“ਸਤਿ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ …ਬੱਲਿਆ ,” ਦੁਕਾਨ ‘ਤੇ ਬੈਠੇ ਨੂੰ ਇਕ ਬਜੁਰਗ ਨੇ ਗੱਜ ਕੇ ਫਤਿਹ ਬੁਲਾਈ।
ਚਿੱਟਾ ਕੁੜਤਾ ਤੇ ਚਾਦਰਾ ਲਾਈ ਕਾਲੇ ਰੰਗ ਦੀ ਪੱਗ ਬੰਨ੍ਹੀ ਉਹ ਸਰਦਾਰ ਬਜੁਰਗ ਕਿਸੇ ਚੰਗੇ ਘਰ ਦਾ ਲੱਗ ਰਿਹਾ ਸੀ।ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਅਕਸਰ ਅਜਿਹੇ ਗ੍ਰਾਹਕ ਆਉਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਇਸ ਲਈ ਕੁਝ ਓਪਰਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗਿਆ।
‘ਸਤਿ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਜੀ…ਕਹਿ ਮੈਂ ਦੂਜੇ ਗ੍ਰਾਹਕ ਦੀ ਗੱਲ ਸੁਣਨ ਲੱਗ ਪਿਆ।
“ਬਈ ਲੱਗਦਾ ਪਹਿਚਾਣਿਆ ਨਹੀਂ ?”ਚਿਹਰੇ ‘ਤੇ ਹਲਕੀ ਜਿਹੀ ਮੁਸਕਰਾਹਟ ਲਿਆਉਂਦਿਆਂ ਉਸ ਕਿਹਾ।
ਉਸਦੇ ਚਿਹਰੇ ਨਾਲ ਮਿਲਦੇ-ਜੁਲਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਬੀਤੇ ਸਮੇਂ ‘ਤੇ ਇਕ ਨਜ਼ਰ ਦੌੜਾਈ ਤਾਂ ਇਕ ਘਟਨਾ ਜੋ ਯਾਦ ਆਈ…ਦੋ ਕੁ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਪੋਹ ਮਾਘ ਦੀ ਨਿੱਘੀ ਜਿਹੀ ਧੁੱਪ ਚੁਫੇਰੇ ਫੈਲੀ ਹੋਈ ਸੀ..ਇਕ ਬਜੁਰਗ ਮੰਗਣ ਦੇ ਲਹਿਜੇ ਨਾਲ ਦੁਕਾਨ ‘ਤੇ ਆਇਆ। ਥੌੜਾ ਹੈਰਾਨ ਜਿਹਾ ਹੋਇਆ…ਕਿਉਂਕਿ ਇਸਦੇ ਦੋ ਕਾਰਣ ਸਨ,ਪਹਿਲਾ ਤਾਂ ਦੇਖਣ ਤੋਂ ਮੰਗਤਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗ ਰਿਹਾ ਸੀ ਦੂਜਾ ਕਾਰਣ ਬੜਾ ਅਹਿਮ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਸਰਦਾਰ ਸੀ। ਪੁੱਛਣ ‘ਤੇ ਉਸ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕੋਈ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ ਇਸ ਲਈ ਮੰਗਦਾ ਹਾਂ।
“ਬਾਬਾ ਸੌ ਦੁਕਾਨ ‘ਤੇ ਜਾਵੇਂਗਾ ਤਾਂ ਸੌ ਰੁਪਏ ‘ਕੱਠੇ ਹੋਣਗੇ…ਕਿੰਨਾ ਫਿਰਨਾ ਪਊ.. ਕੀ ਕੁਝ ਸੁਣਨਾ ਪਊ…ਕੰਮ ਕਰੇਂਗਾ ਤਾਂ ਮੈਂ ਸੌ ਰੁਪਈਆ ਹੁਣੇ ਦੇ ਦੇਵਾਂਗਾ…..ਬੋਲ ਕਰੇਂਗਾ?”
