਵੇਸਵਾ ਨੇ ਉਸ ਸਾਂਈਂ ਨੂੰ ਸਵਾਲ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਮੇਰੇ ਕੁੱਤੇ ਦੀ ਪੂਛ ਵੀ ਚਿੱਟੀ ਏ ਤੇ ਤੇਰੀ ਦਾਹੜੀ ਵੀ ਚਿੱਟੀ ,ਫਰਕ ਕੀ ਹੋਇਆ , ਚੰਗੀ ਕੌਣ ਹੋਈ, ਪੂਛ ਕੇ ਦਾਹੜੀ ?
ਤਾਂ ਸਾਈਂ ਨੇ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਜਵਾਬ ਮੈ ਠਹਿਰ ਕੇ ਦਿਆਂਗਾ ।
ਤੇ ਆਖਰ ਜਵਾਬ ਓਸ ਦਿਨ ਦਿੱਤਾ , ਜਦੋਂ ਫਕੀਰ ਦਾ ਅੰਤ ਵੇਲਾ ਆ ਗਿਆ ।ਫਕੀਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੈਂ ਅੱਜ ਇਹ ਗੱਲ ਦਾਅਵੇ ਨਾਲ ਕਹਿ ਸਕਦਾਂ ਕਿ ਮੇਰੀ ਦਾਹੜੀ ਤੇਰੇ ਕੁੱਤੇ ਦੀ ਪੂਛ ਨਾਲ਼ੋਂ ਬਿਹਤਰ ਏ, ਮੈ ਜਿਉਂਦੇ ਜੀਅ ਇਸਦੀ ਪਾਕੀਜਗੀ ਨੂੰ ਦਾਗ ਨਹੀ ਲੱਗਣ ਦਿੱਤਾ ।ਅਗਰ ਕਿਤੇ ਡੋਲ ਜਾਂਦਾ ਤਾਂ ਕੋਈ ਫਰਕ ਨਹੀ ਸੀ ਰਹਿਣਾ ।
ਤੇ ਉਹ ਬੈਠਾ ਬੈਠਾ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ 92/93 ਦੇ ਉਸ ਵਕਤ ਵਿੱਚ , ਜਦੋਂ ਉਹ ਪੁਲੀਸ ਵਿੱਚ ਇੰਸਪੈਕਟਰ ਦੇ ਰੈਂਕ ਤੇ ਸਰਹੱਦੀ ਜਿਲੇ ਦੇ ਸਰਹੱਦੀ ਥਾਣੇ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਅਫਸਰ ਤਾਇਨਾਤ ਸੀ । ਅੱਗ ਵਰ੍ਹਦੀ ਸੀ ਹਰ ਪਾਸੇ , ਕਿਤੇ ਮੁਕਾਬਲਾ , ਕਿਤੇ ਫਿਰੌਤੀਆਂ ਤੇ ਕਿਤੇ ਤਸ਼ੱਦਦ ਦਾ ਦੌਰ ,ਪਰ ਉਹਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਈ ਅਜਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹਦੇ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵਾਰਦਾਤ ਈ ਨਹੀ ਸੀ ਹੋ ਰਹੀ, ਬਾਬਾ ਕਹਿੰਦੇ ਸਨ ਸਾਰੇ ਮਹਿਕਮੇ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਉਹਨੂੰ , ਤੇ ਸਹਿਜੇ ਸਹਿਜੇ ਲੋਕ ਵੀ ਬਾਬਾ ਈ ਕਹਿਣ ਲੱਗ ਪਏ । ਸਿਪਾਹੀ ਤੋਂ ਇੰਸਪੈਕਟਰ ਪਦ ਤੇ ਪਹੁੰਚਦਿਆਂ ਲੱਗਦੀ ਵਾਹ ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਦਾ ਦਾਮਨ ਨਹੀ ਸੀ ਛੱਡਿਆ ਓਹਨੇ , ਕਈ ਵਾਰ ਅਵਾਰਡ ਵੀ ਮਿਲੇ ਸਨ ਸਰਵਿਸ ਦੌਰਾਨ ।ਉਹ ਚੜ੍ਹਦੀ ਉਮਰੇ ਈ ਨਿੱਤ-ਨੇਮ ਦਾ ਪੱਕਾ ਧਾਰਨੀ ਬਣ ਗਿਆ ਸੀ ਜੋ ਸਰਵਿਸ ਦੇ ਅਖੀਰਲੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਹੋਰ ਪਰਿਪੱਕਤਾ ਨਾਲ ਨਿਭਾਅ ਰਿਹਾ ਸੀ । ਪਰ ਹਾਲਾਤ ਬਦਲ ਗਏ ਸਨ , ਜਿਵੇਂ ਜੰਗ ਲੱਗ ਗਈ ਹੋਵੇ , ਅਣ ਐਲਾਨੀ। ਤੇ ਉਹ ਵੀ ਆਪਣਿਆਂ ਦਰਮਿਆਨ । ਉਹਨਾਂ ਈ ਘਰਾਂ ਚੋ ਮੁੰਡੇ ਪੁਲੀਸ ਚ ਭਰਤੀ ਹੋ ਰਹੇ ਸਨ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਵਰਗੇ ਕੁਝ ਹੋਰ ਖਾੜਕੂ ਬਣ ਘਰਾਂ ਤੋਂ ਤੁਰ ਗਏ ਸਨ । ਰੁੱਖਾਂ ਤੇ ਆਸ਼ੀਆਨੇ ਬਣਾ ਕੇ ਰੈਣ ਬਸੇਰਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪਰਿੰਦੇ ਵੀ ਤ੍ਰਾਹ ਕੇ ਜਿੱਧਰ ਮੂੰਹ ਹੁੰਦਾ , ਉੱਡ ਜਾਂਦੇ, ਜਦ ਅੱਧੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਤਾੜ੍ਹ ਤਾੜ੍ਹ ਗੋਲੀਂਆਂ ਵਰ੍ਹਨ ਲੱਗਦੀਆਂ ।
ਹਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਬੜਾ ਗਰੂਰ ਸੀ ਆਪਣੀ ਬੇਦਾਗ਼ ਸੇਵਾ ਤੇ, ਲਗਾਤਾਰ ਥਾਣਾ ਮੁਖੀ ਈ ਲੱਗਦਾ ਆ ਰਿਹਾ ਸੀ ਉਹ , ਜਦ ਤੋ ਸਬ ਇੰਸਪੈਕਟਰ ਬਣਿਆਂ ਸੀ । ਕਦੀ ਕਿਸੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਮੁਖੀ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਨਜ਼ਰ ਅੰਦਾਜ਼ ਨਹੀ ਸੀ ਕੀਤਾ । ਪਰ ਹੁਣ ਹਵਾ ਬਦਲ ਗਈ ਸੀ । ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਸੱਥਰ ਵਿਛ ਰਹੇ ਸਨ ਜਦ ਕਿ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਨਵੇਂ ਭਰਤੀ ਹੋਏ ਕੁਝ ਛਲਾਰੂ ਤਰੱਕੀਆਂ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਲਈ ਖ਼ੂਨ ਵਿੱਚ ਹੱਥ ਰੰਗਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਸਨ ।
ਇਕਨਾਂ ਦੇ ਮਨ ਖੁਸ਼ੀਆਂ
ਗੋਸ਼ਤ ਖਾਵਾਂਗੇ ।
ਇਕਨਾਂ ਦੇ ਮਨ ਗ਼ਮੀਆਂ
ਜਹਾਨੋਂ ਜਾਵਾਂਗੇ ।
ਸੁੱਕੀ ਨਾਲ ਗਿੱਲੀ ਵੀ ਬਲਣ ਲੱਗੀ, ਜਾਇਜ਼ ਨਾਜਾਇਜ਼ ਇੱਕੋ ਰੱਸੇ ਬੱਝਣ ਲੱਗੇ । ਪਰ ਹਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਰੱਬ ਦੇ ਸ਼ੁਕਰਾਨੇ ਚ ਰਹਿ ਕੇ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ
ਤੂੰ ਆਪਣੀ ਸੰਭਾਲ਼ , ਤੈਨੂੰ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਕੀ ।
ਪਰ ਇਹ ਖੁਸ਼ਫਹਿਮੀ ਬਹੁਤੀ ਦੇਰ ਨਾ ਚੱਲ ਸਕੀ, ਨਵੇਂ ਆਏ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਮੁਖੀ ਨੇ ਸਾਰੇ ਥਾਣਾ ਮੁਖੀਆਂ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਸੱਦੀ ਤੇ ਧੜੱਲੇਦਾਰ ਲੜਾਈ ਲੜਨ ਲਈ ਵੰਗਾਰਿਆ , ਹਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਸਭ ਕੁਝ ਸੁਣਦਾ ਰਿਹਾ , ਪਰ ਹੈਰਾਨ ਹੋ ਗਿਆ ਜਦੋਂ ਹੁਕਮ ਮਿਲਿਆ ਕਿ ਪੁੱਛ-ਗਿੱਛ ਸੈਂਟਰ ਤੋਂ ਚਾਰ ਚਾਰ ਮੁੰਡੇ ਲੈ ਕੇ ਜਾਓ ਤੇ ਅਗਲੇ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਮੁਕਾਬਲੇ ਬਣਾ ਕੇ ਗੱਡੀ ਚੜ੍ਹਾ ਦਿਓ। ਹਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਆਦਰ ਸਹਿਤ ਖੜਾ ਹੋ ਗਿਆ ਕਿ ਇਹ ਕੰਮ ਉਸਤੋਂ ਨਹੀ ਹੋਣਾ, ਅਸਲ ਮੁਕਾਬਲਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਇੰਚ ਪਿੱਛੇ ਨਹੀ ਹਟਾਂਗਾ ਪਰ ਨਿਹੱਥੇ ਨੂੰ ਬੰਨ੍ਹ ਕੇ ਮਾਰਨਾ ਮੇਰੇ ਵੱਸ ਦਾ ਰੋਗ ਨਹੀਂ। ਭਾਵਕ ਹੋਏ ਹਰਿੰਦਰ ਸਿੰਹੁੰ ਨੇ ਭਾਈ ਘਨਈਆ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦੇਣਾ ਚਾਹਿਆ ਪਰ ਹੰਕਾਰ ਦੇ ਘੋੜੇ ਤੇ ਸਵਾਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਮੁਖੀ ਨੇ ਟੋਕ ਦਿੱਤਾ,”ਠੀਕ ਆ , ਤੈਨੂੰ ਬਾਬਾ ਕਹਿੰਦੇ ਨੇ, ਪਰ ਮੈ ਤੇਰੇ ਉਪਦੇਸ਼ ਨਹੀ ਸੁਣਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ , ਹੰਨੇ ਜਾਂ ਬੰਨੇ !ਮੈਨੂੰ ਥਾਣੇਦਾਰਾਂ ਦਾ ਘਾਟਾ ਨਹੀਂ”
ਭਰੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਸੰਨਾਟਾ ਛਾ ਗਿਆ , ਪਰ ਹਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਅਡੋਲ ਰਿਹਾ,ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ,ਹਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਲਾਈਨ ਹਾਜ਼ਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ , ਪਰ ਸਿਤਮ ਦੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੋਈ ਕਿ ਉਸਦੀ ਯਗਾ ਮੁਖੀ ਲੱਗਣ ਵਾਲਾ ਥਾਣੇਦਾਰ ਇੱਕ ਚਾਰ ਸਾਲ ਦੀ ਸੇਵਾ ਵਾਲਾ ਸਿਪਾਹੀ ਸੀ, ਜਿਸਨੇ ਹਵਾਲਦਾਰੀ ਦਾ ਕੋਰਸ ਵੀ ਨਹੀ ਸੀ ਕੀਤਾ ਹਾਲੇ , ਮੂੰਹ ਐਸਾ ਲਹੂ ਲੱਗਾ , ਐਡਹਾਕ ਪ੍ਰਮੋਟ ਹੋ ਕੇ ਰੈਂਕ ਤੇ ਰੈੰਕ ਲੈਂਦਾ ਹੋਇਆ ਉਹ ਥਾਣਾ ਮੁਖੀ ਜਾ ਲੱਗਿਆ। ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ ਲਾਲੋ ਲਾਲ ਸਨ, ਇੱਕ ਈ ਜਿਲੇ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਛੇ ਮੁਕਾਬਲੇ , ਪਰ ਹਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਇਸ ਸਭ ਕਾਸੇ ਤੋਂ ਦੂਰ , ਜ਼ਲਾਲਤ ਦੇ ਹੰਝੂ ਕੇਰ ਰਿਹਾ ਸੀ । ਮਨ ਉਚਾਟ ਹੋ ਗਿਆ ਉਹਦਾ ਇਸ ਨੌਕਰੀ ਤੋਂ, ਜਿਸਨੂੰ ਕਦੀ ਪਿਆਰ ਕਰਦਾ ਸੀ ਉਹ । ਮਨ ਲੱਗਣੋ ਹਟ ਗਿਆ ਨੌਕਰੀ ਵਿੱਚ ਉਹਦਾ, ਬਸ ਦਿਨ ਕਟੀ ਹੀ ਰਹਿ ਗਈ ।
