Read Best Punjabi poetry including Sad Shayari Punjabi, Punjabi love Shayari, Punjabi famous Poetry, Punjabi romantic poetry, Punjabi Shayari of famous Punjabi Poets online.
ਕੋਟਲਾ ਛਪਾਕੀ ,
ਜੁਮੇਰਾਤ ਆਈ ਜੇ |
ਜਿਹੜਾ ਅੱਗੇ-ਪਿੱਛੇ ਦੇਖੇ ,
ਓਹਦੀ ਸ਼ਾਮਤ ਆਈ ਜੇ |
ਕਿੱਕਲੀ ਕਲੀਰ ਦੀ,
ਪੱਗ ਮੇਰੇ ਵੀਰ ਦੀ,
ਦੁਪੱਟਾ ਭਰਜਾਈ ਦਾ,
ਸਿਰ ‘ਤੇ ਸਜਾਈਦਾ |
- ਪਾਸ਼ ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਲੇਖਕ ਸੀ ਜਿਸਨੇ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਦੀ ਮੌਤ ਤੇ ਸ਼ੋਕ ਸਮਾਗਮ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ ਸੀ –
“ਮੈਂ ਉਮਰ ਭਰ ਓਸਦੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਸੋਚਿਆ ਤੇ ਲਿਖਿਆ
ਜੇ ਓਸਦੇ ਸੋਗ ਵਿੱਚ ਸਾਰਾ ਹੀ ਭਾਰਤ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੈ
ਤਾਂ ਮੇਰਾ ਨਾਮ ਇਸ ਮੁਲਕ ਵਿਚੋਂ ਕੱਟ ਦਿਓ,
ਜੇ ਓਸਦਾ ਆਪਣਾ ਕੋਈ ਖਾਨਦਾਨੀ ਭਾਰਤ ਹੈ,
ਤਾਂ ਮੇਰਾ ਨਾਮ ਓਸ ਵਿਚੋਂ ਹੁਣੇ ਕੱਟ ਦਿਓ ”
(ਕਵਿਤਾ – ਬੇਦਖਲੀ ਲਈ ਬਿਨੈ ਪੱਤਰ )
- ਪਾਸ਼ ਵੱਲੋਂ ਸਮਾਜਿਕ ਤਾਨੇ ਬਾਨੇ ਤੇ ਡੂੰਗੇ ਅਰਥਾਂ ਨਾਲ ਕਹੇ ਸ਼ਬਦ –
“ਮੈਂ ਓਸ ਦੀ ਫੀਅਟ ਦੀ ਡਿੱਗੀ ਵਿੱਚ
ਆਪਨੇ ਬਚਪਨ ‘ਚ ਹਾਰੇ ਬੰਟਿਆਂ ਦੀ ਕੁੱਜੀ ਦੇਖੀ ਸੀ,
ਪਰ ਓਸ ਵੱਲ ਜਿੰਨੀ ਵਾਰ ਹੱਥ ਵਧਾਇਆ
ਕਦੇ ਸਿਹਤ ਮੰਤਰੀ ਖੰਘ ਪਿਆ ,
ਕਦੇ ਹਰਿਆਣੇ ਦਾ ਆਈ.ਜੀ. ਹੂੰਗਰਿਆ,
ਤੈਨੂੰ ਪਤਾ ਕਿੰਨਾ ਅਸੰਭਵ ਸੀ ਓਸਦੀ ਬੇਸਿਆਸਤੀ ਸਿਆਸਤ ਦੇ
ਸੁਰਾਲ ਵਾਂਗੂ ਸ਼ੂਕਦੇ ਸਬਜ਼ ਬਾਗ ਵਿਚੋਂ ਬਚਾ ਕੇ
ਆਪਨੇ ਆਪ ਨੂੰ
ਤੇਰੇ ਲਈ ਸਬੂਤਾ ਲੈ ਆਉਣਾ ”
( ਕਵਿਤਾ – ਤੈਨੂੰ ਪਤਾ ਨਹੀ )
- ਮਿਹਨਤਕਸ਼ ਦੀ ਲੁੱਟ ਖਸੁੱਟ ਬਾਰੇ ਪਾਸ਼ ਲਿਖਦਾ –
“ਕੌਣ ਖਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਲ ਕੇ
ਟੋਕੇ ਤੇ ਰੁੱਗ ਲਾ ਰਹੇ
ਕੁਤਰੇ ਹੋਏ ਅਰਮਾਨਾਂ ਵਾਲੇ ਡੋਲਿਆਂ ਦੀਆਂ ਮੱਛੀਆਂ ? ”
( ਕਵਿਤਾ – ਮੈਂ ਪੁੱਛਦਾ ਹਾਂ )
- ਲੋਕਤੰਤਰ ਤੇ ਸਿਆਸਤ ਦੇ ਘਾਣ ਤੇ ਪਾਸ਼ ਲਿਖਦਾ ਹੈ –
“ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਸਮਝਦੇ ਸਾਂ ਘਰ ਵਰਗੀ ਪਵਿੱਤਰ ਸ਼ੈਅ
ਅਸੀਂ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਸਮਝੇ ਸਾਂ ਜੱਫੀ ਵਰਗੇ ਅਹਿਸਾਸ ਦਾ ਨਾਂ
ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਸਮਝੇ ਸਾਂ ਕੰਮ ਵਰਗਾ ਨਸ਼ਾ ਕੋਈ
ਪਰ ਜੇ ਦੇਸ਼
ਰੂਹ ਦੀ ਵਗਾਰ ਦਾ ਕੋਈ ਕਾਰਖਾਨਾ ਹੈ,
ਪਰ ਜੇ ਦੇਸ਼ ਉੱਲੂ ਬਣਨ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਘਰ ਹੈ,
ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਓਸ ਤੋਂ ਖਤਰਾ ਹੈ
(ਕਵਿਤਾ – ਆਪਣੀ ਅਸੁਰੱਖਿਆਤਾ ਚੋਂ )
#5 ਪਾਸ਼ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸ਼ਨ ਬਾਰੇ ਲਿਖਦਾ –
“ਕਚਹਿਰੀਆਂ,ਬੱਸ ਅੱਡਿਆਂ ਤੇ ਪਾਰਕਾਂ ਵਿੱਚ
ਸੌ ਸੌ ਦੇ ਨੋਟ ਤੁਰਦੇ ਫਿਰਦੇ ਹਨ,
ਡਾਇਰੀਆਂ ਲਿਖਦੇ , ਤਸਵੀਰਾਂ ਲੈਂਦੇ ,
ਤੇ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਭਰਦੇ ਹਨ
ਕਾਨੂੰਨ ਰੱਖਿਆ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ
ਪੁੱਤਰ ਨੂੰ ਮਾਂ ਤੇ ਚੜ੍ਹਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ”
( ਕਵਿਤਾ – ਦੋ ਤੇ ਦੋ ਤਿੰਨ )
- ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਪ੍ਰਤੀ ਤਿੱਖੇ ਘ੍ਰਿਣਾ ਦੇ ਭਾਵ ਦੀ ਉਦਾਰਨ ਪਾਸ਼ ਦੇ ਸਬਦ –
“ਇਹ ਇੰਦਰਾ ਜਿਸ ਨੇ ਤੈਨੂੰ ਮੌਤ ਦਾ ਪੈਗਾਮ ਘੱਲਿਆ ਹੈ,
ਸਵਿਟਰਜ਼ਰਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਜਨਮੀ ਹੋਈ ਲੰਦਨ ਦੀ ਬੇਟੀ ਹੈ,
ਇਹਦੀ ਸਾੜੀ ਚ ਡਾਲਰ ਹੈ , ਇਹਦੀ ਅੰਗੀ ਵਿੱਚ ਰੂਬਲ ਹੈ
ਇਹਨੂੰ ਮੇਰੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਕਹਿਣਾ ਮੇਰੀ ਧਰਤੀ ਦੀ ਹੇਠੀ ਹੈ”
(ਕਵਿਤਾ – ਲੰਕਾ ਦੇ ਇਨਕਲਾਬੀਆਂ ਨੂੰ)
- ਪਾਸ਼ ਕਵਿਤਾ ਲਈ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਸਰਲ ਸ਼ਬਦ ਵਰਤਦਾ ਰਿਹਾ ਜੋ ਲੋਕਾਈ ਚਿੰਤਨ ਨਾਲ ਲੱਥ ਪੱਥ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ –
“ਮੈਂ ਜਦ ਵੀ ਕੀਤੀ ਖਾਦ ਦੇ ਘਾਟੇ
ਕਿਸੇ ਗਰੀਬ ਬੜੀ ਦੀ ਹਿੱਕ ਵਾਂਗੂ
ਪਿਚਕ ਗਏ ਗੰਨਿਆ ਦੀ ਗੱਲ ਹੀ ਕਰਾਗਾ ,
ਮੈਂ ਦਲਾਨ ਦੇ ਬੂਹੇ ਤੇ ਖੜ੍ਹੇ ਸਿਆਲ ਦੀ ਹੀ ਗੱਲ ਕਰਾਂਗਾ
ਮੇਰੇ ਤੋਂ ਆਸ ਨਾ ਕਰਿਓ ਕਿ ਮੈਂ ਸਰਦੀ ਦੀ ਰੁੱਤ ਖਿੜਨ ਵਾਲੇ
ਫੁੱਲਾਂ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਤੇ
ਪਿੰਡ ਦੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਦੇ ਨਾਮ ਧਰਾਗਾ”
