Authors: Surjit Singh

ਅਸੀਂ ਤੀਜੀ ਜਾਂ ਚੌਥੀ ਚ ਪੜ੍ਹਦੇ ਸੀ ਸ਼ਾਇਦ ਉਦੋਂ ! ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਸਾਡੇ ਪਿੰਡ ਦਾ ਤਰਖਾਣਾਂ ਦਾ ਮੁੰਡਾ ਸੀ ਤੇ ਅਸੀਂ ਦੁਪਹਿਰ ਨੂੰ ਦੋਨੋ ਜਣੇ ਬਾਹਰ ਛੱਪੜ ਦੇ ਉੱਪਰ ਪਿੱਪਲ਼ ਨਾਲ ਪਾਈ ਪੀਂਘ ਝੂਟਣ ਚਲੇ ਗਏ ! ਪਿੱਪਲ਼ ਦੇ ਦੁਆਲੇ ਇਕ ਚੌਂਤੜਾ ਬਣਾਇਆਂ ਹੋਇਆ ਸੀ ਤੇ ਅਸੀਂ ਉਹਦੇ ਉੱਪਰ ਖੇਡਣ ਲੱਗ ਪਏ ! ਕੁਦਰਤੀ ਸਾਡੀ ਨਿਗਾਹ ਉੱਪਰ ਨੂੰ ਪਈ ਤੇ ਉੱਥੇ ਇਕ ਬੰਦੇ ਦਾ ਸਿਰ ਲਟਕਿਆ ਹੋਇਆ ਲੱਗਿਆ ! ਮੈ ਜਦੋਂ ਉਹਨੂੰ ਉਂਗਲ ਕਰਕੇ ਉਪਰ ਨੂੰ ਦਿਖਾਇਆ ਤੇ ਪੁਛਿਆ ਔਹ ਕੀ ਹੈ ? ਉਹਨੇ ਵੀ ਉਹੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬੰਦੇ ਦਾ ਸਿਰ ਹੈ ! ਅਸੀਂ ਦੋਨੋ ਜਣੇ ਚੀਕਾਂ ਮਾਰਦੇ ਪਿੰਡ ਨੂੰ ਭੱਜ ਲਏ ! ਛੱਪੜ ਦੇ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਸਿਵੇ ਸੀ ! ਪਿੰਡ ਜਾ ਕੇ ਦੁਹਾਈ ਚੱਕਤੀ ਕਿ ਪਿੱਪਲ਼ ਨਾਲ ਬੰਦੇ ਦਾ ਸਿਰ ਲਟਕਦਾ ! ਇਕ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਸਾਰਾ ਪਿੰਡ ਦੱਸਣ ਲੱਗ ਪਿਆ ਤੇ ਸਾਰੇ ਪਿੰਡ ਦੀਆਂ ਜ਼ਨਾਨੀਆਂ ਬੰਦੇ ਪਿੱਪਲ਼ ਥੱਲੇ ਜਾ ਕੇ ਬੰਦੇ ਦਾ ਸਿਰ ਲੱਭਣ ! ਉੱਥੇ ਕੋਈ ਕਹਿ ਦੇਵੇ ਹੈਗਾ ਕੋਈ ਕਹੇ ਐਵੇਂ ਭਕਾਈ ਮਾਰਦੇ ! ਦੋ ਦਿਨ ਪਿੰਡ ਚ ਏਹੀ ਸ਼ੋਰ ਸ਼ਰਾਬਾ ਚੱਲਦਾ ਰਿਹਾ ! ਦੂਜੇ ਦਿਨ ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਬਾਹੋਂ ਫੜਿਆ ਤੇ ਨਾਲ ਲੈ ਕੇ ਤੁਰ ਪਈ ! ਪਿੱਪਲ਼ ਥੱਲੇ ਲਿਜਾ ਕੇ ਖੜਾ ਕਰਤਾ ਕਹਿੰਦੀ ਦਿਖਾ ਕਿੱਥੇ ਹੈ ? ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਚੇਤੇ ਨ ਆਵੇ ਕਿ ਕਿਹੜੇ ਡਾਲੇ ਨਾਲ ਸੀ ਪਰ ਫੇਰ ਪਤਿਆਂ ਵਿਚੀਂ ਲੱਭ ਲੱਭ ਕੇ ਇਕ ਜੋੜ ਵੱਲ ਉੰਗਲ ਕੀਤੀ ਕਿ ਔਹ ਦੇਖ ! ਮਾਂ ਨੇ ਇਕ ਮਾਰੀ ਕਹਿੰਦੀ ਸਾਰੇ ਪਿੰਡ ਨੂੰ ਵਖਤ ਪਾ ਤਾ ਤੂੰ ਤੇ ਤਖਾਣਾਂ ਦੇ ਮੁੰਡੇ ਨੇ ! ਉਹ ਤਾਂ ਡਾਹਣੇ ਦਾ ਜੋੜ ਹੈ ! ਮੈਨੂੰ ਵੀ ਫੇਰ ਉਹ ਸਾਫ਼ ਸਾਫ਼ ਦਿਸਣ ਲੱਗ ਪਿਆ ਕਿ ਇਹ ਤਾਂ ਪਿੱਪਲ਼ ਦੇ ਡਾਹਣੇ ਦੀ ਗੰਢ ਜਹੀ ਹੈ !