ਕੰਮ ਤਾਂ ਉਸ ਵੇਲੇ ਕੋਈ ਖਾਸ ਨਹੀਂ ਸੀ ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਉਸ ਨਿਰਾਸ਼ ਬਜੁਰਗ ਨੂੰ ਆਸ ਦੀ ਇਕ ਕਿਰਨ ਦਿਖਾਉਣ ਲਈ ਦੁਕਾਨ ‘ਤੇ ਪਏ ਲੂਣ ਨੂੰ ਕੁੱਟਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਜਿਸਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਚੱਕੀ ‘ਚ ਪੀਸ ਕੇ ਬਰੀਕ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਸਦੇ ਹਾਂ ਕਰਨ ‘ਤੇ ਬਾਹਰ ਧੁੱਪੇ ਹੀ ਪੱਲੀ ਵਿਛਾ ਨਮਕ ਦੇ ਡਲੇ ਉਸ ਅੱਗੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤੇ।ਬਜੁਰਗ ਨੇ ਚੁੱਪਚਾਪ ਅੱਧੇ-ਪੌਣੇ ਘੰਟੇ ਵਿਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਤੇ ਪੈਸੇ ਲੈ ਕੇ ਚਲਾ ਗਿਆ। ਮੈਨੂੰ ਅੱਜ ਵਾਲੇ ਸਰਦਾਰ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਉਸ ਨਾਲ ਮਿਲਦੀ ਹੋਈ ਜਾਪੀ। ਅਜੇ ਸੋਚ ਹੀ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਮੇਰੀ ਸੋਚਾਂ ਦੀ ਲੜੀ ਤੋੜਦਿਆਂ ਬਜੁਰਗ ਨੇ ਕਿਹਾ,” ਮੈਂ ੳਹੀ ਹਾਂ….ਜੋ ਤੇਰਾ ਲੂਣ ਕੁੱਟ ਕੇ ਗਿਆਂ ਸਾਂ।ਏਥੋਂ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੈਨੂੰ ਅਹਿਸਾਸ ਹੋਇਆ ਕਿ ਤੇਰੀ ਗੱਲ ਸਹੀ ਸੀ ਕਿ ਸਰਦਾਰ ਭੀਖ ਨਹੀਂ ਮੰਗਦੇ ਚੰਗੇ ਲੱਗਦੇ ਨਾਲੇ ਬਾਬੇ ਨਾਨਕ ਦਾ ਸਿੱਖ ਤਾਂ ਕਿਰਤੀ ਸਿੱਖ ਹੈ…ਫਿਰ ਮੈਂ ਕਿਉਂ ਭੀਖ ਮੰਗ ਰਿਹਾ,ਉਸੇ ਦਿਨ ਤੋਂ ਭੀਖ ਮੰਗਣਾ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ…. ਅੱਜਕਲ੍ਹ ਮੈਂ ਇਕ ਕੋਲਡ ਸਟੋਰ ‘ਤੇ ਗੇਟਕੀਪਰ ਦੀ ਨੌਕਰੀ ਕਰ ਰਿਹਾਂ…ਵਧੀਆ ਗੁਜਾਰਾ ਹੋਈ ਜਾਂਦਾ………ਅੱਜ ਸੁਲਤਾਨਪੁਰ ਬਾਬੇ ਨਾਨਕ ਦਾ ਸ਼ੁਕਰਾਨਾ ਕਰਨ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਸੋਚਿਆ ਰਾਸਤੇ ਵਿੱਚ ਤੇਰਾ ਵੀ ਧੰਨਵਾਦ ਕਰਦਾ ਜਾਂਵਾ ਕਿ ਉਸ ਦਿਨ ਜੇ ਤੂੰ ਵੀ ਇਕ ਰੁਪਈਆ ਦੇ ਕੇ ਤੋਰ ਦਿੰਦਾ ਤਾਂ ਮੈਂ ਮੰਗਤਾ ਹੀ ਬਣਿਆ ਰਹਿਣਾ ਸੀ ।”
– ਰਾਕੇਸ਼ ਅਗਰਵਾਲ ਸ਼ਾਹਕੋਟ