(ਕਵਿਤਾ – ਇਨਕਾਰ )
- ਕਿਰਤੀ ਦੀ ਪਸ਼ੂ ਜੀਵਨ ਤੋਂ ਬਦਤਰ ਜਿੰਦਗੀ ਬਾਰੇ ਪਾਸ਼ ਲਿਖਦਾ –
“ਅਸੀਂ ਲੱਭ ਰਹੇ ਹਾਂ ਹਾਲੇ
ਪਸ਼ੂ ਤੇ ਇਨਸਾਨ ਦੇ ਵਿੱਚ ਫਰਕ
ਅਸੀਂ ਝੱਗੀਆਂ ਚੋ ਜੂਆਂ ਫੜ੍ਹਦੇ ਹੋਏ
ਸੀਨੇ ਵਿੱਚ ਪਾਲ ਰਹੇ ਹਾਂ ,
….ਓਸ ਸਰਵ ਸਕਤੀਮਾਨ ਦੀ ਰਹਿਮਤ
(ਕਵਿਤਾ – ਮੇਰੇ ਦੇਸ਼ )
- 1971 ਦੀ ਭਾਰਤ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਜੰਗ ਬਾਰੇ ਪਾਸ਼ ਲਿਖਦਾ –
“ਨਾ ਅਸੀਂ ਜਿੱਤੀ ਏ ਜੰਗ ਤੇ ਨਾ ਹਰੇ ਪਾਕੀ ਕਿਤੇ,
ਇਹ ਤਾ ਪਾਪੀ ਪੇਟ ਸਨ ਜੋ ਪੁਤਲੀਆਂ ਬਣ ਨੱਚੇ”
ਕਵਿਤਾ – “ਜੰਗ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ” –
a) “ਝੂਠ ਬੋਲਦੇ ਨੇ
ਇਹ ਜਹਾਜ਼ ਬੱਚਿਓ
ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਸੱਚ ਨਾ ਮੰਨਣਾ
ਤੁਸੀਂ ਖੇਡਦੇ ਰਹੋ
ਘਰ ਬਣਾਉਣ ਬਣਾਉਣ…..”
b) “ਰੇਡੀਓ ਨੂੰ ਆਖੋ
ਸਹੁੰ ਖਾ ਕੇ ਤਾਂ ਕਹੇ
ਧਰਤੀ ਜੇ ਮਾਂ ਹੁੰਦੀ ਤਾਂ ਕਿਸਦੀ
ਇਹ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀਆਂ ਦੀ ਕੀ ਹੋਈ
ਤੇ ਭਾਰਤ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਕੀ ਲੱਗੀ “
- #10 ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਪੁਲਿਸ ਪ੍ਰਬੰਧ ਬਾਰੇ ਪਾਸ਼ ਲਿਖਦਾ –
” ਤੂੰ ਆਪਣੇ ਮੂੰਹ ਦੀਆਂ ਗਾਲ੍ਹਾਂ ਨੂੰ
ਆਪਨੇ ਕੀਮਤੀ ਗੁੱਸੇ ਲਈ
ਸੰਭਾਲ ਕੇ ਰੱਖ
ਮੈਂ ਕੋਈ ਚਿੱਟ ਕੱਪੜਿਆ
ਕੁਰਸੀ ਦਾ ਪੁੱਤ ਨਹੀ ”
( ਕਵਿਤਾ – ਪੁਲਿਸ ਦੇ ਸਿਪਾਹੀ ਨੂੰ )
- ਇੱਕ ਆਮ ਬੰਦੇ ਦੀ ਜੀਵਨ ਪੱਧਰ ਦੇ ਹਾਲਤ ਬਾਰੇ ਪਾਸ਼ ਲਿਖਦਾ-
“ਦਰਅਸਲ
ਇਥੇ ਹਰ ਥਾਂ ਤੇ ਇੱਕ ਬਾਡਰ ਹੈ
ਜਿਥੇ ਸਾਡੇ ਹੱਕ ਖਤਮ ਹੁੰਦੇ ਹਨ
ਤੇ
ਪਤਵੰਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ”
(ਕਵਿਤਾ – ਬਾਡਰ)
- ਅਜਿਹੀਆਂ ਅਨੇਕਾਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਹਨ ਜੋ ਪਾਸ਼ ਦਾ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਦੱਸਦੀਆਂ ਹਨ , ਪਾਸ਼ ਵਾਹ-ਵਾਹ ਜਾਂ ਸਨਮਾਨਾਂ ਦਾ ਮੁਥਾਜ ਨਹੀ ਸੀ, ਨਾ ਹੀ ਮੈਂ ਚਾਹੁਣਾ ਕੇ ਪਾਸ਼ ਦੀ ਪੂਜਾ ਹੋਵੇ , ਮੇਰਾ ਮਕਸਦ ਸਿਰਫ ਇਹ ਹੈ ਇੱਕ ਲੋਕ ਕਵੀ ਨੂੰ ਓਸਦੀ ਮਨੁੱਖਤਾ ਪ੍ਰਤੀ ਫਿਕਰਮੰਦੀ ਕਰਕੇ ਜਾਣਿਆ ਜਾਵੇ ਨਾ ਕੇ ਨਿੱਜੀ ਗਲਤ ਫਿਹਮੀਆ ਦਾ ਗੁੱਸਾ ਪਾਸ਼ ਤੇ ਉਤਾਰ ਕੇ ਆਪਣੀ ਸੋਚ ਅਨੁਸਾਰ ਓਸਦੀ ਛਵੀ ਵਿਗੜ ਦੇਵੋ ।
