ਅੱਜ ਮੈਂ ਬੰਨੂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ , ” ਵੇਖ ਬੰਨੂ , ਦੌਰ ਅਜਿਹਾ ਆ ਗਿਆ ਹੈ ਦੀ ਸੰਸਦ , ਕਨੂੰਨ , ਸੰਵਿਧਾਨ , ਅਦਾਲਤ ਸਭ ਬੇਕਾਰ ਹੋ ਗਏ ਹਨ . ਵੱਡੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਮੰਗਾਂ ਵਰਤ ਅਤੇ ਆਤਮਦਾਹ ਦੀਆਂ ਧਮਕੀਆਂ ਨਾਲ ਪੂਰੀਆਂ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ . ੨੦ ਸਾਲ ਦਾ ਪਰਜਾਤੰਤਰ ਅਜਿਹਾ ਪਕ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਆਦਮੀ ਦੇ ਮਰ ਜਾਣ ਜਾਂ ਭੁੱਖਾ ਰਹਿ ਜਾਣ ਦੀ ਧਮਕੀ ਨਾਲ ੫੦ ਕਰੋੜ ਬੰਦਿਆਂ ਦੀ ਕਿਸਮਤ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ . ਇਸ ਵਕਤ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਉਸ ਔਰਤ ਲਈ ਵਰਤ ਰੱਖ ਲੈ .”
ਬੰਨੂ ਸੋਚਣ ਲਗਾ . ਉਹ ਰਾਧਿਕਾ ਬਾਬੂ ਦੀ ਪਤਨੀ ਸਵਿਤਰੀ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਪਿਆ ਹੈ . ਭਜਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਰ ਠੁਕ ਵੀ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ . ਤਲਾਕ ਦਿਵਾ ਕੇ ਉਸਨੂੰ ਘਰ ਵਿੱਚ ਪਾ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ , ਕਿਉਂਕਿ ਸਾਵਿਤਰੀ ਬੰਨੂ ਨੂੰ ਨਫਰਤ ਕਰਦੀ ਹੈ .
ਸੋਚਕੇ ਬੋਲਿਆ , “ਮਗਰ ਉਸਦੇ ਲਈ ਵਰਤ ਹੋ ਵੀ ਸਕਦਾ ਹੈ ?”
ਮੈਂ ਕਿਹਾ , “ਇਸ ਵਰਤ ਹਰ ਗੱਲ ਲਈ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ . ਹੁਣੇ ਬਾਬਾ ਸਨਕੀਦਾਸ ਨੇ ਵਰਤ ਕਰਕੇ ਕਨੂੰਨ ਬਣਵਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਆਦਮੀ ਜਟਾਂ ਰੱਖੇਗਾ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਕਦੇ ਧੋਏਗਾ ਨਹੀਂ . ਤਮਾਮ ਸਿਰਾਂ ਤੋਂ ਦੁਰਗੰਧ ਨਿਕਲ ਰਹੀ ਹੈ . ਤੁਹਾਡੀ ਮੰਗ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਛੋਟੀ ਹੈ – ਸਿਰਫ ਇੱਕ ਔਰਤ ਦੇ ਲਈ .”
ਸੁਰੇਂਦਰ ਉੱਥੇ ਬੈਠਾ ਸੀ . ਬੋਲਿਆ , “ਯਾਰ ਕਿਵੇਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹੋ ! ਕਿਸੇ ਦੀ ਪਤਨੀ ਨੂੰ ਹੜਪਣ ਲਈ ਵਰਤ ਹੋਵੇਗਾ ? ਸਾਨੂੰ ਕੁੱਝ ਸ਼ਰਮ ਤਾਂ ਆਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ . ਲੋਕ ਹਸਣਗੇ .”
ਮੈਂ ਕਿਹਾ , “ਓਏ ਯਾਰ , ਸ਼ਰਮ ਤਾਂ ਵੱਡੇ – ਵੱਡੇ ਅਨਸ਼ਨੀਆ ਸਾਧੂ – ਸੰਤਾਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਆਈ . ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਮਾਮੂਲੀ ਆਦਮੀ ਹਾਂ . ਜਿੱਥੇ ਤੱਕ ਹੱਸਣ ਦਾ ਸਵਾਲ ਹੈ , ਗੋਰੱਖਿਆ ਅੰਦੋਲਨ ਤੇ ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਲੋਕ ਇੰਨਾ ਹੱਸ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਢਿੱਡ ਦੁਖਣ ਲਗਾ ਹੈ . ਹੁਣ ਘੱਟ – ਤੋਂ – ਘੱਟ ਦਸ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਕੋਈ ਆਦਮੀ ਹੱਸ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ . ਜੋ ਹੱਸੇਗਾ ਉਹ ਢਿੱਡ ਦੇ ਦਰਦ ਨਾਲ ਮਰ ਜਾਵੇਗਾ .”
ਬੰਨੂ ਨੇ ਕਿਹਾ , “ਸਫਲਤਾ ਮਿਲ ਜਾਵੇਗੀ ?”
ਮੈਂ ਕਿਹਾ , “ਇਹ ਤਾਂ ਇਸ਼ੂ ਬਣਾਉਣ ਤੇ ਹੈ . ਅੱਛਾ ਬਣ ਗਿਆ ਤਾਂ ਔਰਤ ਮਿਲ ਜਾਵੇਗੀ . ਚੱਲ , ਅਸੀਂ ਏਕਸਪਰਟ ਦੇ ਕੋਲ ਚਲਕੇ ਸਲਾਹ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ . ਬਾਬਾ ਸਨਕੀਦਾਸ ਮਾਹਰ ਹਨ . ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਚੰਗੀ ਪ੍ਰੈਕਟਿਸ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ . ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਇਸ ਵਕਤ ਚਾਰ ਆਦਮੀ ਵਰਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ .”