ਫਿਰ ,ਕੁਝ ਵਕਤ ਪਾ ਕੇ , ਹਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਡੀ ਐਸ ਪੀ ਪਦ ਉੱਨਤ ਹੋ ਕੇ ਪੈਨਸ਼ਨ ਆ ਗਿਆ । ਬੇਟੇ ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਈ ਕੈਨੇਡਾ ਜਾ ਚੁੱਕੇ ਸਨ , ਉਹਨਾਂ ਕੋਲ ਜਾ ਵੱਸਿਆ , ਤੇ ਬੱਸ ਓਥੇ ਦਾ ਈ ਹੋ ਕੇ ਰਹਿ ਗਿਆ , ਬਸ ਦੋ ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਗੇੜਾ ਮਾਰਦਾ ਏ ਵਤਨਾਂ ਨੂੰ ।
ਹੁਣ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦਾ ਯੁਗ ਏ, ਹਰ ਖ਼ਬਰ ਕੁਝ ਸੈਕਿੰਡ ਵਿੱਚ ਈ ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਜਾਂਦੀ ਏ , ਏਥੋ ਈ ਅੱਜ ਉਹਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਓਹ ਕਮਾਦੀ ਥਾਣੇਦਾਰ ਜੋ ਉਹਦੀ ਯਗਾ ਮੁੱਖ ਅਫਸਰ ਲੱਗਿਆ ਸੀ ਓਸ ਵਕਤ , ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਸੀ ਬੀ ਆਈ ਇਨਕੁਆਰੀਆਂ ਚ ਉਲਝ ਗਿਆ ਸੀ , ਨੀਮ ਪਾਗਲ ਹੋ ਕੇ ਆਤਮ ਹੱਤਿਆ ਕਰ ਗਿਆ ਏ।
ਸੋਚ ਕੇ ਉਹਨੂੰ ਆਪਣੀ ਓਸ ਵੇਲੇ ਵਿਖਾਈ ਜੁਅਰਤ ਤੇ ਮਾਣ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਇਆ ਕਿ ਪਾਪਾਂ ਦਾ ਭਾਗੀ ਨਾ ਬਣਨ ਕਰਕੇ ਅੱਜ ਕਿੰਨਾ ਸਕੂਨ ਏ ਓਹਦੀ ਜਿੰਦਗੀ ਚ ।
ਤੇ ਉਹ ਉੱਠਕੇ ਟਹਿਲਦਾ ਹੋਇਆ ਆਦਮਕੱਦ ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਮੂਹਰੇ ਜਾ ਖਲੋਤਾ । ਆਪਣੀ ਸੋਹਣੀ ਚਿੱਟੀ ਦਾਹੜੀ ਵੇਖਕੇ ਖ਼ੁਦ ਤੇ ਰਸ਼ਕ ਜਿਹਾ ਹੋਇਆ, ਸ਼ੁਕਰਾਨੇ ਚ ਹੱਥ ਜੁੜ ਗਏ , ਬੁੱਲ੍ਹ ਫਰਕੇ ,”ਹੇ ਵਾਹਿਗੁਰੂ , ਤੇਰਾ ਲੱਖ ਸ਼ੁਕਰ ਏ, ਇਸ ਚਿੱਟੀ ਦਾਹੜੀ ਨੂੰ ਅੱਜ ਤੱਕ ਕੋਈ ਦਾਗ ਨਹੀ ਲੱਗਾ , ਜੋ ਮੈਨੂੰ ਅੰਤ ਵੇਲੇ ਸ਼ਰਮਿੰਦਾ ਕਰ ਸਕੇ , ਰਹਿੰਦੀ ਜਿੰਦਗੀ ਵੀ ਕਿਰਪਾ ਕਰੀਂ, ਇਹ ਪ੍ਰੀਤ ਓੜਕ ਨਿਭ ਜਾਵੇ “
ਹਲਕੇ ਬੱਦਲ਼ਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਛਣ ਕੇ ਆ ਰਹੀ ਧੁੱਪ ਉਸਦੇ ਚਿਹਰੇ ਨੂੰ ਨੂਰੋ ਨੂਰ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ ।
ਪੁਰਾਣਾ ਸਮਾਂ , 1955 ਦੇ ਇਰਦ ਗਿਰਦ ਦਾ । ਅੰਬਰਸਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦਾ ਇੱਕ ਪਿੰਡ ਜੋ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸ਼ਾਹ ਮਾਰਗ ਤੇ ਸਥਿਤ ਸੀ , ਓਸ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ ਪੁਰਾਣੇ ਜ਼ੈਲਦਾਰਾਂ ਦਾ ਅਮੀਰ ਪਰਿਵਾਰ , ਜਿਸ ਕੋਲ ਦਸ ਮੁਰੱਬੇ ਤੋ ਵੀ ਵੱਧ ਜ਼ਮੀਨ , ਸਰਕਾਰੇ ਦਰਬਾਰੇ ਵੀ ਪੂਰੀ ਪਹੁੰਚ ਸੀ ਉਹਨਾਂ ਦੀ । ਦਲਿਤ ਪਰਿਵਾਰ ਤਾਂ ਕਾਮੇ ਸਨ ਹੀ ਉਹਨਾ ਦੇ , ਕੁਝ ਗ਼ਰੀਬੜੇ ਤੇ ਕਰਜ਼ੇ ਮਾਰੇ ਜ਼ਿਮੀਂਦਾਰ ਵੀ ਉਹਨਾ ਦੇ ਕਾਮੇ ਜਾਂ ਸੀਰੀ ਸਨ । ਪਿੰਡ ਦਾ ਇੱਕ ਗ਼ਰੀਬੜਾ ਜਿਹਾ ਮਾਂ ਪਿਓ ਮਹਿੱਟਰ ,ਜੀਤੀ , ਸਿਰਫ ਦੋ ਢਾਈ ਏਕੜ ਜ਼ਮੀਨ ਦਾ ਮਾਲਕ , ਤੇ ਉਹ ਜ਼ਮੀਨ ਵੀ ਫ਼ਰਦਾਂ ਚ ਰੁਲ਼ੀ ਹੋਈ ਸੀ ,ਪਰ ਕਾਮਾ ਸੀ ਓਹ ਸਿਰੇ ਦਾ , ਚਾਚੇ ਤਾਇਆਂ ਦੀਆਂ ਖੁਰਲੀਆਂ ਚ ਰੁਲ਼ਦਾ ਈ ਪਲ਼ਿਆ ਸੀ ਵਿਚਾਰਾ , ਹਾਲਾਤਾਂ ਦਾ ਝੰਬਿਆ , ਓਹ ਵੀ ਜ਼ੈਲਦਾਰਾਂ ਦਾ ਕਾਮਾ ਰਲ਼ ਗਿਆ ਤੇ ਮਿਹਨਤੀ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਜ਼ੈਲਦਾਰ ਫੁੰਮਣ ਸਿੰਹੁੰ ਦਾ ਕਿਰਪਾ ਪਾਤਰ ਬਣ ਗਿਆ । ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਬੌਲਦ ਵਾਂਗ ਖੇਤਾਂ ਚ ਕੰਮ ਕਰਦਾ , ਬੇਈਮਾਨੀ ਜਾਂ ਕੰਮ-ਚੋਰੀ ਦਾ ਤਾਂ ਜਿਵੇ ਪਤਾ ਈ ਨਹੀ ਸੀ ਉਹਨੂੰ । ਕਦੀ ਵਿਹਲਾ ਬੈਠਣਾ ਮੁਸੀਬਤ ਸੀ ਓਹਦੇ ਲਈ । ਉਮਰੋਂ ਵੀ ਤੀਹਾਂ ਤੋਂ ਟੱਪ ਗਿਆ ਸੀ ਪਰ ਕੋਈ ਸਾਕ ਨਹੀਂ ਸੀ ਹੋਇਆ , ਗਰੀਬੀ ਆੜੇ ਆ ਗਈ ਸੀ ਓਹਦੇ ।ਫੁੰਮਣ ਸਿੰਹੁੰ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਹੋਈ ਤਾਂ ਓਹਨੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕਹਿ ਕਹਾ ਕੇ ਜੀਤੀ ਨੂੰ ਗਰੀਬ ਘਰ ਦੀ ਲੜਕੀ ਦਾ ਸਾਕ ਕਰਵਾ ਦਿੱਤਾ , ਸ਼ਾਇਦ ਮਨਸ਼ਾ ਇਹੀ ਸੀ ਕਿ ਓਹਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ,ਓਹਦੀ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਪਤਨੀ ਵੀ ਤਾਬਿਆਦਾਰ ਨੌਕਰਾਣੀ ਬਣੇਗੀ ਜ਼ੈਲਦਾਰ ਦੇ ਘਰ ਦੀ ।
ਜੀਤੀ ਦਾ ਵਿਆਹ ਹੋ ਗਿਆ , ਓਹਦੀ ਜੀਵਨ ਸਾਥਣ ਜੋ ਆਈ , ਨਾਮ ਸੀ ਬਚਨ ਕੌਰ, ਗ਼ਰੀਬੜੇ ਘਰ ਦੀ ਧੀ ਸੀ , ਕਣਕਵੰਨਾ ਰੰਗ ਪਰ ਨੈਣ ਨਕਸ਼ ਸੋਹਣੇ । ਜੀਤੀ , ਓਹ ਟਿੱਬਾ ਸੀ ਜਿਸਤੇ ਕਦੀ ਪਿਆਰ ਦਾ ਪਾਣੀ ਈ ਨਹੀਂ ਸੀ ਚੜ੍ਹਿਆ , ਉਸਨੂੰ ਪਤਾ ਈ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿ ਜਿੰਦਗੀ ਕਦੀ ਏਨੀ ਸੋਹਣੀ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਏ , ਓਹਦੀ ਜਿੰਦਗੀ ਚ ਬਹਾਰ ਆ ਗਈ , ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਚ ਖੀਵਾ ਹੋ ਗਿਆ ਓਹ ।ਪੈਰ ਭੋਂਇਂ ਨਹੀ ਸਨ ਲੱਗਦੇ ਓਹਦੇ ,ਜਦੋਂ ਘਰ ਵੱਲ ਨੂੰ ਤੁਰਦਾ ਤਾਂ ਉਹਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਜਿਵੇਂ ਖੰਭ ਲੱਗ ਗਏ ਹੋਣ , ਉੱਡ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇ ਓਹ ਜ਼ਮੀਨ ਤੇ । ਚਾਂਈਂ ਚਾਂਈਂ ਆਪਣੇ ਕੱਚੇ ਘਰ ਨੂੰ ਸਵਾਰ ਲਿਆ ਸੀ ਓਹਨੇ , ਤੇ ਓਸੇ ਕੱਚੇ ਘਰ ਨੂੰ ਲਿੰਬ ਪੋਚ ਕੇ ਬਚਨ ਕੌਰ ਨੇ ਬਹਿਸ਼ਤ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ । ਕੰਧਾਂ ਤੇ ਗੋਲ਼ੂ ਪੋਚੇ ਨਾਲ ਮੋਰ ਘੁੱਗੀਆਂ ਪਾ ਕੇ ਇੱਕ ਖੋਲ਼ੇ ਵਰਗੇ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਡਾਕ ਬੰਗਲਾ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ । ਭਾਂਵੇਂ ਜ਼ੈਲਦਾਰ ਨੂੰ ਪੱਕੀ ਆਸ ਸੀ ਕੇ ਜੀਤੀ ਦੇ ਨਾਲ ਓਹਦੀ ਘਰ ਵਾਲੀ ਵੀ ਜ਼ੈਲਦਾਰ ਦੇ ਘਰੇ ਕੰਮ ਕਰੇਗੀ , ਪਰ ਜੀਤੀ ਨੇ ਨਿਮਰਤਾ ਨਾਲ ਹੱਥ ਜੋੜ ਦਿੱਤੇ , ਸਾਫ ਮਨ੍ਹਾਂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਬਚਨ ਕੌਰ ਨੂੰ ਕੰਮ ਤੇ ਨਾਲ ਲਿਔਣ ਨੂੰ । ਜ਼ੈਲਦਾਰ ਨੂੰ ਬੁਰਾ ਤਾਂ ਲੱਗਾ ਪਰ ਜੀਤੀ ਦੀ ਨੇਕਨੀਤੀ ਤੇ ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਦੀ ਕਦਰ ਕਰਦਾ ਸੀ ਓਹ, ਸੋ ਚੁੱਪ ਕਰ ਗਿਆ ।
ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਡੇਢ ਕੁ ਵਰ੍ਹੇ ਬਾਅਦ ਬਚਨ ਕੌਰ ਨੇ ਇੱਕ ਪੁੱਤਰ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ , ਜੀਤੀ ਝੂਮ ਉੱਠਿਆ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਨਾਲ , ਜਿਵੇਂ ਦੁਨੀਆਂ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਖੁਸ਼ਨਸੀਬ ਹੋਵੇ ਓਹ । ਕੁਝ ਦਿਨ ਘਰੇ ਰਹਿ ਕੇ ਸ਼ਗਨ ਵਿਹਾਰ ਕੀਤੇ ਓਹਨੇ ਪੁੱਤਰ ਦੇ, ਪਰ ਬਾਅਦ ਚ ਦਿਨੇ ਲੰਘਦਾ ਆਉਂਦਾ ਵੀ ਚੱਕਰ ਮਾਰ ਜਾਂਦਾ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਨੂੰ ਵੇਖਣ ਖ਼ਾਤਰ ।
,” ਬਚਨ ਕੁਰੇ, ਵਖਾ ਤਾਂ ਜ਼ਰਾ , ਮੇਰਾ ਪੁੱਤ ਕਿੱਡਾ ਕੁ ਹੋਗਿਆ ,”
ਤੇ ਬਚਨ ਕੌਰ ਹੱਸ ਪੈਂਦੀ ਓਹਦੀਆਂ ਝੱਲ ਵਲੱਲ੍ਹੀਆਂ ਤੇ । ਓਹ ਕਾਹਲੇ ਕਦਮੀ ਕੰਮ ਤੇ ਨਿੱਕਲ ਜਾਂਦਾ , ਨੌਕਰੀ ਕੀ ਤੇ ਨਖ਼ਰਾ ਕੀ ?
ਛੇਤੀ ਹੀ ਓਹਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਖਾਹਿਸ਼ ਜਾਗੀ ਕਿ ਓਹ ਵੀ ਆਪਣੀ ਖੇਤੀ ਕਰੇ , ਕਿਸੇ ਦੀ ਅਧੀਨਗੀ ਤੋਂ ਆਜ਼ਾਦ ਹੋਵੇ । ਸਹਿਜੇ ਸਹਿਜੇ ਓਹਨੇ ਜ਼ੈਲਦਾਰ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਨ ਦਾ ਮਨ ਬਣਾ ਲਿਆ ਤੇ ਇੱਕ ਦਿਨ ਮੌਕਾ ਵੇਖ ਕੇ ਮਨ ਦੀ ਗੱਲ ਕਹਿ ਈ ਦਿੱਤੀ ।
” ਤਾਇਆ ਜੀ, ਇੱਕ ਮਿੰਨਤ ਆ , ਤੁਸੀਂ ਮੇਰੇ ਪਿਓ ਸਮਾਨ ਓ,ਕਦੀ ਫਰਕ ਵੀ ਨਹੀ ਕੀਤਾ ਤੁਸੀਂ ਮੇਰੇ ਨਾਲ , ਮੇਰੀ ਪੈਲੀ ਦੇ ਕਾਗ਼ਜ਼ ਸਹੀ ਕਰਵਾ ਦਿਓ , ਮੈ ਆਪ ਖੇਤੀ ਕਰਨੀ ਆਂ, ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਤਾਬਿਆਦਾਰ ਰਹੂੰ ਮੈਂ ਤਵਾਡ੍ਹਾ,”
ਤੇ ਹਲੀਮੀ ਕੰਮ ਆਈ , ਜ਼ੈਲਦਾਰ ਨੇ ਪਟਵਾਰੀ , ਕਾਨੂੰਗੋ ਨੂੰ ਕਹਿ ਕੇ ਓਹਦੀ ਪੈਲੀ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨਦੇਹੀ ਕਰਵਾ ਦਿੱਤੀ , ਥੋੜੀ ਬਹੁਤ ਮਾਲੀ ਮਦਾਦ ਵੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਕੋਲੋਂ। ਜੀਤੀ ਨੂੰ ਇੰਜ ਲੱਗਾ ਜਿਵੇਂ ਉਹ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਗਿੱਠ ਉੱਚਾ ਉੱਡ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇ । ਸਿਰ ਤੋਂ ਭਾਰੀ ਪੰਡ ਵਗਾਹ ਮਾਰੀ ਹੋਵੇ ਲਾਹ ਕੇ। ਬਚਨ ਕੌਰ ਤਾਂ ਜਿਵੇਂ ਬਾਵਰੀ ਹੋ ਗਈ ਏਹ ਸਭ ਵੇਖਕੇ ।
ਜੀਤੀ ਜੋ ਕਿਸੇ ਖ਼ਾਤਰ ਦਿਨ ਰਾਤ ਖਪਦਾ ਸੀ , ਹੁਣ ਓਹਨੇ ਖੁਦ ਲਈ ਮਿਹਨਤ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ , ਤੇ ਨਾਲ ਕੁਝ ਮੌਸਮੀ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕਰਨ ਲੱਗਾ, ਇੱਕ ਪੁਰਾਣਾ ਸੈਕਲ ਖਰੀਦ ਕੇ , ਪਿੱਛੇ ਚੌੜਾ ਜਿਹਾ ਕੈਰੀਅਰ ਲਵਾ ਲਿਆ ,ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਤੋੜ ਕੇ ਵੇਚਣ ਲਈ ਅੰਬਰਸਰ ਸੈਕਲ ਤੇ ਈ ਜਾਣ ਲੱਗ ਪਿਆ ਰੋਜ ਸਵੇਰੇ ।ਜਦ ਕਦੀ ਸਹੁਰੇ ਜਾਣਾ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਉਹ ਸੈਕਲ ਨੂੰ ਪੂੰਝ ਸਵਾਰ ਕੇ ਤਿਆਰ ਕਰ ਲੈਂਦਾ । ਨਿੱਕੀ ਕਾਠੀ ਵੀ ਲਵਾ ਲਈ ਸੀ ਓਹਨੇ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਬਿਠਾਉਣ ਨੂੰ । ਜਦੋਂ ਉਹ ਤਿੰਨੇ ਸੈਕਲ ਤੇ ਸਵਾਰ ਹੋ ਕੱਚੇ ਰਾਹਵਾਂ ਤੇ ਵਾਂਢੇ ਜਾਂਦੇ ਤਾਂ ਜੀਤ ਸਿਹੁੰ ਖ਼ੁਦ ਨੂੰ ਮਹਾਰਾਜਾ ਸਮਝਦਾ । ਕਿਸਮਤ ਮੁਸਕਰਾ ਪਈ ਓਸ ਤੇ , ਤਿੰਨ ਕੁ ਸਾਲਾਂ ਚ ਈ ਪੈਰਾਂ ਸਿਰ ਹੋ ਗਿਆ ਓਹ , ਪਿੰਡ ਚ ਜੀਤੀ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਹੁਣ ਜੀਤ ਸਿਹੁੰ ਬਣ ਗਿਆ , ਦੋ ਕੁ ਏਕੜ ਪੈਲੀ ਗਹਿਣੇ ਵੀ ਲੈ ਲਈ ਓਹਨੇ , ਤੇ ਨਾਲ ਕੁਝ ਜ਼ਮੀਨ ਹਿੱਸੇ ਠੇਕੇ ਤੇ ਵੀ ਵਾਹੁਣ ਲੱਗ ਪਿਆ । ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਬਚਨ ਕੌਰ ਨੇ ਦੂਜੇ ਪੁੱਤਰ ਨੂੰ ਵੀ ਜਨਮ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਉਸਤੋ ਬਾਅਦ ਦੋ ਹੋਰ ਪੁੱਤਰਾਂ ਤੇ ਇੱਕ ਧੀ ਦਾ ਬਾਪ ਬਣ ਗਿਆ ਓਹ ।
ਬਚਨ ਕੌਰ ਸਿਰਫ ਘਰ ਤੱਕ ਈ ਮਹਿਦੂਦ ਨਹੀ ਸੀ, ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ , ਖੇਤਾਂ ਚ ਮਿੱਟੀ ਨਾਲ ਮਿੱਟੀ ਵੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ ਓਹ । ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸਕੂਲ ਭੇਜਦੀ , ਘਰ ਦੇ ਕੰਮ ਨਿਪਟਾਉਂਦੀ ।ਸਰੀਰੋਂ ਏਨੀ ਤੰਦਰੁਸਤ ਕਿ ਕਦੀ ਜਾਪਦਾ ਈ ਨਹੀ ਸੀ ਕਿ ਓਹ ਪੰਜ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਮਾਂ ਏ। ਬੱਚਿਆਂ ਨੇ ਜਿਉ ਜਿਉ ਸੁਰਤ ਸੰਭਾਲ਼ੀ ਤਾਂ ਮਾਂ ਪਿਓ ਨੂੰ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਵੇਖਿਆ । ਨਤੀਜਾ ਏਹ ਨਿਕਲਿਆ ਕਿ ਓਹ ਵੀ ਸਿਰੇ ਦੇ ਕਾਮੇ ਨਿੇਕਲੇ ਏ ਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਦੋ ਹੱਥ ਹੁਣ ਬਾਰਾਂ ਹੱਥ ਬਣ ਗਏ , ਜ਼ਮੀਨ ਵਧਣ ਲੱਗੀ , ਪਤਾ ਈ ਨਾ ਲੱਗਾ , ਕਦੋ ਓਹਨੇ ਇੱਕ ਪੁਰਾਣਾ ਡੀਟੀ 14 ਟਰੈਕਟਰ ਵੀ ਖਰੀਦ ਲਿਆ , ਤੇ ਫਿਰ ਸਮਾਂ ਬਦਲਣ ਤੇ ਫੋਰਡ ਵੀ ਵਿਹੜੇ ਆਣ ਖਲੋਤਾ । ਵਿਆਹ ਤੋ ਬਾਅਦ ਪੰਝੀ ਸਾਲ ਦੇ ਅਰਸੇ ਚ ਜੀਤ ਸਿੰਘ ਕੋਲ ਤਕਰੀਬਨ ਚਾਲੀ ਕਿੱਲੇ ਜ਼ਮੀਨ ਹੋ ਗਈ । ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੇ ਭਾਰ ਚੁੱਕ ਲਿਆ , ਜੀਤ ਸਿੰਘ ਕਦੀ ਕਦੀ ਚਿੱਟਾ ਚਾਦਰਾ ਕੁੜਤਾ ਪਾਉਣ ਲੱਗ ਪਿਆ । ਵੱਡਾ ਮੁੰਡਾ ਆਰਮੀ ਚ ਹੋ ਗਿਆ , ਬਾਕੀ ਦੇ ਪੁੱਤਰਾ ਨੇ ਵੀ ਦਸ ਦਸ ਜਮਾਤਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਪਰ ਖੇਤੀ-ਬਾੜੀ ਦੇ ਤਾਂ ਮਾਸਟਰ ਈ ਬਣ ਗਏ ਓਹ ਸਾਰੇ । ਇਲਾਕੇ ਚ ਬੱਲੇ ਬੱਲੇ ਹੋ ਗਈ ਓਹਦੀ ਮਿਹਨਤ ਤੇ ਤਰੱਕੀ ਦੀ ।
ਜਦੋਂ ਵੱਡੇ ਪੁੱਤਰ ਦਾ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਪਿੰਡ ਵਿਚਲਾ ਘਰ ਛੋਟਾ ਪੈ ਗਿਆ , ਜੀਤ ਸਿੰਹੁੰ ਨੇ ਸ਼ਾਹ ਮਾਰਗ ਦੇ ਨਾਲ ਲੱਗਦੀ ਥਾਂ ਪਿੰਡੋਂ ਬਾਹਰਵਾਰ ਖਰੀਦ ਲਈ ਤੇ ਵੱਡਾ ਹਵੇਲ ਵਲ਼ ਲਿਆ। ਸਾਲ ਕੁ ਦੇ ਅਰਸੇ ਚ ਈ ਦੋ ਕਨਾਲ਼ਾਂ ਥਾਂ ਚ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਡੁੱਲ੍ਹੇ ਕਮਰਿਆਂ ਵਾਲਾ ਦੋ ਘਰ ਛੱਤ ਲਿਆ , ਅੱਗੇ ਵਰਾਂਡਾ ਤੇ ਅੱਗੇ ਖੁੱਲ੍ਹਾ ਡੁੱਲ੍ਹਾ ਵਿਹੜਾ । ਜਿੱਥੇ ਟਰੈਕਟਰ ਟ੍ਰਾਲੀ ਤੇ ਨਾਲ ਹਰ ਸੰਦ ਜੋ ਖੇਤੀ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦਾ ਸਨ , ਸਲੀਕੇ ਨਾਲ ਟਿਕਾਏ ਹੁੰਦੇ । ਬਚਨ ਕੌਰ ਹਰ ਚੀਜ ਦੀ ਏਨੀ ਕੁ ਸਿਆਣਪ ਨਾਲ ਜੁਗਤਬੰਦੀ ਕਰਦੀ ਕਿ ਕਮਾਲ ਈ ਹੋ ਜਾਂਦਾ , ਜੀਤ ਸਿੰਹੁੰ ਹਰ ਕੰਮ ਓਸਦੀ ਸਲਾਹ ਨਾਲ ਕਰਦਾ , ਘਰ ਦੇ ਕੰਮ ਤਾਂ ਕੀ, ਉਹਨੂੰ ਫਸਲਾਂ , ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਤੱਕ ਦੇ ਮੌਸਮ ਜ਼ਬਾਨੀ ਯਾਦ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਕਦੋ ਪਨੀਰੀ ਬੀਜਣੀ ਏ ਤੇ ਕਿਹੜਾ ਬੀਜ ਬੀਜਣਾ ਏ ।
ਉਸ ਦਿਨ ਉਸਨੂੰ ਛੁਟੀ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਨਵਰੀਤ ਇਕੱਲੀ ਬੈਠੀ ਘਰੇ ਅਰਾਮ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ , ਉਸਦੇ ਦਰਵਾਜੇ ਦੀ ਘੰਟੀ ਵੱਜਣ ਤੇ ਬਾਹਰ ਆਪਣੇ ਸਾਹਮਣੇ ਅਚਾਨਕ ਆਪਣੀ ਇਕ ਚੰਗੀ ਸਹੇਲੀ ਬਲਜੋਤ ਜੋ ਬਾਹਰ ਰਹਿ ਰਹੀ ਏ ਨੂੰ ਕਈ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਬਾਅਦ ਦੇਖਕੇ ਬਹੁਤ ਹੈਰਾਨ ਤੇ ਖੁਸ਼ ਹੋਈ I ਅੰਦਰ ਚਾਹ ਪਾਣੀ ਪੀਂਦਿਆਂ ਦੋਨਾਂ ਨੇ ਬੀਤੇ ਸਮੇ ਦੀਆਂ ਕਾਲਿਜ ਵੇਲੇ ਦੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਅਤੇ ਉਸਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਕੱਲਿਆਂ ਬਿਤਾਏ ਸਮੇ ਦੀਆਂ ਹੱਡਬੀਤੀਆਂ ਸਾਂਝੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ I ਬਲਜੋਤ ਵਲੋਂ ਕਹਿਣ ਤੇ ਉਹ ਨਵਰੀਤ ਦੇ ਵਿਆਹ ਦੀ ਐਲਬਮ ਦੇਖਣ ਲੱਗ ਪਈਆਂ ,ਉਸਦੀ ਪੁਰਾਣੀ ਆਦਤ ਮੁਤਾਬਿਕ ਬਲਜੋਤ ਨੇ ਮੂੰਹ ਤੇ ਹੀ ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਉਸਦਾ ਪਤੀ ਤੇ ਉਸਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਕੁਝ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਕਿਥੇ ਤੇਰੇ ਸੋਹਣੇ ਨੈਣ ਨਕਸ਼ ,ਗੋਰਾ ਰੰਗ ਤੇ ਕਿਥੇ ਤੇਰੇ ਪਤੀ ਦੇ I ਹਾਂ ਜੋ ਤੇਰੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਦੇਖ ਰਹੀਆਂ ਨੇ ਉਹ ਤੇਰੀ ਸੋਚ ਮੁਤਾਬਿਕ ਠੀਕ ਹੈ ,ਨਵਰੀਤ ਨੇ ਸਪਸ਼ਟ ਕੀਤਾ I
ਵਿਹਲੀਆਂ ਹੋ ਕੇ ਉਹ ਫਿਰ ਗੱਲਾਂ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪਈਆਂ, ਨਵਰੀਤ ਨੇ ਇਕ ਪੁਰਾਣਾ ਵਾਕਿਆ ਸੁਣਾਇਆ ਦਸ ਕੁ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਜੀ ਟੀ ਰੋਡ ਤੇ ਜਾਂਦਿਆਂ ਇੱਕ ਕਾਰ ਦੂਜੇ ਪਾਸਿਓਂ ਬਹੁਤ ਤੇਜੀ ਨਾਲ ਆ ਰਹੇ ਟਰੱਕ ਨਾਲ ਟਕਰਾ ਕੇ ਹਾਦਸੇ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਗਈ I ਉਸ ਦਾ ਇਕੋ ਇੱਕ ਸਵਾਰ ਡਰਾਈਵਰ ਬਹੁਤ ਬੁਰੀ ਤਰਾਂ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋ ਕੇ ਬੇਹੋਸ਼ ਹੋ ਗਿਆ I ਉਸ ਕਾਰ ਦੇ ਬਿਲਕੁਲ ਪਿਛੇ ਅਣਜਾਣ ਆ ਰਹੀ ਗੱਡੀ ਚੋਂ ਇਕ ਸਖਸ਼ ਉਤਰਿਆ ਤੇ ਬਿਨਾ ਕਿਸੇ ਡਰ,ਭੈ,ਹਿਚਕਚਾਹਟ ਦੇ ਪੁਲੀਸ ਨੂੰ ਵੀ ਉਡੀਕੇ ਬਿਨਾ ਜ਼ਖਮੀ ਨੂੰ ਚੁੱਕ ਕੇ ਆਪਣੀ ਗੱਡੀ ਵਿਚ ਪਾ ਕੇ ਤੇਜੀ ਨਾਲ ਨੇੜੇ ਦੇ ਵਧੀਆ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿਚ ਲੈ ਗਿਆ I
ਹਸਪਤਾਲ ਵਲੋਂ ਇਹ ਪੁਲੀਸ ਕੇਸ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਦਾਖਲ ਕਰਨ ਤੋਂ ਆਨਾ ਕਾਨੀ ਕਰਨ ਤੇ ਉਸਨੇ ਲਿਖ ਕੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰਾਂ ਦੇ ਹਾਲਾਤ ਦੀ ਜੁਮੇਵਾਰੀ ਆਪਣੇ ਸਿਰ ਤੇ ਲੈ ਲਈ I ਡਾਕਟਰਾਂ ਵਲੋਂ ਪੇਸ਼ਗੀ ਜਮਾ ਕਰਾਉਣ ਦਾ ਕਹਿਣ ਤੇ ਆਪਣੇ ਕੰਮਕਾਰ ਦੀ ਉਗਰਾਹੀ ਕਰਕੇ ਲਿਆਂਦੇ ਪੈਸੇ ਜਮਾ ਕਰਾਉਣ ਨੂੰ ਕੋਈ ਦੇਰੀ ਨਾ ਲਗਾਈ I ਭਾਵੇਂ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਜ਼ਖਮੀ ਦੇ ਘਰਵਾਲੇ ਵੀ ਪਹੁੰਚ ਚੁਕੇ ਸਨ, ਫਿਰ ਵੀ 72 ਘੰਟੇ ਤੱਕ ਜ਼ਖਮੀ ਦੇ ਹੋਸ਼ ਵਿਚ ਆਉਣ ਤਕ ਉਥੇ ਹੀ ਰਿਹਾ ਤੇ ਡਾਕਟਰ ਵਲੋਂ ਜ਼ਖਮੀ ਦੇ ਮਾਤਾ ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਇਹ ਇਹ ਦੱਸਣ ਤੇ ਕਿ ਹੁਣ ਮਰੀਜ ਖ਼ਤਰੇ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੈ ਪਰ ਜੇ ਅੱਧੇ ਘੰਟੇ ਦੀ ਹੋਰ ਦੇਰੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਤਾਂ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਬਹੁਤ ਤੇਜੀ ਨਾਲ ਵੱਧ ਜਾਣ ਕਰਕੇ ਬਚਣਾ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੋ ਜਾਣਾ ਸੀ I ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਲੋਂ ਦਿਤਾ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਕੋਈ ਵੀ ਪ੍ਰਤੀਕਰਮ ਸੁਨਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਬਿਨਾ ਦੱਸੇ ਨੇਕ ਦਿਲ ਆਦਮੀ ਆਪਣੀ ਇਨਸਾਨੀਅਤ ਵਾਲੀ ਜਿੰਮੇਵਾਰੀ ਭੁਗਤਾ ਕੇ ਚਲਾ ਗਿਆ I ਉਹ ਜ਼ਖਮੀ ਕੋਈ ਹੋਰ ਨਹੀਂ ਮੈਂ ਹੀ ਸਾਂ I ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਸਟਾਫ ਨੇ ਵੀ ਇਹ ਤਸਦੀਕ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਹ ਵਿਅਕਤੀ ਤੁਹਾਡਾ ਕੋਈ ਜਨਮ ਜਨਮਾਤਰਾਂ ਤੋਂ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਲੱਗਦਾ ਸੀ ,ਉਸਨੇ ਬੜੀ ਜੁਰਅਤ ਨਾਲ ਸਾਨੂ ਤੇ ਪੁਲੀਸ ਨੂੰ ਨਜਿੱਠ ਕੇ ਇਲਾਜ ਸਮੇ ਸਿਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਵਾਇਆ I ਪੂਰੀ ਤਰਾਂ ਸਿਹਤਯਾਬ ਹੋਣ ਉਪਰੰਤ ਉਸ ਮਸੀਹੇ ਦਾ ਧੰਨਵਾਦ ਕਰਨ ਵਾਸਤੇ ਖੁਦ ਉਸ ਕੋਲੋਂ ਸਮਾਂ ਲੈ ਕੇ ਉਸਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ਤੇ ਮੈਂ ਮਿਲਣ ਗਈ ਸੀ I ਛੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਬਾਅਦ ਮੇਰੇ ਮਾਪਿਆਂ ਵਲੋਂ ਵਿਆਹ ਦਾ ਜ਼ੋਰ ਪਾਉਣ ਤੇ ਮੇਰਾ ਕੋਈ ਬੋਆਏ ਫਰੈਂਡ ਪੁੱਛਣ ਤੇ ਮੈਂ ਸਪਸ਼ਟ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਤੇ ਵੈਲੇਨਟਾਈਨ ਡੇ ਦੇ ਫੁੱਲ ਵਟਾਉਣ ਜੋਗਾ ਹੈ ਤੇ ਇਸ ਮਹਾਨ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਤੇ ਉਹ ਕੁਝ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੈ , ਮੇਰੇ ਵਿਆਹ ਦੀ ਗੱਲ ਇਸ ਸਖਸ਼ੀਅਤ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ I ਉਸਨੇ ਮੇਰੇ ਮਾਪਿਆਂ ਨੂੰ ਬੜੀ ਹਿੰਮਤ ਨਾਲ ਇਹ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਉਸ ਵਲੋਂ ਨਿਭਾਈ ਆਪਣੀ ਡਿਉਟੀ ਨੂੰ ਅਹਿਸਾਨ ਸਮਝ ਕੇ ਰਿਸ਼ਤਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਫਿਰ ਤੇ ਪੱਕੀ ਨਾਂਹ ਹੈ I ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਉਸੇ ਨਾਲ ਜਿਉਣ ਮਰਨ ਦਾ ਪ੍ਰਸ੍ਤਾਵ ਰੱਖਿਆ ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਬਿਨਾ ਕਿਸੇ ਕਿੰਤੂ ਪਰੰਤੂ ਦੇ ਹਾਂ ਕਰਨ ਨੂੰ ਇਕ ਪੱਲ ਵੀ ਨਹੀਂ ਲਾਇਆ I ਫਿਰ ਸਾਦਾ ਰਸਮਾਂ ਨਾਲ ਸਾਡਾ ਵਿਆਹ ਹੋਇਆ I ਉਸ ਨਾਲ ਰਹਿੰਦਿਆਂ ਤੇ ਮੇਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਹੀ ਬਦਲ ਗਈ, ਕਿਥੇ ਮੈਂ ਫਜ਼ੂਲ ਖਰਚਿਆਂ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਮਾਂ ਬਾਪ ਦੀ ਵਿਹਲੜ,ਸੋਹਲ,ਵਿਗੜੀ ਹੋਈ ਲਾਡਲੀ ਧੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ ਕਿਥੇ ਹੁਣ ਮੈਂ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀ ਅਸਲੀਅਤ ਜਾਨਣ ਵਾਲੀ ਤਿਆਗ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਰੱਖ ਕੇ ਹਰ ਸਮੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਲਈ ਤਤਪਰ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀ ਪਤਨੀ ਹਾਂ I ਸਾਰੀ ਵਾਰਤਾ ਸੁਣ ਕੇ ਬਲਜੋਤ ਨੇ ਉਸਦੇ ਫੈਸਲੇ ਨੂੰ ਬਿਲਕੁਲ ਦਰੁਸਤ ਕਰਾਰ ਦਿੰਦਿਆਂ ਹੌਕਾ ਜਿਹਾ ਲੈ ਕੇ ਬਿਨਾ ਕਿਸੇ ਝਿੱਜਕ ਦੇ ਆਪਣੀ ਸਹੇਲੀ ਕੋਲ ਸੱਚ ਬੋਲਣ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਕੀਤੀ ਕਿ ਕਾਸ਼ ਕਿਤੇ ਉਹ ਵੀ ਬਾਹਰਲਾ ਸੁਹੱਪਣ ਛੱਡ ਕੇ ਅਸਲੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਨੂੰ ਪਹਿਲ ਦੇ ਦਿੰਦੀ ਤਾਂ ਅੱਜ ਉਸਦੇ ਪਤੀ ਵਲੋਂ ਪਾਈਆਂ ਸਿਰੇ ਦੀਆਂ ਨਿਹਾਇਤ ਮਾੜੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਕਰਕੇ ਉਹ ਨਰਕ ਭਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨਾ ਬਿਤਾ ਰਹੀ ਹੁੰਦੀ I
ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਗਿੱਲ,ਝਿੰਗੜ ਕਲਾਂ/ਕੈਲਗਰੀ
ਸਾੜੇ ਦੀ ਅੱਗ
ਬਹੁਤ ਪੁਰਾਣੇ ਸਮਿਆਂ ਦੀ ਗੱਲ ਏ । ਇੱਕ ਨੇਕ ਦਿਲ ਜ਼ਿਮੀਂਦਾਰ ਸੀ , ਓਹਦਾ ਘਰ ਵੀ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਈ ਸੀ , ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਸੰਘਣਾ ਜੰਗਲ ਲੱਗਦਾ ਸੀ , ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬੜੇ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਜਾਨਵਰ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ ।