ਇਹੋ ਜਹੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਉਦੋਂ ਆਮ ਸੁਣੀਦੀਆਂ ਸੀ ! ਕਦੀ ਧਰਤੀ ਚੋ ਖੂਹ ਪਟਦਿਆਂ ਨੂੰ ਇਕ ਗਿਠਮੁਠੀਆ ਬੰਦਾ ਮਿਲਿਆ ਜੋ ਧਰਤੀ ਦੇ ਥੱਲੇ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ! ਕਦੀ ਕਿਸੇ ਨੇ ਸ਼ਲੇਡਾ ਦੇਖਿਆ ਤੇ ਉਹ ਕਦੀ ਬੰਦਾ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਕਦੀ ਸੱਪ ਤੇ ਕਦੀ ਸ਼ੇਰ !
ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਸਿਵਿਆਂ ਚ ਭੂਤ ਨੱਚਦੇ ਦਿਸ ਪੈਣੇ ਤੇ ਕਦੀ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਅੱਗ ਭੱਜੀ ਜਾਂਦੀ ਦਿਸ ਪੈੰਦੀ ਸੀ !
ਇਹੋ ਜਹੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਗਪੌੜ ਜਾਂ ਝੂਠੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕਦੀ ਕਦੀ ਪਿੰਡਾਂ ਚ ਆਮ ਸੁਣਦੀਆਂ ਸੀ ! ਜਿਹਦਾ ਨ ਕੋਈ ਧੁਰਾ ਨ ਕੋਈ ਥਾਂ ਤੇ ਨ ਕੋਈ ਪਤਾ ਕਿਹਨੇ ਗੱਲ ਬਣਾ ਕੇ ਅੱਗੇ ਤੋਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ! ਲੋਕ ਯਕੀਨ ਕਰਕੇ ਡਰਦੇ ਤ੍ਰਾਹ ਤ੍ਰਾਹ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪੈਂਦੇ ਸੀ !
ਅੱਜ ਉਹੀ ਲੋਕ ਇਹੋ ਜਹੀਆਂ ਮਨ-ਘੜਤ ਗੱਲਾਂ ਜਾਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਫੇਸਬੁਕ ਤੇ ਇਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਦੱਸਣ ਲੱਗੇ ਮਿੰਟ ਨੀ ਲਾਉਂਦੇ ਨ ਪਤਾ ਲਗਦਾ ਕਿ ਕਿਹਨੇ ਗੱਲ ਬਣਾਈ ਹੈ ਤੇ ਇਹਦਾ ਫ਼ਾਇਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਕਿਹਨੂੰ ਹੋ ਰਿਹਾ !
ਫੇਸਬੁਕ ਤੇ ਪਿੱਪਲ਼ ਦੇ ਡਾਹਣੇ ਤੋਂ ਰੋਜ਼ ਬੰਦੇ ਦਾ ਸਿਰ ਵੱਡਿਆ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ! ਜੇ ਨਹੀਂ ਯਕੀਨ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਕੋਈ ਝੂਠੀ ਖ਼ਬਰ ਦੀ ਪੋਸਟ ਪਾ ਦਿਉ ਤੇ ਉਹ ਅੱਗੇ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਅੱਗ ਲੱਗੀ ਵਾਂਗ ਫੈਲਦੀ ਚਲੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ! ਫੇਰ ਨ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਪਤਾ ਲਗਦਾ ਕਿ ਕਿਹਨੇ ਇਹ ਸ਼ਰਾਰਤ ਕੀਤੀ ਹੈ ਤੇ ਨ ਹੀ ਕੋਈ ਇਹਨੂੰ ਰੋਕ ਸਕਦਾ ! ਫੇਰ ਫੇਸਬੁਕ ਦਾ ਸਾਰਾ ਪਿੰਡ ਪਿੱਪਲ਼ ਤੇ ਟੰਗੇ ਹੋਏ ਸਿਰ ਨੂੰ ਮੂਰਖਾਂ ਵਾੰਗ ਨਿਆਣਿਆਂ ਤੇ ਯਕੀਨ ਕਰਕੇ ਦੇਖਣ ਲਈ ਇਕ ਦੂਜੇ ਤੋਂ ਮੋਹਰੇ ਹੋ ਤੁਰਦਾ !