ਅਸੀਂ ਬਾਬਾ ਸਨਕੀਦਾਸ ਦੇ ਕੋਲ ਗਏ . ਪੂਰਾ ਮਾਮਲਾ ਸੁਣਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ , “ਠੀਕ ਹੈ . ਮੈਂ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਨੂੰ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਲੈ ਸਕਦਾ ਹਾਂ . ਜਿਵੇਂ ਕਹਾਂ ਉਵੇਂ ਕਰਦੇ ਜਾਣਾ . ਤੁਸੀਂ ਆਤਮਦਾਹ ਦੀ ਧਮਕੀ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹੋ ?”
ਬੰਨੂ ਕੰਬ ਗਿਆ . ਬੋਲਿਆ , “ਮੈਨੂੰ ਡਰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ .”
“ਜਲਣਾ ਨਹੀਂ ਹੈ . ਸਿਰਫ ਧਮਕੀ ਦੇਣੀ ਹੈ .”
“ਮੈਨੂੰ ਤਾਂ ਉਸਦੇ ਨਾਮ ਤੋਂ ਵੀ ਡਰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ .”
ਬਾਬਾ ਨੇ ਕਿਹਾ , “ਅੱਛਾ ਤਾਂ ਫਿਰ ਵਰਤ ਰੱਖ ਲੈ . ਇਸ਼ੂ ਅਸੀਂ ਬਣਾਵਾਂਗੇ .”
ਬੰਨੂ ਫਿਰ ਡਰਿਆ . ਬੋਲਿਆ , “ਮਰ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਜਾਵਾਂਗਾ .”
ਬਾਬਾ ਨੇ ਕਿਹਾ , “ਚਤੁਰ ਖਿਡਾਰੀ ਨਹੀਂ ਮਰਦੇ . ਉਹ ਇੱਕ ਅੱਖ ਮੈਡੀਕਲ ਰਿਪੋਰਟ ਤੇ ਅਤੇ ਦੂਜੀ ਵਿਚੋਲਿਆਂ ਤੇ ਰੱਖਦੇ ਹਨ . ਤੁਸੀਂ ਚਿੰਤਾ ਮਤ ਕਰੋ . ਤੈਨੂੰ ਬਚਾ ਲਵਾਂਗੇ ਅਤੇ ਉਹ ਔਰਤ ਵੀ ਦਿਵਾ ਦੇਵਾਂਗੇ .”
11 ਜਨਵਰੀ
ਅੱਜ ਬੰਨੂ ਮਰਨ ਵਰਤ ਤੇ ਬੈਠ ਗਿਆ . ਤੰਬੂ ਵਿੱਚ ਧੂਪ – ਦੀਪ ਜਲ ਰਹੇ ਹਨ . ਇੱਕ ਪਾਰਟੀ ਭਜਨ ਗਾ ਰਹੀ ਹੈ – ਸਭ ਕੋ ਸੰਮਤੀ ਦੇ ਭਗਵਾਨ ! . ਪਹਿਲੇ ਹੀ ਦਿਨ ਪਵਿਤਰ ਮਾਹੌਲ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ . ਬਾਬਾ ਸਨਕੀਦਾਸ ਇਸ ਕਲਾ ਦੇ ਵੱਡੇ ਉਸਤਾਦ ਹਨ . ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬੰਨੂ ਦੇ ਨਾਮ ਤੋਂ ਜੋ ਬਿਆਨ ਛਪਾ ਕੇ ਵੰਡਾਇਆ ਹੈ , ਉਹ ਬਹੁਤ ਜੋਰਦਾਰ ਹੈ . ਉਸ ਵਿੱਚ ਬੰਨੂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਮੇਰੀ ਆਤਮਾ ਤੋਂ ਪੁਕਾਰ ਉਠ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਮੈਂ ਅਧੂਰੀ ਹਾਂ . ਮੇਰਾ ਦੂਜਾ ਖੰਡ ਸਾਵਿਤਰੀ ਵਿੱਚ ਹੈ . ਦੋਨਾਂ ਆਤਮ – ਖੰਡਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਾਕੇ ਇੱਕ ਕਰੋ ਜਾਂ ਮੈਨੂੰ ਵੀ ਸਰੀਰ ਤੋਂ ਅਜ਼ਾਦ ਕਰੋ . ਮੈਂ ਆਤਮ – ਖੰਡਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਾਉਣ ਲਈ ਮਰਨ ਵਰਤ ਤੇ ਬੈਠਾ ਹਾਂ . ਮੇਰੀ ਮੰਗ ਹੈ ਕਿ ਸਾਵਿਤਰੀ ਮੈਨੂੰ ਮਿਲੇ . ਜੇਕਰ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੀ ਤਾਂ ਮੈਂ ਵਰਤ ਨਾਲ ਇਸ ਆਤਮ – ਖੰਡ ਤੋਂ ਆਪਣੀ ਨਸ਼ਵਰ ਦੇਹ ਨੂੰ ਅਜ਼ਾਦ ਕਰ ਦੇਵਾਂਗਾ . ਮੈਂ ਸੱਚ ਤੇ ਖੜਾ ਹਾਂ , ਇਸ ਲਈ ਨਿਡਰ ਹਾਂ . ਸੱਚ ਦੀ ਜੈ ਹੋ !
ਸਾਵਿਤਰੀ ਗ਼ੁੱਸੇ ਨਾਲ ਭਰੀ ਹੋਈ ਆਈ ਸੀ . ਬਾਬਾ ਸਨਕੀਦਾਸ ਨੂੰ ਕਿਹਾ , “ਇਹ ਹਰਾਮਜਾਦਾ ਮੇਰੇ ਲਈ ਵਰਤ ਤੇ ਬੈਠਾ ਹੈ ਨਾ ?”
ਬਾਬਾ ਬੋਲੇ , “ਦੇਵੀ , ਉਸਨੂੰ ਅਪਸ਼ਬਦ ਮਤ ਕਹੋ . ਉਹ ਪਵਿਤਰ ਵਰਤ ਤੇ ਬੈਠਾ ਹੈ . ਪਹਿਲਾਂ ਹਰਾਮਜਾਦਾ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇਗਾ . ਹੁਣ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ . ਉਹ ਵਰਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ .”
ਸਾਵਿਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ , “ਮਗਰ ਮੈਨੂੰ ਤਾਂ ਪੁੱਛਿਆ ਹੁੰਦਾ . ਮੈਂ ਤਾਂ ਇਸ ਤੇ ਥੁਕਦੀ ਹਾਂ .”
ਬਾਬਾ ਨੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਨਾਲ ਕਿਹਾ , “ਦੇਵੀ , ਤੁਸੀਂ ਤਾਂ ਇਸ਼ੂ ਹੋ . ਇਸ਼ੂ ਤੋਂ ਥੋੜ੍ਹੇ ਹੀ ਪੁੱਛਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ . ਗੋਰੱਖਿਆ ਅੰਦੋਲਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਗਾਂ ਤੋਂ ਕਿੱਥੇ ਪੁੱਛਿਆ ਸੀ ਕਿ ਤੁਹਾਡੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਅੰਦੋਲਨ ਕਰੀਏ ਜਾਂ ਨਹੀਂ . ਦੇਵੀ , ਤੁਸੀਂ ਜਾਉ . ਮੇਰੀ ਸਲਾਹ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ ਤੁਸੀਂ ਜਾਂ ਤੁਹਾਡਾ ਪਤੀ ਇੱਥੇ ਨਾ ਆਇਉ . ਇੱਕ – ਦੋ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਜਨਮਤ ਬਣ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਤੱਦ ਤੁਹਾਡੇ ਅਪਸ਼ਬਦ ਜਨਤਾ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਨਹੀਂ ਕਰੇਗੀ .”
ਉਹ ਬੜਬੜਾਉਂਦੀ ਹੋਈ ਚੱਲੀ ਗਈ .
ਬੰਨੂ ਉਦਾਸ ਹੋ ਗਿਆ . ਬਾਬਾ ਨੇ ਸਮਝਾਇਆ , “ਚਿੰਤਾ ਮਤ ਕਰੋ . ਜਿੱਤ ਤੁਹਾਡੀ ਹੋਵੇਗੀ . ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਸੱਚ ਦੀ ਹੀ ਜਿੱਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ .”
13 ਜਨਵਰੀ
ਬੰਨੂ ਭੁੱਖ ਦਾ ਬਹੁਤ ਕੱਚਾ ਹੈ . ਅੱਜ ਤੀਸਰੇ ਹੀ ਦਿਨ ਕੁਰਲਾਉਣ ਲਗਾ . ਬੰਨੂ ਪੁੱਛਦਾ ਹੈ , “ਜੈਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਨਰਾਇਣ ਆਏ ?”
ਮੈਂ ਕਿਹਾ , “ਉਹ ਪੰਜਵੇਂ ਜਾਂ ਛਠੇ ਦਿਨ ਆਉਂਦੇ ਹਨ . ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨਿਯਮ ਹੈ . ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੂਚਨਾ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਹੈ .”
ਉਹ ਪੁੱਛਦਾ ਹੈ , “ਵਿਨੋਬਾ ਨੇ ਕੀ ਕਿਹਾ ਹੈ ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ ਵਿੱਚ ?”
ਬਾਬਾ ਬੋਲੇ , “ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਾਧਨ ਅਤੇ ਸਾਧਿਆ ਦੀ ਮੀਮਾਂਸਾ ਕੀਤੀ ਹੈ , ਤੇ ਥੋੜ੍ਹਾ ਤੋੜ ਮਰੋੜ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪੱਖ ਵਿੱਚ ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ .”
ਬੰਨੂ ਨੇ ਅੱਖਾਂ ਬੰਦ ਕਰ ਲਈਆਂ . ਬੋਲਿਆ , “ਭਾਈ , ਜੈ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਬਾਬੂ ਨੂੰ ਜਲਦੀ ਬੁਲਾਓ .”
“ਅੱਜ ਸੰਪਾਦਕ ਵੀ ਆਏ ਸਨ . ਵੱਡੀ ਦਿਮਾਗ – ਪੱਚੀ ਕਰਦੇ ਰਹੇ .”
ਪੁੱਛਣ ਲੱਗੇ , ” ਉਪਵਾਸ ਦਾ ਹੇਤੁ ਕੀ ਹੈ ? ਕੀ ਉਹ ਸਰਵਜਨਿਕ ਹਿੱਤ ਵਿੱਚ ਹੈ ?”
ਬਾਬਾ ਨੇ ਕਿਹਾ , “ਹੇਤੁ ਹੁਣ ਨਹੀਂ ਵੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ . ਹੁਣ ਤਾਂ ਇਸਦੇ ਪ੍ਰਾਣ ਬਚਾਉਣ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ . ਵਰਤ ਤੇ ਬੈਠਣਾ ਇੰਨੀ ਵੱਡੀ ਆਤਮ – ਕੁਰਬਾਨੀ ਹੈ ਕਿ ਹੇਤੁ ਵੀ ਪਵਿਤਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ .”
ਮੈਂ ਕਿਹਾ , “ਅਤੇ ਸਰਵਜਨਿਕ ਹਿੱਤ ਇਸਤੋਂ ਹੋਵੇਗਾ . ਕਿੰਨੇ ਹੀ ਲੋਕ ਦੂਜੇ ਦੀ ਪਤਨੀ ਛੀਨਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ , ਮਗਰ ਤਰਕੀਬ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਪਤਾ . ਵਰਤ ਜੇਕਰ ਸਫਲ ਹੋ ਗਿਆ , ਤਾਂ ਜਨਤਾ ਦਾ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਨ ਕਰੇਗਾ .”
14 ਜਨਵਰੀ
ਬੰਨੂ ਹੋਰ ਕਮਜੋਰ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ . ਉਹ ਵਰਤ ਤੋੜਨ ਦੀ ਧਮਕੀ ਅਸਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਦੇਣ ਲਗਾ ਹੈ . ਇਸ ਤੋਂ ਅਸਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਮੁੰਹ ਕਾਲ਼ਾ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ . ਬਾਬਾ ਸਨਕੀਦਾਸ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਮਝਾਇਆ .
ਅੱਜ ਬਾਬਾ ਨੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਕਮਾਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ . ਕਿਸੇ ਸਵਾਮੀ ਰਸਾਨੰਦ ਦਾ ਬਿਆਨ ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਛਪਵਾਇਆ ਹੈ . ਸਵਾਮੀ ਜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਮੈਨੂੰ ਤਪਸਿਆ ਦੇ ਕਾਰਨ ਭੂਤ ਅਤੇ ਭਵਿੱਖ ਦਿਸਦਾ ਹੈ . ਮੈਂ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਬੰਨੂ ਪਿਛਲੇ ਜਨਮ ਵਿੱਚ ਰਿਸ਼ੀ ਸੀ ਅਤੇ ਸਾਵਿਤਰੀ ਰਿਸ਼ੀ ਦੀ ਧਰਮਪਤਨੀ . ਬੰਨੂ ਦਾ ਨਾਮ ਉਸ ਜਨਮ ਵਿੱਚ ਰਿਸ਼ੀ ਵਨਮਾਨੁਸ ਸੀ . ਉਸਨੇ ਤਿੰਨ ਹਜਾਰ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਬਾਅਦ ਹੁਣ ਫਿਰ ਨਰਦੇਹ ਧਾਰਨ ਕੀਤੀ ਹੈ . ਸਾਵਿਤਰੀ ਦਾ ਉਸ ਨਾਲ ਜਨਮ – ਜਨਮਾਂਤਰ ਦਾ ਸੰਬੰਧ ਹੈ . ਇਹ ਘੋਰ ਅਧਰਮ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਰਿਸ਼ੀ ਦੀ ਪਤਨੀ ਨੂੰ ਰਾਧੀਕਾ ਪ੍ਰਸਾਦ – ਵਰਗਾ ਸਧਾਰਣ ਆਦਮੀ ਆਪਣੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਰੱਖੇ . ਕੁਲ ਧਰਮਪ੍ਰਾਇਣ ਜਨਤਾ ਨੂੰ ਮੇਰਾ ਆਗਰਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਅਧਰਮ ਨੂੰ ਨਾ ਹੋਣ ਦੇਣ .
ਇਸ ਬਿਆਨ ਦਾ ਅੱਛਾ ਅਸਰ ਹੋਇਆ . ਕੁੱਝ ਲੋਕ ਧਰਮ ਦੀ ਜੈ ਹੋ ! ਨਾਹਰੇ ਲਗਾਉਂਦੇ ਪਾਏ ਗਏ . ਇੱਕ ਭੀੜ ਰਾਧੀਕਾ ਬਾਬੂ ਦੇ ਘਰ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਨਾਹਰੇ ਲਗਾ ਰਹੀ ਸੀ – – – –
ਰਾਧਾ ਪ੍ਰਸਾਦ – – ਪਾਪੀ ਹੈ ! ਪਾਪੀ ਦਾ ਨਾਸ਼ ਹੋ ! ਧਰਮ ਦੀ ਜੈ ਹੋ .
ਸਵਾਮੀ ਜੀ ਨੇ ਮੰਦਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਬੰਨੂ ਦੀ ਪ੍ਰਾਣ – ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਅਰਦਾਸ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ .
15 ਜਨਵਰੀ
ਰਾਤ ਨੂੰ ਰਾਧੀਕਾ ਬਾਬੂ ਦੇ ਘਰ ਤੇ ਪੱਥਰ ਸੁੱਟੇ ਗਏ .
ਜਨਮਤ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ .
ਇਸਤਰੀ – ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਦੇ ਮੂੰਹ ਤੋਂ ਇਹ ਵਾਕ ਸਾਡੇ ਏਜੇਂਟਾਂ ਨੇ ਸੁਣੇ – – –
“ਬੇਚਾਰੇ ਨੂੰ ਪੰਜ ਦਿਨ ਹੋ ਗਏ . ਭੁੱਖਾ ਪਿਆ ਹੈ .”