ਓਸ ਜ਼ਿਮੀਂਦਾਰ ਦਾ ਵਿਆਹ ਇੱਕ ਖ਼ੂਬਸੂਰਤ ਔਰਤ ਨਾਲ ਹੋ ਗਿਆ , ਜੋ ਬੜੀ ਨੇਕ ਦਿਲ ਤੇ ਰੱਬੀ ਰੂਹ ਸੀ । ਪਰ ਕਰਨੀ ਰੱਬ ਦੀ , ਕਈ ਵਰ੍ਹੇ ਬੀਤ ਗਏ ਪਰ ਓਹਦੀ ਕੁੱਖ ਨੂੰ ਭਾਗ ਨਾ ਲੱਗੇ , ਸੰਤਾਨ ਸੁਖ ਹਾਸਿਲ ਨਾ ਹੋਇਆ । ਜ਼ਿਮੀਂਦਾਰ ਨੂੰ ਏਸ ਗੱਲ ਦਾ ਝੋਰਾ ਵੱਢ ਵੱਢ ਖਾਣ ਲੱਗਾ । ਓਹਦਾ ਹਾਲ ਜਾਣਕੇ ਓਹਦੀ ਨੇਕ ਦਿਲ ਪਤਨੀ ਨੇ ਓਹਨੂੰ ਦੂਜੀ ਸ਼ਾਦੀ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ , ਤਾਂ ਜੋ ਸੰਤਾਨ ਦਾ ਮੂੰਹ ਵੇਖ ਸਕੇ ,ਓਹਨੂੰ ਓਹਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਦਾ ਵਾਰਿਸ ਮਿਲ ਸਕੇ । ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਦੀ ਕਸ਼ਮਕਸ਼ ਤੋਂ ਬਾਅਦ , ਅਖੀਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਗਰੀਬ ਘਰ ਦਾ ਰਿਸ਼ਤਾ ਮਿਲ ਗਿਆ , ਇੱਕ ਨੌਜਵਾਨ ਔਰਤ ਵਿਆਹ ਲਿਆਂਦੀ ਓਸ ਜ਼ਿਮੀਂਦਾਰ ਨੇ , ਜੋ ਸੁਭਾਅ ਤੋ ਬੜੀ ਅੜਭ ਤੇ ਈਰਖਾਲੂ ਸੀ । ਓਹਦੀ ਕੁੱਖੋਂ ਉੱਤੋੜਿੱਤੀ ਦੋ ਬੇਟੀਆਂ ਨੇ ਜਨਮ ਲਿਆ ,ਪਤੀ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਦੇ ਗੁਮਾਨ ਅਤੇ ਅਚਨਚੇਤੀ ਜੀਵਨ ਪੱਧਰ ਵਿੱਚ ਉਚਾਈ ਨਾਲ ਓਸ ਔਰਤ ਦੀ ਆਕੜ ਸਤਵੇਂ ਅਸਮਾਨ ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਈ , ਓਹਨੇ ਜ਼ਿਮੀਂਦਾਰ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਪਤਨੀ ਦਾ ਜੀਣਾ ਹਰਾਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ , ਓਹਨੂੰ ਬਾਂਝ ਕਹਿਕੇ ਬੇਟੀਆਂ ਦੇ ਮੱਥੇ ਲੱਗਣ ਤੋਂ ਵੀ ਮਨ੍ਹਾਂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ । ਏਸ ਗੱਲ ਨੇ ਜ਼ਿਮੀਂਦਾਰ ਨੂੰ ਬੜਾ ਹਤਾਸ਼ ਕਰ ਦਿੱਤਾ , ਪਰ ਓਹਦੀ ਪਹਿਲੀ ਪਤਨੀ ਨੇ ਕੋਈ ਉਜਰ ਨਾ ਕੀਤਾ , ਹਾਂ , ਜਦੋਂ ਕਦੀ ਤਾਅਨਿਆਂ ਦੀ ਇੰਤਹਾ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਤਾਂ ਅੱਖਾਂ ਭਰ ਕੇ ਫ਼ਰਿਆਦ ਜ਼ਰੂਰ ਕਰਦੀ ,” ਹੇ ਪ੍ਰਭੂ, ਮੇਰੇ ਗ਼ਰੀਬਣੀ ਤੇ ਰਹਿਮ ਕਰ, ਮੇਰੇ ਦੁੱਖਾਂ ਦਾ ਦਾਰੂ ਤੂੰ ਈ ਬਣ ਸਕਦਾ ਏਂ, ਮੇਰੀ ਵੇਦਨਾ , ਤੇਰੇ ਬਿਨਾ ਹੋਰ ਕੌਣ ਜਾਣ ਸਕਦਾ ਏ ? “
ਖੁਦਾ ਮਨਜ਼ੂਰ ਕਰਤਾ ਹੈ
ਦੁਆ ਜਬ ਦਿਲ ਸੇ ਹੋਤੀ ਹੈ ,
ਲੇਕਿਨ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੈ ਯੇਹ,
ਬੜੀ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਸੇ ਹੋਤੀ ਹੈ।
ਅਖੀਰ ਅਰਜੋਈਆਂ ਮਨਜ਼ੂਰ ਹੋ ਗਈਆਂ , ਆਸਾਂ, ਉਮੀਦਾਂ ਨੂੰ ਬੂਰ ਪੈ ਗਿਆ , ਪਹਿਲੀ ਪਤਨੀ ਨੇ ਬੜੇ ਸੋਹਣੇ ਸੁਨੱਖੇ ਬਾਲ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ , ਵੇਖਕੇ ਜ਼ਿਮੀਂਦਾਰ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਵਿੱਚ ਖੀਵਾ ਹੋ ਗਿਆ । ਬੇਸ਼ੱਕ ਬੇਟੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਬਹੁਤ ਪਿਆਰ ਕਰਦਾ ਸੀ ਓਹ, ਪਰ ਜਲਦੀ ਹੀ ਪੁੱਤਰ ਓਹਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਦਾ ਤਾਰਾ ਬਣ ਗਿਆ । ਜ਼ਿਮੀਂਦਾਰ ਦੀ ਦੂਜੀ ਪਤਨੀ ਈਰਖਾ ਵਿੱਚ ਮੱਚ ਉੱਠੀ ,ਕਈ ਖੁਰਾਫਾਤੀ ਵਿਚਾਰ ਓਹਦੇ ਜ਼ਿਹਨ ਚ ਆਉਣ ਲੱਗੇ , ਹਾਲਾਂਕਿ ਪਹਿਲੀ ਪਤਨੀ ਨੇ ਕਦੀ ਕੋਈ ਅਜਿਹੀ ਹਰਕਤ ਨਹੀ ਸੀ ਕੀਤੀ ਜੋ ਇਨਸਾਨੀਅਤ ਦੀ ਕਸਵੱਟੀ ਤੇ ਖਰੀ ਨਾ ਉੱਤਰੇ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕਦੀ ਗੁਮਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਓਹ ਆਪਣੀ ਸੌਂਕਣ ਦੀਆਂ ਬੇਟੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਸਕੀਆਂ ਬੇਟੀਆਂ ਵਾਂਗ ਈ ਪਿਆਰ ਕਰਦੀ ।
ਬੇਟਾ ਲਗਭਗ ਸਾਲ ਕੁ ਦਾ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ ,ਇੱਕ ਦਿਨ ਜਿਮੀਦਾਰ ਤੇ ਓਹਦੀ ਵੱਡੀ ਪਤਨੀ ਨੂੰ ਕਿੱਧਰੇ ਜਾਣਾ ਪਿਆ ਇਕੱਠਿਆਂ , ਬੇਟੇ ਨੂੰ ਦੂਜੀ ਔਰਤ ਕੋਲ ਛੱਡ ਗਏ ਕਿ ਇਹਦਾ ਖਿਆਲ ਰੱਖੀਂ , ਅਸੀਂ ਹੁਣੇ ਆਏ । ਮਗਰੋਂ ਦੂਜੀ ਔਰਤ ਦੇ ਮਨ ਤੇ ਸ਼ੈਤਾਨ ਹਾਵੀ ਹੋ ਗਿਆ , ਓਹਨੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਗੋਦ ਚ ਉਠਾਇਆ ਤੇ ਵਾਹੋ-ਦਾਹੀ ਦੌੜਦੀ ਹੋਈ ਜੰਗਲ ਚ ਸੁੱਟ ਆਈ , ਤਾਂ ਜੋ ਓਹ ਕਿਸੇ ਜਾਨਵਰ ਦੀ ਖੁਰਾਕ ਬਣ ਜਾਵੇ । ਓਹ ਫਟਾਫਟ ਘਰ ਆ ਗਈ ਏਹ ਕੰਮ ਕਰਕੇ , ਜਦੋਂ ਜ਼ਿਮੀਂਦਾਰ ਤੇ ਓਹਦੀ ਪਹਿਲੀ ਪਤਨੀ ਵਾਪਸ ਆਉਂਦੇ ਦਿਸੇ , ਤਾਂ ਓਹਨੇ ਝੂਠ ਮੂਠ ਦਾ ਚੀਖ ਚਿਹਾੜਾ ਪਾ ਦਿੱਤਾ ,” ਮੈ ਲੁੱਟੀ ਗਈ, ਬਰਬਾਦ ਹੋ ਗਈ, ਪਤਾ ਨਹੀ ਸਾਡਾ ਪੁੱਤਰ ਕਿੱਧਰ ਚਲਾ ਗਿਆ ਏ , ਕੋਈ ਸ਼ੈਅ ਓਹਨੂੰ ਉਠਾ ਕੇ ਲੈ ਗਈ ਏ । ਹਾਲੇ ਹੁਣੇ ਈ ਤਾਂ ਐਥੇ ਸੀ ਪੰਘੂੜੇ ਚ ਪਿਆ”
ਦੁਹਾਈ ਮੱਚ ਗਈ , ਘਰ ਦਾ ਚੱਪਾ ਚੱਪਾ ਛਾਣ ਮਾਰਿਆ ਸਭ ਨੌਕਰਾਂ ਚਾਕਰਾਂ ਨੇ , ਲੱਭਦਿਆਂ ਸ਼ਾਮ ਪੈ ਗਈ । ਅਖੀਰ ਜੰਗਲ ਵੱਲ ਲੱਭਣ ਤੁਰ ਗਏ ਸਭ । ਬੱਚੇ ਦੀ ਮਾਂ , ਖੁਦਾ ਅੱਗੇ ਫ਼ਰਿਆਦ ਕਰਨ ਬੈਠ ਗਈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਦਿੱਤਾ ਏ ਤਾਂ ਹਿਫ਼ਾਜ਼ਤ ਵੀ ਕਰੀਂ ,ਜਦ ਕਿ ਦੂਜੀ ਔਰਤ ਆਪਣੇ ਝੂਠੇ ਨਾਟਕ ਵਿੱਚ ਰੁੱਝੀ ਰਹੀ ।
ਹਾਲੇ ਥੋੜੀ ਦੂਰ ਈ ਗਏ ਸਨ ਕਿ ਬੱਚੇ ਦੇ ਰੋਣ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਆਈ , ਕਿਸੇ ਸੰਭਾਵੀ ਅਨਹੋਣੀ ਤੋ ਡਰਦਿਆਂ ਜ਼ਿਮੀਂਦਾਰ ਤੇ ਓਹਦੇ ਬੰਦੇ ਬੜੇ ਚੌਕਸ ਹੋ ਕੇ ਓਸ ਦਿਸ਼ਾ ਵੱਲ ਗਏ , ਜਿੱਧਰੋਂ ਆਵਾਜ ਆਈ ਸੀ। ਓਹਨਾ ਵੇਖਿਆ , ਕਿ ਇੱਕ ਸੱਪ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਵਲ਼ ਪਾਈ ਬੈਠਾ ਏ , ਪਰ ਨੁਕਸਾਨ ਕੋਈ ਨਹੀ ਸੀ ਪਹੁੰਚਾਇਆ , ਇਨਸਾਨਾਂ ਦੀ ਆਮਦ ਵੇਖਕੇ ਸੱਪ ਆਹਿਸਤਾ ਜਿਹੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਜੰਗਲ ਚ ਅਲੋਪ ਹੋ ਗਿਆ , ਜਿਵੇਂ ਹਿਫਾਜਤ ਕਰਨ ਹੀ ਆਇਆ ਹੋਵੇ ਓਸ ਮਾਸੂਮ ਦੀ ।
ਜ਼ਿਮੀਂਦਾਰ ਨੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਚੁੱਕ ਕੇ ਹਿੱਕ ਨਾਲ ਲਾ ਲਿਆ , ਖੁਦਾ ਦਾ ਧੰਨਵਾਦ ਕੀਤਾ ਤੇ ਕਾਹਲੇ ਕਦਮੀ ਘਰ ਨੂੰ ਆ ਗਿਆ ਬਿਨਾ ਕਿਸੇ ਦੇਰੀ ਤੋਂ ।
ਜਦੋਂ ਘਰ ਪਰਤਿਆ ਤਾਂ ਓਹਦੀ ਦੂਸਰੀ ਪਤਨੀ ਦਰਦ ਨਾਲ ਕੁਰਲਾ ਰਹੀ ਸੀ , ਤੜਫ ਰਹੀ ਸੀ, ਓਹਨੂੰ ਘਰ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀਰਾਨ ਪਏ ਕਮਰੇ ਚੋ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਦਾ ਢੌਂਗ ਕਰਦੀ ਨੂੰ ਕੋਈ ਸੱਪ ਡੰਗ ਮਾਰ ਗਿਆ ਸੀ , ਓਹ ਬੜੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਨਾਲ ਆਪਣਾ ਗੁਨਾਹ ਈ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰ ਸਕੀ ਸੀ ਕਿ ਪ੍ਰਾਣ ਨਿੱਕਲ ਗਏ ਓਹਦੇ ।
ਦਦੈ ਦੋਸੁ ਨਾ ਦੇਊ ਕਿਸੈ
ਦੋਸੁ ਕਰੰਮਾ ਆਪਣਿਆ ।।
ਜੋ ਮੈਂ ਕੀਆ ਸੋ ਮੈ ਪਾਇਆ
ਦੋਸੁ ਨਾ ਦੀਜੈ ਅਵਰੁ ਜਨਾ ।।
ਸਾਡੇ ਦੁੱਖ ਜਾਂ ਸੁੱਖ , ਸਾਡੇ ਈ ਕਰਮਾਂ ਦੀ , ਸਾਡੀ ਸੋਚ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕਰਦੇ ਨੇ । ਓਹੀ ਵੇਖਣਾ ਪੈਂਦਾ ਏ ਜੋ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤਾ ਹੁੰਦਾ ਏ । ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਲਈ ਪੁੱਟਿਆ ਖੂਹ ਕਦੀ ਸਾਡੀ ਵੀ ਪਿਆਸ ਬੁਝਾਵੇਗਾ , ਪਰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਦੱਬਣ ਲਈ ਪੁੱਟਿਆ ਟੋਆ ਸਾਡੇ ਲਈ ਵੀ ਕਬਰ ਬਣ ਜਾਵੇਗਾ । ਤੇ ਓਹ ਖੂਹ ਜਾਂ ਟੋਆ ਸੱਚਮੁੱਚ ਦਾ ਹੋਵੇ , ਜ਼ਰੂਰੀ ਨਹੀਂ ਏ, ਇਹ ਸਾਡੀ ਸੋਚ ਵਿੱਚ ਹੋਣਾ ਈ ਕਾਫੀ ਏ ।
ਕਰ ਭਲਾ , ਹੋ ਭਲਾ ,
ਅੰਤ ਭਲੇ ਦਾ ਭਲਾ ।
ਦਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ
ਰਿਸ਼ਤਾ ਹੋ ਗਿਆ ਤੇ ਮਹੀਨੇ ਕੂ ਮਗਰੋਂ ਹੀ ਵਿਆਹ ਵਾਲਾ ਦਿਨ ਵੀ ਮਿੱਥ ਲਿਆ..
ਮਿੱਥੀ ਹੋਈ ਤਰੀਕ ਤੋਂ ਕੁਝ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਅਚਾਨਕ ਹੀ ਇੱਕ ਦਿਨ ਮੁੰਡੇ ਦੇ ਪਿਓ ਨੇ ਬਿਨਾ ਦੱਸਿਆਂ ਹੀ ਆਣ ਕੁੜਮਾਂ ਦਾ ਬਾਰ ਖੜਕਾਇਆ..!
ਅਗਲੇ ਫ਼ਿਕਰਮੰਦ ਹੋ ਗਏ ਪਤਾ ਨੀ ਕੀ ਗੱਲ ਹੋ ਗਈ..
ਪਾਣੀ-ਧਾਣੀ ਪੀਣ ਮਗਰੋਂ ਉਹ ਆਪਣੇ ਕੁੜਮ ਨੂੰ ਏਨੀ ਗੱਲ ਆਖ ਬਾਹਰ ਨੂੰ ਲੈ ਗਿਆ ਕੇ “ਆਜੋ ਬਾਹਰ ਨੂੰ ਚੱਲੀਏ..ਕੋਈ ਜਰੂਰੀ ਗੱਲ ਕਰਨੀ ਏ..”
ਫੇਰ ਕੁਝ ਦੂਰ ਜਾ ਉਸਨੇ ਗੱਲ ਛੇੜ ਲਈ..
ਆਖਣ ਲੱਗਾ “ਭਾਜੀ ਤੁਸਾਂ ਦਾ ਤੇ ਇਹ ਪਹਿਲਾ-ਪਹਿਲਾ ਕਾਰਜ ਏ ਤੇ ਅਸਾਡਾ ਆਖਰੀ..
ਇੱਕ ਬੇਨਤੀ ਏ ਕੇ ਪਹਿਲੇ ਕਾਰਜ ਦੇ ਬੋਝ ਥੱਲੇ ਆ ਤੇ ਜਾ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਦੇ ਆਖੇ ਕੋਈ ਏਦਾਂ ਦਾ ਕੰਮ ਨਾ ਕਰ ਬੈਠਿਓਂ ਕੇ ਥੋੜੇ ਪੈਰ ਔਕਾਤ ਵਾਲੀ ਚਾਦਰ ਨੂੰ ਪਾੜ ਬਾਹਰ ਨੂੰ ਫੈਲ ਜਾਵਣ..!
ਏਨੀ ਗੱਲ ਨਾ ਭੂਲਿਓ ਕੇ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਦੋ ਅਜੇ ਹੋਰ ਵੀ ਨੇ..ਤੇ ਮੈਂ ਤੇ ਹੁਣੇ ਹੁਣੇ ਹੀ ਆਪਣੇ ਨਿੱਕੀ ਤੇ ਆਖਰੀ ਧੀ ਦੇ ਕਾਰਜ ਨੇਪਰੇ ਚਾੜ ਕੇ ਹਟਿਆ ਹਾਂ..
ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਲਾਹ ਦੀ ਲੋੜ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਸੰਗਿਓ ਨਾ..ਨਿਸੰਗ ਹੋ ਕੇ ਪੁੱਛ ਲਿਓਂ..
ਇਹਨਾਂ ਵੇਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਧੀ ਦੇ ਬਾਪ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕ ਸਥਿਤੀ ਕੀ ਹੁੰਦੀ ਏ..ਇਹ ਗੱਲ ਮੈਥੋਂ ਵੱਧ ਹੋਰ ਕੌਣ ਜਾਣਦਾ ਹੋਊ”
ਹੋਰ ਵੀ ਕਿੰਨੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਜਰੂਰੀ ਗੱਲਾਂ ਮੁਕਾਉਣ ਉਪਰੰਤ ਜਦੋਂ ਉਹ ਦੋਵੇਂ ਘਰ ਨੂੰ ਵਾਪਿਸ ਪਰਤੇ ਤਾਂ ਬਹਾਨੇ-ਬਹਾਨੇ ਨਾਲ ਬਿੜਕਾਂ ਲੈਂਦੀ ਹੋਈ ਫ਼ਿਕਰਮੰਦ ਧੀ ਦੇ ਬਾਪ ਨੂੰ ਇੰਝ ਲੱਗ ਰਿਹਾ ਸੀ ਜਿਦਾਂ ਬੇਪਰਵਾਹੀ ਦੇ ਘੋੜੇ ਚੜਿਆ ਉਹ ਹੁਣ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਸਿਰ ਤੇ ਚੁਕਾ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਫਿਕਰ ਅਤੇ ਕਰਜਿਆਂ ਵਾਲੀਆਂ ਕਿੰਨੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਪੰਡਾ ਪੱਟੇ ਹੋਏ ਕਿਸੇ ਡੂੰਗੇ ਟੋਏ ਵਿਚ ਸਦਾ ਲਈ ਦੱਬ ਆਇਆ ਹੋਵੇ..!
ਦੋਸਤੋ ਪਦਾਰਥਵਾਦ ਦੀ ਵਹਿ ਤੁਰੀ ਅੱਜ ਦੀ ਤੇਜ ਹਨੇਰੀ ਵਿੱਚ ਉਲਟੇ ਪਾਣੀ ਤਾਰੀ ਲਾਉਂਦਾ ਹੋਇਆ ਇਹ ਮਿੱਠਾ ਜਿਹਾ ਘਟਨਾ ਕਰਮ ਜੇ ਕਿਸੇ ਮਾਈ ਭਾਈ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਹਕੀਕਤ ਵਿਚ ਅੱਜ ਵੀ ਕਿਧਰੇ ਵਾਪਰਿਆ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਸਾਂਝਾ ਜਰੂਰ ਕਰਿਓ..
ਸੁਣਿਆ ਏ ਚੰਗਿਆਈ ਵਾਲਾ ਬੀਜ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦਿਮਾਗਾਂ ਵਿਚ ਹੀ ਪੁੰਗਰਿਆ ਕਰਦਾ ਏ..!
(1987-88 ਦੇ ਗਿਆਰਾਂ ਜਾਂਞੀਆਂ ਵਾਲੇ ਦੌਰ ਵਿਚ ਅਖੀਂ ਵੇਖੀ ਘਟਨਾ ਤੇ ਅਧਾਰਿਤ)
ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਜਵੰਦਾ
ਮੇਰੇ ਮੰਮੀ ਡੈਡੀ ਹਮੇਸਾ ਨਿੱਕੀ ਨਿੱਕੀ ਗੱਲ ਤੇ ਨੋਕ-ਝੋਕ ਕਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਕਈ ਵਾਰ ਤਾਂ ਮੰਮੀ ਖਿੱਝ ਕੇ ਕਹਿ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਫੇਰ ਛੱਡੋ ਮੇਰਾ ਖਹਿੜਾ ਪਰ ਡੈਡੀ ਅੱਗੋ ਹੱਸ ਕੇ ਕਹਿ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਲਾਂਵਾਂ ਨਾਲ ਵਿਆਹੀਆਂ ਕਦੇ ਛੱਡੀ ਦੀਆਂ ਨਹੀ ਹੁੰਦੀਆਂ ਅਤੇ ਗੱਲ ਹਾਸੇ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਮੈਨੂੰ ਵੀ ਡੈਡੀ ਦੀ ਇਹ ਗੱਲ ਬਹੁਤ ਚੰਗੀ ਲੱਗਦੀ ਹੈ। ਜਦੋ ਮੇਰਾ ਵਿਆਹ ਤੈਅ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਡੈਡੀ ਨੇ ਇੱਕੋ ਗੱਲ ਕਹੀ ਸੀ ਕਿ ਰਿਸ਼ਤੇ ਜੌੜਨੇ ਸੌਖੇ ਹਨ ਪਰ ਨਿਭਾਉਣੇ ਬਹੁਤ ਔਖੇ, ਆਵਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਦਾ ਹਮੇਸ਼ਾ ਮਾਨ ਰੱਖੀ।
ਸਾਡਾ ਵਿਆਹ ਕਾਹਲੀ- ਕਾਹਲੀ ਵਿੱਚ ਹੀ ਹੋ ਗਿਆ। ਸਵਾ ਕੁ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਹੀ ਦੇਖ-ਦੇਖਾਈ, ਮੰਗਣੀ, ਵਿਆਹ ਸਭ ਹੋ ਗਿਆ। ਮੈਨੂੰ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਥੌੜਾ ਸਮਾਂ ਮਿਲੇ ਪਰ ਘਰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਤਾਂ ਵਿਆਹ ਕਰਨ ਦੀ ਕਾਹਲੀ ਸੀ। ਵਿਆਹ ਤੋ ਪਹਿਲਾਂ ਅਸੀ ਦੋ-ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਹੀ ਮਿਲੇ ਅਤੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਇਹ ਸੰਗਦੀ ਜਿਹੀ ਚੁੱਪ-ਚੁੱਪ ਹੀ ਲੱਗੀ। ਮੰਗਣੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਵੀ ਜਦੋ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫਰ ਨੇ ਹੱਥ ਫੜਨ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਤਾਂ ਕੰਬ ਜੀ ਗਈ ਸੀ, ਮੈਂ ਸੋਚਿਆ ਸ਼ੰਗਦੀ ਹੈ। ਫਿਰ ਉਸ ਦਿਨ ਜਦੋ ਮੈਂ ਇਹਦੀ ਬੈਂਕ ਵੀ ਬਿਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸੇ ਮਿਲਣ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਇਹ ਗੁੰਮ-ਸੁੰਮ ਜਿਹੀ ਹੀ ਲੱਗੀ। ਮੇਰੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਤੌਖਲਾ ਜਿਹਾ ਹੋਇਆ। ਮੈਂ ਆਵਦਾ ਸ਼ੱਕ ਦੂਰ ਕਰਨ ਲਈ, ਇਹਦੇ ਬੈਂਕ ਦੇ ਮੈਨੇਜਰ (ਮੇਰਾ ਚੰਗਾ ਮਿੱਤਰ ਅਤੇ ਵਿਚੋਲਾ) ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਉਹ ਕਹਿੰਦਾ ਐਵੇ ਬਹੁਤਾ ਨਾ ਸੋਚ, ਘਬਰਾ ਗਈ ਹੋਉ। ਬਹੁਤ ਚੰਗੀ ਕੁੜੀ ਹੈ, ਬੱਸ ਆਵਦੇ ਕੰਮ ਨਾਲ ਹੀ ਮਤਲਬ ਰੱਖਦੀ ਹੈ, ਬੈਂਕ ਵਿੱਚ ਸਭ ਦੀ ਮੱਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਚੱਲੋ ਕਰਦੇ ਕਰਾਉਦੇ ਵਿਆਹ ਵੀ ਹੋ ਗਿਆ। ਵਿਆਹ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਰਾਤ ਵੀ ਜਦੋ ਮੈ ਇਹਦੇ ਕੋਲ ਜਾ ਕੇ ਬੈਠਾ ਤਾਂ ਇੱਕਦਮ ਡਰ ਜੀ ਗਈ ਸੀ। ਫਿਰ ਮੈਂ ਵੀ ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਤੂੰ ਬੇਫਿਕਰ ਹੋ ਜਾ ਰਿਸ਼ਤਾ ਤੇਰੀ ਸਹਿਮਤੀ ਨਾਲ ਹੀ ਅੱਗੇ ਵਧੋ, ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਹੁਣ ਆਂਪਾਂ ਇਕੱਠੇ ਹੀ ਰਹਿਣਾ, ਤੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਸਹਿਜ ਹੋ ਜਾ। ਅਤੇ ਫਿਰ ਉਹ ਚੁੱਪਚਾਪ ਬੈੱਡ ਦੇ ਇੱਕ ਕੋਨੇ ਲੱਗ ਕੇ ਪੈ ਗਈ। ਪਰ ਮੈਨੂੰ ਪਤਾ ਸਾਰੀ ਰਾਤ ਉਹਨੇ ਜਾਗਦੀ ਨੇ ਹੀ ਕੱਢ ਦਿੱਤੀ।ਇੰਜ ਉਹਦੀ ਚੁੱਪ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਫਿਕਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾ ਦਿੱਤਾ।
ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਜਦ ਉਹ ਮੇਰੇ ਜਾਗਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਉੱਠ ਕੇ ਚਲੀ ਗਈ। ਮੈਂ ਦੇਖਿਆ, ਮੰਮੀ ਡੈਡੀ ਨਾਲ ਤਾਂ ਉਹ ਬਹੁਤ ਖੁਸ਼ ਸੀ। ਪਰ ਰਾਤ ਨੂੰ ਉਹ ਫਿਰ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਬਿਨ੍ਹਾਂ ਕੋਈ ਗੱਲ ਕੀਤੇ ਚੁੱਪਚਾਪ ਸੌ ਗਈ। ਸਾਰੀ ਰਾਤ ਮੇਰੇ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਅਜੀਬ-ਅਜੀਬ ਖਿਆਲ ਆਉਦੇ ਰਹੇ। ਅਤੇ ਫਿਰ ਅਗਲੀ ਸਵੇਰ ਉਹ ਵਾਪਸ ਪੇਕੇ ਚਲੀ ਗਈ।
