ਸ਼ੀਨਾ ਦਾ ਨਾਮ ਸਟੇਜ ਤੇ ਬੋਲਿਆ ਉਹ ਸਨਮਾਨ ਲੈਣ ਲਈ ਪਹੁੰਚ ਗਈ। ਉਸਨੇ ਸਨਮਾਨ ਲਿਆ। ਹਾਲ ਤਾੜੀਆਂ ਨਾਲ ਗੂੰਜ ਗਿਆ। ਸ਼ੀਨਾ ਬਹੁਤ ਖੁਸ਼ ਹੈ, ਖੁਸ਼ ਵੀ ਕਿਉਂ ਨਾ ਹੁੰਦੀ। ਉਸਨੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਵਿਚ ਯੂ਼. ਪੀ. ਐਸ. ਸੀ. ਦਾ ਟੈਸਟ ਕਲੀਅਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਸਗੋ ਦੂਜਾ ਰੈਕ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ। ਉਸਨੂੰ ਮੁੱਖ ਮਹਿਮਾਨ ਨੇ ਸਨਮਾਨ ਦਿੱਤਾ।
ਮੁੱਖ ਮਹਿਮਾਨ ਨੇ ਸ਼ੀਨਾ ਨੂੰ ਅਸ਼ੀਰਵਾਦ ਦਿੰਦੇ ਕਿਹਾ, “ਵਾਹ!! ਬੇਟੀ, ਵਾਹ!! ਤੂੰ ਕਮਾਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਬੇਟੀਆਂ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਆਣ -ਸ਼ਾਣ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਤੂੰ ਤਾਂ ਮੇਰਾ ਮਨ ਜਿੱਤ ਲਿਆ। ਸ਼ੀਨਾ ਨੇ ਮੁਸਕਰਾਉਦੇ ਹੋਏ ਕਿ ਹਾ, ਇਸ ਦਾ ਮਾਣ ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੇਰੀ ਇੱਛਾ ਸ਼ਕਤੀ ਵਧਾਈ ਤੇ ਮਿਹਨਤ ਕਰਨੀ ਸਿਖਾਈ। ਇਸ ਲਈ ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਸਟੇਜ ਤੇ ਬਲਾਦੀ ਹਾਂ।
ਮੁੱਖ ਮਹਿਮਾਨ ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਹੈਰਾਨ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਤਾਂ ਉਸਦੀ ਪਤਨੀ ਹੈ। ਸ਼ੀਨਾ ਦੀ ਮਾਂ ਸਟੇਜ ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਮੁੱਖ ਮਹਿਮਾਨ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਨੂੰ ਕਿਹਾ, “ਧੰਨਵਾਦ, ਤੂੰ ਮੇਰੀ ਬੇਟੀ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਬਹੁਤ ਚੰਗੀ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਤੁਹਾਨੂੰ ਬੇਟੀਆਂ ਪਸੰਦ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਸ਼ੀਨਾ ਦੇ ਜਨਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤੁਸੀਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਤੈਨੂੰ ਮੇਰੇ ਜਾਂ ਸ਼ੀਨਾ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਨੂੰ ਚੁਣਨਾ ਪਵੇਗਾ। ਮੈਂ ਕਿਹਾ, “ਮੈਨੂੰ ਬੇਟੀ ਪਸੰਦ ਹੈ। ਸ਼ੀਨਾ ਨੇ ਮੇਰਾ ਨਾਮ ਰੋਸ਼ਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।”
“ਸੋਰੀ……. ਸੋਰੀ…….. ਸੋਰੀ ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਚਲਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਮੈਨੂੰ ਆਪਣੀ ਗਲਤੀ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਹੋਇਆ ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ ਮਿਲਣ ਆਇਆ। ਤੂੰ ਨਾ ਮਿਲੀ। ਤੂੰ ਘਰ ਵੇਚ ਕੇ ਸ਼ਹਿਰ ਚਲੀ ਗਈ ਸੀ। ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ ਬਹੁਤ ਭਾਲਿਆ ਪਰ ਤੂੰ ਨਾ ਮਿਲੀ ਮੇਰੇ ਲਈ ਅੱਜ ਦਾ ਦਿਨ ਬਹੁਤ ਸ਼ੁਭ ਹੈ। ਮੈਨੂੰ ਮਾਫ ਕਰ ਦੇ।
“ਸ਼ੀਨਾ ਨੇ ਮਾਂ ਦੇ ਜਵਾਬ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਹਸਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ, “ਪਾਪਾ ਆਪਾ ਇੱਕਠੇ ਰਵਾਂਗੇ। ਪਾਪਾ, ਮੈਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਤੁਹਾਡੀ ਕਮੀ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਈ ਹੈ। “ਸ਼ੀਨਾ ਦੀ ਗੱਲ ਸੁਣਕੇ ਸਾਰੇ ਹੱਸਣ ਲੱਗਦੇ ਹਨ।
admin
ਵੇਸਵਾ ਸ਼ਬਦ ਕਹਿਣਾ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਸੌਖਾ ਪਰ ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਕੱਲ੍ਹ ਮੇਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਕਿੱਸਾ ਬਣ ਕੇ ਰਹਿ ਗਿਆ ।।
ਕਲ ਜਦੋੰ ਟੈਕਸੀ ਚਲਾਉੰਦੇ ਨੂੰ ਇੱਕ ਟਰਿੱਪ ਮਿਲਿਆ ਤਾਂ ਘਰ ਦੇ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਅਡਰੈੱਸ ਅੱਗੇ ਪਹੁੰਚਿਆ ਤਾਂ ਦਸ ਕੁ ਮਿੰਟ ਉੜੀਕਣ ਤੇ ਕੋਈ ਨਾ ਆਇਆ ਤਾਂ ਉੱਥੋ ਜਾਣ ਹੀ ਲੱਗਿਆ ਸੀ ਤਾਂ ਤਿੰਨ ਜਾਣੇ ਇੱਕ ਮੁੰਡਾ ਤੇ ਕੁੜੀ ( ਇੱਕ ਗੋਰੀ ਕੁੜੀ ਤੇ ਬਾਕੀ ਮੁੰਡਾ ਕੁੜੀ ਕੈਨੇਡਾ ਦੇ ਹੋਰ ਕੰਮਿਊਨਟੀ ਦੇ ਪੁਰਾਣੇ ਵਸਨੀਕ ) ਉਸ ਘਰ ਵਿੱਚੋੰ ਬਾਹਰ ਤੁਰੇ ਆਉਂਦੇ ਦਿਖੇ ਤਾਂ ਮੈੰ ਕਾਰ ਰੋਕ ਲਈ ਤੇ ਉਹ ਟੈਕਸੀ ਦੀਆ ਪਿਛਲੀਆ ਬਾਰੀਆੰ ਖੋਲ੍ਹ ਕੇ ਬਹਿ ਗਏ, ਜ਼ਿਉ ਹੀ ਮੈੰ ਗੇਅਰ ਪਾਉਣ ਲੱਗਿਆ ਤਾਂ ਕਿਤੋੰ ਆਵਾਜ਼ ਆਈ “ ਸਤਿ ਸ਼੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਜੀ” , ਮੈੰ ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਥਾਣੀ ਤਿੰਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਚਿਹਰਿਆੰ ਵੱਲ ਦੇਖਿਆ ਤਾਂ ਤਿੰਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋੰ ਕੋਈ ਵੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਹੀ ਸੀ, ਇੱਕ ਕੁੜੀ ਗੋਰੀ ਦੇ ਦੂਜਾ ਮੁੰਡਾ ਤੇ ਕੁੜੀ ਵੀ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਸਨ ਪਰ ਗੋਰੇ ਨਹੀ, ਮੈੰ ਮਨ ਵਿੱਚ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਤਾਂ “ ਸਤਿ ਸ਼੍ਰੀ ਅਕਾਲ ” ਦਾ ਮਤਲਬ ਵੀ ਨਹੀ ਪਤਾ ਹੋਣਾ ਤੇ ਮੈੰ ਗੱਲ ਅਣਸੁਣੀ ਕਰਕੇ ਟੈਕਸੀ ਚਲਾਉਣ ਲੱਗ ਗਿਆ, ਗੋਰੀ ਕੁੜੀ ਤੇ ਮੁੰਡਾ ਰਿਸ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਸਨ ( ਗਰਲਫ੍ਰੈੰਡ-ਬੌਏਫ੍ਰੈੰਡ ) ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆ ਗੱਲਾਂ ਤੋੰ ਇੰਝ ਲੱਗ ਰਿਹਾ ਸੀ ਜਿਵੇੰ ਆਖਰੀ ਵਾਰ ਮਿਲ ਰਹੇ ਹੋਣ ਤੇ ਕੁੜੀ ਮੁੰਡੇ ਦੀਆੰ ਮਿੰਨਤਾਂ ਕੱਢ ਕਹਿ ਰਹੀ ਸੀ ਮੈਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਨਾ ਜਾ, ਤੇ ਆਖਿਰ ਉਹਨਾਂ ਵੱਲੋੰ ਦਿੱਤੇ ਟਿਕਾਣੇ ਤੇ ਮੈੰ ਜ਼ਦੋ ਪਹੁੰਚਿਆੰ ਤਾਂ ਮੁੰਡਾ ਕੁੜੀ ਟੈਕਸੀ ਵਿੱਚੋੰ ਉੱਤਰ ਕੇ ਚਲੇ ਗਏ ਤੇ ਗੋਰੀ ਕੁੜੀ ਰਹਿ ਗਈ, ਮੈੰ ਸ਼ੀਸੇ ਵਿੱਚ ਦੀ ਉਹਦੀਆੰ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਦੇਖ ਕੇ ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਪੁੱਛਿਆ “ ਵੇਅਰ ਡੂ ਯੂ ਵਾਂਟ ਟੂ ਗੋ” ਤਾਂ ਉਹ ਚੁੱਪ ਰਹੀ ਮੈੰ ਫੇਰ ਪੁੱਛਿਆ “ ਵੇਅਰ ਵੁੱਡ ਯੂ ਲਾਈਕ ਟੂ ਗੋ “ ਤਾਂ ਉਹ ਮੈਨੂੰ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਬੋਲੀ “ ਕਿਵੇੰ ਹੋ ਤੁਸੀ “ ? ਮੈੰ ਦੇਖ ਕੇ ਹੈਰਾਨ ਰਹਿ ਗਿਆ ਤੇ ਮੈ ਉਹਨੂੰ ਫਿਰ ਪੁੱਛਿਆ “ ਆਰ ਯੂ ਸਪੀਕਿੰਗ ਪੰਜਾਬੀ “ ਤਾਂ ਉਹ ਫਿਰ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਕਹਿੰਦੀ ਹਾਂਜ਼ੀ “ ਭਾਈ ਜੀ “ ਤੇ ਇੰਝ ਕਹਿਣ ਤੋੰ ਬਾਅਦ ਹੀ ਉਹਦੀਆ ਅੱਖਾਂ ਹੰਝੂਆੰ ਨਾਲ ਵਗ ਪਈਆ ਤੇ ਉੱਚੀ-ਉੱਚੀ ਰੋਣ ਲੱਗ ਪਈ ਤੇ ਕਹਿੰਦੀ ਤੁਸੀ ਮੇਰੀ ਕਹਾਣੀ ਨੀ ਸੁਣਨਾ ਚਾਹੋਗੇ ਤਾਂ ਮੈੰ ਕਿਹਾ “ ਓਕੇ ਆਈ ਹੈਵ ਨੋ ਪ੍ਰੌਬਲਮ ਟੂ ਲਿਸਨ ਯੂ “ ।
ਫਿਰ ਉਸਨੇ ਮੈਨੂੰ ਇੱਕ ਵਿੰਨੀਪੈੱਗ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਪੰਜਾਬੀ ਮੁੰਡੇ ਦਾ ਨਾਮ ਲੈ ਕੇ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਤੁਸੀ ਉਸਨੂੰ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਮੈੰ ਕਿਹਾ ਨਹੀ, ਤਾਂ ਉਹ ਕਹਿੰਦੀ ਅਸੀ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਖੁਸ਼ ਸੀ ਤੇ ਸਾਡਾ ਵਿਆਹ ਹੋਣਾ ਸੀ ਤੇ ਅਚਾਨਕ ਉਹ ਮੁੰਡਾ ਕਹਿੰਦਾ ਮੈੰ ਤਾਂ ਇੰਡੀਆ ਜਾ ਕੇ ਵਿਆਹ ਕਰਾ ਆਇਆ ਹਾਂ ਤੇ ਮੇਰੀ ਘਰਵਾਲੀ ਕੈਨੇਡਾ ਆ ਚੁੱਕੀ ਹੈ ਤੇ ਉਹ ਮੈਨੂੰ ਛੱਡਣ ਲਈ ਕਹਿਣ ਲੱਗ ਪਿਆ ਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਕਹਿੰਦਾ ਤੂੰ ਪੁਲਿਸ ਕੋਲ ਜਾਕੇ ਮੇਰੇ ਤੇ ਸਰੀਰਕ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ( Sexual Assault ) ਦਾ ਕੇਸ ਨਾ ਕਰੀੰ ਮੇਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਬਰਬਾਦ ਹੋ ਜਾਊਗੀ ਤੇ ਮੈਨੂੰ ਪੁਲਿਸ ਵਾਲੇ ਕੈਨੇਡਾ ਵਿੱਚੋੰ ਡਿਪੋਰਟ ਕਰ ਦੇਣਗੇ ਤੇ ਕਹਿੰਦੀ ਮੈੰ ਇੰਝ ਨਹੀ ਕੀਤਾ ਤੇ ਉਸਨੂੰ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ । ਉਸਤੋੰ ਬਾਅਦ ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੇਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨਰਕ ਬਣ ਗਈ, ਫਿਰ ਮੈਨੂੰ ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਇੰਡੀਅਨ ਮੁੰਡੇ ਦਾ ਨਾਮ ਪੁੱਛਿਆ ਤਾਂ ਮੈ ਕਿਹਾ ਹਾਂ ਮੈਨੂੰ ਪਤਾ ਉਹ ਕੌਣ ਹੈ ਤਾਂ ਫਿਰ ਕਹਿੰਦੀ ਮੈੰ ਉਸਦੇ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਰਹੀ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਮੈੰ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਹੁਣ ਕਿੱਥੇ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਸਟ੍ਰਿੱਪ ਕਲੱਬ ਤੇ ਮੈੰ ਚੁੱਪ ਹੋ ਗਿਆ , ਉਸਦੇ ਕੱਪੜੇ ਵੀ ਉਹੀ ਪਾਏ ਹੋਏ ਸਨ। ਮੈੰ ਕਾਰ ਤੋਰਨ ਲੱਗ ਗਿਆ ਤੇ ਉਹ ਫਿਰ ਰੋਣ ਲੱਗ ਗਈ ਤਾਂ ਕਹਿੰਦੀ ਹੁਣ ਕਿੱਥੇ ਜਾਵਾਂ ਮੈਨੂੰ ਖੁਦ ਨੂੰ ਨਹੀ ਪਤਾ ਜੇਕਰ ਮੈੰ ਘਰੇ ਗਈ ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਮੇਰੇ ਪਿਉ ਨੇ ਜਾਨੋੰ ਮਾਰ ਦੇਣਾ ਹੈ ਤੇ ਉਹ ਬਹੁਤ ਜ਼ਾਲਿਮ ਇਨਸਾਨ ਹੈ ਤੇ ਉਸਨੇ ਮੇਰੀ ਵੱਡੀ ਭੈਣ ਦਾ ਤਿੰਨ੍ਹ-ਚਾਰ ਵਾਰ ਰੇਪ ਵੀ ਕੀਤਾ ਹੈ ਪਰ ਉਸਨੇ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਕਦੇ ਏਦਾਂ ਤਾਂ ਨਹੀ ਕੀਤਾ ਪਰ ਹੁਣ ਉਹ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਹੀ ਵਿਆਹ ਵਾਲੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਬਿਤਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ।ਮੈਨੂੰ ਫਿਰ ਪੁੱਛਿਆ ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੀ ਕੋਈ ਬੇਟੀ ਹੋਵੇ ਤੇ ਉਸਨੂੰ ਤੁਸੀ ਜਾਂ ਕੋਈ ਹੋਰ ਛੂਹੇ ਵੀ ਤਾਂ ਤੁਸੀ ਉਸਨੂੰ ਮਾਰ ਨਹੀ ਦਵੋਗੇ, ਫਿਰ ਕਹਿੰਦੀ ਮੇਰੇ ਪਿਉ ਨੂੰ ਇਸ ਸਭ ਨਾਲ ਕੋਈ ਫਰਕ ਨਹੀ ਪੈੰਦਾ, ਮੈੰ ਉਦਾਸ ਮਨ ਨਾਲ ਕਿਹਾ “ਆਈ ਐੱਮ ਸੌਰੀ” ਤਾਂ ਕਹਿੰਦੀ ਕੋਈ ਨਾ ਮੈੰ ਫਿਰ ਵੀ ਹਜ਼ੇ ਸਭ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਦੀ ਹਾਂ ਕਿਉੰਕਿ ਬਾਈਬਲ ਸਭ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਨਾ ਸਿਖਾਉੰਦੀ ਹੈ, ਉਸਦੀਆ ਗੱਲਾਂ ਵਿੱਚੋੰ ਵੀ ਲੱਗ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਰੱਬ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ਼ ਰੱਖਣ ਵਾਲੀ ਕੁੜੀ ਹੈ ਤੇ ਮੈਨੂੰ ਵੀ ਇੱਕ ਵਾਰ ਪੁੱਛਿਆ ਸੀ ਕਿ ਤੁਸੀ ਕਦੇ ਬਾਈਬਲ ਪੜੀ ਹੈ ਤਾਂ ਮੈੰ ਨਹੀੰ ਵਿੱਚ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਅੱਗੇ ਜਾਕੇ ਮੈੰ ਫਿਰ ਕਾਰ ਰੋਕ ਲਈ ਤੇ ਪੁੱਛਿਆ “ ਵੇਅਰ ਆਈ ਕੈਨ ਡਰੌਪ ਯੂ “ ਤਾਂ ਕੁਝ ਨਹੀ ਬੋਲੀ, ਉਸੇ ਹੀ ਪਲ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਕਾਰ ਮੇਰੇ ਤੋੰ ਕੁਝ ਦੂਰੀ ਤੇ ਆ ਕੇ ਸਾਈਡ ਤੇ ਰੁਕ ਗਈ, ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਿਆ ਟੈਕਸੀ ਦੇਖ ਕੇ ਰੁਕੇ ਨੇ, ਮੈੰ ਪੁਲਿਸ ਵਾਲਿਆ ਨੂੰ ਟੈਕਸੀ ਦੇ ਹਾਈ ਬੀਮ ਵੀ ਮਾਰੇ ਪਰ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਨਹੀ ਲੱਗਿਆ, ਫਿਰ ਮੈੰ ਟੈਕਸੀ ਦੀ ਛੱਤ ਉੱਪਰ ਲੱਗੀ ਐੰਮਰਜੈਸੀ ਲਾਈਟ ਛੱਡਣ ਹੀ ਲੱਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਆਵਦੇ ਕੰਬਦੇ ਹੱਥਾਂ ਨੂੰ ਘੁੱਟ ਕੇ ਤੇ ਸਿਰ ਨੀਵਾਂ ਕਰ ਰੋਦੀਆੰ ਅੱਖਾਂ ਨਾਲ ਕਹਿੰਦੀ “ ਪਲੀਜ਼ ਡੌੰਟ ਡੂ ਦੈਟ, ਦੇ ਵਿੱਲ ਅਰੈਸਟ ਮੀੰ ਐੰਡ ਆਈ ਡੌੰਟ ਵੰਨਾ ਅਰੈਸਟ ਬਾਏ ਦੈੱਮ ਬਿਕੌਜ਼ ਮਾਈ ਫਾਦਰ ਇਜ਼ ਆ ਕੌਪ(ਪੁਲਿਸ) ” । ਮੈੰ ਇੱਕ ਪਲ ਤਾਂ ਹੈਰਾਨ ਰਹਿ ਗਿਆ ਤੇ ਕੁਝ ਨਾ ਕੀਤਾ ਤੇ ਤੁਰ ਪਿਆ ,ਮੈੰ ਕਾਰ ਫੇਰ ਅੱਗੇ ਤੋਰ ਲਈ ਤਾਂ ਉਹ ਕਹਿੰਦੀ ਮੈਨੂੰ ਮੇਰੇ ਕਜ਼ਨ ਤੇ ਘਰੇ ਡਰੌਪ ਕਰ ਦਵੋ, ਘਰ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਅੱਗੇ ਜਾਕੇ ਕਹਿੰਦੀ “ ਦੇ ਡੌੰਟ ਲਾਈਕ ਮੀੰ” ਉਸਦੇ ਫੋਨ ਕਰਨ ਤੇ ਫੋਨ ਵੀ ਨਾ ਚੁੱਕਿਆ ਤੇ ਉਸਨੇ ਦੋ ਵਾਰ ਕਾਰ ਦੇ ਹਾਰਨ ਵੀ ਮਰਵਾਏ ਪਰ ਕਿਸੇ ਨੇ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਵੀ ਨਾ ਖੋਲਿ੍ਹਆ, ਫਿਰ ਉਹ ਜਾਣ ਹੀ ਲੱਗੀ ਸੀ ਕਿ ਮੈੰ ਪੁੱਛਿਆ “ ਵੱਟਜ਼ ਯੂਅਰ ਨੇਮ, ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਹੀ ਨਮ ਅੱਖਾਂ ਨਾਲ ਸਿਰ ਝੁਕਾ ਕਿਹਾ “ Faith of God” ਤੇ ਕੰਬਦੇ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਕਹਿੰਦੀ “ ਡੂ ਯੂ ਬਲੀਵ, ਆਈ ਐੱਮ ਪਰੈੱਗਨੈਟ” ਇੰਝ ਕਹਿ ਉਹ ਘਰ ਦਾ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਆਪਣੇ ਆਪ ਖੋਲ੍ਹ ਅੰਦਰ ਚਲੀ ਗਈ ਤੇ ਮੈੰ ਉਦਾਸ ਮਨ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਰਾਹ ਪੈ ਗਿਆ ।
ਵੱਡੇ-ਵੱਡੇ ਦੇਸ਼ਾ ਦੀਆ ਗੱਲਾਂ ਤੇ ਇਮਾਰਤੀ ਫੋਟੋਆ ਤਾਂ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਅਖਬਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਛਪ ਜਾਂਦੀਆ ਤੇ ਕਈ ਅਜਿਹੀਆੰ ਕਹਾਣੀਆ ਸੁਣੀਆੰ ਹੋ ਕੇ ਵੀ ਅਣਸੁਣੀਆੰ ਰਹਿ ਜਾਦੀਆੰ ।।
ਅਸੀਂ ਪਿਛਲੇ ਅੰਕ ਵਿਚ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰ ਆਏ ਹਾਂ ਕਿ ਅਸੀਂ ਕੁਝ ਕੁਝ ਹਾਲ ਅਨਮਤਾਂ ਦਾ ਦੱਸਾਂਗੇ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਵਿਚ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਧਾਰਮਕ ਸੇਵਕਾਂ ਨੇ ਅਨਮਤਾਂ ਵਲੋਂ ਆਈਆਂ ਹੋਈਆਂ ਰਸਮਾਂ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਯਾ ਉਡਾਉਣ ਵਿਚ ਕੀ ਕੀ ਕੰਮ ਕੀਤੇ ਸਨ। ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲੇ ਅਸੀਂ ਯਹੂਦੀਆਂ ਦੇ ਮਤ ਵਲ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰਦੇ ਹਾਂ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਸਜਣਾਂ ਨੇ ਤੌਰੇਤ Old
Testament ਪੜੀ ਹੈ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਯਹੂਦੀਆਂ ਦੇ ਮਤ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ | ਇਤਿਹਾਸ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਸਾਨੂੰ ਯਹੂਦੀਆਂ ਦਾ ਹਾਲ ਲਿਖਣ
ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ, ਅਸੀਂ ਸਿਰਫ਼ ਇਤਨਾ ਹੀ ਦੱਸਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਨੂੰ ਹਜ਼ਰਤ ਮੁਸਾ ਦੀਆਂ ਲਿਖੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਜ ਕਲ ਦੇ ਨਾਵਾਂ ਨੇ ਸਾਬਤ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਹਜ਼ਰਤ ਮੁਸਾ ਨੇ ਨਹੀਂ ਲਿਖਿਆ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਕਿਤਾਬਾਂ ਹਜ਼ਰਤ ਮੁਸਾ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਸਮਾਂ ਪਿਛੋਂ ਲਿਖੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਪਰ ਨਾਲ ਹੀ ਇਹ ਬਾਤ ਬੀ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦੇ ਮੁਸੰਨ ਯਾ ਮੁਹੰਸਫ਼ਾਂ ਨੂੰ ਪੁਰਾਣੇ ਦੋ ਮਤਾਂ ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਮਿਲ ਗਈਆਂ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਵਿਚ ਤਾਂ ਖ਼ੁਦਾ ਦਾ ਨਾਮ Elohim ਅਰਥਾਤ ਸ਼ਕਤੀਮਾਨ ਅਥਵਾ Mighty ਸੀ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਵਿਚ ਉਸ ਦਾ ਨਾਮ Jehova ਅਥਵਾ Yohoah ਅਰਥਾਤ Lord ਅਥਵਾ ਸੁਆਮੀ ਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਹਾਂ ਮਤਾਂ ਅਰਥਾਤ Elohistic ਅਤੇ Jehovistic ਮਤਾਂ ਦੇ ਸਿਵਾਏ ਇਕ ਹੋਰ ਮਿਲਗੋਭਾ ਮਤ ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵੀ ਮਿਲ ਗਈਆਂ ਸਨ ਕਿ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਹਰ ਦੋ ਨਾਮ ਖੁਦਾ ਦੇ ਇਕੋ ਜਗਾ ਲਏ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਸੋ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਨੂੰ ਅੱਗੋ ਰਖਕੇ ਹਜ਼ਰਤ ਮੁਸਾ ਦੇ ਨਾਮ ਪਰ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੋਈਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦੇ ਮੁਸੰਨਫ਼ ਯਾ ਮੁਸੰਨਫ਼ਾਂ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਾਠਕ ਜਾਣ ਸਕਦੇ ਹਨ ਕਿ ਯਹੂਦੀਆਂ ਨੇ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀਆਂ ਸਿਫ਼ਤਾਂ ਵਿਚੋਂ ਮੁਕੱਦਸ ਸਿਫ਼ਤਾਂ ਦੋ ਮੰਨੀਆਂ ਹਨ।
ਅਰਥਾਤ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਖ਼ੁਦਾ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਸੁਆਮੀ ਸੀ ਅਤੇ ਸ਼ਕਤੀਮਾਨ
ਸੀ। ਯਾ ਐਉਂ ਕਹੋ ਕਿ ਯਹੂਦੀਆਂ ਦਾ ਖੁਦਾ ਸ਼ਕਤੀਮਾਨ ਸੁਆਮੀਂ ਸੀ, | ਪਰ ਇਸ ਤੋਂ ਇਹ ਨਹੀਂ ਮੰਨਣਾ ਚਾਹੀਏ ਕਿ ਯਹੂਦੀ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ
ਦੀ ਏਕਤਾ ਦੇ ਕਾਇਲ ਸਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਓਹ ਮੰਨਦੇ ਸਨ ਕਿ ਯਹੂਦੀਆਂ । ਤੋਂ ਛੁੱਟ ਹੋਰ ਹੋਰ ਕੌਮਾਂ ਦੇ ਖੁਦਾ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਖ਼ੁਦਾ ਪਾਸੋਂ ਅੱਡ ਅੱਡ ਸਨ। ਪਰ ਓਹ ਆਪਣੇ ਖ਼ੁਦਾ ਪਰ ਐਸਾ ਪੱਕਾ ਭਰੋਸਾ ਰਖਦੇ ਸਨ ਕਿ ਦੂਜੀਆਂ ਕੌਮਾਂ ਦੇ ਅੱਡ ਅੱਡ ਖ਼ੁਦਾ ਮੰਨਦੇ ਹੋਏ ਬੀ ਓਹ ਆਪਣੇ ਖ਼ੁਦਾ ਨੂੰ ਹੋਰਨਾਂ ਕੌਮਾਂ ਦੇ ਖੂਦਾਵਾਂ ਨਾਲੋਂ ਬਲਵਾਨ ਸਮਝਣ ਲਗ ਗਏ ਸਨ। ਅਰਥਾਤ Mighty ਸ਼ਕਤੀਮਾਨ ਤੋਂ Almighty ਸਰਬ ਸ਼ਕਤੀਮਾਨ ਦੀ ਸਿਫ਼ਤ ਦੇ ਗਿਆਤਾ ਹੋ ਗਏ ਸਨ। ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਕਈ ਲੋਕ ਹੁਣ ਇਹ ਆਖਣ ਲਗ ਪਏ ਹਨ ਕਿ ਯਹੂਦੀਆਂ, ਈਸਾਈਆਂ ਅਤੇ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਦੇ ਮਤਾਂ ਵਿਚ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦੀ ਏਕਤਾ ਦਾ ਗਿਆਨ ਹਜ਼ਰਤ ਇਬਾਹੀਮ ਤੋਂ ਚਲਿਆ ਹੈ।