ਓਸਨੇ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਰਾਹੀ ਜੋ ਸੁਨੇਹੇ ਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਚਿੰਤਨ ਸਾਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਓਸਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਸ਼ਾਯਿਦ ਅੱਜ ਤੱਕ ਕੋਈ ਕਵੀ ਇਨੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਨਹੀ ਲਿਖ ਸਕਿਆ –
“ਮੇਰੇ ਸ਼ਬਦ ਓਸ ਦੀਵੇਂ ਅੰਦਰ
ਤੇਲ ਦੀ ਥਾਂ ਸੜਨਾ ਚਾਉਂਦੇ ਹਨ,
ਮੈਨੂੰ ਕਵਿਤਾ ਦੀ ਇਸ ਤੋਂ ਸਹੀ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀ ਪਤਾ,
ਤੇ ਤੈਨੂੰ ਪਤਾ ਨਹੀਂ
ਮੈਂ ਸ਼ਾਇਰੀ ਵਿੱਚ ਕਿਵੇਂ ਗਿਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹਾਂ ,
ਜਿਵੇਂ ਕਿਸੇ ਭਖੇ ਹੋਏ ਮੁਜਰੇ ਵਿੱਚ
ਕੋਈ ਹੱਡਾ ਰੋੜੀ ਦਾ ਕੁੱਤਾ ਆ ਵੜੇ ” – ਪਾਸ਼
ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਵੀ ਰੁੱਸੀਆਂ ਨੇ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਸੱਜਣਾਂ ਵੇ
ਤੂੰ ਜਦੋਂ ਦਾ ਏ ਹੋ ਗਿਆ ਜੁਦਾ ਮੇਰੇ ਹਾਣੀਆਂ,
ਸੋਕਾ ਪਿਆ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਸੋਹਲ ਜਿਹੀਆਂ ਪੋਟੀਆਂ ਤੇ
ਜੋ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ ਹਰ ਪਲ ਹਰਾ ਮੇਰੇ ਹਾਣੀਆਂ।
ਚੁੱਪ ਚੋਂ ਸੀ ਪੜਦਾ ਤੂੰ ਮੇਰੀਆਂ ਹਾਏ ਨਜ਼ਮਾਂ ਨੂੰ
ਅੱਜ ਬੋਲ ਵੀ ਕਿਉਂ ਨਾਂ ਸੁਣੇ ਮੇਰੇ ਹਾਣੀਆਂ,
ਖਾਲੀ ਹੋਇਆ ਤੇਰੇ ਬਾਝੋਂ ਰੂਹ ਮੇਰੀ ਦਾ ਏ ਗੜਵਾ
ਆ ਕੇ ਪਿਆਰ ਦੀਆਂ ਪਿਆਸਾਂ ਤੂੰ ਬੁਝਾ ਮੇਰੇ ਹਾਣੀਆਂ।
✍ਦੀਪ ਰਟੈਂਡੀਆ
ਅੱਧੀ ਰਾਤੀ ਨਿਕਲੇ ਸਾਂ ਚੋਰੀ ਲੁਧਿਆਣਿਓ,
ਥੱਕਿਓ ਨਾ ਤੁਰੀ ਚੱਲੋ ਨਿੱਕਿਓ ਨਿਆਣਿਓ,
ਸਾਡੇ ਘਰ ਜੰਮੇ ਥੋਡਾ ਐਨਾ ਹੀ ਕਸੂਰ ਏ,
ਹਾਲੇ ਖੰਨੇ ਪਹੁੰਚੇ ਆਂ ਬਿਹਾਰ ਬੜੀ ਦੂਰ ਏ…..!!
ਰੋ-ਰੋ ਕੇ ਥੱਕ ਚੱਲੇ ਕਾਕੇ ਨੂੰ ਕੀ ਦੱਸੀਏ,
ਉਹਦੇ ਵਾਂਗ ਅੱਗ ਸਾਡੇ ਢਿੱਡਾਂ ‘ਚ ਵੀ ਮੱਚੀ ਏ,
ਵੱਡੀ ਕੁੜੀ ਨਿੱਕੀਆਂ ਨੂੰ ਚੋਰੀ-ਚੋਰੀ ਆਖਦੀ ਏ,
ਰਾਹ ‘ਚ ਕੁੱਝ ਮੰਗਿਓ ਨਾ ਪਾਪਾ ਮਜਬੂਰ ਏ…..!!!
ਤੰਗ ਜੁੱਤੀ ਪੈਰਾਂ ਦੀਆਂ ਅੱਡੀਆਂ ਨੂੰ ਲੱਗਦੀ,
ਮਈ ਏ ਮਹੀਨਾ ਉਤੋ ਲੋਅ ਪਈ ਵਗਦੀ,
ਢਾਕਾਂ ਤੇ ਜੁਆਕ,ਪੰਡਾਂ ਸਿਰਾਂ ਉਤੇ ਭਾਰੀਆਂ,
ਸੜਕਾਂ ਦੀ ਲੁੱਕ ਜਿਵੇਂ ਤਪਿਆ ਤੰਦੂਰ ਏ…..!!
