ਜੇ ਇਕ ਵਾਰ
ਪਿੱਛੇ ਮੁੜ ਕੇ ਵੇਖ ਲੈਂਦਾ
ਪਤਾ ਲਗ ਜਾਂਦਾ
ਤੂੰ ਘਰੋਂ ਇਕੱਲਾ ਹੀ
ਨਹੀਂ ਤੁਰਿਆ ਸੀ
ਤੂੰ ਰਾਹ ਵੇਖ ਵੇਖ ਤੁਰਦਾ
ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ ਵੇਖ ਵੇਖ
ਕੰਡੇ ਜੋ ਤੈਨੂੰ ਵਜਣੇ ਸਨ
ਮੈਨੂੰ ਵਜੇ ਹਨ
ਤੂੰ ਕਿੱਥੇ ਕਿੱਥੇ ਭਰਮਦਾ
ਰਿਹਾ ਹੈ ਤੂੰ ਜਾਣੇ
ਤੇਰੇ ਪਿੱਛੇ ਪਿੱਛੇ ਤੁਰਦੀ
ਮੈ ਇਕੋ ਥਾਂ ਟਿਕੀ ਰਹੀ ਹਾਂ
ਘਰੋਂ ਨਿਕਲੇ ਤਾਂ ਉਹਨੇ ਕਿਹਾ
ਅਜ ਸ਼ਾਮ ਇਹਨਾ ਗਲੀਆਂ ਚ ਘੁੰਮਾਂਗੇ
ਜਿਵੇਂ ਗੁਆਂਢੀ ਚਾਰਲੀ ਘੁੰਮਦਾ ਹੈ
ਫੁਟਪਾਥ ਤੇ ਤੁਰਾਂਗੇ
ਘਰਾਂ ਮੂਹਰੇ ਉਗਿਆ ਘਾਹ ਵੇਖਾਂਗੇ
ਘੁੰਮਦੇ ਫੁਹਾਰੇ ਦੀਆਂ ਕਣੀਆਂ
ਸਾਡੇ ਤੇ ਪੈਣ ਲਗੀਆਂ
ਛੜੱਪਾ ਮਾਰ ਕੇ ਟੱਪ ਜਾਵਾਂਗੇ
ਜਾਂ ਹੇਠਾਂ ਖੜ੍ਹੇ ਰਹਾਂਗੇ ਹਸਦੇ
ਖੇਡਦੇ ਬਚਿਆਂ ਨੂੰ ਹੱਥ ਹਿਲਾਵਾਂਗੇ
ਹਾਏ ਕਹਾਂਗੇ
ਜੇ ਕੋਈ ਕੋਲ ਆਇਆ ਉਹਦਾ
ਨਾਂ ਪੁੱਛਾਂਗੇ
ਗਲੀ ਜਿੱਧਰ ਨੂੰ ਮੁੜੀ ਮੁੜ ਪਵਾਂਗੇ
ਜਿਹੜੀ ਵੀ ਮਿਲੀ ਉਹਦੇ ਤੇ ਪੈ ਜਾਵਾਂਗੇ
ਭੁੱਲ ਗਏ ਤਾਂ ਖੜ੍ਹ ਕੇ ਨਿਸ਼ਾਨੀਆਂ ਵੇਖਾਂਗੇ
ਭੁਲਦੇ ਭੁਲਦੇ ਘਰ ਭਾਲ ਲਵਾਂਗੇ
ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਕਿਸੇ ਤੁਰੇ ਜਾਂਦੇ ਤੋਂ ਪੁੱਛ ਲਵਾਂਗੇ
ਲਾਲੀ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਨਹੀਂ ਕਰਾਂਗੇ
ਨਾ ਕੇਸਰ ਦੀਆਂ
ਪਟਿਆਲੇ ਦੀ ਮਾਲਰੋਡ ਤੇ ਚਲਦੇ
ਫੁਹਾਰੇ ਯਾਦ ਨਹੀਂ ਕਰਾਂਗੇ
ਪਿਛਲੇ ਤੀਹ ਵਰ੍ਹੇ ਭੁੱਲ ਜਾਵਾਂਗੇ
ਚਿਤਵਾਂ ਗੇ ਅਸੀ ਏਥੇ ਅਜ ਆਏ ਹਾਂ
ਜਾਂ ਏਥੇ ਹੀ ਰਹਿੰਦੇ ਰਹੇ ਹਾਂ
ਅਨੀ ਸਈਓ ਨੀਂ,