ਇਸ ਲੇਖ ਵਿਚ ਸਾਡਾ ਇਹ ਮਤਲਬ ਨਹੀਂ ਕਿ ਅਸੀਂ ਇਸ ਬਾਤ ਦੀ ਖੋਜ ਕਰੀਏ ਕਿ ਇਹ ਦਾਵਾ ਕਿਥੋਂ ਤਕ ਠੀਕ ਹੈ, ਪਰ ਅਸੀਂ ਜਦ ਇਸ ਸ਼ਕਤੀਮਾਨ ਸੁਆਮੀਂ ਦੀ ਸਿਫ਼ਤ ਨੂੰ “ੴ ਸਤਿਨਾਮ | ਕਰਤਾ ਪੁਰਖੁ ਨਿਰਭਉ ਨਿਰਵੈਰੁ ਅਕਾਲ ਮੂਰਤਿ ਅਜੂਨੀ ਸੈਭੰ | ਗੁਰਸਾਦਿ ਗੁਰ ਮੰਡ ਦੀ ਇਕ ਪੁਰਖੁ ਪਦ ਵਾਲੀ ਸਿਫ਼ਤ ਨਾਲ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਜੋ ਗਿਆਨ ਕਿ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦਾ ਯਹੂਦੀਆਂ ਨੂੰ ਸੀ ਉਸ ਗਿਆਨ ਤੋਂ, ਜੋ ਗਿਆਨ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦਾ ਸਿਖਾਂ ਨੂੰ ਹੈ, ਵਧੀਕ ਪਾਉਂਦੇ ਹਾਂ, ਕਿਉਂਕਿ ਪੁਰਖ ਦੇ ਅਰਥ ਬAlmighty Lord ਰਬ ਸ਼ਕਤੀਮਾਨ ਸੁਆਮੀ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਪੁਰਖੁ’ ਪਦ ਵਿਚ ਕਈ ਹੋਰ ਗੁਣ ਬੀ ਹਨ ਜੋ ਸਰਬ ਸ਼ਕਤੀਮਾਨ ਸੁਆਮੀ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੇ। ਅਰਥਾਤ ਪੁਰਖ ਭਾਵੇਂ ਆਪਣੀ ਨਾਰ ਦਾ ਸੁਆਮੀ ਬੀ ਹੈ ਪਰ ਉਹ ਆਪਣੀ ਨਾਰ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਬੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ, ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਰ ਯਹੂਦੀ ਕੌਮ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਖ਼ੁਦਾ ਹਰ ਵੇਲੇ ਡਰਾਉਂਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ ਕਿ ਦੇਖੋ ਮੇਰੇ ਬੰਦਿਓ ਜੇ ਤੁਸਾਂ ਮੇਰਾ ਹੁਕਮ ਨਾ ਮੰਨਿਆ ਤਾਂ ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਐਹ ਸਜ਼ਾ ਦੇਵਾਂਗਾ, ਔਹ ਦੰਡ ਦੇਵਾਂਗਾ, ਬਲਕਿ ਯਹੂਦੀਆਂ ਦਾ ਖ਼ੁਦਾ ਉਹਨਾਂ ਪਰ ਐਨਾ ਗੁੱਸੇ ਹੋ ਜਾਇਆ ਕਰਦਾ ਸੀ ਕਿ ਆਪਣੇ ਜਾਮੇ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਸੀ ਸਮਾਉਂਦਾ। ਪਰ ਸਿਖਾਂ ਵਿਚ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਬਾਰੇ ਕਦੀ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਖ਼ਿਆਲ ਪੈਦਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਪੁਰਖੁ ਪਦ ਦੀ ਸਿਫ਼ਤ ਵਿਚ ਜੋ ‘ਪਿਆਰ ਦਾ ਹੋਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ, ਉਹ ਕਦੀ ਸਿਖਾਂ ਨੂੰ ਡਰਾਉਣ ਵਾਲਾ ਖ਼ੁਦਾ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਬਣਾ ਸਕਦਾ, ਸਗੋਂ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਿਆਰੈ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਖ਼ਾਵੰਦ ਆਪਣੀ ਭੁੱਲੀ ਹੋਈ ਨਾਰ ਨੂੰ ਇਹ ਕਿਹਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮੈਂ ਤੇਰੇ ਵਾਸਤੇ ਸਭ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸੁਖ ਦੇਣ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਹਾਂ ਪਰ ਤੇਰੀਆਂ ਭੁੱਲਾਂ (ਕੁਕਰਮ ਤੈਨੂੰ ਦੁੱਖਾਂ ਵਲ ਲੈ ਜਾਣਗੀਆਂ।
ਅਰਥਾਤ ਮੈਥੋਂ ਤੈਨੂੰ ਜਦ ਆਨੰਦ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਨਾ ਹੋਵੇਗੀ ਤਾਂ ਤੈਨੂੰ ਇਸ ਥੋੜ ਦਾ ਦੁਖ ਸੁਤੇ ਹੀ ਮਿਲੇਗਾ, ਇਸ ਵਾਸਤੇ ਹੇ ਪਤਨੀ ਤੂੰ ਸੁਪਤਨੀ ਹੋਕੇ ਰਹੁ ਆਪਣੀਆਂ ਭੁੱਲਾਂ ਨਾਲ ਕੁਪਤਨੀ ਨਾ ਬਣ। ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਸਾਨੂੰ ਹਰ ਵੇਲੇ ਸੁਖ ਦੇਣ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਹੈ। ਯਹੂਦੀਆਂ ਵਿਚ ਤਾਂ ਖ਼ੁਦਾ ਦੀ ਮਰਜੀ ਪਰ ਨਾ ਚੱਲਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਖੁਦਾ ਨੂੰ ਯਹੂਦੀਆਂ ਨੂੰ ਸਜ਼ਾ ਦੇਣੀ ਪੈਂਦੀ ਸੀ, ਪਰ ਸਿੱਖਾਂ ਵਿਚ ਭੁੱਲਾਂ ਯਾ ਕਰਮਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ | ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਨੂੰ ਸਾਨੂੰ ਸਜ਼ਾ ਦੇਣੀ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦੀ, ਸਗੋਂ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦੇ ਪ੍ਰੇਮ ਅਥਵਾ ਆਨੰਦ ਦਾ ਵਿਛੋੜਾ ਹੀ ਖ਼ੁਦ ਬਖ਼ੁਦ ਮਿਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, | ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਦੁੱਖ ਮਿਲਦੇ ਹਨ। ਐਸੀ ਹਾਲਤ ਵਿਚ ਸਿੱਖਾਂ ਵਿਚ ਖ਼ੁਦਾ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਕਹਿਰ ਦੱਸਣਾ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦਾ। ਸਾਡੇ ਭੈੜੇ ਕਰਮ ਹੀ ਉਸ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਨੂੰ ਸਾਥੋਂ ਜੁਦਾ ਰਖਦੇ ਹਨ ਜਿਸ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਦੁੱਖਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਅਸੀਂ ਆਪ ਹੁੰਦੇ ਹਾਂ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਬਰੀਕੀਆਂ ਨੂੰ ਜਦ ਵਿਚਾਰਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਯਹੂਦੀਆਂ ਨੂੰ ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਖੁਦਾ ਤੋਂ ਡਰਦੇ ਹੋਏ ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ ਦੇਣੀਆਂ ਪੈਂਦੀਆਂ ਸਨ ਪਰ ਸਾਨੂੰ ਐਸਾ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਯਹੂਦੀਆਂ ਨੂੰ ਤਾਂ ਕੁਰਬਾਨੀ ਦੀ ਰਸਮ, ਜੋ ਪੁਰਾਣੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿਚ ਮੁੱਰਵਜ ਸੀ ਅੱਜ ਤਕ ਬਹਾਲ ਰੱਖਣੀ ਪਈ ਹੈ, ਪਰ ਸਿਖ ਇਸ ਰਸਮ ਨੂੰ ਛੱਡ ਬੈਠੇ ਹਨ।
ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੜਾਹ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਤੇ ਭੇਟਾ ਬੀ ਇਕ ਗੁਰੂ ਰੀਤੀ ਹੈ। ਅੱਜ ਕੱਲ ਕੜਾਹ ਪ੍ਰਸਾਦ ਬਨਾਉਣ ਦੀ ਰੀਤੀ ਤਾਂ ਉੱਕੀ ਰੀਮ
ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਅਕਸਰ ਲੋਕ ਹਲਵਾਈ ਪਾਸੋਂ ਬਣਿਆ ਬਣਾਇਆ ਹਲਵਾ | ਖਰੀਦ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਤ੍ਰਿੜ੍ਹਾਵਲ ਦਾ ਕੜਾਹ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦਿ ਬਣਦਾ ਹੀ ਨਹੀਂ।
ਜੋ ਮਤਲਬ ਇਸ ਹਾਵਲ ਦੇ ਕੜਾਹ ਪ੍ਰਸਾਦ ਦੇ ਬਣਨ ਦਾ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਸੋ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਅਸੂਲ ਤਾਂ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਕਈ ਅਨਮਤਾਂ | ਵਿਚ ਤਿਕੁਟੀ ਦੇ ਅਸੂਲ ਨੂੰ ਗਿਆ ਹੈ। ਜੈਸਾ ਕਿ ਪੁਣਕਾਂ ਵਿਚ ਬ੍ਰਹਮਾ,
ਵਿਸ਼ਨੂੰ, ਮਹੇਸ਼, ਈਸਾਈਆਂ ਵਿਚ: ਬਾਪ, ਬੇਟਾ ਤੇ ਰੂਹੁਲਕੁਦਸ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਵਿਚ, ਖੁਦਾ, ਸ਼ੈਤਾਨ ਤੇ, ਰਸੂਲ। ਏਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵੇਦਾਂ ਵਿਚ ਦੀ ਤਿੰਨ ਵਡੇ ਦੇਵਤਾ ਮੰਨੇ ਗਏ ਹਨ, ਪਰ ਗੁਰੂ ਘਰ ਵਿਚ ਇਸ ਤ੍ਰਿਕੁਟੀ ਦੇ ਅਸੂਲ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ। ਇਸ ਵਿਚ ਏਕਤਾ ਦੇ ਅਸੂਲ ਨੂੰ ਹੀ ਮੁੱਖ ਰਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਜੀਵ ਅਤੇ ਮਾਇਆ ਦੀ ਉਤਪਤੀ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਹੁਕਮ ਵਿਚੋਂ ਮੰਨਕੇ ਉਸੇ ਦੇ ਹੁਕਮ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਮਾਪਤੀ ਮੰਨੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚ ਤਰੱਕੀ ਕਰਨ ਦਾ ਅਸਲ ਵਸੀਲਾ ਸ਼ੁਭ ਕਰਮ, ਭਗਤੀ ਤੇ ਗਿਆਨ ਹਨ, ਤੇ ਮੋਖ ਅਰਥਾਤ ਨਜਾਤ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਕ੍ਰਿਪਾ ਪਰ ਹੀ ਹੈ। ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਜਨ ਸਤਯ ਮਾਰਗ ਦੱਸਣ ਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਪਰ ਚੱਲਣਾ ਯਾ ਨਾਂ ਚੱਲਣਾ ਸਿਖ ਦੀ ਇੱਛਾ ਪਰ ਹੈ।
ਸ਼ੈਤਾਨ ਸਿਰਫ਼ ਕਾਮ, ਕ੍ਰੋਧ, ਲੋਭ, ਮੋਹ, ਹੰਕਾਰ ਹੀ ਪੰਜੋ ਵਿਕਾਰ ਹਨ। ਹਰ ਇਕ ਸਿਖ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦੀ ਕ੍ਰਿਪਾ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨ ਦੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਅਭਯਾਸ ਨਾਲ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪੰਜਾਂ ਸ਼ਤਰੂਆਂ ਨੂੰ ਫੜਕੇ ਜਕੜ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸ਼ਬਦ ਦੁਆਰਾ ਹੀ ਸੇਸ਼ਟਾਚਾਰੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸ਼ਬਦ ਦੁਆਰਾ ਹੀ ਸੁਕਰਮੀ ਹੋਕੇ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ਦਾ ਭਾਗੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਤਦ ਜਦ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਬਖਸ਼ੇ ਹੋਏ ਗਿਆਨ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਮ ਅਤੇ ਸ਼ਾਂਤਿ ਨਾਲ ਕਮਾਵੇ। ਇਸ ਭੇਦ ਨੂੰ, ਅਰਥਾਤ ਤ੍ਰਿਕੁਟੀ ਦੇ ਜਾਲ ਵਿਚੋਂ ਸ਼ਬਦ ਦੁਆਰਾ ਗਿਆਨ, ਭਗਤੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰੇਮ ਨਾਲ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦੀ ਕ੍ਰਿਪਾ ਦੇ ਪਾਉਣ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਅਤੇ ਤਿਕੁਟੀ ਵਿਚੋਂ ਕੱਢਕੇ ਏਕਤਾ ਵਲ ਲਿਜਾਣ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਕੜਾਹ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਦੇ ਬਨਾਉਣ ਤੋਂ ਸਿਖ ਨੂੰ ਸਪਸ਼ਟ ਨਜ਼ਰ ਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮੈਦਾ, ਖੰਡ, ਅਤੇ ਘਿਉ ਤਿੰਨ ਅੱਡ ਅੱਡ ਪਦਾਰਥਾਂ ਨੂੰ ਅਗਨੀ, ਜਲ ਤੇ ਮਸੰਦ ਇਕ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ । ਸਿਖ ਕੜਾਹ ਪ੍ਰਸਾਦ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੋਇਆ ਜਪੁਜੀ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਪਾਠ ਕਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸ਼ਬਦ ਦੇ ਅਭਯਾਸ ਨਾਲ ਅਨਮਤਾਂ ਦੀ ਤ੍ਰਿਕੁਟੀ ਦੀ ਅਗਯਾਨਤਾ ਟੁਟਕੇ ਗਯਾਨ ਭਗਤੀ ਅਤੇ ਸ਼ਬਦ ਦੇ ਅਭਯਾਸ ਨਾਲ ਏਕਤਾ ਦਾ ਭਾਵ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਵਸਤੁ ਅਰਥਾਤ ਏਕਤਾ । ਦਾ ਭਾਵ ਹੁਣ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ਕ੍ਰਿਪਾ ਸਦਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਨਾਲ । ਗੁਰੂ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਅੱਗੇ ਜਾਣ ਵਾਸਤੇ ਸਿਖ ਅਧਿਕਾਰੀ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਸੋ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਭੇਦ ਜੋ ਕੜਾਹ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦਿ ਤੋਂ ਸਿਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਓਹ ਤਦੇ ਹੀ ਹਾਸਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜੇ ਕੜਾਹ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ਗੁਰ ਮਰਿਯਾਦਾ ਅਨੁਸਾਰ ਤਿਹਾਵਲ ਦਾ, ਬਾਣੀ ਪੜ੍ਹਕੇ ਸਿਖ ਆਪ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਅਤੇ ਲਾਇਕ ਥੀ ਸਮਝਦਾਰ ਸਿਖਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਦਾ ਅਸਲ ਭਾਵ ਤਿਕੁਟੀ ਦੇ ‘
