ਅਕਸਰ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਉਹੀ ਖੋਲਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਤੇ ਤੁਸੀ ਅੱਖਾਂ ਬੰਦ ਕਰਕੇ ਭਰੋਸਾ ਕਰਦੇ ਹੋ।
admin
ਚਲਾਕੀਆਂ ਇਨਸਾਨਾਂ ਨਾਲ ਤਾਂ ਚੱਲ ਜਾਂਦੀਆਂ ਨੇ ਪਰ ਰੱਬ ਨਾਲ ਨਹੀਂ।
ਭਗਵਾਨ ਦਾ ਹੱਥ ਫੜ ਕੇ ਰੱਖੋ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਪੈਰ ਫੜਨ ਦੀ ਲੋਰ ਨਹੀਂ ਹੈ
ਹੌਸਲਾਂ ਨਹੀਂ ਛੱਡਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਕਈ ਵਾਰ ਜ਼ਿੰਦਾ ਗੁੱਛੇ ਦੀ ਆਖਰੀ ਚਾਬੀ ਨਾਲ ਖੁੱਲਦਾ ਹੈ।
ਜਦੋਂ ਸਾਡੇ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਬਿਜਲੀ ਆਈ1967 ਸੀ ਸ਼ਾਇਦ, ਤੀਜੀ ‘ਚ ਪੜ੍ਹਦਾ ਹੋਵਾਂਗਾ । ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਲਛਮਣ ਸਿੰਘ ਗਿੱਲ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਸੀ। ਜਿਸਨੇ ਅਕਾਲੀਆਂ ‘ਚੋਂ ਨਿੱਕਲ ਕੇ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਹਮਾਇਤ ਨਾਲ ਸਰਕਾਰ ਬਣਾ ਲਈ ਸੀ।ਮਹੰਤ ਰਾਮ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਸੀ। ਉਹ ਸਾਡੇ ਪਿੰਡ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਹੈਲਥ ਸੈਂਟਰ ਦਾ ਨੀਂਹ ਪੱਥਰ ਰੱਖਣ ਆਇਆ ਸੀ। ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਸੁਆਗਤ ਲਈ ਸਮਾਗਮ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਅਸੀ ਵੀ ਉਹ ਦੇਖਣ ਗਏ। ਪਰ ਸਾਡਾ ਧਿਆਂਨ ਸਮਾਗਮ ਵਲ੍ਹ ਘੱਟ , ਰਾਤ ਨੂੰ ਜਗਣ ਵਾਲੀ ਬਿਜਲੀ ਵਲ੍ਹ ਵੱਧ ਸੀ। ਬੜੀ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਸੀ ਕਿ ਹੁਣ ਉਸੇ ਰਾਤ ਸਾਡੇ ਪਿੰਡ ਵੀ ਜਗਮਗ ਹੋਣੀ ਹੈ।ਜਦੋਂ ਛੁੱਟੀਆਂ ਵਿੱਚ ਨਾਨਕੇ ਪਿੰਡ ਜਾਂਦੇ ਸਾਂ ਤਾਂ ਉੱਥੇ ਬਿਜਲੀ ਦੀਆਂ ਜਗਦੀਆਂ ਬੱਤੀਆਂ ਦੇਖਕੇ ਬੜਾ ਦਿਲ ਕਰਦਾ ਸੀ ਕਿ ਕਾਸ਼ ਸਾਡੇ ਪਿੰਡ ਵੀ ਬਿਜਲੀ ਹੁੰਦੀ। ਦੂਜੀ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਦੇ ਸਾਂ ਜਦੋਂ ਸਾਡੇ ਪਿੰਡ ਵਲ੍ਹ ਨੂੰ ਵੀ ