ਵਿਓਲਾ ਰੰਗ ਵਟਾਇਆ,
ਕੁੜੀ ਦੀ ਮਾਮੀ ਨੇ ਗਿੱਧਾ ਖੂਬ ਰਚਾਇਆ,
ਕੁੜੀ ਦੀ ……
Sandeep Kaur
ਇੱਕ ਨਾ ਕਰਨਾ ਗੋਹਾ ਵੇ ਕੁੜਾ
ਇੱਕ ਨਾ ਢੋਣਾ ਭੱਤਾ ਜੇਠ ਦਾ ,
ਜਦੋਂ ਨਿੱਕਲਾਂ ਚੁਬਾਰੇ
ਜੇਠ ਖੜ੍ਹਾ ਦੇਖਦਾ।
ਸ਼ਾਮ ਸਵੇਰੇ ਉਠਦੀ ਬਿਹੰਦੀ,
ਹਰ ਪਲ ਧੀਏ ਧੀਏ ਕਿਹੰਦੀ,
ਮੈ ਤਾ ਤੋਂਉੜੀ ਨਾ ਪਾਵਾ,
ਸੱਸ ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਵਰਗੀ,
ਮੈ ਪੇਕੇ ਨਾ ਜਾਵਾ,
ਸੱਸ ਮੇਰੀ …..,
ਝਾਵਾਂ!ਝਾਵਾਂ!ਝਾਵਾਂ!
ਦਿਉਰ ਜੁਆਨ ਹੋ ਗਿਆ
ਉਹਨੂੰ ਅੱਖੀਆਂ ਨਾਲ ਪਰਚਾਵਾਂ।
ਨੀਤ ਉਹਦੀ ਦਿਸੇ ਫਿੱਟਦੀ,
ਕਦੇ ਕੱਲੀ ਨਾ ਖੇਤ ਨੂੰ ਜਾਵਾਂ।
ਕਹਿੰਦਾ ਭਾਬੀ ਆਈਂ ਕੱਲ੍ਹ ਨੂੰ ,
ਹੋਲਾਂ ਭੁੰਨ ਕੇ ਤੈਨੂੰ ਖੁਆਵਾਂ।
ਨਿੱਕੀ ਭੈਣ ਵਿਆਹ ਦੇ ਨੀ,
ਤੈਨੂੰ ਨੱਤੀਆਂ ਸੋਨੇ ਦੀਆਂ ਪਾਵਾਂ।
ਮੈਨੂੰ ਲੈ ਜਾਵੇ ਤੈਨੂੰ
ਦਿਲ ਦਾ ਹਾਲ ਸੁਣਾਵਾਂ।
ਮੈਂ ਤੇ ਕਿਰਣ ਇਕ ਕਾਲੇਜ ਵਿਚ ਇਕ ਕਲਾਸ ਵਿਚ ਹੀ ਪੜਦੇ ਸੀ । ਕਿਰਣ ਮੈਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪਿਆਰ ਕਰਦੀ ਸੀ । ਮੈਂ ਵੀ ਉਸਨੂੰ ਜਾਨੋਂ ਵਧ ਚਾਹੁੰਦਾ , | ਸੀ । ਅਸੀਂ ਹਰ ਰੋਜ ਇਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਮਿਲਦੇ ਤੇ ਰਜ ਕੇ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦੇ, ਕਿਰਣ ਨੇ ਤਾਂ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਜਿਊਣ-ਮਰਣ ਦੇ ਵਾਅਦੇ ਕੀਤੇ ਸੀ । ਓਹ ਮੈਨੂੰ । ਹਮੇਸ਼ਾ ਕਹਿੰਦੀ ਕੁਲਜੀਤ ਤੂੰ ਤਾਂ ਮੇਰੀ ਜਿੰਦਗੀ ਏ, ਓਹ ਕੋਣ ਹੋ ਸਕਦਾ ਏ ਜੋ ਆਪਣੀ ਜਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਨਾ ਕਰਦਾ ਹੋਵੇ, Really ਕੁਲਜੀਤ ਤੈਥੋਂ ਵੱਖ ਹੋ ਕੇ ਤਾਂ ਮੈਂ ਮਰ ਹੀ ਜਾਵਾਂਗੀ | ਸਾਡਾ ਹਰ ਦਿਨ ਹਰ ਪਲ ਖੁਸੀਆਂ ਵਿਚ ਬੀਤਦਾ ਸੀ, ਇਸ ਤਰਾਂ ਸਮਾਂ ਬੀਤਦਾ ਗਿਆ |