ਦੂਰ ਹੋਣ ਦਾ ਅਤੇ ਏਕਤਾ ਦੇ ਗਿਆਨ ਦਾ ਖੋਲਕੇ ਦੱਸ ਸਕਣ। ਕਰਦ ਭੇਟ ਵੇਲੇ ਸਾਰੀ ਸੰਗਤ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੋ ਤਿੰਨ ਪਦਾਰਥ
ਅੱਡ ਅੱਡ ਮੰਨੇ ਗਏ ਸਨ ਸੋ ਹੁਣ ਅੱਡ ਅੱਡ ਨਹੀਂ ਰਹੇ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ | ਅਗਨੀ ਜਲ ਤੇ ਮਸੱਦ ਨੇ ਇਕ ਰੂਪ ਵਿਚ ਲੈ ਆਂਦਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ
ਜਿਸ ਤਿਕੁਟੀ ਦੇ ਜਾਲ ਵਿਚ ਤੁਸੀਂ ਪਹਿਲੇ ਫਸੇ ਪਏ ਸੇ ਹੁਣ ਦੇਖ ਲਵੋ
ਕਿ ਗਿਆਨ ਭਗਤੀ ਅਤੇ ਸ਼ਬਦ ਦੇ ਅਭਯਾਸ ਨੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਉਸ ਪੁਰਾਣੇ | ਭਰਮ ਵਿੱਚੋਂ ਕੱਢ ਲਿਆ ਹੈ, ਉਹ ਪੁਰਾਣੇ ਭਰਮ ਦੂਰ ਹੋ ਗਏ ਹਨ, ਹੁਣ ਕੇਵਲ ਇਕੋ ਹੀ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦਾ ਗਿਆਨ ਤੁਹਾਨੂੰ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਭਾਵ ਤੁਹਾਡੇ ਮੰਨਣ ਲਈ ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦਿ ਹੈ ਜੈਸਾ ਕਿ ਕੜਾਹ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ਤੁਹਾਡੇ ਮੇਅਦੇ ਲਈ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਸ਼ੁਕਰ
ਹੈ ਕਿ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦੀ ਕ੍ਰਿਪਾ ਦੇ ਹੁਣ ਭਾਗੀ ਬਣੇ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ‘ ਦੇ ਅੰਤ੍ਰੀਵ ਭਾਵ ਜੋ ਸਿਖਾਂ ਦੀਆਂ ਰੀਤਾਂ ਵਿਚ ਧਰੇ ਪਏ ਹਨ, ਉਹਨਾਂ
ਨੂੰ ਚੰਗੇ ਪੜੇ ਲਿਖੇ ਰੀਥੀਆਂ ਦੇ ਸਿਵਾਏ ਹੋਰ ਕੌਣ ਦੱਸ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਖਾਲਸਾ ਸਮਾਚਾਰ ਮਿਤੀ 4 ਜੁਲਾਈ, 1906 ਈ:)
ਤੀਸਰਾ ਹਵਾਲਾ ਸੀ ਸਵਾਮੀ ਨਿਤਯਾਨੰਦ ਜੀ ਉਦਾਸੀਨ ਸਰਸਤੀ ਦੇ ਲਿਖਤ “ਗੁਰੂ-ਗਯਾਨ ਵਿਚੋਂ ਹੈ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਯੂ ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਰਚਣ ਵੇਲੇ 135 ਬਰਸ ਦੀ ਦੱਸੀ ਗਈ ਸੀ। ਆਪ ਲਿਖਦੇ ਹਨ:
“ਹਮ ਅਪਨੇ ਗੁਰੂ ਸੀ ਸ਼ਾਮੀ ਮਾਨੰਦ ਜੀ ਕੇ ਸਾਥ ਵਿਚਰਤੇ | ਤੀਰਥ ਯਾਤਾ ਕਰਤੇ ਪੰਜਾਬ ਮੇਂ ਆਏ, ਯਹਾਂ ਏਕ ਉਦਾਸੀਨ ਮਹਾਂ ਭਾਉਂ
ਕੇ ਦਰਸ਼ਨ ਹੂਏ। ਵਿਚਾਰ ਚਰਚਾ ਮੇਂ ਦਿਨ ਬੀਤਨੇ ਲਗੇ। ਉਦਾਸੀ ਜੀ ਕਾ ਨਾਮ ‘ਸ਼ਾਮੀ ਸਤਯਾਨੰਦ ਜੀ ਥਾ, ਇਨਹੁਂ ਨੇ ਗੁਰੂ ਘਰ ਰੀਤੀ ਔਰ ਨੀਤੀ ਕੁਛ ਐਸੇ ਢੰਗ ਸੇ ਸੁਨਾਈ ਕਿ ਸ੍ਰੀ ਸ਼ਾਮੀ ਬ੍ਰਹਮਾਨੰਦ ਜੀ ਮੁਗਧ ਹੋ ਗਏ। ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਗੁਰ ਦਰਬਾਰ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਕੇ ਉਨਕੀ ਆਤਮਾ ਪਰ ਕੁਛ ਇਸ ਤਰਾਂ ਕੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੜੇ ਕਿ ਵੋਹ ‘ਗੁਰੁ ਘਰ ਕੇ ਹੀ ਹੋ ਗਏ। ਕੁਛ ਸਮਾਂ ਪੰਜਾਬ ਮੇਂ ਵਿਤੀਤ ਕੀਆ, ਫਿਰ ਹਰੀਦੁਵਾਰ ਚਲੇ ਗਏ। ਵਹਾਂ ਏਕ ਦਿਨ ਅੱਛੇ ਭਲੇ ਬੈਠੇ ਥੇ, ਉਨਕੀ ਆਖੀਂ ਡੁਬਡੁਬਾਤੀ ਦੇਖ ਕਰ ਮੈਨੇ ਕਾਰਨ ਪੁਛਾ। ਉਦੋਂ ਨੇ ਉਤਰ ਦੀਆ ਕਿ “ਆਯੂ ਭਰ ਰੇਤ ਛਾਨਾ ਕੀ, ਤਤੁ ਵਸਤੂ ਗੁਰੂ ਘਰ ਮੇਂ ਥੀ, ਅਬ ਏਕ ਜਨਮ ਗੁਰੂ ਘਰ ਮੈਂ ਲੇਨਾ ਪੜੇਗਾ ਤਬ ਕਲਯਾਨ ਹੋਗੀ, ਯੇਹ ਕਹਿਤੇ ਉਨੋਂ ਨੇ ਸਰੀਰ ਛੋੜ ਦੀਆ।
” ਆਪ ਜੀ ਦੇ ਗੁਰੂ ਤੇ ਆਪ ਪਹਿਲਾਂ ਯੋਗੀ ਸੇ।
ਮੈਂ ਭੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਕੇ ਘਰ ਕੇ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਮੰਤ ਕਾ ਜਾਪ ਕਰਤਾ ਹੈ, ਯੋਗ ਸਾਧਨ ਯੋਗਾਚਾਰਯ ਕੇ ਪਾਸ ਬੈਠ ਕਰ ਕੀਏ, ਔਰ ਸਾਹਾ ਸਾਲ ਕੀਏ, ਜੋ ਅਨੰਦ ਔਰ ਸ਼ਾਂਤੀ ਮੁਝੇ ਅਬ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੈ, ਵਹਿ ਪਹਿਲੇ ਕਭੀ ਨਹੀ ਮਿਲੀ। | ਗੁਰੂ ਕਾ ਮਾਰਗ ਪੂਰਨ ਹੈ, ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਸ਼ਬਦ ਕੀ ਮਹਿਮਾਂ ਕਹੀ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਤੀ, ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਔਰ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਕੀ ਸਿਖਯਾ ਅੰਮਿਤ ਹੈ, ਗੁਰੂ ਬਾਣੀ ਸੇ ਬੜ੍ਹ ਕਰ ਕਯਾਣਕਾਰੀ ਕੋਈ ਔਰ ਬਾਣੀ ਨਹੀਂ।
ਯੋਗੀ ਜੀ ਨੇ ਆਖਾਂ ਬੰਦ ਕਰਨੇ ਸੇ ਪਹਿਲੇ ਜੋ ਸੰਦੇਸ਼ ਮੁਝੇ ਦੀਆ, ਦੁਸਰੋਂ ਤਕ ਪਹੁੰਚਾਨਾ ਮੇਰਾ ਕਰਤਵਰ ਹੈ। ਜੋ ਸਿਧੀ ਔਰ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਨਾਮ ਜਪ ਸੇ ਸਹਿਜ ਮੇਂ ਹੋ ਜਾਤੀ ਹੈ ਵੋਹ ਔਰ ਕਠਨ ਸੇ ਕਠਨ ਸਾਧਨ ਕਰਨੈ ਸੇ ਭੀ ਦੁਸ਼ਤਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਤੀ ਹੈ, ਯਹ ਸੰਤ ਹੈ, ਪ੍ਰੀਖਿਯਾ ਕੀਆ ਹੂਆ ਸਤਯ ਹੈ, ਔਰ ਨਿਰਵਿਵਾਦ ਸੱਤ ਹੈ।
“ਮੇਰੀ ਅਵਸਥਾ ਪੁਸਤਕ ਲਿਖਨੇ ਲਿਖਾਨੇ ਕੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਕੁਛ ਪ੍ਰੇਮੀ ਸਜਨੋਂ ਕੀ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਸੇ ਅਪਨੇ ਜੀਵਨ ਮੇਂ ਦੇਖੀ ਭਾਲੀ ਬਾਤੇਂ ਭੇਂਟ ਹੈ।)
: ਗੁਰੂ ਗਯਾਨ, ਪੰਨਾ ਅ.ਬ.ਸ.) ਖਾਸ: 23,30 ਅਗਸਤ 1956)
ਦੂਜਾ ਹਵਾਲਾ ਮਿਸਟਰ ਮੈਕਾਲਫ ਦੇ ਰਚੇ ‘ਸਿਖ ਰਿਲੀਜਨ ਨਾਮੇ ਪੁਸਤਕ ਵਿਚੋਂ ਹੈ। ਆਪ ਜੀ ਨੇ ਦਸ ਬਾਰਾਂ ਬਰਸ ਲਾਕੇ ਸਿਖ ਧਰਮ ਦਾ ਮੁਤਾਲਿਆ ਕੀਤਾ, ਵਡੇ ਵਡੇ ਗਯਾਨੀ ਨਾਲ ਲਾਏ ਤੇ ਪੁਸਤਕ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਂ ਦੀਆਂ ਜੀਵਨੀਆਂ ਤੇ ਗੁਰੂ ਬਾਣੀ ਦੇ ਤਰਜਮੇ ਹਨ, ਆਪ ਜੀ ਲਿਖਦੇ ਹਨ:
“The followers of all religions are prone to indulge in the luxury of eclecticism. By a universal law they adhere to the dogmas most suitable for themselves, and reject what they deem the least important or the least practicable enjoined by the founders of their faith.” (Vol.I. Intro:Page iii)
ਅਰਥਾਤ- ਸਭ ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਪੈਰੋਕਾਰਾਂ ਦਾ ਝੁਕਾਉ ਚੋਣਕਾਰੀ ਵੱਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਹੈ ਭੀ ਇਹ ਕੁਦਰਤੀ ਨਿਯਮ, ਦੂਜੇ ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਅਸੂਲਾਂ ਵਿਚੋਂ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਯੋਗ ਪ੍ਰਤੀਤ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਓਹ ਹੁਣ ਕਰ ਲੈਂਦੇ ਹਨ, ਅਰ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਜਚਦੇ, ਅਥਵਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ, ਉਹ ਨਹੀਂ ਲੈਂਦੇ। ਉਥਾਨਕਾ, ਪੰਨਾ ਤੀਜਾ)..
“The illustrious author of the “Vie de Jesus’ asks whether great T[foiBbity will again arise or the world be content to follow the paths opened by the daring creators of ancient ages. Now there is here presented a religion totally unaffected by Semitic or Christian influences. Based on the concept of the unity of God, it rejected Hindu formularies and adopted an independent ethical system. ritual, and standards which were totally opposed to the theological beliefs of, Guru Nanak’s age and country. As we shall see hereafter, it would be difficult to point to a religion of greater T[foiBbity or to a more compre|hensive ethical system” (Page iv )
ਅਰਥਾਤ- Vie deJesus ( ਈਸਾ ਮਸੀਹ ਦਾ ਜੀਵਨ) ਦੇ ਨਾਮਵਰ ਕਰਤਾ ਜੀ ਨੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਏ ਕਿ ਕੀ ਉਚੇ ‘ਨਿਜ ਅਸਲਾ ਮੁਲਕ ਸਿਧਾਂਤ ਮੁੜ ਕੇ ਵੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਮਾਨ ਹੋਣਗੇ ਯਾ ਦੁਨੀਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪਹਿਆਂ ਤੇ ਹੀ ਤੁਰੀ ਜਾਉ ਜੋ ਬੀਤ ਚੁੱਕੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਮੋਹਰੀ ਪਾ ਗਏ ਹਨ ?