ਬੈਠ ਕੇ ਜਹਾਜਾਂ ‘ਚ ਕਰੋਨਾ ਦੇਸ਼ ਵੜਿਆ,
ਹਰਜਾਨਾ ਰੱਜਿਆਂ ਦਾ ਭੁੱਖਿਆਂ ਨੇ ਭਰਿਆ,
ਮਹਿਲਾਂ ਦੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਨੂੰ ਢਾਰਿਆਂ ਨੇ ਭੋਗਿਆ,
ਮੁੱਢ ਤੋਂ ਹੀ ਚੱਲਦਾ ਇਹ ਆਇਆ ਦਸਤੂਰ ਏ…..!
ਹਰਵਿੰਦਰ ਤਤਲਾ
ਮਾਂ ਦਾ ਧੀਆਂ ਤੋਂ ਚੋਰੀ ਪੁੱਤਰਾਂ ਨੂੰ ਮਲਾਈ ਖਿਲਾਂਉਣਾ ਤੇ ਪੁੱਤਰਾਂ ਤੋਂ ਚੋਰੀ ਧੀਆਂ ਦਾ ਦਹੇਜ ਤਿਆਰ ਕਰਨਾ ਤੇ ਪਤੀ ਤੋਂ ਚੋਰੀ ਪੇਕਿਆਂ ਦੀ ਸਾਰ ਪੁੱਛਣੀ…..!!!! ਸਭ ਕੀ ਹੈ “ਸਿਰਫ ਲਹੂ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਨੂੰ ਨਿਭਾਉਂਣਾ”…!!!!
ਦਾਦੀ ਦੇ ਤਾਹਨਿਆਂ ਨੂੰ ਸਹਿਣਾ……ਭੂਆ ਨੂੰ “ਬੀਬੀ” ਕਹਿ ਕੇ ਪੈਰੀ ਹੱਥ ਲਾਉਂਣਾ……ਫਿਰ ਵੀ “ਗਏ ਘਰ ਦੀ” ਅਖਾਣ ਦਾ ਮੇਹਣਾ ਸੁਣਨਾ ਆਪਣੇ ਅਸਤਿਤਵ ਨੂੰ ਜ਼ਿਊਦਾਂ ਰੱਖਣ ਲਈ ਮਾਂ ਹੋਰ ਕੀ ਕਰੇ…….!!!!!!
ਧੀਆਂ ਜੰਮਣ ਦਾ ਕਸੂਰ……..ਮੱਝ ਦੇ ਨਾ ਮਿਲਣ ਦਾ ਡਰ…….ਪਤੀ ਦਾ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਣ ਦਾ ਡਰ …..ਸੌਕਣ ਆ ਜਾਣ ਦਾ ਡਰ …….ਬੱਚੇ ਦੇ ਮਲ-ਮੂਤਰ ਦਾ ਡਰ…….ਸਾਰੇ ਜ਼ੁਰਮਾਂ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸਿਰਫ ਮਾਂ ਨੇ ਹੀ ਭੁਗਤੀ ਹੈ ਆਪਣੇ ਅਸਤਿਤਵ ਨੂੰ ਜ਼ਿਊਦਾਂ ਰੱਖਣ ਲਈ ਮਾਂ ਹੋਰ ਕੀ ਕਰੇ…….!!!! ਮਾਂ ਕੀ ਕਰੇ……..!!!!
ਅਗਿਆਤ
ਨੀ ਤੂੰ ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਭਾਅ ਪੁੱਛਦੈਂ,
ਏਨਾਂ ਖਿੜਦੇ ਨਰਮਿਆਂ ਤੋਂ,
ਨੀ ਤੂੰ ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਭਾਅ ਪੁੱਛਦੈਂ,
ਏਨਾਂ ਚਲਦੇ ਬਰਮਿਆਂ ਤੋਂ।
ਨੀ ਤੂੰ ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਭਾਅ ਪੁੱਛਦੈਂ,
ਏਨਾਂ ਕੜਕਦੀਆਂ ਧੁੱਪਾਂ ਤੋਂ,
ਨੀ ਤੂੰ ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਭਾਅ ਪੁੱਛਦੈਂ,
ਏਨਾਂ ਤੂੜੀ ਦਿਆਂ ਕੁੱਪਾਂ ਤੋਂ।
ਨੀ ਤੂੰ ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਭਾਅ ਪੁੱਛਦੈਂ,
ਏਨਾਂ ਨਿੰਮ-ਡੇਕ ਦੀਆਂ ਛਾਵਾਂ ਤੋਂ,
ਨੀ ਤੂੰ ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਭਾਅ ਪੁੱਛਦੈਂ,
ਏਨਾਂ ਚਰਦੀਆਂ ਮੱਝਾਂ-ਗਾਵਾਂ ਤੋਂ।
ਨੀ ਤੂੰ ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਭਾਅ ਪੁੱਛਦੈਂ,
ਏਨਾਂ ਖੇਤਾਂ ਦੀਆਂ ਪਹੀਆਂ ਤੋਂ,
ਨੀ ਤੂੰ ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਭਾਅ ਪੁੱਛਦੈਂ,
ਏਨਾਂ ਚਲਦੀਆਂ ਕਹੀਆਂ ਤੋਂ।
ਨੀ ਤੂੰ ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਭਾਅ ਪੁੱਛਦੈਂ,
ਏਨਾਂ ਚਲਦੇ ਬੋਰਾਂ ਤੋਂ,
ਨੀ ਤੂੰ ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਭਾਅ ਪੁੱਛਦੈਂ,
ਸਾਡੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਟਿੱਬਿਆਂ ਤੇ ਨੱਚਦੇ ਮੋਰਾਂ ਤੋਂ।
ਨੀ ਤੂੰ ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਭਾਅ ਪੁੱਛਦੈਂ,
ਏਨਾਂ ਲੁਕਦੇ ਖੂਹਾਂ ਤੋਂ,
ਨੀ ਤੂੰ ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਭਾਅ ਪੁੱਛਦੈਂ,
ਏਨਾਂ ਤੜਪਦੀਆਂ ਰੂਹਾਂ ਤੋਂ।
ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਜੋਗੇਵਾਲਾ (harpreetjogewala987654@gmail.