“ਧੰਨ ਹੈ ਇਸ ਨਿਸ਼ਠਾ ਨੂੰ .”
“ਮਗਰ ਉਸ ਕਠਕਰੇਜੀ ਦਾ ਕਲੇਜਾ ਨਹੀਂ ਪਿਘਲਿਆ .”
“ਉਸਦਾ ਮਰਦ ਵੀ ਕਿੰਨਾ ਬੇਸ਼ਰਮ ਹੈ .”
“ਸੁਣਿਆ ਹੈ ਪਿਛਲੇ ਜਨਮ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਰਿਸ਼ੀ ਸੀ .”
“ਸਵਾਮੀ ਰਸਾਨੰਦ ਦਾ ਬਿਆਨ ਨਹੀਂ ਪੜ੍ਹਿਆ !”
“ਬਹੁਤ ਪਾਪ ਹੈ ਰਿਸ਼ੀ ਦੀ ਧਰਮਪਤਨੀ ਨੂੰ ਘਰ ਵਿੱਚ ਪਾਏ ਰੱਖਣਾ .”
ਅੱਜ ਗਿਆਰਾਂ ਸੌਭਾਗਵਤੀਆਂ ਨੇ ਬੰਨੂ ਨੂੰ ਤਿਲਕ ਲਾਇਆ ਅਤੇ ਆਰਤੀ ਉਤਾਰੀ .
ਬੰਨੂ ਬਹੁਤ ਖੁਸ਼ ਹੋਇਆ . ਸੌਭਾਗਵਤੀਆਂ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਉਸਦਾ ਜੀ ਉਛਲਣ ਲੱਗਦਾ ਹੈ .
ਅਖਬਾਰ ਵਰਤ ਦੀਆਂ ਖਬਰਾਂ ਨਾਲ ਭਰੇ ਹਨ .
ਅੱਜ ਇੱਕ ਭੀੜ ਅਸੀਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਬੰਗਲੇ ਤੇ ਦਖਲ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਨ ਅਤੇ ਬੰਨੂ ਦੇ ਪ੍ਰਾਣ ਬਚਾਉਣ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕਰਨ ਭੇਜੀ ਸੀ . ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਮਿਲਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ .
“ਵੇਖਦੇ ਹਾਂ ਕਦੋਂ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੇ .”
ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਜੈਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਨਰਾਇਣ ਆ ਗਏ . ਨਰਾਜ ਸਨ . ਕਹਿਣ ਲੱਗੇ , “ਕਿਸ – ਕਿਸ ਦੇ ਪ੍ਰਾਣ ਬਚਾਵਾਂ ਮੈਂ ? ਮੇਰਾ ਕੀ ਇਹੀ ਧੰਦਾ ਹੈ ? ਰੋਜ ਕੋਈ ਵਰਤ ਤੇ ਬੈਠ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਚੀਖਦਾ ਹੈ ਪ੍ਰਾਣ ਬਚਾਓ . ਪ੍ਰਾਣ ਬਚਾਣਾ ਹੈ ਤਾਂ ਖਾਣਾ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਲੈਂਦਾ ? ਪ੍ਰਾਣ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਵਿਚੋਲਾ ਦੀਆਂ ਕਿੱਥੇ ਜਰੂਰਤ ਹੈ ? ਇਹ ਵੀ ਕੋਈ ਗੱਲ ਹੈ ! ਦੂਜੇ ਦੀ ਪਤਨੀ ਖੋਹਣ ਲਈ ਵਰਤ ਦੇ ਪਵਿਤਰ ਅਸਤਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਣ ਲੱਗੀ ਹੈ .”
ਅਸੀਂ ਸਮਝਾਇਆ , “ਇਹ ਇਸ਼ੂ ਜਰਾ ਦੂਜੇ ਕਿਸਮ ਦਾ ਹੈ . ਆਤਮਾ ਤੋਂ ਪੁਕਾਰ ਉੱਠੀ ਸੀ .”
ਉਹ ਸ਼ਾਂਤ ਹੋਏ . ਬੋਲੇ , “ਜੇਕਰ ਆਤਮਾ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਤਾਂ ਮੈਂ ਇਸ ਵਿੱਚ ਹੱਥ ਡਾਲੂੰਗਾ .”
ਮੈਂ ਕਿਹਾ , “ਫਿਰ ਕੋਟਿ – ਕੋਟਿ ਧਰਮਪ੍ਰਾਇਣ ਜਨਤਾ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਜੁੜ ਗਈਆਂ ਹਨ .
ਜੈਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਬਾਬੂ ਵਿਚੋਲਗੀ ਕਰਨ ਨੂੰ ਰਾਜੀ ਹੋ ਗਏ . ਉਹ ਸਾਵਿਤਰੀ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਪਤੀ ਨੂੰ ਮਿਲਕੇ ਫਿਰ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਮਿਲਣਗੇ .
ਬੰਨੂ ਵੱਡੇ ਦੀਨਭਾਵ ਨਾਲ ਜੈਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਬਾਬੂ ਦੀ ਤਰਫ ਵੇਖ ਰਿਹਾ ਸੀ .
ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਉਸਨੂੰ ਕਿਹਾ , “ਅਬੇ ਸਾਲੇ , ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਨਤਾ ਨਾਲ ਮਤ ਵੇਖਿਆ ਕਰ . ਤੇਰੀ ਕਮਜੋਰੀ ਤਾੜ ਲਵੇਗਾ ਤਾਂ ਕੋਈ ਵੀ ਨੇਤਾ ਤੈਨੂੰ ਮੁਸੰਮੀ ਦਾ ਰਸ ਪਿਆਲ ਦੇਵੇਗਾ . ਵੇਖਦਾ ਨਹੀਂ ਹੈ , ਕਿੰਨੇ ਹੀ ਨੇਤਾ ਝੋਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮੁਸੰਮੀ ਰੱਖ ਤੰਬੂ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਘੁੰਮ ਰਹੇ ਹਾਂ .”