ਦੋ ਦਿਨ ਬਾਅਦ ਜਦੋ ਮੈਂ ਉਸਨੂੰ ਲੈਣ ਵੀ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਹ ਘਰਦਿਆਂ ਸਾਹਮਣੇ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਖੁਸ਼ ਸੀ ਪਰ ਕਾਰ ਵਿੱਚ ਬੈਠਦੇ ਹੀ ਫਿਰ ਉਹਦੇ ਚਿਹਰੇ ਤੇ ਚੁੱਪ ਪਸਰ ਗਈ ਸੀ। ਹੁਣ ਤਾਂ ਮੇਰਾ ਸਬਰ ਵੀ ਜਵਾਬ ਦੇ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਮੇਰੇ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਪੁੱਛਣ ਤੇ ਵੀ ਜਵਾਬ ਬੱਸ ਹੂੰ-ਹਾਂ ਹੀ ਸੀ। ਮਨ ਡਾਹਡਾ ਦੁੱਖੀ ਸੀ, ਜੀਅ ਕੀਤਾ ਇਹਨੂੰ ਵਾਪਸ ਪੇਕੇ ਹੀ ਛੱਡ ਆਂਵਾਂ ਪਰ ਫਿਰ ਡੈਡੀ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਯਾਦ ਆ ਗਈਆਂ।
ਅੱਜ ਤਾਂ ਮੈਂ ਪੱਕਾ ਧਾਰ ਲਿਆ ਸੀ ਕਿ ਗੱਲ ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਲਾ ਹੀ ਦੇਣੀ ਹੈ।ਬਹੁਤ ਦੁੱਖੀ ਸੀ ਮੈਂ, ਚਾਂਵਾਂ ਨਾਲ ਕਰਾਇਆ ਵਿਆਹ ਗਲੇ ਦਾ ਫੰਦਾ ਬਣ ਗਿਆ ਸੀ। ਰਾਤ ਨੂੰ ਉਹ ਚੁੱਪਚਾਪ ਕਮਰੇ ਵਿੱਚ ਆ ਕੇ ਪੈ ਗਈ। ਮੈਨੂੰ ਇੰਨਾਂ ਗੁੱਸਾ ਆਇਆ ਕੇ ਮੈਂ ਕੰਬਲ ਵਗ੍ਹਾ ਕੇ ਮਾਰਿਆ ਤੇ ਪੁੱਛਿਆਂ ਜੇ ਕੋਈ ਹੋਰ ਹੈ ਤੇਰੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਤਾਂ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਹੀ ਕਿਉ ਕਰਾਇਆ? ਬਹੁਤ ਡਰ ਗਈ, ਮੈਨੂੰ ਗੁੱਸੇ ਵਿੱਚ ਦੇਖ ਕੇ। ਮੈਂ ਹੋਰ ਵੀ ਗੁੱਸੇ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੱਲ੍ਹ ਤੇਰੇ ਘਰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਸੱਦਦਾਂ, ਦੱਸਦਾਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕਿ ਤੂੰ ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਬੁਲਾ ਕੇ ਵੀ ਰਾਜੀ ਨਹੀ।
ਘਰਦਿਆਂ ਦਾ ਨਾਮ ਸੁਣ ਕੇ ਉਹ ਮੇਰੇ ਅੱਗੇ ਹੱਥ ਜੌੜ ਕੇ ਬੈਠ ਗਈ। ਕਹਿੰਦੀ ਜੋ ਤੁਸੀ ਸੋਚ ਰਹੇ ਹੋ, ਇਹੋ ਜਿਹਾ ਕੁੱਝ ਨਹੀ ਹੈ। ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਤਾਂ ਮੈਂ ਖੁਸ਼ ਹਾਂ ਪਰ ਮੇਰਾ ਅਤੀਤ ਮੇਰਾ ਪਿੱਛਾ ਨਹੀ ਛੱਡ ਰਿਹਾ। ਇੰਨਾ ਸੁਣਦੇ ਹੀ ਮੇਰੇ ਦਿਲ ਦੀ ਧੜਕਣ ਵੱਧ ਗਈ। ਉਹ ਅੱਗੇ ਦੱਸਣ ਲੱਗੀ ਕਿ ਗੱਲ ਬਹੁਤ ਪੁਰਾਣੀ ਹੈ, ਮੈਂ ਛੇਵੀ ਕਲਾਸ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਦੀ ਸੀ। ਗਰਮੀ ਦੀਆਂ ਛੁੱਟੀਆਂ ਸਨ। ਮੈਂ ਤੇ ਮੇਰਾ ਭਰਾ ਸਾਡੇ ਸਾਇੰਸ਼ ਵਾਲੇ ਸਰ ਕੋਲ ਟਿਊਸ਼ਨ ਜਾਂਦੇ ਸੀ। ਹੋਰ ਵੀ ਬੱਚੇ ਸਨ ਉੱਥੇ। ਸਰ ਦੇ ਬੱਚੇ ਅਤੇ ਪਤਨੀ ਕਿਤੇ ਬਾਹਰ ਗਏ ਹੋਏ ਸਨ। ਉਸ ਦਿਨ ਸਰ ਨੇ ਸਾਰੇ ਬੱਚਿਆ ਨੂੰ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ, ਮੇਰੇ ਭਰਾ ਨੂੰ ਵੀ ਪਰ ਮੈਨੂੰ ਰੋਕ ਲਿਆ। ਕਹਿੰਦੇ ਕਿ ਮੈਥ ਦਾ ਨਵਾਂ ਚੈਪਟਰ ਕਰਾਉਣਾ। ਫਿਰ ਉਹ ਮੈਨੂੰ ਚਾਹ ਦੇ ਬਹਾਨੇ ਅੰਦਰ ਲੈ ਗਏ ਅਤੇ ਫਿਰ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਗਲਤ ਹਰਕਤਾਂ ਕਰਨੀਆਂ ਸੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆ। ਮੈਂ ਬਹੁਤ ਡਰ ਗਈ ਸੀ ਪਰ ਉਦੋ ਤੱਕ ਮੇਰਾ ਭਰਾ ਵਾਪਿਸ ਮੁੜ ਆਇਆ, ਸ਼ਾਇਦ ਉਹਨੂੰ ਬਾਪੂ ਦੀ ਗੱਲ ਯਾਦ ਆ ਗਈ ਸੀ ਕਿ ਤੁਸੀ ਦੋਵਾਂ ਨੇ ਇਕੱਠੇ ਹੀ ਜਾਣਾ ਤੇ ਇੱਕਠੇ ਹੀ ਵਾਪਿਸ ਆਉਣਾ।ਜਦੋ ਉਹਨੇ ਬਾਹਰ ਆ ਕੇ ਆਵਾਜ ਦਿੱਤੀ ਤਾਂ ਮੈਂ ਭੱਜ ਕੇ ਬਾਹਰ ਆ ਗਈ ਪਰ ਨਾਂ ਤਾਂ ਮੈਂ ਉਹਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਘਰ ਆ ਕੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ।
ਡਰ ਕਾਰਨ ਮੈਂ ਬੁਖਾਰ ਹੋ ਗਿਆ। ਫੇਰ ਮੰਮੀ ਦੇ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਪੁੱਛਣ ਤੇ ਮੈਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸਾਰੀ ਗੱਲ ਦੱਸੀ, ਮੰਮੀ ਵੀ ਬਹੁਤ ਰੋਏ ਪਰ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਨੂੰ ਦੱਸਣ ਨੂੰ ਮਨ੍ਹਾਂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਸ਼ਾਇਦ ਉਹ ਬਾਪੂ ਜੀ ਅਤੇ ਡੈਡੀ ਦੇ ਸੁਭਾਅ ਤੋ ਡਰਦੇ ਸਨ। ਵੈਸੇ ਉਸ ਸਰ ਨੂੰ ਮੈਂ ਫਿਰ ਕਦੇ ਨਹੀ ਦੇਖਿਆ, ਉਹ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਸ਼ਹਿਰ ਚਲਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਪਰ ਉਹ ਡਰ ਕਦੇ ਵੀ ਮੇਰੇ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚੋ ਨਹੀ ਨਿਕਲਿਆ। ਮੈਂ ਕਦੇ ਕਿਸੇ ਮਰਦ ਨਾਲ ਇਕੱਲੇ ਰਿਹ ਕੇ ਨਹੀ ਦੇਖਿਆ, ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕਰਨਾ ਬਹੁਤ ਔਖਾ ਲੱਗਦਾ।
ਉਹਨੂੰ ਇੰਜ ਰੋਦੀ ਸਿਸਕਦੀ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਮੇਰਾ ਗੁੱਸਾ ਤਾਂ ਕਿੱਧਰੇ ਉੱਡ ਗਿਆ ਸੀ। ਮੈਨੂੰ ਤਾਂ ਉਹ ਨਿੱਕੀ ਜਿਹੀ ਡਰੀ ਸਹਿਮੀ ਹੀ ਦਿੱਖੀ। ਮੈਨੂੰ ਉਸ ਉੱਪਰ ਬਹੁਤ ਤਰਸ ਆਇਆ। ਮੈ ਉਹਦੇ ਹੰਝੂ ਪੂੰਝ ਕੇ ਗਲ ਲਾ ਲਿਆ। ਪਲੀਜ ਮੈਨੂੰ ਛੱਡਿਉ ਨਾ, ਮੇਰੇ ਮਾਂ-ਪਿਉ ਜਿਊਦੇ ਜੀਅ ਮਰ ਜਾਣਗੇ। ਉਹ ਰੋਦੀ-ਰੋਦੀ ਬੋਲੀ। ਤੇ ਮੇਰੇ ਮੂੰਹੋ ਵਿਚੋ ਸਹਿਜ ਭਾਅ ਹੀ ਨਿਕਲ ਗਿਆ ਕਿ, ਕਮਲੀਏ ਲਾਂਵਾਂ ਨਾਲ ਵਿਆਹੀ ਕਦੇ ਛੱਡੀ ਦੀ ਨਹੀ ਹੁੰਦੀ।
ਤੇ ਉਹ ਪਤਾ ਨਹੀ ਕਦੋ ਮੇਰੇ ਬਾਂਹ ਤੇ ਸਿਰ ਧਰੀ ਹੀ ਰੋਦੀ ਰੋਦੀ ਸੌ ਗਈ ਸੀ।
ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਬਰਾੜ੍ਹ
ਕੈਲਾ ਢਾਈ ਕਿਲਿਆਂ ਦਾ ਮਾਲਕ ਸੀ ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਸਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਗੁਜਾਰਾ ਬੜੀ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਨਾਲ ਚਲ ਰਿਹਾ ਸੀ I ਉਸਦੇ ਘਰ ਤਿੰਨ ਧੀਆਂ ਨੇ ਜਨਮ ਲਿਆ, ਵੱਡੀ ਧੀ ਗੁਰਮੀਤ ਕਰੀਬ ਅਠਾਰਾਂ ਕੁ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਸੀ ਦੂਜੀ ਦੋ ਕੁ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਪੈਦਾ ਹੋਈ ਸੀ ਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੀ ਦੀ ਉਮਰ 8 ਸਾਲ ਸੀ I ਜੈਲਾ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦਾ ਆਦੀ ਸੀ ਤੇ ਕੰਮ ਵੀ ਲਗਨ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਸੀ, ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੀ ਲੱਤ ਪੂਰੀ ਕਰਦਿਆਂ ਉਸਦੇ ਸਿਰ ਕਰਜਾ ਬਹੁਤ ਚੜ੍ਹ ਗਿਆ, ਉਸਦੀ ਘਰਵਾਲੀ ਮਿੰਦੋ ਦੀ ਲੰਮੀ ਬਿਮਾਰੀ ਤੇ ਵੀ ਬਹੁਤ ਪੈਸਾ ਲੱਗ ਗਿਆ ਸੀ I ਹੁਣ ਮਿਆਦ ਪੁੱਗਣ ਤੇ ਬੈਂਕਾਂ ਵਾਲੇ ਵਸੂਲੀ ਵਾਸਤੇ ਉਸਦੇ ਮਗਰ ਗੇੜੇ ਮਾਰ ਰਹੇ ਸਨ ਤੇ ਕ਼ਾਨੂਨ ਦਸ ਕੇ ਉਸਦੀ ਜਮੀਨ ਕੁਰਕ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦੇ ਸਨ I