ਮੈਂ ਕੱਤਦੀ ਕੱਤਦੀ ਹੁੱਟੀ,
ਅੱਤਣ ਦੇ ਵਿਚ ਗੋੜੇ ਰੁਲਦੇ,
ਹਥਿ ਵਿਚ ਰਹਿ ਗਈ ਜੁਟੀ ।1।ਰਹਾਉ।
ਸਾਰੇ ਵਰ੍ਹੇ ਵਿਚ ਛੱਲੀ ਇਕ ਕੱਤੀ,
ਕਾਗ ਮਰੇਂਦਾ ਝੁੱਟੀ ।1।
ਸੇਜੇ ਆਵਾਂ ਕੰਤ ਨ ਭਾਵਾਂ,
ਕਾਈ ਵੱਗ ਗਈ ਕਲਮੁ ਅਪੁਠੀ ।2।
ਕਹੈ ਹੁਸੈਨ ਫ਼ਕੀਰ ਸਾਈਂ ਦਾ,
ਸਭ ਦੁਨੀਆਂ ਜਾਂਦੀ ਡਿੱਠੀ ।4।
ਚੋਰ ਕਰਨ ਨਿੱਤ ਚੋਰੀਆਂ,
ਅਮਲੀ ਨੂੰ ਅਮਲਾਂ ਦੀਆਂ ਘੋੜੀਆਂ,
ਕਾਮੀ ਨੂੰ ਚਿੰਤਾ ਕਾਮ ਦੀ,
ਅਸਾਂ ਤਲਬ ਸਾਂਈਂ ਦੇ ਨਾਮੁ ਦੀ ।1।ਰਹਾਉ।
ਪਾਤਿਸ਼ਾਹਾਂ ਨੂੰ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹੀਆਂ,
ਸ਼ਾਹਾਂ ਨੂੰ ਉਗਰਾਹੀਆਂ,
ਮਿਹਰਾਂ ਨੂੰ ਪਿੰਡ ਗਰਾਂਵ ਦੀ ।1।
ਇਕੁ ਬਾਜੀ ਪਾਈ ਸਾਈਆਂ,
ਇਕ ਅਚਰਜ ਖੇਲ ਬਣਾਈਆਂ,
ਸਭਿ ਖੇਡ ਖੇਡ ਘਰਿ ਆਂਵਦੀ ।2।
ਲੋਕ ਕਰਨ ਲੜਾਈਆਂ,
ਸਰਮੁ ਰਖੀਂ ਤੂੰ ਸਾਈਆਂ,
ਸਭ ਮਰਿ ਮਰਿ ਖ਼ਾਕ ਸਮਾਂਵਦੀ ।3।
ਇਕ ਸ਼ਾਹੁ ਹੁਸੈਨ ਫ਼ਕੀਰ ਹੈ,
ਤੁਸੀਂ ਨ ਕੋਈ ਆਖੋ ਪੀਰ ਹੈ,
ਅਸਾਂ ਕੂੜੀ ਗੱਲ ਨ ਭਾਂਵਦੀ ।4।
ਬਾਝੂੰ ਸੱਜਣੁ ਮੈਨੂੰ ਹੋਰੁ ਨਹੀਂ ਸੁਝਦਾ ।
ਬਾਝੂੰ ਸੱਜਣੁ ਮੈਨੂੰ ਹੋਰੁ ਨਹੀਂ ਸੁਝਦਾ ।ਰਹਾਉ।
ਮਨ ਤਨੂਰ ਆਂਹੀ ਦੇ ਅਲੰਬੇ,
ਸੇਜ ਚੜ੍ਹੀਦਾ ਮੈਂਡਾ ਤਨ ਮਨ ਭੁਜਦਾ ।1।
ਤਨ ਦੀਆਂ ਤਨ ਜਾਣੇ,
ਮਨ ਦੀਆਂ ਮਨ ਜਾਣੇ,
ਮਹਰਮੀ ਹੋਇ ਸੁ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬੁਝਦਾ ।2।
ਕਹੈ ਹੁਸੈਨ ਫ਼ਕੀਰ ਸਾਈਂ ਦਾ,
ਲੋਕ ਬਖੀਲਾ ਪਚਿ ਪਚਿ ਲੁਝਦਾ ।3।
ਚਾਰੇ ਪਲੂ ਚੋਲਣੀ,
ਨੈਣ ਰੋਂਦੀ ਦੇ ਭਿੰਨੇ ।ਰਹਾਉ।
ਕਤਿ ਨ ਜਾਣਾ ਪੂਣੀਆਂ,