ਪ੍ਰੰਤੂ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਪਿਛੋਂ ਕਿਰਣ ਕੁਝ ਦਿਨ ਕਾਲੇਜ ਨਾ ਆਈ, ਮੈਂ ਕਿਰਣ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਕਾਲੇਜ ਵਿਚ ਤਨਹਾਈ ਮਹਸੂਸ ਕਰਦਾ | ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਤੇ ਮੈਨੂ ਉਸਦੀ ਸਹੇਲੀ ਨੇ ਦਸਿਆ, ਕਿ ਕਿਰਣ ਦੀ ਮੰਗਣੀ ਹੋ ਗਈ ਏ । ਇਹ ਸੁਣਕੇ ਮੈਂ ਪਾਗਲ ਜਿਹਾ ਹੋ ਗਿਆ, ਉਸ ਦਿਨ ਪਤਾ ਨਹੀ ਮੈਂ ਕਿਵੇਂ ਘਰ ਪਹੁੰਚਿਆ । ਉਸ ਪਿਛੋਂ ਕਿਰਣ ਮੈਨੂੰ ਨਾ ਮਿਲ ਸਕੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਸਦੀ ਸ਼ਾਦੀ ਵਿਚ ਥੋੜੇ ਹੀ ਦਿਨ ਰਹ ਗਏ ਸਨ ਅਤੇ ਉਸ ਤੇ ਬਾਹਰ ਜਾਣ ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਾ ਦਿਤੀ ਸੀ
ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਪਿਛੋਂ ਹੀ ਕਿਰਣ ਦੀ ਸ਼ਾਦੀ ਹੋ ਗਈ । ਮੈਨੂੰ ਪਤਾ ਲਗਾ ਕਿ ਕਿਰਣ ਬਹੁਤ ਹੀ ਉਚੇ ਘਰਾਣੇ ਵਿਚ ਵਿਆਹੀ ਗਈ ਹੈ ਇਕ ਦਿਨ ਅਚਾਨਕ ਮੈਨੂੰ ਕੰਮ ਲਈ ਸ਼ਹਿਰ ਜਾਣਾ ਪਿਆ । ਉਥੇ, ਵਿਆਹ ਪਿਛੋਂ ਪਹਲੀ ਵਾਰ ਮੈਂ ਕਿਰਣ ਨੂੰ ਵੇਖਿਆ ਉਹ ਇਕ ਕਾਰ ਵਿਚੋਂ ਉਤਰ ਕੇ ਸ਼ਾਪਿੰਗ ਸਟੋਰ ਵਿਚ ਚਲੀ ਗਈ । ਮੈਂ ਵੀ ਉਸਦੇ ਪਿਛੇ ਗਿਆ ਮੈਂ ਕਿਰਣ ਨੂੰ ਬੁਲਾਇਆ ਪਰ ਮੈਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਉਸਨੇ ਇੰਝ ਮੁਖ |
ਘੁਮਾਇਆ ਜਿਵੇਂ ਮੈਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਉਸਦਾ ਦਮ ਘੁਟ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇ ਜਲਦੀ ਹੀ ਕਿਰਣ ਉਥੋਂ ਤੁਰ ਗਈ ਮੈਨੂੰ ਇੰਝ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਇਆ ਜਿਵੇਂ ਉਸਦੀ | ਅਮੀਰੀ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਕਿਰਣ ਦੇ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਕੀਤੇ “ਉਮਰਾਂ ਦੇ ਵਾਅਦੇ” ਬਹੁਤ ਫਿਕੇ ਪੈ ਗਏ ਸਨ।
ਛਮ ਛਮ ਛਮ ਛਮ ਪੈਣ ਫੁਹਾਰਾਂ,
ਮੌਸਮੀ ਰੰਗ ਨਿਆਰੇ।
ਆਉ ਕੁੜੀਉ ਗਿੱਧਾ ਪਾਈਏ,
ਸੌਣ ਸੈਨਤਾਂ ਮਾਰੇ।
ਫੇਰ ਕਦ ਨੱਚਣਾ ਨੀ…..