ਰੋਜ ਦੀਆਂ ਤੰਗੀਆਂ ਤਰੁਸ਼ੀਆਂ ਤੋਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਲਈ ਖੈਹੜ੍ਹਾ ਛੁਡਾਉਣ ਵਾਸਤੇ ਕੈਲੇ ਨੇ ਸੋਚਿਆ ਕਿਓਂ ਨਾ ਇਸ ਜਿੰਦਗੀ ਤੋਂ ਹੀ ਕਿਨਾਰਾ ਕਰ ਲਿਆ ਜਾਵੇ I ਅੱਜ ਸਵਖਤੇ ਉੱਠ ਕਿ ਉਸਨੇ ਨੋਟ ਲਿਖ ਕਿ ਆਪਣੇ ਬਿਸਤਰੇ ਤੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਵਿਹੜੇ ਵਿਚ ਅੰਬ ਦੇ ਬੂਟੇ ਤੇ ਰੱਸਾ ਬੰਨ ਲਿਆ ਜਦੋਂ ਉਹ ਫਾਹਾ ਲੈਣ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ ਇਕਦਮ ਆਪਣੇ ਸਾਹਮਣੇ ਵੱਡੀ ਲੜਕੀ ਖੜ੍ਹੀ ਦੇਖਕੇ ਠਠੰਬਰ ਗਿਆ ਤੇ ਓਥੋਂ ਖਿਸਕਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨ ਲੱਗਾ, ਇੰਨੇ ਨੂੰ ਗੁਰਮੀਤ ਬੋਲ ਪਈ ਬਾਪੂ ਤੇਰੇ ਗਲ ਵਿਚ ਆਖਰੀ ਹਾਰ ਮੈਂ ਪਾਓਂਦੀ ਹਾਂ ਤੂੰ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਜੰਗ ਜਿੱਤ ਰਿਹਾ ਹੈ ਆਪਣਾ ਡਰਪੋਕ ਪੁਣਾ ਦਿਖਾ ਕਿ ਸਾਨੂ ਧੋਖਾ ਦੇ ਕੇ ਆਪਣੀਆਂ ਜਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਦਾ ਖੁੰਢ ਗਲਾਵਾਂ ਅੱਲੜ੍ਹ ਧੀਆਂ ਦੇ ਗਲ ਵਿਚ ਪਾ ਕੇ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਇਹ ਤੇ ਚੰਗਾ ਹੋ ਗਿਆ ਮੈਂ ਪੱਕੇ ਪੇਪਰਾਂ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਵਾਸਤੇ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਜਲਦੀ ਜਾਗ ਪਈ ਤੇ ਤੇਰੀ ਬਿਮਾਰ ਮਾਨਸਿਕਤਾ ਦੀ ਆਖਰੀ ਕਰਤੂਤ ਵੀ ਆਪਣੇ ਅੱਖੀਂ ਦੇਖ ਲਈ ,ਬਾਪ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਤੇ ਤੂੰ ਜਿਓੰਦੇ ਜੀ ਵੀ ਕਦੀ ਦਿਖਾਈ ਨੀਂ, ਅਸੀਂ ਤਿੰਨੇ ਭੈਣਾਂ ਨਰਕ ਭਰੀ ਜਿੰਦਗੀ ਹੀ ਬਸਰ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਾਂ, ਨਾ ਰੱਜ ਕਿ ਸਾਨੂ ਰੋਟੀ ਮਿਲੀ ਹੈ ਨਾ ਸਾਡੀਆਂ ਕਦੀ ਕੋਈ ਰੀਝਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਨੇ I ਜਾਂਦੇ ਜਾਂਦੇ ਕਿਸੇ ਭੁਲੇਖੇ ਵਿਚ ਨਾ ਰਹੀਂ ਮੈਨੂੰ ਸਭ ਪਤਾ ਹੈ ਸਾਡੀ ਮਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਦਾ ਕਾਰਣ ਵੀ ਬਾਪੂ ਤੂੰ ਹੀ ਹੈ, ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦਾਦੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਮਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੈਨੂੰ ਸਭ ਕੁਝ ਦੱਸ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਸਾਡੀ ਮਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਕੁਦਰਤੀ ਨਹੀਂ ਹੋਈ ਸੀ I ਦਾਦੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਸੀ ਪੰਜ ਸਾਲ ਬੀਜੀ ਚੰਦਰੀ ਬਿਮਾਰੀ ਨਾਲ ਜੂਝਦੀ ਰਹੀ,ਮਸੀਂ ਮਸੀਂ ਉਹ ਤੰਦਰੁਸਤ ਹੋਈ ਸੀ I ਤੈਨੂੰ ਮੁੰਡੇ ਦੀ ਇੰਨੀ ਲਾਲਸਾ ਸੀ ਕਿ ਉਸਦੇ ਠੀਕ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤੂੰ ਉਸਨੂੰ ਤੰਗ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰਕੇ ਇਕ ਹੋਰ ਬੱਚੇ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ I ਜਦ ਕਿ ਡਾਕਟਰਾਂ ਨੇ ਸਪਸ਼ਟ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਸੀ ਕਿ ਹੋਰ ਬੱਚਾ ਕਰਨਾ ਸਿੱਧਾ ਜਾਨ ਨੂੰ ਖ਼ਤਰਾ ਹੈ,ਪਰ ਤੂੰ ਕੋਈ ਪ੍ਰਵਾਹ ਨੀਂ ਕੀਤੀ,ਉਤੋਂ ਤੂੰ ਟੈਸਟ ਕਰਵਾ ਲਿਆ ਕਿ ਮੁੰਡਾ ਹੈ ,ਫਿਰ ਤੇ ਤੂੰ ਅੰਨਾ ਹੋ ਗਿਆ ਤੈਨੂੰ ਰੱਬ ਭੁੱਲ ਗਿਆ, ਤੂੰ ਮਾਂ ਦੀ ਹਾਲਤ ਬਾਰੇ ਸੋਚਣਾ ਹੀ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ I ਅੰਤ ਬੱਚੀ ਲਵਲੀਨ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦੇ ਕੇ ਮਾਂ ਰੱਬ ਨੂੰ ਪਿਆਰੀ ਹੋ ਗਈ, ਪਰ ਤੇਰੀ ਸੋਚ ਨੂੰ ਰੱਬ ਨੇ ਵੀ ਮੰਜੂਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਤੇਰੀ ਇੱਛਾ ਫਿਰ ਵੀ ਪੂਰੀ ਨਹੀਂ ਹੋਈ, ਬੇਜਾਨ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਤੇ ਲੋੜ ਤੋਂ ਵੱਧ ਭਰੋਸਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਦੇ ਘਰ ਫਿਰ ਵੀ ਮੁੰਡਾ ਨੀਂ ਹੋਇਆ I ਜੈਲਾ ਇਕਦਮ ਅੱਭੜਵਾਹੇ ਜਾਗ ਪਿਆ, ਉਸਨੂੰ ਬਹੁਤ ਭੈੜਾ ਸੁਪਨਾ ਆ ਰਿਹਾ ਸੀ ਜਿਸਤੋਂ ਉਹ ਬਹੁਤ ਜਿਆਦਾ ਡਰ ਗਿਆ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸਦੀ ਅਸਲੀਅਤ ਦੇ ਬਹੁਤ ਨੇੜੇ ਤੇੜੇ ਸੀ I
ਉਸ ਦਿਨ ਤੋਂ ਉਸਨੇ ਫੈਸਲਾ ਕਰ ਲਿਆ ਕਿ ਉਹ ਜਿੰਦਗੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਨਵੇਂ ਸਿਰੇ ਤੋਂ ਕਰੇਗਾ, ਨਸ਼ੇ ਛੱਡ ਕੇ ਹੱਡ ਭੰਨਵੀਂ ਮਿਹਨਤ ਕਰੇਗਾ ਤੇ ਆਪਣਿਆਂ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿਚ ਧੀਆਂ ਪੁੱਤਾਂ ਵਾਲਾ ਕੋਈ ਫਰਕ ਨਹੀਂ ਰੱਖੇਗਾ I ਤੇ ਓਨਾ ਨੂੰ ਵਧੀਆ ਸਹੂਲਤਾਂ ਦੇ ਕੇ ਬੀਤੀ ਹੋਈ ਜਿੰਦਗੀ ਦਾ ਪਰਛਾਵਾਂ ਓਨਾ ਦੇ ਮਨਾ ਤੋਂ ਦੂਰ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੇਗਾ I
ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਗਿੱਲ, ਝਿੰਗੜ ਕਲਾਂ ( ਕੈਲਗਰੀ )
ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਕਈ ਵਰਤਾਰਿਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਸਾਡਾ ਸੂਖ਼ਮ ਹੋਣਾ ਅਤਿ-ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ । ਪੜ੍ਹਨਾ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ । ਹਰ ਕ੍ਰਿਆ ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਅੱਖ ਨਾਲ਼ ਦੇਖਣਾ ਪੈਣਾ । ਵਰਤਮਾਨ ਦੀ , ਇਤਿਹਾਸ ਦੀ ਅਤੇ ਆਉਣ ਵਾਲ਼ੇ ਵਕਤ ਦੀ ਇੱਕ ਜ਼ਾਤੀ-ਸਮਝ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ । ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਸਾਡੀ ‘ਵਕਤ-ਬਰਬਾਦੀ’ ਹੀ ਹੋਣਗੀਆਂ । ਜ਼ਰੂਰੀ ਨਹੀਂ ਕਿ ਕਿਸੇ ਗੰਭੀਰ ਵਿਸ਼ੇ ‘ਤੇ ਬਣੀ ਫ਼ਿਲਮ ਹੀ ਚੰਗੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ । ਫ਼ਿਲਮ ਦੇ ਚੰਗੇ ਜਾਂ ਮਿਆਰੀ ਹੋਣ ਦੇ ਪੈਮਾਨੇ ਹੋਰ ਵੀ ਬਹੁਤ ਨੇ । ਪਰ ਇੱਥੇ ਮੈਂ ਗੱਲ ਥੋੜ੍ਹੀਆਂ ਗਹਿਰ-ਗੰਭੀਰ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਦੀ ਜਾਂ ਸਹਿਜ-ਸੁਭਾਵੀ ਕਿਸੇ ਸਾਦੇ ਵਰਤਾਰੇ ‘ਤੇ ਬਣੀਆਂ ਫਿਲਮਾਂ ਦੀ ਛੇੜ ਰਿਹਾਂ । ਫ਼ਿਲਮ ਦਾ ਪਟਕਥਾ-ਲੇਖਕ, ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਕੁਝ ਪਰਤਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਫਰੋਲਣ ਲਈ ਵੀ ਛੱਡ ਕੇ ਜਾਂਦਾ । ਜਦੋਂ ਸਾਨੂੰ ਲਗਦੈ ਕਿ ਫ਼ਿਲਮ ‘ਚ ਤਾਂ ਡਾਇਲਗ ਹੀ ਬਾਹਲੇ ਘੱਟ ਨੇ, ਦਰਅਸਲ ਉਸ ਵਕਤ ਫ਼ਿਲਮ ਦਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ਼ ਗੱਲ ਕਰਨੀ ਚਾਹ ਰਿਹਾ ਹੁੰਦਾ । ਤੁਹਾਡੇ ਅੰਦਲੀਆਂ ਗੁੱਝੀਆਂ ਤੇ ਬਰੀਕ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਆਵਾਜ਼ ਵੀ ਦੇਣੀ ਚਾਹ ਰਿਹਾ ਹੁੰਦੈ । ਪਰ ਅਸੀਂ ਹਰ ਫ਼ਿਲਮ ਵਿੱਚ ਵਲੇਵੇਂਦਾਰ ਰੋਮਾਂਚ ਦੇਖਣ ਦੇ ਆਦੀ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਹਾਂ । ਇਸੇ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਲਗਦੈ ਕਿ ਫ਼ਿਲਮ ਦੀ ਤਾਂ ਕੋਈ ਕਹਾਣੀ ਹੀ ਨਹੀਂ ਬਣ ਰਹੀ । ਫ਼ਿਲਮ ਦੇ ਅਦਾਕਾਰ ਆਪਣੇ ਹਾਵ-ਭਾਵ ਨਾਲ਼ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿੰਨੀਆਂ ਹੀ ਰਮਜ਼ਾਂ ਤੇ ਕਿੰਨੇ ਹੀ ਇਸ਼ਾਰੇ ਸਾਡੇ ਲਈ ਛੱਡ ਜਾਂਦੇ ਨੇ । ਫ਼ਿਲਮ ‘ਚ ਸਿਰਜਿਆ ਆਲ਼ਾ-ਦੁਆਲ਼ਾ ਵੀ ਬੋਲਦਾ ਹੁੰਦੈ ।
ਹੁਣ ਜੇ ਗੀਤਾਂ ਵਾਲ਼ੇ ਪਾਸੇ ਹੋਈਏ ਤਾਂ ਇੱਕ ਗੱਲ ਇਹ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੀਆਂ ਪੰਜਾਬੀ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ‘ਚ ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ Single-Track ਟਾਈਪ ਗੀਤ ਹੀ ਪਾ ਲਏ ਜਾਂਦੇ ਨੇ ਕਿਉਂ ਜੋ ਕਲਾਕਾਰ ਨੇ ਸ਼ੋਅ ਵੀ ਤਾਂ ਲਾਉਣੇ ਨੇ ਭਾਈ ।
ਬੱਸ, ਫ਼ਿਲਹਾਲ ਇੰਨੀ ਕੁ ਹੀ ਗੱਲ ਕਰਨੀ ਸੀ ।
– ਹਰਮਨਜੀਤ ਸਿੰਘ