ਕੀ ਲਿਖਾ ਮੈ ਤੇਰੇ ਬਾਰੇ
ਲਫਜ ਹੀ ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਨਹੀ
ਲੱਖ ਸੋਹਣੇ ਨੇ ਇਸ ਦੁਨੀਆ ਤੇ
ਪਰ ਤੇਰੇ ਜਿਹਾ ਕੋਈ ਹੋਰ ਨਹੀ
ਕਹਿੰਦੇ ਹੁੰਦੀ ਸਭ ਤੋ ਮਿੱਠੀ ਮਿਸ਼ਰੀ
ਤੇਰੇ ਤੋ ਜਿਆਦਾ ਮਿੱਠੇ ਕੋਈ ਬੋਲ ਨਹੀ
ਵੈਸੇ ਤਾਂ ਹਰ ਪਲ ਤੂੰ ਕੋਲ ਐ ਮੇਰੇ
ਮੈ ਕੀਤੀ ਕਦੇ ਗੌਰ ਨਹੀ
ਤੇਰੇ ਪਿਆਰ ਚ ਦਿਲ ਮੇਰਾ ਇੰਝ ਨੱਚਦਾ
ਜਿਵੇ ਬਾਗਾ ਚ ਨੱਚਦੇ ਫਿਰਦੇ ਮੋਰ ਨੀ
ਯਾਦਾ ਤੇਰੀਆ ਦਿਲ ਚ ਵਸਦੀਆ ਨੇ
ਜਿਸ ਤੇ ਚਲਦਾ ਮੇਰਾ ਕੋਈ ਜੋਰ ਨਹੀ
ਖੋਹ ਬੈਠੇ ਦਿਲ ਤੈਨੂੰ ਤੱਕ ਕੇ
ਦਿਲ ਜੱਟ ਦਾ ਕਮਜੋਰ ਹੀ ਸੀ
ਲਿਖਤ- K.D
ਦੱਸੀਏ ਕੀ ਲੁੱਟਿਆ ਸਾਡਾ ਵਾਹਘੇ ਦੀਆਂ ਤਾਰਾਂ ਨੂੰ
ਛੱਡਣ ਨੂੰ ਦਿਲ ਨਈਂ ਕਰਦਾ ਵੱਸਦੇ ਘਰ ਬਾਰਾਂ ਨੂੰ
ਕਿਹੜੇ ਸੀ ਜਿਹੜੇ ਨਕਸ਼ੇ ਵਾਹ ਗਏ ਬਰਬਾਦੀ ਦੇ
ਅੱਧਮੋਇਆ ਪੰਜਾਬ ਪਿਆ ਏ ਓਹਲੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ!
ਅੱਜ ਭਾਈਆਂ ਦੇ ਭਾਈ ਵੈਰੀ ਹੋਏ ਕਿਉਂ ਫਿਰਦੇ ਨੇ
ਰਿਸਦੇ ਨੇ ਜਖਮ ਅਜੇ ਤੱਕ, ਹੈਗੇ ਉਂਜ ਚਿਰ ਦੇ ਨੇ
ਪਿੱਛੇ ਤੁਸੀਂ ਪੈ ਗਏ ਬੱਲਿਓ ਕਿਹੜੀ ਉਪਾਧੀ ਦੇ
ਅੱਧਮੋਇਆ ਪੰਜਾਬ ਪਿਆ ਏ ਓਹਲੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ!