ਲਓ ਅਸੀਂ ਹੁਣ ਤੁਹਾਡੇ ਸਾਹਮਣੇ ਇਕ ਐਸਾ ਧਰਮ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਜਿਸ ਵਿਚ ਸੈਮੇਟਿਕ (ਇਸਲਾਮੀ, ਯਹੂਦੀ) ਅਥਵਾ ਮਸੀਹੀ ਧਰਮਾਂ ਦਾ ਲੇਸ਼ ਮਾਤ ਬੀ ਅਸਰ ਨਹੀਂ। ਅਰਥਾਤ- ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਜੋ ਧਰਮ ਪ੍ਰਚਾਰਿਆ ਹੈ ਉਹ ਇਕ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦੀ ਵਾਹਵਾਨੀਅਤ (ਏਕੜ) ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਸੀ, ਅਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਦੀਆਂ ਰਹੁ ਰੀਤਾਂ ਛੱਡਕੇ ਐਸੇ ਸੁਤੰਤਰ ਇਖਲਾਕੀ ਮਯਾਰ ਅਰ ਮਰਯਾਦਾਂ ਬੰਨੀਆਂ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਮੇਂ ਯਾ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਪਰਿਚਲਤ ਅਕੀਦਿਆਂ ਦੇ ਬਿਲਕੁਲ ਉਲਟ ਸਨ, ਜਿਹਾ ਕਿ ਅੱਗੇ ਚਲਕੇ ਪਤਾ ਲਗੇਗਾ ਕਿ ਇਤਨੀ ਨਿਜ-ਮੂਲਕ ਅਸਲੀਅਤ ਵਾਲੇ ਧਰਮ ਅਥਵਾ ਐਸੇ ਮੁਕੰਮਲ ਸਦਾਚਾਰਕ ਅਸੂਲਾਂ ਦੀ ਨੀਂਹ ਤੇ ਰਚੇ ਗਏ ਮਤ ਦਾ ਮਿਲਣਾ ਕਠਨ ਹੈ।ਉਥਾਨਕਾ, ਪੰਨਾ ਚਉਥਾ)
ਫੇਰ ਇਹ ਵਿਦਵਾਨ, ਮਿ: ਮੈਕਾਲਫ, ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਬਾਬਤ ਲਿਖਦਾ ਹੈ:
“But more perhaps than learning from the lips of religious masters were his own undisturbed communings with nature, with his own soul, and with his Creator. The voice that had spoken to many a seer again became vocal in that wildernes and raised Nanak’s thoughts to the summit of religious exaltation. In summer heat and winter’s frost, in the glory of the firmament, in the changeful aspects of nature. as well as in the joys and sorrows of the inhabitants of his little natal village, he read in bright characters and repeated with joyous iteration the name of the Formless Creator. The name henceforth became the object of his continual woship and meditation and indeed one of the distinctive feature of his creed.” (Chapter I, Page 11)
ਅਰਥਾਤ- ਹੁਣ (ਸਤਿਗੁਰ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ) ਹੋਰਨਾਂ ਧਾਰਮਿਕ ਆਗੂਆਂ ਦੀ ਸਿਖਯਾ ਦਾ ਮੁਤਾਲਿਆ ਕਰਨ ਦੀ ਥਾਂ ਆਪਣੇ ਕਰਤਾ ਪੁਰਖ ਜੀ, ਆਪਣੇ ਆਤਮਾ, ਅਰ ਕਾਦਰ ਦੀ ਕੁਦਰਤ ਦੇ ਧਿਆਨ ਵਿਚ ਮਗਨ ਰਹਿਣ ਲਗ ਪਏ। ਉਹ ਸੱਦੜੇ ਜੋ ਕਈ ਪੈਗੰਬਰਾਂ ਨੂੰ ਸੁਣੰਦੇ ਆਏ ਹਨ, ਮੁੜ ਉਸ ਉਜਾੜ ਵਿਚ ਸੁਨੀਣ ਲਗ ਪਏ ਅਰ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੂੰ ਅਰਸ਼ੀ ਰੂਹਾਨੀ ਉਡਾਰੀ ਵਿਚ ਲੈ ਗਏ।
ਦਾ ਹੁਨਾਲੇ ਦੀ ਗਰਮੀ, ਸਿਆਲੇ ਦੇ ਕੱਕਰ, ਆਕਾਸ਼ ਦੀ ਜਲਾਲੀ | ਸੁੰਦਰਤਾ, ਪਿੰਡ ਦੇ ਵਸਨੀਕਾਂ ਦੇ ਦੁਖਾਂ ਸੁਖਾਂ ਵਿਚ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੂੰ ਕਰਤਾ | ਪੁਰਖ ਦੇ ਨਾਮ ਦਾ ਸੁਨੇਹਾ ਪ੍ਰਤੱਖ ਦਿੱਸਦਾ ਸੀ ਅਰ ਜਿਸ ਦਾ ਉਹ ਚਾਉ ਭਰਿਆ ਉਚਾਰ ਕਰਨ ਲਗ ਪਏ।
ਗਲ ਕੀ ਨਾਮ ਦਾ ਆਰਾਧਨ, ਨਾਮ ਦਾ ਜਾਪ, ਨਾਮ ਦਾ ਧਿਆਨ, . ਨਾਮ ਦਾ ਉਪਦੇਸ਼ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਤੋਰੇ ਧਰਮ ਦਾ ਮੁੱਖ ਅੰਗ ਹੈ। (ਕਾਂਡ 1, | ਪੰਨਾ 11)
ਇਕ ਰਾਜੇ ਦੇ ਵਿਸ਼ਾਲ ਮਹੱਲ ਵਿਚ ਸੁੰਦਰ ਬਾਗ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਅੰਗੂਰਾਂ ਦੀ ਵੇਲ ਲੱਗੀ ਸੀ। ਉੱਥੇ ਰੋਜ਼ ਇਕ ਚਿੜੀ ਆਉਂਦੀ ਅਤੇ ਮਿੱਠੇ ਅੰਗੂਰ ਚੁਣ-ਚੁਣ ਕੇ ਖਾ ਜਾਂਦੀ ਅਤੇ ਅੱਧ-ਪੱਕੇ ਤੇ ਖੱਟੇ ਅੰਗੂਰ ਹੇਠਾਂ ਡੇਗ ਦਿੰਦੀ।
ਮਾਲੀ ਨੇ ਚਿੜੀ ਨੂੰ ਫੜਨ ਦੀ ਬਹੁਤ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਪਰ ਉਹ ਹੱਥ ਨਾ ਆਈ। ਨਿਰਾਸ਼ ਹੋ ਕੇ ਇਕ ਦਿਨ ਮਾਲੀ ਨੇ ਰਾਜੇ ਨੂੰ ਇਹ ਗੱਲ ਦੱਸੀ। ਇਹ ਸੁਣ ਕੇ ਰਾਜਾ ਭਾਨੂੰ ਪ੍ਰਤਾਪ ਨੂੰ ਹੈਰਾਨੀ ਹੋਈ। ਉਸ ਨੇ ਚਿੜੀ ਨੂੰ ਸਬਕ ਸਿਖਾਉਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਬਾਗ ਵਿਚ ਲੁਕ ਕੇ ਬੈਠ ਗਿਆ।
ਜਦੋਂ ਚਿੜੀ ਅੰਗੂਰ ਖਾਣ ਆਈ ਤਾਂ ਰਾਜੇ ਨੇ ਫੁਰਤੀ ਦਿਖਾਉਂਦਿਆਂ ਉਸ ਨੂੰ ਫੜ ਲਿਆ। ਜਦੋਂ ਰਾਜਾ ਚਿੜੀ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਲੱਗਾ ਤਾਂ ਚਿੜੀ ਬੋਲੀ,”ਹੇ ਰਾਜਨ, ਮੈਨੂੰ ਨਾ ਮਾਰ। ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ ਗਿਆਨ ਦੀਆਂ 4 ਜ਼ਰੂਰੀ ਗੱਲਾਂ ਦੱਸਾਂਗੀ।”
ਰਾਜੇ ਨੇ ਕਿਹਾ,”ਜਲਦੀ ਦੱਸ।”
ਚਿੜੀ ਬੋਲੀ,”ਹੇ ਰਾਜਨ, ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਹੱਥ ਵਿਚ ਆਏ ਦੁਸ਼ਮਣ ਨੂੰ ਕਦੇ ਨਾ ਛੱਡੀਂ।”
ਰਾਜਾ ਬੋਲਿਆ,”ਦੂਜੀ ਗੱਲ ਦੱਸ।”
ਚਿੜੀ ਬੋਲੀ,”ਅਸੰਭਵ ਗੱਲ ‘ਤੇ ਭੁੱਲ ਕੇ ਵੀ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਾ ਕਰੀਂ ਅਤੇ ਤੀਜੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਬੀਤੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ‘ਤੇ ਕਦੇ ਪਛਤਾਵਾ ਨਾ ਕਰੀਂ।”
ਰਾਜੇ ਨੇ ਕਿਹਾ,”ਹੁਣ ਚੌਥੀ ਗੱਲ ਵੀ ਜਲਦੀ ਦੱਸ ਦੇ।”
ਇਸ ‘ਤੇ ਚਿੜੀ ਬੋਲੀ,”ਚੌਥੀ ਗੱਲ ਬੜੀ ਭੇਤਭਰੀ ਹੈ। ਮੈਨੂੰ ਜ਼ਰਾ ਢਿੱਲਾ ਛੱਡ ਦੇ ਕਿਉਂਕਿ ਮੇਰਾ ਸਾਹ ਘੁਟ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕੁਝ ਸਾਹ ਲੈ ਕੇ ਹੀ ਦੱਸਾਂਗੀ।”
ਚਿੜੀ ਦੀ ਗੱਲ ਸੁਣ ਕੇ ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਰਾਜੇ ਨੇ ਆਪਣਾ ਹੱਥ ਢਿੱਲਾ ਕੀਤਾ, ਚਿੜੀ ਉੱਡ ਕੇ ਟਾਹਣੀ ‘ਤੇ ਜਾ ਬੈਠੀ ਅਤੇ ਬੋਲੀ,”ਮੇਰੇ ਪੇਟ ਵਿਚ 2 ਹੀਰੇ ਹਨ।”
ਇਹ ਸੁਣ ਕੇ ਰਾਜਾ ਪਛਤਾਵੇ ਵਿਚ ਡੁੱਬ ਗਿਆ। ਉਸ ਦੀ ਹਾਲਤ ਦੇਖ ਕੇ ਚਿੜੀ ਬੋਲੀ,”ਹੇ ਰਾਜਨ, ਗਿਆਨ ਦੀ ਗੱਲ ਸੁਣਨ ਤੇ ਪੜ੍ਹਨ ਨਾਲ ਕੋਈ ਲਾਭ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਉਸ ‘ਤੇ ਅਮਲ ਕਰਨ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਤੂੰ ਮੇਰੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਮੰਨੀ। ਮੈਂ ਤੇਰੀ ਦੁਸ਼ਮਣ ਸੀ, ਫਿਰ ਵੀ ਤੂੰ ਫੜ ਕੇ ਮੈਨੂੰ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ। ਮੈਂ ਇਹ ਅਸੰਭਵ ਗੱਲ ਕਹੀ ਕਿ ਮੇਰੇ ਪੇਟ ਵਿਚ 2 ਹੀਰੇ ਹਨ, ਫਿਰ ਵੀ ਤੂੰ ਉਸ ‘ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਕਰ ਲਿਆ। ਤੇਰੇ ਹੱਥ ਵਿਚ ਉਹ ਕਾਲਪਨਿਕ ਹੀਰੇ ਨਹੀਂ ਆਏ ਤਾਂ ਤੂੰ ਪਛਤਾਉਣ ਲੱਗਾ।”
ਕਹਿਣ ਤੋਂ ਭਾਵ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਉਪਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਜੀਵਨ ਵਿਚ ਉਤਾਰੇ ਬਿਨਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੋਈ ਮੁੱਲ ਨਹੀਂ।
Pargat Singh Birring ਜੀ ਦੀ ਵਾਲ ਤੋਂ
ਪਹਿਲਾ ਹਵਾਲਾ ਮਿਸਟਰ ਡਨਕਨ ਨਲੀਜ਼ ਕ੍ਰਿਤ ‘The Gospel of the Guru Granth Sahib” ਵਿਚੋਂ ਹੈ। ਆਪ ਜੀ Comparative Religion ਦੇ ਵਡੇ Scholar (ਪੰਡਤ ਹਨ, ਅਰ ਇਹਨਾਂ ਨੇ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਕਈ ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਧਰਮ ਪੁਸਤਕਾਂ ਪੁਰ”The World Gospel Series” ਲੜੀ ਵਿਚ ਕਿਤਾਬਾਂ ਲਿਖੀਆਂ ਹਨ। ਆਪ ਲਿਖਦੇ ਹਨ:
“Sikhism is no disguised Hindu sect, but an independent revelation of the one Truth of all Sects; it is no variant of Muslim teachings, save in that it too proclaims the love of god and the need for men to hold Him always in their heart. It too is a distinct religion like the other great religions of the World.” (P.216)
ਅਰਥਾਤ- ਸਿਖ ਧਰਮ, ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਦਾ ਭੇਸ ਵਟਾਵਾਂ ਰੂਪ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇਸ ਦਾ ਇਲਹਾਮ ਸਿੱਧਾ ਸੁਤੰਤੂ ਉਸ ਸੱਤਯ ਸਰੂਪ ਤੋਂ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਹੋਰਨਾਂ ਧਰਮਾਂ ਦਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਨਾ ਹੀ ਇਹ ਮੁਸਲਮਾਨੀ ਦੀਨ ਦਾ ਕੋਈ ਵਟਾਉ ਸਟਾਉ ਹੈ, ਭਾਵੇਂ ਸਿਖ ਧਰਮ ਬੀ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਨਾਲ ਪ੍ਰੇਮ ਅਰ ਉਸ ਦੀ ਯਾਦ ਦਿੜ ਕਰਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ (ਸਿਖ ਧਰਮ | ਬੀ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਹੋਰ ਮੁੱਖ ਧਰਮਾਂ ਵਾਕੁਰ ਇਕ ਅੱਡਰਾ ਧਰਮ ਹੈ।
“So pure and spiritual a Religion as theirs has already a great place among the religions of the world.” (P-X)
ਅਰਥਾਤ- ਪਵਿਤਾ ਅਰ ਰੂਹਾਨੀ ਅੱਜ ਦੇ ਨੁਕਤੇ ਤੋਂ ਇਸ (ਸਿਖ ਧਰਮਾਂ ਦਾ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਧਰਮਾਂ ਵਿਚ ਇਕ ਮਹਾਨ ਉੱਚਾ ਦਰਜਾ ਹੈ।
ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਕਾਵਯ ਬਾਬਤ ਲਿਖਦੇ ਹਨ:
“Apart from its great religious importance, certainly one of | the world’s masterpieces of Poetry.” (P.xv)
ਅਰਥਾਤ- ਧਾਰਮਕ ਪਹਿਲੂ ਦੀ ਮਹਾਨਤਾ ਤੋਂ ਛੁੱਟ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਮਹਾਂ ਕਾਵਯ ਵਿਚ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੁ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦਾ ਰੁਤਬਾ ਚੋਟੀ ਦਾ ਹੈ।
ਫਿਰ ਆਪ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਬਾਬਤ ਲਿਖਦੇ ਹਨ:
“It seems certain that those views welled up from the deeps of inspiration in his own heart and owed little or nothing to what he received from others, either through books or through their words.” (P.xxxvii)
ਭਾਵ ਇਹ ਹੈ: ਇਹ ਗੱਲ ਯਕੀਨੀ ਮਾਲੂਮ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਆਪ ਦੀ ਬਾਣੀ ਧੁਰ ਅੰਦਰੋਂ ਅਨੁਭਵ ਤੋਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਦੀ ਸੀ ਅਰ ਇਸ ਦਾ ਪੜੇ ਸੁਣੇ ਨਾਲ ਕੋਈ ਸੰਬੰਧ ਨਹੀਂ ਸੀ ਹੁੰਦਾ।
ਫਿਰ ਆਪ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਬਾਬਤ ਲਿਖਦੇ ਹਨ:
“Among the world’s Scriptures few, if any, attain so high a literary level or so constant a height of inspiration.” (P.xii)
| ਅਰਥਾਤ- ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਧਰਮ ਪੁਸਤਕਾਂ ਵਿਚੋਂ ਸ਼ਾਇਦ ਹੀ ਕਿਸੇ ਦੀ | ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਤੁੱਲ ਸਾਹਿਤਕ ਖੂਬਸੂਰਤੀ ਅਥਵਾ ਲਗਾਤਾਰ
ਅਨੁਭਵੀ ਗਯਾਨ ਦੀ ਉੱਚਤਾ ਹੋਵੇ।
ਜਦੋਂ ਬੱਚਾ ਮਿਡਲ ਸਕੂਲ ‘ਚ ਪੁੱਜਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਭੋਲੇ ਬਚਪਨ ਦੀਆਂ ਬੇਪ੍ਰਵਾਹੀਆਂ ਪਿਛੇ ਛੁੱਟ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਫਿਰ ਸੁਫ਼ਨੇ ਵੀ ਥੋੜੇ ਅੰਗੜਾਈਆਂ ਲੈਂਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦੇ
ਇਮਰੀ ਸਕੂਲ ‘ਚ ਖੋ-ਖੋ ਖੇਡਦੇ ਹੁੰਦੇ ਸੀ। ਖੋ-ਖੋ ਚ ਪਾਇਮਰੀ । ਹਨ। ਅਸੀਂ ਸਕੂਲ ਖੇਡਾਂ ‘ਚ ਭਾਗ ਲੈ ਕੇ ਅਸੀਂ ਇੱਕ ਕਾਪੀ-ਪੈਨਸਲ ਦਾ ਇਨਾਮ ਵੀ ਜਿੱਤਿਆ। ਕਦੇ-ਕਦੇ ਸਕੂਲ ‘ਚ ਪਿੱਠੂ ਗਰਮ ਕਰਨਾ ਵੀ ਖੇਡਦੇ। ਵਾਂਵੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸਾਡੀ ਚੰਗੀ ਫੜੋ-ਫੜਾਈ ਹੁੰਦੀ। ਕਦੇ-ਕਦੇ ਅਸੀਂ ਸਕੂਲ ‘ਚ ਛੁੱਟੀ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਿਰਲ-ਕਾਂਘਾ ਵੀ ਖੇਡਦੇ। ਰੁੱਖਾਂ ’ਤੇ ਚੜ੍ਹ ਕੇ ਖੇਡੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਇਸ ਖੇਡ ਲਈ ਛੁੱਟੀ ਦਾ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਇਸ ਲਈ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਕਿਉਂਕਿ ਮਾਸਟਰ ਸਕੂਲ ਲੱਗੇ ‘ਚ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ‘ਤੇ ਫਿੱਟਾ ਚਾੜ੍ਹਦੇ।
ਸਕੂਲੋਂ ਆ ਕੇ ਮੈਂ ਤੇ ਸਾਡਾ ਗੁਆਂਢੀ ਤੇ ਮੇਰਾ ਜਿਗਰੀ ਯਾਰ ਸਰਵਨ ਸਕੂਟਰ ਜਾਂ ਸਾਈਕਲ ਦੇ ਟਾਇਰ ਗਲੀਆਂ ‘ਚ ਭਜਾਉਂਦੇ। ਹੱਥ ਜਾਂ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਡੰਡੇ ਨਾਲ ਰੇੜ੍ਹੇ ਸਾਡੇ ਟਾਇਰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਫੂਕਦੇ ਜਾਂਦੇ ਜਿਵੇਂ ਸੜਕ `ਤੇ ਕੋਈ ਟਰੱਕ ਪੈਲਾਂ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਪਿੱਛੇ ਅਸੀਂ ਵੀ ਮਿਲਖਾ ਸਿੰਘ ਵਾਂਗ ਫੁੱਲ ਸਪੀਡਾਂ ‘ਤੇ ਟਾਹਰਾਂ ਲਾਉਂਦੇ ਜਾਂਦੇ। ਕਈ ਵਾਰ ਚੋਰ-ਸਿਪਾਹੀ ਖੇਡਦਿਆਂ ਅਸੀਂ ਕਈ-ਕਈ ਮੀਲ ਸਫ਼ਰ ਤੈਅ ਕਰ ਆਉਂਦੇ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਸ਼ਰਾਰਤ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਕੁੰਡ (ਟੈਂਪੂ) ਪਿੱਛੇ ਚੜ੍ਹ ਗਏ। ਅਗਲੇ ਪਿੰਡ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੇਰਾ ਸਾਥੀ ਦਵਿੰਦਰ ਤਾਂ ਛਾਲ ਮਾਰ ਕੇ ਉਤਰ ਗਿਆ ਪਰ ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਉਤਰਨ ਲੱਗਿਆ ਤਾਂ ਆਲੂ ਵਾਂਗ ਛਿੱਲਿਆ ਗਿਆ। ਰਹਿੰਦੀ ਕਸਰ ਬਾਪੂ ਨੇ ਘਰ ਆਏ ਨੂੰ ਛਿੱਲ ਕੇ ਪੂਰੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਬਾਪੂ ਦੀ ਕੁੱਟ ਦਾ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਕੁਝ ਖ਼ਾਸ ਹੀ ਪਿਆਰ ਸੀ ਤੇ ਸ਼ਰਾਰਤਾਂ ਵੀ ਭੋਲਪੁਣੇ ਚ ਅਕਸਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ। । ਇੱਕ ਵਾਰੀਂ ਮੇਰਾ ਦੋਸਤ ਸਰਵਨ ਚੁੰਬਕ ਨਾਲ ਖੇਡ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਮੈਂ ਉਸ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਆਹ ਕੀ ਬਲਾ ਹੈ ? ਉਸ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਹ ਚੁੰਬਕ ਹੈ। ਮੈਂ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਇਹ ਕਿੱਥੋਂ ਮਿਲਦੈ ? ਉਸ ਨੇ ਦੱਸ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਇਹ ਟੇਪ ਰਿਕਾਰਡ ਜਾਂ ਰੇਡੀਉ ਦੇ ਸਪਕੀਰ ‘ਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਬੱਸ ਫੇਰ ਕੀ ਸੀ ਮੈਂ ਘਰ ਆ ਕੇ ਬਾਪੂ ਵਾਲੀ ਟੇਪ ਰਿਕਾਰਡ ਨੂੰ ਕੁੱਟ-ਕੁੱਟ ਚਿੱਬਾ ਕਰਕੇ ਚੁੰਬਕ ਕੱਢ ਲਿਆ। ਸਾਡਾ ਬਾਪੂ ਘਰ ਆਇਆ ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਛੋਟੇ (ਭਰਾ) ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਟੇਪ ਰਿਕਾਰਡ ਲਿਆ। ਜਦੋਂ ਉਸ ਨੇ ਟੇਪ ਰਿਕਾਰਡ ਦੀ ਥਾਂ ਉਹਦਾ ਮਲਬਾ ਬਾਪੂ ਦੀ ਤਲੀਏ ਲਿਆ ਧਰਿਆ ਤਾਂ ਬਾਪੂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ‘ਚ ਲਹੁ ਉਤਰ ਆਇਆ। ਰੂੜੀ ’ਤੇ ਪਾ ਕੇ ਮੇਰੀ “ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਇੱਕ ਹੋਰ ਘਟਨਾ ਮੈਨੂੰ ਯਾਦ ਹੈ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਸਕੂਲ ਛੁੱਟੀ ਸੀ। ਅਸੀਂ ਦੋਵੇਂ ਭਰਾ ਅਤੇ ਸਰਵਨ ਹੋਰੀਂ ਦੋਵੇਂ ਭਰਾ ਸਕੂਲ ਖੇਡਣ ਚਲ ਗਏ। ਐਸਾ ਮੈਚ ਫਸਿਆ ਕਿ ਤਿੰਨ ਵੱਜ ਗਏ। ਬਾਪੂ ਸਾਡੇ ਨੇ ਟਿਫਨ ਚ ਰੋਟੀ ਪਾਈ ਤੇ ਲਿਆ ਰੱਖੀ ਸਾਡੇ ਮੈਦਾਨ ਅੰਦਰ। ਮੈਂ ਜਖ਼ਦੇ ਜਿਹੇ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ “ਭਾਪਾ ! ਆਹ ਕੀ ਐ ?? ਬਾਪੂ ਕਹਿੰਦਾ “ਮਖਿਆ ਮੇਰੇ ਪੁੱਤ ਕਮਾਈ ਕਰਨ ਗਏ ਆ ਚੱਲ ਮੈਂ ਰੋਟੀ ਦੇ ਆਵਾਂ। ਐਵੇਂ ਕੰਮ ਛੱਡਕੇ ਘਰ ਨੂੰ ਭੱਜਣਗੇ। ਸਰਵਨ ਦੇ ਡੈਡੀ ਤੇ ਸਾਡੇ ਚਾਚੇ ਗੁਰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਭੁੱਲਰ ਤੋਂ ਸਾਨੂੰ 1987-88 ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਿਕਟ ਦਾ ਚਸਕਾ ਲੱਗ ਗਿਆ। ਚਾਚਾ ਭੁੱਲਰ ਓਨਾ ਦਿਨਾਂ ‘ਚ ਹਲ ਵਾਹੁੰਦਾ ਵੀ ਰੇਡੀਉ ਕੰਨ ਨਾਲ ਲਾਈ ਰੱਖਦਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਸਾਡੇ ਘਰ ਦਾ ਵਿਹੜਾ ਕਾਫ਼ੀ ਖੁੱਲ੍ਹਾ ਸੀ। ਅਸੀਂ ਇਸ ਨੂੰ ਕ੍ਰਿਕਟ ਸਟੇਡੀਅਮ ਵਜੋਂ ਵਰਤਦੇ ਜਿੱਥੇ ਕੱਪੜੇ ਧੋਣ ਵਾਲੇ ਥਾਪਿਆਂ ਨਾਲ ਚੌਕੇ-ਛੱਕੇ ਖੂਬ ਵਰਸਦੇ। ਕਈ ਵਾਰ ਮੈਂ ਤੇ ਸਰਵਨ ਵਿਚਾਲੇ ਮੰਜੀ ਖੜੀ ਕਰਕੇ ਪੇਪਰ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਫਟਿਆਂ ਨਾਲ ਟੈਨਿਸ ਖੇਡਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦੇ। ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀਆਂ ਬੋਤਲਾਂ ‘ਚ ਪਾਣੀ ਭਰਕੇ ਰੱਖ ਲੈਂਦੇ ਤੇ ਫੇਰ ਘੁੱਟਾਂ-ਬਾਟੀ ਪੀ . ਕੇ ਖੁਦ ਨੂੰ ਰਮੇਸ਼ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਨ ਤੇ ਜਾਨ ਮਕੈਰੋ (ਤੱਤਕਾਲੀਨ ਟੈਨਿਸ ਸਟਾਰ) ਸਮਝਿਆ ਕਰਦੇ। ਸਚਿਨ ਤੇਂਦੁਲਕਰ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਕ੍ਰਿਕਟ ਮੈਚ ਅਸੀਂ ਸਾਡੇ ਘਰ ਖੇਡਦਿਆਂ ਹੀ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ‘ਤੇ ਦੇਖਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖੇਡਾਂ ‘ਚ ਰੁਚੀ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਈਆਂ ਗਈ ਜਾਂ ਇੰਝ ਆਖ ਲਈਏ ਤਾਂ ਕੁਥਾਂ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਖੇਡਾਂ ਰੱਤ ’ਚ ਰੱਚ ਗਈਆਂ ।
ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਦਾ ਲਫ਼ਜ਼ੀ ਮਾਅਨਾ ਹੈ: ਖਾਲੀ ਸਥਾਨ (ਜਗਹ)। ਉਂਝ ਇਸ ਦੇ ਘਾੜੇ ਨੇ ਇਹ ਨਾਂ ‘ਖਾਲਸੇ ਦਾ ਮੁਲਕ’ ਦੇ ਮਾਅਨਿਆਂ ਵਿਚ ਘੜਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਉਸ ਆਜ਼ਾਦਵੱਖਰੇ ਸਿੱਖ ਰਾਜ ਦਾ ਨਾਂ ਹੈ ਜਿਸ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, 1940 ਵਿਚ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਮੰਗ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼, ਲੁਧਿਆਣਾ ਦੇ ਡਾ. ਵੀਰ ਸਿੰਘ ਭੱਟੀ ਨੇ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਭਾਵੇਂ 1943 ਵਿਚ ਆਜ਼ਾਦ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਨਾਅਰਾ ਲੱਗਿਆ ਸੀ ਤੇ 1946-47 ਵਿਚ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦੇ ਤੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਸਿੱਖ ਸਟੇਟ ਵਾਸਤੇ ਮਤੇ ਪਾਸ ਕਰ ਕੇ ਜੱਦੋਜਹਿਦ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਸੀ ਪਰ ਉਹ ਕਾਮਯਾਬ ਨਹੀਂ ਸਨ ਹੋ ਸਕੇ। ਇਸ ਮਗਰੋਂ ਡਾ. ਜਗਜੀਤ ਸਿੰਘ ਚੌਹਾਨ ਨੇ, 1971 ਵਿਚ, ਇੰਡੋ-ਪਾਕਿ ਜੰਗ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਨਾਅਰੇ ਨੂੰ ਮੁੜ ਚੁੱਕਿਆ ਸੀ। 1978 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀਆਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਇੱਕ ਵੱਖਰੇ/ਆਜ਼ਾਦ ਮੁਲਕ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪਈਆਂ ਸਨ।
4 ਜੂਨ 1984 ਦੇ ਦਿਨ ਭਾਰਤੀ ਫ਼ੌਜ ਦੇ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ‘ਤੇ ਹਮਲੇ ਮਗਰੋਂ ਤਕਰੀਬਨ ਹਰ ਇਕ ਸਿੱਖ ਇਸ ਦਾ ਹਿਮਾਇਤੀ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। 11 ਜੂਨ 1984 ਨੂੰ ਲੰਡਨ ਵਿਚ ਦਲ ਖਾਲਸਾ ਨੇ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਦੀ ਜਲਾਵਤਨ ਸਰਕਾਰ ਬਣਾਈ। ਫਿਰ 13 ਜੂਨ 1984 ਨੂੰ ਡਾ ਚੌਹਾਨ ਨੇ ਵੀ ਇਕ ਜਲਾਵਤਨ ਸਰਕਾਰ ਬਣਾਈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਿੱਛੋਂ 29 ਅਪ੍ਰੈਲ 1986 ਦੇ ਦਿਨ ‘ਪੰਥਕ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿਚੋਂ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ। 7 ਅਕਤੂਬਰ 1987 ਨੂੰ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਮੁੱਖ ਸੇਵਾਦਾਰ ਤੇ ਹੋਰ ਗ੍ਰੰਥੀਆਂ ਨੇ ਵੀ ਇਕ ਕੌਂਸਲ ਆਫ਼ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਐਲਾਨੀ ਸੀ ਤੇ ਡਾ. ਗੁਰਮਤਿ ਸਿੰਘ ਔਲਖ ਨੂੰ ਇਸ ਕੌਂਸਲ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਬਣਾਇਆ ਸੀ। 24 ਜਨਵਰੀ 1993 ਨੂੰ ਇਸ ਨੂੰ ਯੂ.ਐਨ.ਓ. ਦੀ ‘ਮੁਲਕ ਰਹਿਤ ਕੌਮਾਂ’ ਨਾਂ ਦੀ ਕੌਂਸਲ ਦੀ ਮੈਂਬਰਸ਼ਿਪ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਪਰ ਸਿੱਖ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਦੀ ਆਪਸੀ ਈਰਖਾ ਕਾਰਨ ਉਹ ਛੇਤੀ ਹੀ ਵਾਪਿਸ ਲੈ ਲਈ ਗਈ ਸੀ। ਅੱਜ ਇਹ ਨਾਅਰਾ ਭਾਵੇਂ ਦਬਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਪਰ ਬਹੁਤੇ ਸਿੱਖ ਦਿਲੋਂ ਇਸ ਦੇ ਹਿਮਾਇਤੀ ਹਨ।
ਏਦਾਂ ਜਿਦਾਂ ਕੇਰਾਂ ਇੱਕ ਸਿੱਧਾ ਸਾਦਾ ਜੱਟ ਸੀ, ਉਹਦਾ ਕਿਤੇ ਪਿਓ ਚੜਾਈ ਕਰ ਗਿਆ ਤੇ ਕਰਦੇ ਕਰਾਉਂਦੇ ਉਹਨੇ ਆਪਦੇ ਬਾਪ ਦਾ ਸਾਰਾ ਕਿਰਿਆ ਕਰਮ ਨਿਭਾਇਆ ਜੋ ਸਰਦਾ-ਬਣਦਾ ਸੀ……..