16 ਜਨਵਰੀ
ਜੈਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਬਾਬੂ ਦਾ ਮਿਸ਼ਨ ਫੇਲ ਹੋ ਗਿਆ . ਕੋਈ ਮੰਨਣ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਹੈ . ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ , “ਸਾਡੀ ਬੰਨੂ ਦੇ ਨਾਲ ਹਮਦਰਦੀ ਹੈ , ਤੇ ਅਸੀਂ ਕੁੱਝ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ . ਉਸ ਤੋਂ ਉਪਵਾਸ ਤੁੜਵਾਓ , ਤੱਦ ਸ਼ਾਂਤੀ ਨਾਲ ਗੱਲ ਬਾਤ ਦੁਆਰਾ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਹੱਲ ਢੂੰਢਿਆ ਜਾਵੇਗਾ .”
ਅਸੀਂ ਨਿਰਾਸ਼ ਹੋਏ . ਬਾਬਾ ਸਨਕੀਦਾਸ ਨਿਰਾਸ਼ ਨਹੀਂ ਹੋਏ . ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ , “ਪਹਿਲਾਂ ਸਭ ਮੰਗ ਨੂੰ ਨਾਮੰਜੂਰ ਕਰਦੇ ਹਾਂ . ਇਹੀ ਪ੍ਰਥਾ ਹੈ . ਹੁਣ ਅੰਦੋਲਨ ਤੇਜ ਕਰੋ . ਅਖਬਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਛਪਵਾਓ ਕਿ ਬੰਨੂ ਦੀ ਪੇਸ਼ਾਬ ਵਿੱਚ ਕਾਫ਼ੀ ਏਸੀਟੋਨ ਆਉਣ ਲੱਗਾ ਹੈ . ਉਸਦੀ ਹਾਲਤ ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਹੈ . ਬਿਆਨ ਛਪਵਾਓ ਕਿ ਹਰ ਕੀਮਤ ਤੇ ਬੰਨੂ ਦੇ ਪ੍ਰਾਣ ਬਚਾਏ ਜਾਣ . ਸਰਕਾਰ ਬੈਠੀ – ਬੈਠੀ ਕੀ ਵੇਖ ਰਹੀ ਹੈ ? ਉਸਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਕੋਈ ਕਦਮ ਚੁੱਕਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਬੰਨੂ ਦੇ ਵਡਮੁੱਲੇ ਪ੍ਰਾਣ ਬਚਾਏ ਜਾ ਸਕਣ .”
ਬਾਬਾ ਅਨੋਖੇ ਆਦਮੀ ਹਨ . ਕਿੰਨੀਆਂ ਤਰਕੀਬਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਹਨ . ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ , “ਹੁਣ ਅੰਦੋਲਨ ਨੂੰ ਜਾਤੀਵਾਦ ਦੀ ਪੁਠ ਦੇਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਆ ਗਿਆ ਹੈ . ਬੰਨੂ ਬਰਾਹਮਣ ਹੈ ਅਤੇ ਰਾਧੀਕਾ ਪ੍ਰਸਾਦ ਕਾਇਸਥ . ਬਰਾਹਮਣਾ ਨੂੰ ਭੜਕਾਓ ਅਤੇ ਏਧਰ ਕਾਇਸਥਾਂ ਨੂੰ . ਬਰਾਹਮਣ – ਸਭਾ ਦਾ ਮੰਤਰੀ ਅਗਲੀ ਚੋਣ ਵਿੱਚ ਖੜਾ ਹੋਵੇਗਾ . ਉਸਨੂੰ ਕਹੋ ਕਿ ਇਹੀ ਮੌਕਾ ਹੈ ਬਰਾਹਮਣਾ ਦੇ ਵੋਟ ਇੱਕਠੇ ਲੈ ਲੈਣ ਦਾ .
ਅੱਜ ਰਾਧੀਕਾ ਬਾਬੂ ਵੱਲੋਂ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਆਇਆ ਸੀ ਕਿ ਬੰਨੂ ਸਾਵਿਤਰੀ ਤੋਂ ਰੱਖੜੀ ਬੰਧਵਾ ਲਵੇ .
ਅਸੀਂ ਨਾਮੰਜੂਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ .
17 ਜਨਵਰੀ
ਅਜੋਕੇ ਅਖਬਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸਿਰਲੇਖ ਹਨ – – –
ਬੰਨੂ ਦੇ ਪ੍ਰਾਣ ਬਚਾਓ !
ਬੰਨੂ ਦੀ ਹਾਲਤ ਚਿੰਤਾਜਨਕ !
ਮੰਦਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਣ – ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਅਰਦਾਸ !
ਇੱਕ ਅਖ਼ਬਾਰ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰ ਰੇਟ ਤੇ ਇਹ ਵੀ ਛਪਵਾ ਲਿਆ – – –
ਕੋਟਿ – ਕੋਟਿ ਧਰਮ – ਪ੍ਰਾਣ ਜਨਤਾ ਦੀ ਮੰਗ – – – !
ਬੰਨੂ ਦੀ ਪ੍ਰਾਣ – ਰੱਖਿਆ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ !
ਬੰਨੂ ਦੀ ਮੌਤ ਦੇ ਭਿਆਨਕ ਨਤੀਜੇ ਹੋਣਗੇ !
ਬਰਾਹਮਣ –ਸਭਾ ਦੇ ਮੰਤਰੀ ਦਾ ਬਿਆਨ ਛਪ ਗਿਆ . ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬਰਾਹਮਣ ਜਾਤੀ ਦੀ ਇੱਜਤ ਦਾ ਮਾਮਲਾ ਇਸਨੂੰ ਬਣਾ ਲਿਆ ਸੀ . ਸਿੱਧੀ ਕਾਰਵਾਈ ਦੀ ਧਮਕੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ .
ਅਸੀਂ ਚਾਰ ਗੁੰਡਿਆਂ ਨੂੰ ਕਾਇਸਥਾਂ ਦੇ ਘਰਾਂ ਤੇ ਪੱਥਰ ਸੁੱਟਣ ਲਈ ਤੈਅ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ .
ਇਸਤੋਂ ਵਿਹਲੇ ਹੋ ਕੇ ਉਹੀ ਲੋਕ ਬਰਾਹਮਣਾ ਦੇ ਘਰ ਤੇ ਪੱਥਰ ਸੁਟਣਗੇ .
ਪੈਸੇ ਬੰਨੂ ਨੇ ਪੇਸ਼ਗੀ ਦੇ ਦਿੱਤੇ ਹਨ .
ਬਾਬਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਕੱਲ ਜਾਂ ਪਰਸੋਂ ਤੱਕ ਕਰਫਿਊ ਲਵਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ . ਦਫਾ 144 ਤਾਂ ਲੱਗ ਹੀ ਜਾਵੇ . ਇਸ ਨਾਲ ਕੇਸ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੋਵੇਗਾ .
18 ਜਨਵਰੀ
ਰਾਤ ਨੂੰ ਬਰਾਹਮਣਾ ਅਤੇ ਕਾਇਸਥਾਂ ਦੇ ਘਰਾਂ ਤੇ ਪੱਥਰ ਸੁੱਟੇ ਗਏ .
ਸਵੇਰੇ ਬਰਾਹਮਣਾ ਅਤੇ ਕਾਇਸਥਾਂ ਦੇ ਦੋ ਦਲਾਂ ਵਿੱਚ ਜੰਮਕੇ ਪਥਰਾ ਹੋਇਆ .
ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਦਫਾ 144 ਲੱਗ ਗਈ .
ਸਨਸਨੀ ਫੈਲੀ ਹੋਈ ਹੈ .
ਸਾਡਾ ਪ੍ਰਤਿਨਿੱਧੀ ਮੰਡਲ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ ਸੀ . ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ , “ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਾਨੂੰਨੀ ਅੜਚਣਾਂ ਹਨ . ਵਿਆਹ – ਕਨੂੰਨ ਵਿੱਚ ਸੰਸ਼ੋਧਨ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ .”
ਅਸੀਂ ਕਿਹਾ , “ਤਾਂ ਸੰਸ਼ੋਧਨ ਕਰ ਦਿਓ . ਅਧਿਆਦੇਸ਼ ਜਾਰੀ ਕਰਵਾ ਦਿਓ . ਜੇਕਰ ਬੰਨੂ ਮਰ ਗਿਆ ਤਾਂ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਅੱਗ ਲੱਗ ਜਾਵੇਗੀ .”
ਉਹ ਕਹਿਣ ਲੱਗੇ , “ਪਹਿਲਾਂ ਵਰਤ ਤੁੜਵਾਓ ?”
ਅਸੀਂ ਕਿਹਾ , “ਸਰਕਾਰ ਸਿਧਾਂਤਕ ਰੂਪ ਤੋਂ ਮੰਗ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰ ਲਵੇ ਅਤੇ ਇੱਕ ਕਮੇਟੀ ਬਿਠਾ ਦੇਵੇ , ਜੋ ਰਸਤਾ ਬਤਾਏ ਕਿ ਉਹ ਔਰਤ ਇਸਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ.”
ਸਰਕਾਰ ਅਜੇ ਹਾਲਤ ਨੂੰ ਵੇਖ ਰਹੀ ਹੈ . ਬੰਨੂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਕਸ਼ਟ ਭੋਗਣਾ ਹੋਵੇਗਾ .
ਮਾਮਲਾ ਜਿਉਂ ਦਾ ਤਿਉਂ ਰਿਹਾ . ਗੱਲ ਬਾਤ ਵਿੱਚ ਡੈੱਡਲਾਕ ਆ ਗਿਆ ਹੈ .
ਛੁਟਪੁਟ ਝਗੜੇ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ .
ਰਾਤ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਪੁਲਿਸ ਚੌਕੀ ਤੇ ਪੱਥਰ ਸੁਟਵਾ ਦਿੱਤੇ . ਇਸਦਾ ਅੱਛਾ ਅਸਰ ਹੋਇਆ .
ਪ੍ਰਾਣ ਬਚਾਓ – – – ਦੀ ਮੰਗ ਅੱਜ ਹੋਰ ਜੋਰ ਫੜ ਗਈ .
19 ਜਨਵਰੀ
ਬੰਨੂ ਬਹੁਤ ਕਮਜੋਰ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ . ਘਬਰਾਉਂਦਾ ਹੈ . ਕਿਤੇ ਮਰ ਨਾ ਜਾਵੇ .