ਦੋਸ਼ ਦੇਨੀਆਂ ਮੁੰਨੇ ।1।
ਆਵਣੁ ਆਵਣੁ ਕਹਿ ਗਏ,
ਮਾਹਿ ਬਾਰਾਂ ਪੁੰਨੇ ।2।
ਇਕ ਅੰਨ੍ਹੇਰੀ ਕੋਠੜੀ,
ਦੂਜੇ ਮਿੱਤਰ ਵਿਛੁੰਨੇ ।3।
ਕਾਲੇ ਹਰਨਾ ਚਰ ਗਿਉਂ
ਸ਼ਾਹ ਹੁਸੈਨ ਦੇ ਬੰਨੇ ।4।
ਆ ਮਿਲ ਯਾਰ ਸਾਰ ਲੈ ਮੇਰੀ, ਮੇਰੀ ਜਾਨ ਦੁੱਖਾਂ ਨੇ ਘੇਰੀ ।
ਅੰਦਰ ਖਾਬ ਵਿਛੋੜਾ ਹੋਇਆ, ਖਬਰ ਨਾ ਪੈਂਦੀ ਤੇਰੀ ।
ਸੁੰਞੇ ਬਨ ਵਿਚ ਲੁੱਟੀ ਸਾਈਆਂ, ਸੂਰ ਪਲੰਗ ਨੇ ਘੇਰੀ ।
ਇਹ ਤਾਂ ਠੱਗ ਜਗਤ ਦੇ, ਜਿਹਾ ਲਾਵਣ ਜਾਲ ਚਫੇਰੀ ।
ਕਰਮ ਸ਼ਰ੍ਹਾ ਦੇ ਧਰਮ ਬਤਾਵਣ, ਸੰਗਲ ਪਾਵਣ ਪੈਰੀਂ ।
ਜ਼ਾਤ ਮਜ਼੍ਹਬ ਇਹ ਇਸ਼ਕ ਨਾ ਪੁੱਛਦਾ, ਇਸ਼ਕ ਸ਼ਰ੍ਹਾ ਦਾ ਵੈਰੀ ।
ਨਦੀਉਂ ਪਾਰ ਮੁਲਕ ਸਜਨ ਦਾ ਲਹਵੋ-ਲਆਬ ਨੇ ਘੇਰੀ ।
ਸਤਿਗੁਰ ਬੇੜੀ ਫੜੀ ਖਲੋਤੀ ਤੈਂ ਕਿਉਂ ਲਾਈ ਆ ਦੇਰੀ ।
ਪ੍ਰੀਤਮ ਪਾਸ ਤੇ ਟੋਲਨਾ ਕਿਸ ਨੂੰ, ਭੁੱਲ ਗਿਉਂ ਸਿਖਰ ਦੁਪਹਿਰੀ ।
ਬੁੱਲ੍ਹਾ ਸ਼ਾਹ ਸ਼ੌਹ ਤੈਨੂੰ ਮਿਲਸੀ, ਦਿਲ ਨੂੰ ਦੇਹ ਦਲੇਰੀ ।
ਆ ਮਿਲ ਯਾਰ ਸਾਰ ਲੈ ਮੇਰੀ, ਮੇਰੀ ਜਾਨ ਦੁੱਖਾਂ ਨੇ ਘੇਰੀ ।
ਆਓ ਫ਼ਕੀਰੋ ਮੇਲੇ ਚਲੀਏ, ਆਰਫ਼ ਦਾ ਸੁਣ ਵਾਜਾ ਰੇ ।
ਅਨਹਦ ਸਬਦ ਸੁਣੋ ਬਹੁ ਰੰਗੀ, ਤਜੀਏ ਭੇਖ ਪਿਆਜਾ ਰੇ ।
ਅਨਹਦ ਬਾਜਾ ਸਰਬ ਮਿਲਾਪੀ, ਨਿਰਵੈਰੀ ਸਿਰਨਾਜਾ ਰੇ ।
ਮੇਲੇ ਬਾਝੋਂ ਮੇਲਾ ਔਤਰ, ਰੁੜ੍ਹ ਗਿਆ ਮੂਲ ਵਿਆਜਾ ਰੇ ।
ਕਠਿਨ ਫ਼ਕੀਰੀ ਰਸਤਾ ਆਸ਼ਕ, ਕਾਇਮ ਕਰੋ ਮਨ ਬਾਜਾ ਰੇ ।
ਬੰਦਾ ਰੱਬ ਬ੍ਰਿਹੋਂ ਇਕ ਮਗਰ ਸੁਖ, ਬੁਲ੍ਹਾ ਪੜ ਜਹਾਨ ਬਰਾਜਾ ਰੇ ।
ਐਸਾ ਜਗਿਆ ਗਿਆਨ ਪਲੀਤਾ ।
ਨਾ ਹਮ ਹਿੰਦੂ ਨਾ ਤੁਰਕ ਜ਼ਰੂਰੀ, ਨਾਮ ਇਸ਼ਕ ਦੀ ਹੈ ਮਨਜ਼ੂਰੀ,