ਜੇ ਕੋਈ ਰੋਕਣ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੇ ਜਾਂ ਕੋਈ ਸੱਚ ਦੱਸੇ ਫੇਰ ਉਹਦੀ ਹਾਲਤ ਇਸ ਤਰਾਂ ਦੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਖਰਸ ਪਏ ਕੁੱਤੇ ਨੂੰ ਕੋਈ ਲਾਗੇ ਨ ਲੱਗਣ ਦੇਵੇ !
ਹਰ ਗੱਲ ਸੱਚ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਤੇ ਹਰ ਗੱਲ ਝੂਠ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ !

ਇਹ ਸਾਨੂੰ ਖ਼ੁਦ ਨੂੰ ਸੋਚਣਾ ਪੈਣਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਆਪਦੀ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨ ਤਬਾਹ ਕਰ ਦੇਈਏ ਸਿਰਫ ਆਪਦੇ ਦੋ ਮਿੰਟ ਦੇ ਸ਼ੁਗ਼ਲ ਖਾਤਿਰ !

ਮੈ ਜਦੋਂ ਵੀ ਵਰਜਿਸ਼ ਕਰਨੀ ਉਦੋਂ ਹੀ ਮੇਰੇ ਸਿਰ ਵਿੱਚ ਚੀਸ ਪੈਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਣੀ । ਮੈ ਆਖਿਰ ਡਾਕਟਰ ਕੋਲ ਜਾ ਵੜਿਆ ਤੇ ਉਹ ਕਹਿੰਦਾ Don’t overdo it . ਕਿ ਹੱਦੋਂ ਵੱਧ ਨ ਕਰਿਆ ਕਰ । ਮੈ ਕਿਹਾ ਮੈ ਤਾਂ ਇੰਨੀ ਕੁ ਕਰਦਾਂ ਉਹਨੇ ਸੁਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਇਸ ਤੋਂ ਵੀ ਅੱਧੀ ਕਰਦੇ । ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਵਧਾ ਦਈਂ । ਮੈ ਉਹਦੀ ਮੰਨੀ ਨਹੀਂ ਤੇ ਦੋ ਤਿੰਨ ਵਾਰੀ ਸੱਟ ਖਾ ਕੇ ਅਖੀਰ ਉਹਦੀ ਮੰਨਣੀ ਪਈ । ਸਬਕ ਤਾਂ ਸਿੱਖਿਆ ਪਰ ਦੁੱਖ ਪਾ ਕੇ ।
ਅਸੀਂ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਚ ਸਿਰਫ ਵਰਜਿਸ਼ ਹੀ ਵਧਾ ਕੇ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਸਗੋਂ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਹਨ ਜੋ ਬਿਨਾ ਵਜਾ ਤੋਂ Overdo ਕਰਦੇ ਹਾਂ । ਮੇਰੇ ਖ਼ਾਸ ਦੋਸਤ ਅੰਗਰੇਜ ਦਾ ਭਰ ਜੁਆਨ ਮੁੰਡਾ ਮਰ ਗਿਆ ਤੇ ਅਸੀਂ ਉਹਦਾ ਅਫ਼ਸੋਸ ਕਰਨ ਗਏ । ਉਹ ਦੋਨੋ ਮੀਆਂ ਬੀਵੀ ਘਰੇ ਸੀ । ਉਨਾਂ ਨੇ ਅੱਖ ਚੋ ਹੰਝੂ ਨੀ ਡਿਗਣ ਦਿੱਤਾ ਭਾਂਵੇ ਉਨਾਂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਭਰੀਆਂ ਪਈਆਂ ਸਨ । ਮੇਰੇ ਦੋਸਤ ਦੀ 80 ਸਾਲ ਦੀ ਮਾਂ ਮਰ ਗਈ ਤੇ ਉਹਦੇ ਦਾਗਾਂ ਵੇਲੇ ਉਹਦੀਆਂ ਦੋ ਭੈਣਾਂ ਨੇ ( ਮਾਂ ਦੀਆਂ ਧੀਆਂ ) ਨੇ ਉਹ ਪਿੱਟ ਸਿਆਪਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਲੋਕ ਅੰਦਰੋਂ ਭਰੇ ਪੀਤੇ ਬੈਠੇ ਸੀ ਕਿ ਕਿਵੇ ਪਖੰਡ ਕਰ ਰਹੀਆਂ । ਅਖੀਰ ਨੂੰ ਉਨਾਂ ਦੇ ਵੱਡੇ ਭਰਾ ਨੇ ਦੋਨਾਂ ਦੇ ਜ਼ੋਰ ਦੀ ਇਕ ਇਕ ਥੱਪੜ ਮਾਰਿਆ ਕਿ ਜੀਉਦੀ ਵੇਲੇ ਤਾਂ ਮਿਲ਼ਣ ਨੀ ਆਈਆਂ ਹੁਣ ਐਵੇਂ ਸੁੱਕਾ ਸੰਘ ਪਾੜ ਰਹੀਆਂ । ਉੱਥੇ ਉਸ ਮਾਈ ਦਾ ਮਰਨ ਵੀ ਇਕ ਤਮਾਸ਼ਾ ਬਣ ਕੇ ਰਹਿ ਗਿਆ । ਮੈਨੂੰ ਯਾਦ ਹੈ ਕਿਵੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਮਕਾਣਾਂ ਲੈ ਕੇ ਆਉੰਦੀਆ ਸੀ ਤੇ ਮਹੀਨਾ ਮਹੀਨਾ ਭਰ ਇਹ ਚੱਲਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ।
ਜਿੰਨਾ ਚਿਰ ਪੰਜਾਬੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਆਏ ਗੋਰੇ ਛੋਟੇ ਛੋਟੇ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਸੀ ਤੇ ਜਦੋਂ ਧੀ ਪੁੱਤ ਵੱਡਾ ਹੋ ਜਾਣਾ ਉਨਾਂ ਨੇ ਬਾਹਰ ਆਪਣਾ ਪਾ ਲੈਣਾ । ਫੇਰ ਪੰਜਾਬੀ ਆਏ ਤੇ ਆਉਂਦਿਆਂ ਸਾਰ ਵੱਡੇ ਵੱਡੇ ਘਰ ਮਹਿਲਾਂ ਵਰਗੇ ਪਾ ਲਏ ਫੇਰ ਕਰਜ਼ੇ ਲਾਹੁਣ ਲਈ ਪਹਿਲਾਂ ਇਕ ਇਕ ਫੇਰ ਦੋ ਦੋ ਕਿਤੇ ਤਿੰਨ ਤਿੰਨ ਘਰ ਚ ਕਿਰਾਏਦਾਰ ਰੱਖ ਲਏ । ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਜੋ ਕਿਰਾਏ ਪਿੱਛੇ ਪਿੱਟ ਸਿਆਪਾ ਉਹ ਵੱਖਰਾ ਤੇ ਘਰਾਂ ਚ ਨ ਕੋਈ ਪਰਾਈਵੇਸੀ ਨ ਕੋਈ ਸ਼ਾਂਤ ਵਾਤਾਵਰਣ
ਕਾਰਾਂ ਚ ਵੀ ਅਸੀਂ ਇਕ ਦੂਜੇ ਤੇ ਅੱਗੇ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਹੋ ਕੇ ਮਹਿੰਗੀ ਤੋਂ ਮਹਿੰਗੀ ਖਰੀਦਣ ਲਈ ਭੱਜਦੇ ਹਾਂ । ਸਾਡੇ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਦਸ ਕਾਰਾਂ ਖੜੀਆਂ ਤੇ ਜਾਣਾ ਕਿਸੇ ਨੇ ਕਿਤੇ ਵੀ ਨਹੀਂ । ਨਾ ਲੋੜ ਸੀ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕੋਲ ਪੈਸੇ । ਬਹੁਤਿਆਂ ਨੇ ਕਰਜ਼ੇ ਤੇ ਲਈਆਂ ਹੋਈਆਂ ।
ਹੁਣ ਕੋਠੀਆ ਪਾਉਣ ਦਾ ਰਿਵਾਜ ਚੱਲ ਪਿਆ । ਲੋਕ ਕੱਚੇ ਘਰਾਂ ਚ ਰਹਿ ਕੇ ਗੁਜ਼ਾਰਾ ਕਰ ਲੈਂਦੇ ਸੀ । ਭਗਤ ਨਾਮਦੇਵ ਜੀ ਲਿਖਦੇ ਹਨ ਕਿ ਮਾਰਕੰਡੇ ਰਿਖੀ ਜਿੰਨੀ ਕਿਹਦੀ ਉਮਰ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ? ਉਹਨੇ ਕੱਖਾਂ ਦੀ ਕੁਲੀ ਵਿੱਚ ਹੀ ਗੁਜ਼ਾਰਾ ਕਰ ਲਿਆ । ਪਰ ਹੁਣ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡੋ ਪਿੰਡਾਂ ਚ ਜਾ ਕੇ ਦੇਖੋ ਲੋਕੀਂ ਕੋਠੀਆਂ ਦੇ ਉੱਪਰ ਜਹਾਜ਼ ਟੰਗੀ ਬੈਠੇ ਹਨ । ਇੱਥੋਂ ਸਾਡੀ ਮਾਨਸਿਕਤਾ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਦਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਹਰ ਗੱਲ ਵਿੱਚ ਕਿਵੇ ਵਧਦੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਾਂ ਤੇ ਇਹ ਨਹੀਂ ਕਿ ਇਹਦੇ ਚ ਸੁਖੀ ਹਾਂ ।
ਵਿਆਹਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਦੇਖੋ ਤਾਂ ਪਤਾ ਲੱਗੇਗਾ ਅਸੀਂ ਕਿੰਨਾ Overdo ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਚਾਹੇ ਉਹ ਖਾਣੇ ਵਿੱਚ ਹੋਵੇ ਚਾਹੇ ਉਹ ਦੇਣ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਹੋਵੇ । ਮੈ ਇੱਥੇ ਕੇਟਰਿੰਗ ਵਾਲ਼ਿਆਂ ਨੂੰ ਪੁਛਿਆ ਕਿ ਬਚਿਆ ਖਾਣੇ ਦਾ ਕੀ ਕਰਦੇ ਹੋ ? ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਸਾਰਾ ਕੂੜੇ ਚ ਜਾਂਦਾ
ਘਰੇ ਖਾਣਾ ਖਾਣਾ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਬਾਹਰ ਅਸੀਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਲੋੜ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮੰਗਾਉਂਦੇ ਹਾਂ ਜਾਂ ਘਰੇ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਾਂ ਤੇ ਫੇਰ ਖਾਣ ਵੇਲੇ ਵੀ ਵੱਧ ਖਾਧਾ ਜਾਂਦਾ । ਇਹ ਨਿੱਤ ਦਾ ਸੁਭਾਅ ਬਣ ਗਿਆ ।
ਖਰਚ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਸਾਡੇ ਵਰਗਾ ਖੁਲਾ ਖ਼ਰਚਾ ਹੋਰ ਕੋਈ ਕੌਮ ਨੀ ਕਰਦੀ । ਕੋਈ ਚੀਜ ਲੈਣੀ ਹੋਵੇ ਸਾਡਾ ਬੱਜਟ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ । ਘਰੋਂ 2000 ਦਾ ਸੂਟ ਲੈਣ ਗਏ 5000 ਖਰਚ ਕੇ ਘਰੇ ਵੜਦੇ ਹਾਂ
ਦੁਨੀਆਂ ਸਾਰੀ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ ਤੇ ਬਹੁਤੇ ਲੋਕ 8 ਘੰਟੇ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤੇ ਉਹ ਵੀ ਹਫ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਦਿਨ । ਜੇ ਕਿਤੇ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਅੰਗਰੇਜ ਲੋਕ ਓਵਰਟੈਮ ਲਾ ਲੈਣਗੇ । ਸਾਡੇ ਪੰਜਾਬੀ ਕਦੀ ਓਵਰਟੈਮ ਨੀ ਛੱਡਦੇ । ਅਸੀਂ ਸਰੀਰ ਦੀ ਪ੍ਰਵਾਹ ਵੀ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ । ਚੱਲ ਸੋ ਚੱਲ । ਸੱਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਧੱਕਾ ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਨਾਲ ਪੰਜਾਬੀ ਕਰਦੇ ਹਨ । ਭਾਵੇਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਦੇਸ਼ ਚ ਹੋਣ ਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕੰਮ ਤੇ । ਸਾਨੂੰ ਉਨਾਂ ਚਿਰ ਚੈਨ ਹੈ ਨੀ ਜਿਨਾ ਚਿਰ ਨਾਲ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਜਾਂ ਗੁਆਢੀ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਘਰ ਤੇ ਮਹਿੰਗੀ ਕਾਰ ਨਹੀਂ ਲੈ ਲੈਂਦੇ । ਉਹਦੇ ਲਈ ਸਰੀਰ Overdo ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ ।
ਗੋਰੇ ਲੋਕ ਜੇ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਲੜਨਗੇ ਤਾਂ ਵੀ ਫੈਸਲਾ ਉੱਥੇ ਹੀ ਹੋ ਜਾਂਦਾ । ਇਹ ਲੋਕ ਵੈਰ ਨੀ ਰੱਖਦੇ । ਸਾਡੀ ਦੁਸ਼ਮਣੀ ਪੀੜੀ ਦਰ ਪੀੜੀ ਚਲਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ । ਸਾਡੇ ਅੰਦਰ ਗ਼ੁੱਸਾ ਤੇ ਨਫ਼ਰਤ ਵੀ ਅੱਤ ਦੀ ਹੈ