ਪਰ ਪੰਗਾ ਉਦੋਂ ਪੈ ਗਿਆ ਜਦੋਂ ਉਹਦੇ ਪਿੰਡੋਂ ਇੱਕ ਬਾਹਮਣ ਉਹਦੇ ਕੋਲ ਆਗਿਆ ਤੇ ਟਕੋਰ ਜਿਹੀ ਮਾਰਕੇ ਕਹਿੰਦਾ ਅਖੇ “ਨਾਜਰ ਸਿਆਂ ਤੇਰਾ ਬਾਪ ਰਾਤੀਂ ਮੇਰੇ ਸੁਪਨੇ ਚ ਆਇਆ ਸੀ…ਉਹ ਅਜੇ ਰਾਹ ਚ ਈ ਖੜਾ ‘ਪਾਪ ਦੀ ਨਦੀ’ ਕੰਡੇ…ਉਹਦੀ ਗਤੀ ਨੀਂ ਹੋਈ ਸਵਰਗਾਂ ਕੰਨੀ….”
ਜੱਟ ਡੌਰ-ਭੌਰਾ ਜੀਆ ਹੋ ਕੇ ਕਹਿੰਦਾ-ਫਿਰ ਪੰਡਤਾ ਬਾਪੂ ਸਵਰਗਾਂ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਤੁਰੂ…?
ਪੰਡਿਤ ਵਾਛਾਂ ਖਿੜਾ ਕਹਿੰਦਾ-ਨਾਜਰ ਸਿਆਂ ਉਹਦਾ ਉਪਾਅ ਕਰਨਾ ਪਊ…ਬਾਪ ਤੇਰਾ ਸਵਰਗਾਂ ਨੂੰ ਤੋਰ ਦਿਆਂਗੇ…
ਜੱਟ ਕਹਿੰਦਾ ਚੱਲ ਦੱਸ ਫਿਰ ਉਪਾਅ…ਪੰਡਿਤ ਕਹਿੰਦਾ “ਆਹ ਤੇਰੇ ਘਰੇ ਜਿਹੜੀ ਗਾਂ ਬੰਨੀ ਇਹ ਮੈਨੂੰ ਦੇਦੇ…ਆਪਾਂ ਉਪਾਅ ਕਰਕੇ ਇਹਦੀ ਪੂਛ ਫੜਾਕੇ ਤੇਰੇ ਪਿਓ ਨੂੰ ਪਾਪ ਦੀ ਨਦੀ ਪਾਰ ਕਰਾ ਦਿਆਂਗੇ…”
ਜੱਟ ਕਹਿੰਦਾ ਪੰਡਤਾ ਇਹੀ ਤਾਂ ਮੇਰਾ ਲਵੇਰਾ ਇੱਕ…ਇਹਦਾ ਦੁੱਧ ਵੇਚਕੇ ਮੈਂ ਘਰ ਤੋਰਦਾ ਤੇ ਮੇਰੇ ਨਿਆਣੇ ਇਹਦਾ ਦੁੱਧ ਪੀਂਦੇ ਤੇ ਗਾਂ ਤੈਨੂੰ ਦੇ ਕੇ ਮੈਂ ਕਿਥੇ ਜਾਉਂ ??
ਪੰਡਿਤ ਕਹਿੰਦਾ ਚਲ ਫਿਰ ਬਾਪ ਤੇਰਾ ਖੜਾ ਰਾਹ ਚ…ਬਾਕੀ ਤੇਰੀ ਮਰਜੀ ਜੇ ਉਹਨੂੰ ਸਵਰਗਾਂ ਚ ਨਹੀਂ ਭੇਜਣਾ ਤਾਂ….ਤੇ ਪੰਡਿਤ ਹੁਣੀ ਰਾਹ ਪੈ ਗਏ…
ਅਗਲੀ ਕਰਾਮਾਤ ਜੱਟ ਦੀ ਘਰਵਾਲੀ ਨੇ ਕਰਤੀ ਤੇ ਅੱਜਕਲ ਦੀਆਂ ਬੀਬੀਆਂ ਵਾਂਗ ਬਾਹਮਣ ਮਗਰ ਲੱਗੀ ਜੱਟ ਨੂੰ ਕਹਿੰਦੀ ਅਖੇ ਕੋਈ ਨਾ ਜੀ ਤੁਸੀਂ ਪੰਡਿਤ ਜੀ ਨੂੰ ਗਾਂ ਦਿਓ ਤੇ ਬਾਪੂ ਜੀ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰਾਓ
ਅਖੀਰ ਜੱਟ ਗਾਂ ਖੋਲਕੇ ਪੰਡਿਤ ਕੋਲ ਦੇ ਆਇਆ ਤੇ ਅੱਗੋਂ ਪੰਡਿਤ ਨੇ ਗੋਲੀ ਦੇ ਕੇ ਵਾਪਸ ਤੋਰਤਾ ਅਖੇ ਮੈਂ ਉਪਾਅ ਕਰਕੇ ਤੇਰਾ ਬਾਪ ਸਵਰਗਾਂ ਚ ਭੇਜ ਦਿਉਂ
ਹਫਤੇ ਕ ਮਗਰੋਂ ਜੱਟ ਪੰਡਿਤ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ ਤੇ ਕਹਿੰਦਾ ਬੀ ਹਾਂ ਪੰਡਤਾ ਬਾਪੂ ਨੂੰ ਸਵਰਗਾਂ ਨੂੰ ਭੇਜਤਾ ਸੀ..?
ਪੰਡਿਤ ਚੌੜਾ ਜੀਅ ਹੋ ਕੇ ਕਹਿੰਦਾ-ਲੈ ਆਹੋ ਤੇਰਾ ਬਾਪ ਤਾਂ ਮੈਂ ਤੀਜੇ ਦਿਨ ਈ ਸਵਰਗਾਂ ਦੇ ਰਾਹ ਪਾ ਤਾ ਸੀ…ਹੁਣ ਕੋਈ ਖਤਰਾ ਨਹੀਂ…
ਜੱਟ ਕਹਿੰਦਾ ਹੁਣ ਵਾਪਸ ਤਾਂ ਨੀਂ ਮੁੜਦਾ ਬਾਪੂ ? ਪੰਡਿਤ ਕਹਿੰਦਾ ਸਵਾਲ ਈ ਨੀਂ…
ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਜੱਟ ਆਪਣੇ ਮੁੰਡੇ ਸੀਟੇ ਨੂੰ ਲੈ ਪੰਡਿਰ ਘਰੇ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਤੇ ਸੀਟੇ ਨੂੰ ਕਹਿੰਦਾ “ਸੀਟਿਆ ਖੋਲ ਆਪਣੀ ਗਾਂ..”
ਪੰਡਿਤ ਕਹਿੰਦਾ ਨਾਜਰ ਸਿਆਂ ਗਾਂ ਕਿਉਂ ਖੋਲਣ ਲੱਗਾ ??
ਜੱਟ ਕਹਿੰਦਾ ਪੰਡਿਤਾ ਤੂੰ ਆਪੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਨਾਂ ਬੀ ਤੇਰਾ ਬਾਪ ਸਵਰਗਾਂ ਨੂੰ ਭੇਜ ‘ਤਾ ਆ ਇਸ ਗਾਂ ਦੀ ਪੂਛ ਫੜਾਕੇ ਹੁਣ ਨੀਂ ਮੁੜਦਾ …ਫਿਰ ਹੁਣ ਗਾਂ ਤੈਂ ਕੀ ਕਰਨੀ … ??
ਮੌਰਲ-ਬਾਹਮਣ ਪਿੱਛੇ ਲੱਗਕੇ ਆਪਣਾ ਢੂਆ ਨਾ ਮਰਵਾਇਆ ਕਰੋ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸਦੇ ਟੇਵੇਂ-ਪੱਤਰੀਆਂ,ਜੋਤਿਸ਼,ਗ੍ਰਿਹਾਂ-ਨਛੱਤਰਾਂ ਆਦਿ ਚ ਕੁਝ ਵੀ ਹੈਨੀ ਸਗੋਂ ਇੱਕ ਅਕਾਲ ਦੀ ਪੁਜਾਰੀ ਬਣੋ
Pargat Singh Birring ਜੀ ਦੀ ਵਾਲ ਤੋਂ
ਇੱਕ ਖੋਜੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਾਰੀ ਆਬਾਦੀ ਤੋਂ ਦੂਰ ਜੰਗਲ ਬੀਆਬਾਨ ਵਿੱਚ ਬੜਾ ਭਾਰਾ ਖਜ਼ਾਨਾ ਲੱਭਾ | ਇਹ ਖਜ਼ਾਨਾ ਹੀਰੇ ਲਾਲ ਅਤੇ ਹੋਰ ਜਵਾਹਰਾਤਾਂ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਸੀ | ਖੋਜੀ ਵੇਖ ਕੇ ਬੜਾ ਪ੍ਰਸੰਨ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਵਿੱਤ ਅਨੁਸਾਰ ਜਦ ਉਸ ਨੇ ਇੱਕ ਪੰਡ ਜਵਾਹਰਾਤਾਂ ਦੀ ਖਜ਼ਾਨੇ ਵਿਚੋ ਕੱਢ ਕੇ ਬੰਨ੍ਹ ਲਈ ਤਾਂ ਉਹ ਬੜਾ ਹੈਰਾਨ ਹੋਇਆ ਕਿ ਜਿਸ ਥਾਂ ਤੋਂ ਉਸ ਨੇ ਜਵਾਹਰਾਤ ਕੱਡੇ ਸਨ ਉਹ ਮੁੜ ਜਵਾਹਰਾਤਾਂ ਨਾਲ ਪੂਰੀ ਹੋ ਗਈ | ਖੋਜੀ ਦੀ ਹੈਰਾਨੀ ਵਧੀ ਅਤੇ ਉਸ ਨੇ ਤਜਰਬੇ ਦੇ ਤੋਰ ਤੇ ਉਸ ਖਜ਼ਾਨੇ ਦੇ ਵਿਚੋ ਹੋਰ ਜਵਾਹਰਾਤ ਕੱਢ ਕੱਢ ਕੇ ਕਈ ਵਖੋ ਵਖਰੀਆ ਢੇਰੀਆ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀਆ , ਪਰ ਉਸ ਦੇ ਦੇਖਦੇ ਦੇਖਦੇ ਹੀ ਖਜ਼ਾਨਾ ਮੁੜ ਭਰਪੂਰ ਹੋ ਗਿਆ , ਸਭ ਖੱਪੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਹੀ ਜਵਾਹਰਾਤਾਂ ਨਾਲ ਪੂਰੇ ਗਏ | ਜਦ ਖੋਜੀ ਨੂੰ ਯਕੀਨ ਆ ਗਿਆ ਕਿ ਇਹ ਖਜ਼ਾਨਾ ਮੁਕ ਨਹੀ ਸਕਦਾ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿਚੋ ਜਿਤਨੇ ਜਵਾਹਰਾਤ ਕੱਢੀਏ ਮੁੜ ਆਪਣੇ ਆਪ ਭਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈਂ ਉਸ ਦੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਖਿਆਲ ਆਇਆ ਕਿ ਕਿਉਂ ਨਾ ਮੈਂ ਇਸ ਖਜ਼ਾਨੇ ਦਾ ਪਤਾ ਆਪਣੇ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ ਵਾਸੀਆ ਨੂੰ ਜਾ ਕੇ ਦੇਵਾਂ ਤਾਕਿ ਮੇਰਾ ਦੇਸ਼ ਅਮੀਰ ਤੇ ਸੁਖੀ ਹੋ ਜਾਵੇ | ਜਦ ਮੇਰਾ ਦੇਸ਼ ਅਮੀਰ ਤੇ ਸੁਖੀ ਹੋ ਗਿਆ ਫਿਰ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਖਜ਼ਾਨੇ ਦਾ ਪਤਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ , ਤਦ ਸਾਰਾ ਸੰਸਾਰ ਹੀ ਅਮੀਰ ਤੇ ਸੁਖੀ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ | ਇਹ ਜੰਗਲ ਬੜਾ ਸੰਘਣਾ ਅਤੇ ਚਹੁੰ ਪਾਸਿਆ ਤੋਂ ਪਹਾੜਾਂ ਨਾਲ ਘਿਰਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ | ਇਥੋਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਦੀ ਕੋਈ ਸੜਕ ਨਹੀ ਸੀ | ਇੰਜ ਜਾਪਦਾ ਸੀ ਕਿ ਉਥੇ ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਕੋਈ ਇਨਸਾਨ ਆਇਆ ਹੀ ਨਹੀ |ਜੰਗਲ ਵਿੱਚ ਬੜੇ-ਬੜੇ ਭਿਆਨਕ ਦਰਿੰਦੇ , ਸ਼ੇਰ, ਚੀਤੇ, ਹਾਥੀ, ਰਿੱਛ, ਅਜ਼ਦਹੇ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ | ਜੰਗਲ ਦੇ ਇਰਦ ਗਿਰਦ ਦੇ ਪਹਾੜ ਅਸਮਾਨ ਤੱਕ ਉਚੇ ਅਤੇ ਐਸੀ ਸਿਧੀ ਢਲਵਾਣ ਵਾਲੇ ਸਨ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਉਤੇ ਚੜ੍ਹ ਸਕਣਾ ਅਸੰਭਵ ਸੀ | ਖੋਜੀ ਦੀ ਖਜ਼ਾਨੇ ਲੱਭਣ ਦੀ ਸਾਰੀ ਖੁਸ਼ੀ ਫਿੱਕੀ ਪੈ ਗਈ ਜਦ ਉਸ ਨੇ ਵਿਚਾਰਿਆ ਕਿ ਉਥੇ ਤੱਕ ਅੱਪੜ ਕੇ ਉਸ ਖਜ਼ਾਨੇ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕਰਨਾ ਉਸ ਦੇ ਦੇਸ਼ ਵਾਸੀਆ ਲਈ ਡਾਹਡਾ ਕਠਨ ਹੋਵੇਗਾ , ਕਿਓਂਕਿ ਐਸੇ ਉੱਚੇ ਪਹਾੜ ਤੇ ਚੜਨਾ ਅਤੇ ਐਸੇ ਸੰਘਣੇ ਜੰਗਲਾਂ ਨੂੰ ਲੰਘਣਾ ਹਰ ਇੱਕ ਇਨਸਾਨ ਲਈ ਅੰਸਭਵ ਸੀ | ਪਰ ਉਹ ਖੋਜੀ ਸੀ | ਆਪਣੀ ਲਗਣ ਦਾ ਡਾਹਡਾ ਪੱਕਾ, ਜੋ ਇਰਾਦਾ ਧਾਰਦਾ , ਪੂਰਾ ਕਾ ਕੇ ਹੀ ਛੱਡਦਾ | ਉਸ ਨੇ ਉਸ ਖਜ਼ਾਨੇ ਦੇ ਕੰਢੇ ਤੇ ਬਹਿ ਕੇ ਇਹ ਇਰਾਦਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਭਾਵੇਂ ਮੇਰੀ ਅਗਲੀ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਇਸ ਖਜ਼ਾਨੇ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਤੱਕ ਰਸਤਾ ਬਨਾਣ ਵਿਚ ਬੀਤ ਜਾਵੇ , ਮੈਂ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਵਾਸਤੇ ਇਥੋਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣਾ ਆਸਾਨ ਕਰਕੇ ਚੈਨ ਲਵਾਂਗਾ |