ਬਕਣ ਲਗਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਫਸਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ . ਕਿਤੇ ਬਿਆਨ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਲੋਕ ਏਕਸਪੋਜ ਹੋ ਜਾਵਾਂਗੇ .
ਕੁੱਝ ਜਲਦੀ ਹੀ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ . ਅਸੀਂ ਉਸ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹੁਣ ਜੇਕਰ ਉਹ ਇੰਜ ਹੀ ਵਰਤ ਤੋੜ ਦੇਵੇਗਾ ਤਾਂ ਜਨਤਾ ਉਸਨੂੰ ਮਾਰ ਮੁਕਾਏਗੀ .
ਪ੍ਰਤਿਨਿਧੀ ਮੰਡਲ ਫਿਰ ਮਿਲਣ ਜਾਵੇਗਾ .
20 ਜਨਵਰੀ
ਡੈੱਡਲਾਕ
ਸਿਰਫ ਇੱਕ ਬਸ ਬਾਲੀ ਜਾ ਸਕੀ .
ਬੰਨੂ ਹੁਣ ਸੰਭਲ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ ਹੈ .
ਉਸਦੇ ਵੱਲੋਂ ਅਸੀਂ ਹੀ ਕਹਿ ਰਹੇ ਹਾਂ ਕਿ ਉਹ ਮਰ ਜਾਵੇਗਾ , ਤੇ ਝੁਕੇਗਾ ਨਹੀਂ !
ਸਰਕਾਰ ਵੀ ਘਬਰਾਈ ਲੱਗਦੀ ਹੈ .
ਸਾਧੂ ਸੰਘ ਨੇ ਅੱਜ ਮੰਗ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ .
ਬਰਾਹਮਣ ਸਮਾਜ ਨੇ ਅਲਟੀਮੇਟਮ ਦੇ ਦਿੱਤਾ . ੧੦ ਬਰਾਹਮਣ ਆਤਮਦਾਹ ਕਰਨਗੇ .
ਸਾਵਿਤਰੀ ਨੇ ਆਤਮਹੱਤਿਆ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਸੀ , ਤੇ ਬਚਾ ਲਈ ਗਈ .
ਬੰਨੂ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਲਈ ਲਾਈਨ ਲੱਗੀ ਰਹੀ ਹੈ .
ਰਾਸ਼ਟਰਸੰਘ ਵਲੋਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਅੱਜ ਤਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ .
ਜਗ੍ਹਾ – ਜਗ੍ਹਾ – ਅਰਦਾਸ – ਸਭਾਵਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਰਹੀਆਂ .
ਡਾ . ਲੋਹੀਆ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਇਹ ਸਰਕਾਰ ਹੈ , ਤੱਦ ਤੱਕ ਜਾਇਜ਼ ਮੰਗਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਨਹੀਂ ਹੋਣਗੀਆਂ . ਬੰਨੂ ਨੂੰ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਸਾਵਿਤਰੀ ਦੇ ਬਦਲੇ ਇਸ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਹੀ ਭਜਾ ਲੈ ਜਾਵੇ .
21 ਜਨਵਰੀ
ਬੰਨੂ ਦੀ ਮੰਗ ਸਿੱਧਾਂਤਕ ਤੌਰ ਤੇ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰ ਲਈ ਗਈ .
ਵਿਵਹਾਰਕ ਸਮਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਸੁਲਝਾਣ ਲਈ ਇੱਕ ਕਮੇਟੀ ਬਣਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ .
ਭਜਨ ਅਤੇ ਅਰਦਾਸ ਦੇ ਵਿੱਚ ਬਾਬਾ ਸਨਕੀਦਾਸ ਨੇ ਬੰਨੂ ਨੂੰ ਰਸ ਪਿਲਾਇਆ . ਨੇਤਾਵਾਂ ਦੀਆਂ ਮੁਸੰਮੀਆਂ ਝੋਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਸੁੱਕ ਗਈਆਂ . ਬਾਬਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਗਣਰਾਜ ਵਿੱਚ ਜਨਭਾਵਨਾ ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ . ਇਸ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਦੇ ਨਾਲ ਕੋਟਿ – ਕੋਟਿ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਜੁੜੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ . ਅੱਛਾ ਹੀ ਹੋਇਆ ਜੋ ਸ਼ਾਂਤੀ ਨਾਲ ਸਮੱਸਿਆ ਸੁਲਝ ਗਈ , ਵਰਨਾ ਹਿੰਸਕ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ .
ਬਰਾਹਮਣ ਸਭਾ ਦੇ ਵਿਧਾਨਸਭਾਈ ਉਮੀਦਵਾਰ ਨੇ ਬੰਨੂ ਨਾਲ ਆਪਣਾ ਪ੍ਚਾਰ ਕਰਾਉਣ ਲਈ ਸੌਦਾ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ . ਕਾਫ਼ੀ ਵੱਡੀ ਰਕਮ ਦਿੱਤੀ ਹੈ . ਬੰਨੂ ਦੀ ਕੀਮਤ ਵੱਧ ਗਈ .
ਪੈਰ ਛੂੰਹਦੇ ਹੋਏ ਨਰ – ਨਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਬੰਨੂ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ , “ਸਭ ਰੱਬ ਦੀ ਇੱਛਾ ਨਾਲ ਹੋਇਆ . ਮੈਂ ਤਾਂ ਉਸਦਾ ਮਾਧਿਅਮ ਹਾਂ .”
ਨਾਹਰੇ ਲੱਗ ਰਹੇ ਹਨ – – ਸੱਚ ਦੀ ਜੈ ! ਧਰਮ ਦੀ ਜੈ !