ਅਸੀਂ ਵੈਰ ਕਰਨ ਵੇਲੇ ਵੀ Overdo ਕਰਦੇ ਹਾਂ । ਹਾਲਾਕਿ ਇਹਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੈ । ਅਸੀਂ ਆਪ ਦੀ ਜੀਣ ਆਏ ਹਾਂ ਤੇ ਜੀਅ ਕੇ ਤੁਰ ਜਾਣਾ ਪਰ ਅਸੀਂ ਦੂਜਿਆਂ ਨਾਲ ਵੈਰ ਵਿਰੋਧ ਇੰਨਾ ਵਧਾ ਲਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣਾ ਜੀਣ ਹੀ ਭੁੱਲ ਗਿਆ ਹੈ ।
ਹੋਰ ਤਾਂ ਹੋਰ ਸ਼ੋਸ਼ਿਲ਼ ਮੀਡੀਏ ਤੇ ਉਨਾਂ ਲੋਕਾ ਨਾਲ ਵੈਰ ਪੈ ਗਏ ਹਨ ਜਿਨਾ ਨੂੰ ਨਾ ਕਦੀ ਮਿਲੇ ਤੇ ਨਾ ਕਦੀ ਮਿਲਣਾ
ਦੂਜੇ ਧਰਮਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਛੱਡੋ ਸਾਡੇ ਆਪਣੇ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨੇ ਧੜੇ ਬਣ ਗਏ ਹਨ । ਤੇ ਉਹ ਸਾਰੇ ਇਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਰਾਜ਼ੀ ਨਹੀਂ । ਇਹ ਸਾਰਾ Overdo ਕਰਕੇ ਹੈ ।
ਆਉ ਪਿਆਰ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ । ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਪਿਆਰ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਹਨ ਤੇ ਜੇ ਕਦੀ ਕੋਈ ਰਿਸ਼ਤਾ ਟੁੱਟ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਬਾਹਰਲੇ ਲੋਕ ਦੁੱਖ ਜ਼ਰੂਰ ਮੰਨਾਉਦੇ ਹਨ ਇਹ ਕੁਦਰਤੀ ਹੈ ਪਰ ਸਾਡੇ ਵਿੱਚ ਮਰਨ ਤੱਕ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਹੋਰ ਦੁਨੀਆਂ ਮੁੱਕ ਹੀ ਗਈ ਹੋਵੇ । ਕੁੜੀ ਮੁੰਡੇ ਬਾਹਰ ਵੀ ਪਿਆਰ ਕਰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਆਪਣੇ ਮਾਂ ਬਾਪ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਭੁੱਲਦੇ ਪਰ ਸਾਡੇ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਕਿਸੇ ਦੀ ਸੁੱਧ ਹੀ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦੀ ਨ ਲੱਗਣ ਵੇਲੇ ਨਾ ਟੁੱਟਣ ਵੇਲੇ । ਜਿੰਨੇ ਸਾਡੇ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਦੁਖੀ ਹਨ ਹੋਰ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਕਿਉਂਕਿ ਅਸੀਂ ਪਿਆਰ ਨੂੰ ਵੀ ਕੰਟਰੋਲ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ ਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕੰਮ ਨੂੰ ਹੱਦੋਂ ਵੱਧ ਕਰਨਾ ਕਦੀ ਵੀ ਸੁਖਾਵਾਂ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ । ਮੇਰੇ ਡਾਕਟਰ ਦੇ ਕਹਿਣ ਮੁਤਾਬਕ Don’t overdo it .