ਹੁਣ ਨੱਚਦੇ ਨੇ ਸਾਰੇ।
ਸੌਣ ਮਹੀਨਾ ਘਾਹ ਹੋ ਗਿਆ,
ਰਜੀਆਂ ਮੱਝਾਂ ਗਾਈਂ।
ਗਿੱਧਿਆ ਪਿੰਡ ਵੜ ਵੇ,
ਲਾਂਭ ਲਾਂਭ ਨਾ ਜਾਈਂ
ਇਖ਼ਲਾਕ, ਪਵਿੱਤਰਤਾ, ਵਫ਼ਾਦਾਰੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਰੂਹ ਹਨ।
Gurbaksh Singh
ਨਾ ਕਿਸੇ ਤੇ ਮਰਦੇ ਆਂ
ਨਾ ਕਿਸੇ ਤੋਂ ਡਰਦੇ ਆਂ
ਜਿਹੜਾ ਜਿਵੇਂ ਚੱਲੇ ਆਪਾਂ ਵੀ
ਉਦਾਂ ਹੀ ਚੱਲਦੇ ਆਂ
ਤੇਰੇ ਜਿਹੇ ਨੂੰ ਵੇ ਮੈ ਟਿੱਚ ਨਾ ਜਾਣਦੀ,
ਤੇਰਾ ਮੇਰਾ ਨਾ ਕੋਈ ਮੇਚ ਮੁੰਡਿਆਂ,
ਤੈਨੂੰ ਮੋਗੇ ਦੀ ਮੰਡੀ ਚ ਆਵਾ ਵੇਚ ਮੁੰਡਿਆਂ,
ਤੈਨੂੰ ਮੋਗੇ ……….,
ਹਰੀਜਨਾਂ ਦੇ ਮੀਤੇ ਨੂੰ ਜਦ ਦਸਵੀਂ ਪਾਸ ਕਰਕੇ ਕੋਈ ਨੌਕਰੀ ਨਾ ਮਿਲੀ ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਬਾਹਰ ਪੱਕੀ ਸੜਕ ਉਤੇ ਸਾਈਕਲ ਮੁਰੰਮਤ ਕਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਆਮਦਨ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਕਈ ਵਾਰੀ ਤਾਂ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਖਾਲੀ ਹੀ ਲੰਘ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।
ਆਮਦਨ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਉਸ ਨੇ ਕਈ ਪੁੱਠੇ ਸਿੱਧ ਹੱਥ ਕੰਡੇ ਵਰਤਣੇ ਅਰੰਭ ਦਿੱਤੇ ਸਨ। ਉਹ ਪੈਂਚਰ ਲਾਉਂਦਾ ਇਕ, ਦੋ ਪੈਂਚਰ ਆਪ ਹੀ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਕੰਮ ਦਿੰਦੇ ਪੁਰਜਿਆਂ ਨੂੰ ਘਸੇ ਕਹਿਕੇ ਬੇਲੋੜੇ ਹੀ ਬਦਲ ਦਿੰਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਆਪਣੀ ਦੁਕਾਨ ਤੋਂ ਕੁਝ ਦੂਰ ਪੱਕੀ ਸੜਕ ਉੱਤੇ ਤਿੱਖੇ ਮੂੰਹ ਵਾਲੇ ਕਿੱਲ, ਮੇਖਾਂ ਖਿੰਡਾ ਦਿੰਦਾ ਸੀ ਤਾਂ ਜੋ ਆਉਣ, ਜਾਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੇ ਸਾਈਕਲ ਪੈਂਚਰ ਹੁੰਦੇ ਰਹਿਣ। ਉਹ ਕਿੱਲਾਂ ਖਿੰਡਾਉਣ ਨੂੰ ‘ਚੋਗਾ ਪਾਉਣਾ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਦੇ ਪੈਂਚਰ ਹੋਏ ਨੂੰ “ਫਸ ਗਈ ਮੁਰਗੀ ਕਹਿਕੇ ਖੁਸ਼ੀ ਮਨਾਇਆ ਕਰਦਾ ਸੀ।
ਪੈਂਚਰ ਹੋਇਆ ਸਾਈਕਲ ਫੜੀ ਆਉਂਦੀ ਕੁੜੀ ਜਦ ਉਸ ਦੇ ਬਹੁਤ ਨੇੜੇ ਆ ਗਈ ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਪਹਿਚਾਣਿਆ ਕਿ ਇਹ ਤਾਂ ਪਿੰਡ ਦੇ ਗਰੀਬ ਨਾਈਆਂ ਦੀ ਬਹੁਤ ਹੀ ਹੁਸ਼ਿਆਰ ਕੁੜੀ ਪੀਤੀ ਏ ਜੋ ਸ਼ਹਿਰ ਆਈ.ਟੀ.ਆਈ. ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਦੀ ਏ।
ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਮੱਥੇ ਉੱਤੇ ਹੱਥ ਮਾਰ ਕੇ ਆਪਣੇ ਕੀਤੇ ਉਤੇ ਪਸ਼ਤਾਵਾ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤਾ, ਮੁਰਗੀ ਦੀ ਥਾਂ ਅੱਜ ਤਾਂ ਵਿਚਾਰੀ ਘੁੱਗੀ ਹੀ ਮਾਰੀ ਗਈ।
ਅਗਲੇ ਮੋੜ ਤੇ ਜ਼ਰੂਰ ਸਕੂਨ ਮਿਲੇਗਾ …
ਬੱਸ ਇਸੇ ਆਸ ਹੈ ਤੇ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਗੁਜ਼ਰ ਰਹੀ ਆ “ਮਨਾਂ”
ਸੁਣ ਨੀ ਕੁੜੀਏ,ਮਛਲੀ ਵਾਲੀਏ,
ਮਛਲੀ ਨਾ ਚਮਕਾਈਏ,
ਨੀ ਖੂਹ ਟੋਭੇ ਤੇ ਚਰਚਾ ਹੁੰਦੀ,
ਚਰਚਾ ਨਾ ਕਰਵਾਈਏ,
ਧਰਮੀ ਬਾਬਲ ਦੀ,
ਪੱਗ ਨੂੰ ਦਾਗ ਨਾ ਲਾਈਏ,
ਧਰਮੀ ਬਾਬਲ …….,