ਆਈਆਂ ਨੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਨੂੰ ਲੋਥਾਂ ਨਾਲ ਭਰਕੇ ਗੱਡੀਆਂ
ਲੇਖਾਂ ਵਿੱਚ ਭਟਕਣ ਸਾਡੇ, ਭੁੰਜੇ ਨਾ ਲੱਗਣ ਅੱਡੀਆਂ
ਕਿਉਂ ਮਖਮਲ ਦੇ ਚੋਲੇ ਲੂਹਤੇ ਪਿੱਛੇ ਲੱਗ ਖਾਦੀ ਦੇ
ਅੱਧਮੋਇਆ ਪੰਜਾਬ ਪਿਆ ਏ ਓਹਲੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ!
ਪੁੱਟ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ ਜੜ੍ਹ ਤੋਂ ਹੋਰਾਂ ਦੀ ਚੌਧਰ ਨੇ
ਸਾਡੇ ਉਹ ਕਹਿਣ ਟਿਕਾਣੇ ਐਧਰ ਨਾ ਓਧਰ ਨੇ
ਸੋਹਿਲੇ ਨਾ ਗਾਇਓ ਐਂਵੇ ਸਾਡੇ ਅਪਰਾਧੀ ਦੇ
ਅੱਧਮੋਇਆ ਪੰਜਾਬ ਪਿਆ ਏ ਓਹਲੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ!
ਸਮਿਆਂ ਤੋਂ ਭਰ ਨਈਂ ਹੋਣੇ, ਡੂੰਘੇ ਫੱਟ ਦਿਲ ਦੇ ਨੇ
ਦੇਖਾਂਗੇ ਵਿਛੜੇ ਭਾਈ, ਆਖਰ ਕਦ ਮਿਲ ਦੇ ਨੇ
ਪਰ ਭੁੱਲੇ ਨਾ ਜਾਣੇ ਸੰਧੂ ਇਹ ਕਿੱਸੇ ਬਰਬਾਦੀ ਦੇ
ਅੱਧਮੋਇਆ ਪੰਜਾਬ ਪਿਆ ਏ ਓਹਲੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ!
-ਜੁਗਰਾਜ ਸਿੰਘ
ਨੇਰ੍ਹੀਆਂ ਸ਼ਾਹ ਨੇਰ੍ਹੀਆਂ ਰਾਤਾਂ ਦੇ ਵਿਚ ,
ਜਦ ਪਲ ਪਲਾਂ ਤੋਂ ਸਹਿਮਦੇ ਹਨ , ਤ੍ਰਭਕਦੇ ਹਨ |
ਚੌਬਾਰਿਆਂ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਤਦ ,
ਬਾਰੀਆਂ ‘ਚੋਂ ਕੁੱਦ ਕੇ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਕਰ ਲੈਂਦੀ ਹੈ |
ਇਹਨਾ ਸ਼ਾਂਤ ਰਾਤਾਂ ਦੇ ਗਰਭ ‘ਚ
ਜਦ ਬਗ਼ਾਵਤ ਖੌਲਦੀ ਹੈ ,
ਚਾਨਣੇ , ਬੇਚਾਨਣੇ ਵੀ ਕਤਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹਾਂ ਮੈਂ |
ਲੱਗੀ ਨਜ਼ਰ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ, ਏਦ੍ਹੀ ਨਜ਼ਰ ਉਤਾਰੋ।
ਲੈ ਕੇ ਮਿਰਚਾਂ ਕੌੜੀਆ, ਏਹਦੇ ਸਿਰ ਤੋਂ ਵਾਰੋ
ਸਿਰ ਤੋਂ ਵਾਰੋ, ਵਾਰ ਕੇ, ਅੱਗ ਦੇ ਵਿਚ ਸਾੜੋ
ਲੱਗੀ ਨਜ਼ਰ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ, ਏਦ੍ਹੀ ਨਜ਼ਰ ਉਤਾਰੋ।
ਮਿਰਚਾਂ ਜ਼ਹਿਰੋਂ ਕੌੜੀਆਂ, ਮਿਰਚਾਂ ਸਿਰ ਸੜੀਆਂ