ਗੁਰਬਾਣੀ ਵਿੱਚ ਇਸੇ ਗੱਲ ਨੂੰ ਇਉ ਕਿਹਾ ਹੈ
ਜੈਸਾ ਬਿਤੁ ਤੈਸਾ ਹੋਇ ਵਰਤੈ ਅਪੁਨਾ ਬਲੁ ਨਹੀ ਹਾਰੈ ।
ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਹਰ ਗੱਲ ਹੱਦ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਕੇ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਇਹਦੇ ਵਿੱਚ ਹੀ ਸੁਖ ਹੈ ਇਹਦੇ ਵਿੱਚ ਹੀ ਸਹਿਜ ਹੈ

ਵੱਡੇ ਘਰਾਂ ਦੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ । ਅੱਜ ਤੋਂ ਕੋਈ ਵੀਹ ਪੱਚੀ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਹੋਣੀ ਹੈ ਕਿ ਮੈ ਆਪਣੇ ਪੰਜਾਬੀ ਪ੍ਰਾਪਰਟੀ ਵੇਚਣ ਵਾਲੇ ਏਜੰਟ ਨਾਲ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇਖ ਰਿਹਾ ਸੀ ਤਾਂ ਉਹ ਮੈਨੂੰ ਕਹਿੰਦਾ ਆਹ ਤੈਨੂੰ ਇਕ ਘਰ ਦਿਖਾਵਾਂ ਜੋ ਆਪਣਾ ਪੰਜਾਬੀ ਮੁੰਡਾ ਪਾ ਰਿਹਾ ਤੇ ਉਹਨੇ ਕਾਰ ਇਕ ਘਰ ਕੋਲ ਲਿਜਾ ਕੇ ਲਾ ਦਿੱਤੀ । ਮੈ ਕਿਹਾ ਆਹ ਕਿਹੜੀ ਵੱਡੀ ਗੱਲ ਹੈ ? ਥੋੜਾ ਵੱਡਾ ਹੈ ਪਰ ਆਮ ਘਰਾਂ ਵਰਗਾ ਹੀ ਘਰ ਹੈ । ਉਹ ਹੱਸਣ ਲੱਗ ਪਿਆ ਕਹਿੰਦਾ ਇਹ ਤਾਂ ਕਾਰਾਂ ਪਾਰਕ ਕਰਨ ਲਈ ਗੈਰਾਜ ਹੈ ਘਰ ਤਾਂ ਹੌਅ ਬਣਦਾ । ਇਹ ਘਰ ਦਸ ਏਕੜ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿੱਚ ਬਣ ਰਿਹਾ ਸੀ । ਜਦੋਂ ਮੈ ਅੰਦਰ ਵੜ ਕੇ ਛੱਤ ਵੱਲ ਮੂੰਹ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਪੱਗ ਲਹਿਣ ਵਾਲੀ ਹੋ ਗਈ । ਅੰਦਰ ਵੜ ਕੇ ਸੁਰਤੀ ਭੌਂਅ ਗਈ । ਏਡਾ ਵੱਡਾ ਘਰ ? ਓ ਮੇਰੇ ਰੱਬਾ । ਸਾਡੇ ਇੱਥੇ ਘਰ ਲੱਕੜ ਦੇ ਬਣਦੇ ਹਨ ਤੇ ਉਹਦੀ ਹਾਲੇ ਫਰੇਮਿੰਗ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ । ਮਤਲਬ ਛੱਤ ਪੈ ਗੀ ਸੀ ਪਰ ਅੰਦਰੋਂ ਕੰਧਾਂ ਤੇ ਪੌੜੀਆਂ ਹੋਰ ਸਾਰਾ ਕੰਮ ਪਿਆ ਸੀ ।
ਖ਼ੈਰ ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਸਾਰਾ ਘਰ ਦੇਖਣ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਨਹੀਂ ਪਈ । ਮੈ ਕਿਹਾ ਛੱਡ ਯਾਰ । ਇਹੋ ਜਹੇ ਘਰ ਦੀ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਕੀ ਲੋੜ ਹੈ ? ਅੰਦਰ ਕਿਹੜਾ ਹਾਥੀ ਬੰਨ੍ਹਣੇ ਹਨ ? ਉਹ ਨੌਜਵਾਨ ਮੁੰਡੇ ਦਾ ਵਾਹਵਾ ਕੰਮ ਚੱਲਦਾ ਸੀ ਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਘਰ ਤੇ ਪਲਾਟ ਵੇਚ ਚੁੱਕਾ ਸੀ । ਇਕ ਬਾਹਰ ਕੰਪਨੀ ਠੇਕੇ ਲੈਂਦੀ ਸੀ । ਤੇ ਅੰਨਾਂ ਪੈਸਾ ਸੀ ਕੋਲ ।