ਆਸ਼ਕ ਨੇ ਵਰ ਜੀਤਾ, ਐਸਾ ਜਗਿਆ ਗਿਆਨ ਪਲੀਤਾ ।
ਵੇਖੋ ਠੱਗਾਂ ਸ਼ੋਰ ਮਚਾਇਆ, ਜੰਮਣਾ ਮਰਨਾ ਚਾ ਬਣਾਇਆ ।
ਮੂਰਖ ਭੁੱਲੇ ਰੌਲਾ ਪਾਇਆ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਆਸ਼ਕ ਜ਼ਾਹਰ ਕੀਤਾ,
ਐਸਾ ਜਗਿਆ ਗਿਆਨ ਪਲੀਤਾ ।
ਬੁੱਲ੍ਹਾ ਆਸ਼ਕ ਦੀ ਬਾਤ ਨਿਆਰੀ, ਪ੍ਰੇਮ ਵਾਲਿਆਂ ਬੜੀ ਕਰਾਰੀ,
ਮੂਰਖ ਦੀ ਮੱਤ ਐਵੇਂ ਮਾਰੀ, ਵਾਕ ਸੁਖ਼ਨ ਚੁੱਪ ਕੀਤਾ,
ਐਸਾ ਜਗਿਆ ਗਿਆਨ ਪਲੀਤਾ ।
ਭੰਡਾ- ਭੰਡਾਰੀਆ,
ਕਿੰਨਾ ਕੁ ਭਾਰ |
ਇੱਕ ਮੁੱਠੀ ਚੁੱਕ ਲੈ,
ਦੂਜੀ ਤਿਆਰ |
ਕੋਟਲਾ ਛਪਾਕੀ ,
ਜੁਮੇਰਾਤ ਆਈ ਜੇ |
ਜਿਹੜਾ ਅੱਗੇ-ਪਿੱਛੇ ਦੇਖੇ ,
ਓਹਦੀ ਸ਼ਾਮਤ ਆਈ ਜੇ |
ਕਿੱਕਲੀ ਕਲੀਰ ਦੀ,
ਪੱਗ ਮੇਰੇ ਵੀਰ ਦੀ,
ਦੁਪੱਟਾ ਭਰਜਾਈ ਦਾ,
ਸਿਰ ‘ਤੇ ਸਜਾਈਦਾ |
ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਵੀ ਰੁੱਸੀਆਂ ਨੇ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਸੱਜਣਾਂ ਵੇ
ਤੂੰ ਜਦੋਂ ਦਾ ਏ ਹੋ ਗਿਆ ਜੁਦਾ ਮੇਰੇ ਹਾਣੀਆਂ,
ਸੋਕਾ ਪਿਆ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਸੋਹਲ ਜਿਹੀਆਂ ਪੋਟੀਆਂ ਤੇ
ਜੋ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ ਹਰ ਪਲ ਹਰਾ ਮੇਰੇ ਹਾਣੀਆਂ।
ਚੁੱਪ ਚੋਂ ਸੀ ਪੜਦਾ ਤੂੰ ਮੇਰੀਆਂ ਹਾਏ ਨਜ਼ਮਾਂ ਨੂੰ
ਅੱਜ ਬੋਲ ਵੀ ਕਿਉਂ ਨਾਂ ਸੁਣੇ ਮੇਰੇ ਹਾਣੀਆਂ,
ਖਾਲੀ ਹੋਇਆ ਤੇਰੇ ਬਾਝੋਂ ਰੂਹ ਮੇਰੀ ਦਾ ਏ ਗੜਵਾ
ਆ ਕੇ ਪਿਆਰ ਦੀਆਂ ਪਿਆਸਾਂ ਤੂੰ ਬੁਝਾ ਮੇਰੇ ਹਾਣੀਆਂ।
✍ਦੀਪ ਰਟੈਂਡੀਆ