ਕਿਧਰੋਂ ਲੈਣ ਨਾ ਜਾਣੀਆਂ, ਵਿਹੜੇ ਵਿਚ ਬੜੀਆਂ
ਪਹਿਲੀ ਭਰਵੀਂ ਫਸਲ, ਇਨਾਂ ਦੀ ਓਦੋਂ ਲੱਗੀ
ਜਦ ਆਪੇ ਪੰਜਾਬੀਆਂ, ਪੰਜਾਬੀ ਛੱਡੀ
ਤੇ ਫਿਰ ਅਗਲੀ ਫਸਲ ਦੇ, ਬੀ ਗਏ ਖਿਲਾਰੇ
ਵੱਢੇ ਗਏ ਨਿਰਦੋਸ਼ ਜਦੋਂ, ਰਾਹ ਜਾਂਦੇ ਮਾਰੇ
ਵੱਡਣ ਵਾਲੇ ਕੌਣ ਸਨ ਇਹ ਭੇਤ ਨਾ ਲੱਗਾ
ਪਰ ਬੇਦੋਸ਼ਾਂ ਖੂਨ ਤਾਂ ਪੱਗਾਂ ਸਿਰ ਲੱਗਾ
ਓਹੀ ਛਿੱਟੇ ਖੂਨ ਦੇ, ਬਣ ਗਏ ਬਹਾਨਾ
ਸਾਡੀ ਪੱਗ ਨੂੰ ਪੈ ਗਿਆ ਆਪਣਾ ਬੇਗਾਨਾ
ਜਿੱਥੋਂ ਤਕ ਛਾਂ ਤਖਤ ਦੀ ਅੱਗਾਂ ਹੀ ਅੱਗਾਂ
ਚੌਕ –ਚੁਰਾਹੇ ਸੜਦੀਆਂ ਪੱਗਾਂ ਹੀ ਪੱਗਾਂ
ਪੱਤੇ ਬੂਟੇ ਡੋਡੀਆਂ ਫੁੱਲਾਂ ਦੀਆਂ ਲੜੀਆਂ
ਸਭ ਕੁਝ ਅੱਗ ਵਿਚ ਸੜ ਗਿਆ
ਮਿਰਚਾਂ ਨਾ ਸੜੀਆਂ
ਉਹ ਮਿਰਚਾਂ ਜ਼ਹਿਰੀਲੀਆਂ
ਏਦੇ ਸਿਰ ਤੋਂ ਵਾਰੋ
ਸਿਰ ਤੋਂ ਵਾਰੋ ਵਾਰ ਕੇ
ਅੱਗ ਦੇ ਵਿਚ ਸਾੜੋ ।
ਅੱਗ ਪਿਤਰਾਂ ਦੀ ਜੀਭ ਹੈ
ਓਦੀ ਭੇਟਾ ਚਾੜ੍ਹੋ
ਉਹ ਪਿਤਰਾਂ ਦਾ ਬੀਜਿਆਂ
ਬੀਤੇ ਸੰਗ ਸਾੜੋ ।
ਲੱਗੀ ਨਜ਼ਰ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ, ਏਦ੍ਹੀ ਨਜ਼ਰ ਉਤਾਰੋ।
ਲੈ ਕੇ ਮਿਰਚਾਂ ਕੌੜੀਆਂ ਏਦ੍ਹੇ ਸਿਰ ਤੋਂ ਵਾਰੋ
ਲਿਖ ਜਾ ਮੇਰੀ ਤਕਦੀਰ ਨੂੰ ਮੇਰੇ ਲਈ
ਮੈਂ ਜੀਅ ਰਹੀ ਤੇਰੇ ਬਿਨਾਂ ਤੇਰੇ ਲਈ……….
ਹਰ ਚੰਦਉਰੀ ਹਰ ਘੜੀ ਬਣਦੀ ਰਹੀ
ਹਰ ਚੰਦਉਰੀ ਹਰ ਘੜੀ ਮਿਟਦੀ ਰਹੀ ……..
ਦੂਧੀਆ ਚਾਨਣ ਵੀ ਅੱਜ ਹੱਸਦੇ ਨਹੀਂ
ਬੇਬਹਾਰੇ ਫ਼ਲ ਜਿਵੇਂ ਰਸਦੇ ਨਹੀਂ ……..
ਉਮਰ ਭਰ ਦਾ ਇਸ਼ਕ਼ ਬੇਆਵਾਜ਼ ਹੈ
ਹਰ ਮੇਰਾ ਨਗਮਾਂ ,ਮੇਰੀ ਆਵਾਜ਼ ਹੈ ……..
ਹਰਫ਼ ਮੇਰੇ ਤੜਪ ਉਠਦੇ ਹਨ ਇਵੇਂ
ਸੁਲਗਦੇ ਹਨ ਰਾਤ ਭਰ ਤਾਰੇ ਜਿਵੇਂ …..
ਉਮਰ ਮੇਰੀ ਬੇ-ਵਫ਼ਾ ਮੁਕਦੀ ਪਈ
ਰੂਹ ਮੇਰੀ ਬੇਚੈਨ ਹੈ ਤੇਰੇ ਲਈ …….
ਕੁਕਨੂਸ ਦੀਪਕ ਰਾਗ ਨੂੰ ਅੱਜ ਗਾਏਗਾ
ਇਸ਼ਕ਼ ਦੀ ਇਸ ਲਾਟ ਤੇ ਬਲ ਜਾਏਗੀ …..
ਸੁਪਨਿਆਂ ਨੂੰ ਚੀਰ ਕੇ ਆ ਜਰਾ
ਰਾਤ ਬਾਕੀ ਬਹੁਤ ਹੈ ਨਾ ਜਾ ਜ਼ਰਾ ……
ਰਾਖ ਹੀ ਇਸ ਰਾਗ ਦਾ ਅੰਜਾਮ ਹੈ
ਕੁਕਨੂਸ ਦੀ ਇਸ ਰਾਖ ਨੂੰ ਪ੍ਰਣਾਮ ਹੈ …….
ਰੱਜ ਕੇ ਅੰਬਰ ਜਦੋਂ ਫਿਰ ਰੋਏਗਾ
ਫਿਰ ਨਵਾਂ ਕੁਕਨੂਸ ਪੈਦਾ ਹੋਏਗਾ ……