ਉਹ ਘਰ ਕਈ ਸਾਲ ਬਣਦਾ ਰਿਹਾ ਤੇ ਉਹ ਸਿਟੀ ਤੋਂ ਪਾਸ ਨਹੀਂ ਕਰਾ ਸਕਿਆ । ਗਲਤੀ ਉੱਪਰ ਗਲਤੀ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ । ਅਖੀਰ ਉਹ ਉਵੇ ਹੀ ਖਾਲ਼ੀ ਅੱਧ ਬਣਿਆ ਘਰ ਗੋਰੇ ਨੂੰ ਵੇਚ ਗਿਆ । ਕੰਪਨੀ ਚ ਘਾਟੇ ਪੈਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਏ ਸੀ ਤੇ ਅਖੀਰ ਨੂੰ ਉਹ ਬੈਂਕਰਪਟ ਹੋ ਗਿਆ ।
ਇਹ ਘਰ ਗੋਰੇ ਨੇ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ ਤੇ ਪਿਛਲੇ ਤਿੰਨ ਕੁ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਉੱਥੇ ਵਾਲੀ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਲਾਗੇ ਛੋਟੇ ਛੋਟੇ ਘਰ ਪੈਣ ਲੱਗ ਪਏ ਤੇ ਇਹ ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਕੀਮਤ ਕਈ ਗੁਣਾ ਵੱਧ ਗਈ । ਗੋਰੇ ਨੇ ਉਹ ਜ਼ਮੀਨ ਤੇ ਘਰ ਅੱਗੇ ਕਿਸੇ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਵੇਚ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਉਹ ਘਰ ਢਾਅ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ । ਮੈਨੂੰ ਬੜਾ ਦੁੱਖ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਇਆ ਤੇ ਹੈਰਾਨੀ ਵੀ ਕਿ ਬੰਦਾ ਇਕ ਘਰ ਪਿੱਛੇ ਕਿੰਨੇ ਕਿੰਨੇ ਦੁੱਖ ਝੱਲਦਾ ਤੇ ਕੀ ਕੀ ਪਾਪੜ ਵੇਲਦਾ । ਸਾਡੇ ਇੱਥੇ ਘਰਾਂ ਦੀ ਮੁਨਿਆਦ ਕੋਈ 100 ਕੁ ਸਾਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਵੱਡੇ ਘਰ ਨੂੰ ਵੀਹ ਸਾਲ ਵੀ ਦੇਖਣੇ ਨਸੀਬ ਨਹੀਂ ਹੋਏ ਜਿਵੇਂ ਕਿਸੇ ਰਾਜੇ ਦੇ ਮਹਿਲਾਂ ਤੇ ਕਿਸੇ ਨੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਕੇ ਉਹਦਾ ਮਹਿਲ ਉਜਾੜ ਦਿੱਤਾ ਹੋਵੇ । ਇਕ ਰਾਤ ਸੌਣ ਦੀ ਖਾਤਿਰ ਬੰਦਾ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਪਸ਼ੂ ਹੋਇਆ ਰਹਿੰਦਾ ਤੇ ਸੁੱਤੇ ਪਏ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਆਪਦੇ ਘਰ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਕਿ ਕੁਲੀ ਵਿੱਚ ਸੁੱਤਾ ਪਿਆ ਕਿ ਮਹਿਲ ਵਿੱਚ । ਬਾਣ ਦੀ ਮੰਜੀ ਤੇ ਸੁੱਤਾ ਪਿਆ ਕਿ ਗੁਦੇਲੇ ਤੇ ।
ਦੁਨੀਆਂ ਦੀ ਸੱਭ ਤੋਂ ਹੁਸੀਨ ਔਰਤ ਨਾਲ ਪਈ ਹੈ ਕਿ ਨਾਲ ਦੇ ਕਮਰੇ ਵਿੱਚ ਆਪ ਦੇ ਬਚਿਆਂ ਦੀ ਮਾਂ ਪੁੱਤ ਨੂੰ ਨਾਲ ਲਈ ਪਈ ਹੈ ?