ਇੱਕ ਪੰਡ ਜਵਾਹਰਾਤਾਂ ਦੀ ਸਿਰ ਤੇ ਚੁੱਕ ਕੇ ਇਹ ਖੋਜੀ ਹੋਲੀ ਹੋਲੀ ਕਈ ਮਹੀਨਿਆ ਵਿਚ ਰਸਤੇ ਦੀਆਂ ਸਖਤ ਤਕਲੀਫਾਂ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਕਰਦਾ , ਮੁੜ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਪਹੁੰਚਿਆ | ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਜੋਹਰੀ ਪਾਸ ਜਦ ਉਸ ਨੇ ਜਾ ਕੇ ਆਪਣਾ ਇੱਕ ਹੀਰਾ ਵੇਚਣ ਲਈ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਉਹ ਜੋਹਰੀ ਬੜਾ ਹੈਰਾਨ ਹੋਇਆ , ਕਿਓਂਕਿ ਐਸਾ ਹੀਰਾ ਉਸ ਨੇ ਅੱਜ ਤੱਕ ਕਦੇ ਵੇਖਿਆ ਹੀ ਨਹੀ ਸੀ , ਮੁੱਲ ਕਿ ਦੇਂਦਾ | ਉਸ ਨੇ ਉਸ ਖੋਜੀ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਤੇ ਆਪਣਾ ਸਿਰ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਆਖਿਆ , ਮਹਾਪੁਰਸ਼, ਇਸ ਹੀਰੇ ਦਾ ਮੁੱਲ ਦੇਣ ਦੀ ਮੇਰੀ ਕੋਈ ਹੈਸੀਅਤ ਨਹੀ, ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਜੋ ਕੁਝ ਹੈ, ਸੋ ਆਪ ਇਸ ਹੀਰੇ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕਾਰਵਾਈ ਮੰਗੋ ਤਾਂ ਹਾਜਰ ਹੈ |ਐਪਰ ਉਸ ਖੋਜੀ ਦੇ ਘਰ ਹੀਰਿਆ ਦੀ ਪੰਡ ਭਰੀ ਹੋਈ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਐਸੇ ਹੀਰਿਆ ਦੀ ਖਾਨ ਦਾ ਪਤਾ ਲੱਗ ਚੁੱਕਾ ਸੀ , ਇਸ ਲਈ ਉਸ ਨੇ ਹੱਸ ਕੇ ਉਸ ਜੋਹਰੀ ਨੂੰ ਆਖਿਆ , ਜੇ ਤੇਰੇ ਕੋਲ ਇਸ ਹੀਰੇ ਦਾ ਮੁੱਲ ਨਹੀ, ਤਾਂ ਤੂੰ ਐਵੇਂ ਹੀ ਇਹ ਹੀਰਾ ਰੱਖ ਕੇ ਮੈਨੂੰ ਇਤਨਾ ਧਨ ਦੇ ਦੇ ਜਿਸ ਨਾਲ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਇਸ ਵਰਗੇ ਬੇਅੰਤ ਹੀਰਿਆ ਤੇ ਜਵਾਹਰਾਤਾਂ ਦੀ ਖਾਨ ਤੱਕ ਰਸਤਾ ਆਰੰਭ ਸਕਾਂ , ਤਾਕੀ ਮੇਰੇ ਦੇਸ਼ ਵਾਸੀ ਓਥੋਂ ਹੀਰੇ ਜਵਾਹਰਾਤ ਲਿਆ ਲਿਆ ਕੇ ਅਮੀਰ ਤੇ ਸੁਖੀ ਹੋ ਜਾਣ ਅਤੇ ਆਪ ਸੁਖੀ ਹੋ ਕੇ ਸਾਰੇ ਜਹਾਨ ਨੂੰ ਸੁਖੀ ਬਣਾ ਦੇਣ ਜੋਹਰੀ ਨੇ ਆਖਿਆ ਮਹਾਂਪੁਰਸ਼ , ਇਸ ਹੀਰੇ ਦਾ ਮੁੱਲ ਕੋਈ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਵੀ ਨਹੀ ਦੇ ਸਕਦਾ , ਐਪਰ ਜੇ ਤੂੰ ਮੇਹਰਬਾਨ ਹੋ ਕੇ ਇਹ ਹੀਰਾ ਮੈਨੂੰ ਬਖਸ਼ਦਾ ਹੈਂ , ਤਾਂ ਮੈਂ ਦੋ ਲੱਖ ਰੁਪਇਆ ਕੇਵਲ ਇਸ ਲਈ ਤੈਨੂੰ ਦੇਂਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਸ਼ਾਇਦ ਇਹ ਰੁਪਇਆ ਤੇਰੇ ਉਪਕਾਰੀ ਇਰਾਦੇ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਵਿਚ ਕੋਈ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕੇ | ਦੋ ਲੱਖ ਰੁਪਇਆ ਲੈ ਕੇ ਖੋਜੀ ਨੇ ਬੜੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰਾਂ ਨੂੰ ਬੁਲਾਇਆ , ਆਪਣੀ ਸਾਰੀ ਸਕੀਮ ਦੱਸੀ ਅਤੇ ਆਪਨੇ ਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਖਜ਼ਾਨੇ ਤੱਕ ਦਾ ਰਸਤਾ ਬਣਵਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ | ਖੋਜੀ ਕੋਲ ਜਦ ਰੁਪਇਆ ਮੁੱਕੀ ਜਾਂਦਾ , ਉਹ ਆਪਣੀ ਪੰਡ ਵਿਚੋ ਇੱਕ ਜਵਾਹਰਾਤ ਕੱਢ ਕੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਿਸੀ ਧਨੀ ਕੋਲ ਵੇਚ ਕੇ ਲੱਖਾਂ ਰੁਪਏ ਲੈ ਆਉਂਦਾ ਤੇ ਖਜ਼ਾਨੇ ਤੱਕ ਜਾਂ ਵਾਲੀ ਸੜਕ ਬਨਾਣੀ ਜਾਰੀ ਰੱਖਦਾ | ਇਸ ਸੜਕ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲੈ ਕਈ ਨਦੀਆ, ਦਰਿਆਵਾਂ ਨਾਲਿਆ ਤੇ ਪੁਲ ਬਨਾਏ ਗਏ| ਦੱਸ ਦੱਸ , ਪੰਦਰਾਂ ਪੰਦਰਾਂ ਮੀਲ ਤੇ ਮੁਸਾਫਰਾਂ ਦੇ ਠਹਿਰਣ ਲਈ ਪੜਾਅ ਤੇ ਸਰਾਵਾਂ ਬਣਾਈਆ ਗਈਆ | ਪਹਾੜਾਂ ਨੂੰ ਕਟਵਾ ਕਟਵਾ ਕੇ,ਜੰਗਲਾਂ ਨੂੰ ਚੀਰ ਚੀਰ ਕੇ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਪਗਡੰਡੀ ਬਣਵਾਈ ਗਈ ਜਿਸ ਉੱਤੇ ਇਨਸਾਨ ਤੁਰ ਕੇ ਉਸ ਖਜ਼ਾਨੇ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਸਕੇ ਜੋ ਖਜਾਨਾ ਵਰਤਿਆ ਮੁਕਦਾ ਨਹੀ ਸੀ | ਹੁਣ ਖੋਜੀ ਨੇ ਸੋਚਿਆ ਕੇ ਮੈਂ ਖਜਾਨੇ ਤੱਕ ਦੀ ਸੜਕ ਤਾਂ ਬਣਵਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ | ਐਪਰ ਇਹ ਸੜਕ ਕਿਓਂਕਿ ਬੜੇ ਪਹਾੜਾਂ , ਜੰਗਲਾਂ ਤੇ ਧਰਤੀ ਦੇ ਬਿਖੜੇ ਹਿੱਸਿਆ ਵਿਚੋ ਲੰਘਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਸੜਕ ਵਾਸਤੇ ਇਸ ਸੜਕ ਤੇ ਚੱਲਣ ਵਾਲੇ ਆਪਨੇ ਦੇਸ਼ ਵਾਸੀਆ ਦੀ ਪੂਰੀ ਪੂਰੀ ਰਹਿਨੁਮਾਈ ਲਈ ਇੱਕ ਪੁਸਤਕ ਤਿਆਰ ਕਰਾਂ , ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਖਜ਼ਾਨੇ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ ਰਸਤੇ ਦੇ ਸਾਰੇ ਹਾਲ, ਸਾਰੀਆਂ ਤਕਲੀਫਾਂ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਸਾਰੀਆ ਤਕਲੀਫਾਂ ਦੇ ਉਪਾਅ ਦਰਜ ਕਰਵਾ ਦੇਵਾਂ ਤਾਂ ਕਿ ਮੇਰੇ ਦੇਸ਼ ਵਾਸੀ ਤੇ ਉਹਨਾ ਦੀ ਔਲਾਦ ਸਦਾ ਲਈ ਇਸ ਅਮੁੱਕ ਖਜ਼ਾਨੇ ਤੋਂ ਧਨ ਲਿਆ ਲਿਆ ਕੇ ਅਮੀਰ ਤੇ ਸੁਖੀ ਬਣੀ ਰਹੇ | ਬੜੀ ਮਿਹਨਤ ਨਾਲ ਉਸ ਨੇ ਇਸ ਖਜ਼ਾਨੇ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ ਇੱਕ ਪੁਸਤਕ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਖਜ਼ਾਨੇ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਲਈ ਸਾਰੀਆ ਹਿਦਾਇਤਾ ਦਰਜ ਸਨ | ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਨੂੰ ਖੋਜੀ ਨੇ ਬੜੀ ਰੀਝ ਨਾਲ ਛਪਵਾਇਆ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਰਾਜੇ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਹਰ ਇੱਕ ਕੰਗਾਲ ਦੇ ਘਰ ਘਰ ਤੱਕ ਇਹ ਪੁਸਤਕ ਮੁਫਤ ਪਹੁੰਚਾ ਦਿੱਤੀ | ਖੋਜੀ ਨੂੰ ਖਜ਼ਾਨੇ ਤੱਕ ਸੜਕ ਬਨਾਣ ਤੇ ਉਸ ਸਬੰਧੀ ਪੁਸਤਕ ਛਪਵਾ ਕੇ ਵੰਡਣ ਵਿੱਚ ਕਈ ਸਾਲ ਲੱਗ ਪਏ| ਇਤਨੀ ਮਿਹਨਤ ਨਾਲ ਕੀਤੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ਸਿਰੇ ਚੜ੍ਹਾ ਕੇ , ਹੁਣ ਆਰਾਮ ਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦਾ ਜੀਵਨ ਬਤੀਤ ਕਰਨ ਦੇ ਖਿਆਲ ਨਾਲ ਉਸ ਨੇ ਖਜ਼ਾਨੇ ਦੇ ਨਜਦੀਕ ਪਹਾੜਾਂ ਦੇ ਦਾਮਨ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਘਰ ਬਣਵਾਇਆ ਅਤੇ ਲਗਾ ਉਸ ਘਰ ਵਿੱਚ ਆਪਨੇ ਕੁਝ ਮਿੱਤਰਾਂ ਸਮੇਤ ਆਨੰਦ ਨਾਲ ਰਹਿਣ | ਇਸ ਤਰਾਂ ਰਹਿੰਦਿਆ ਉਸ ਨੂੰ ਕਈ ਮੁਦਤਾਂ ਬੀਤ ਗਈਆ |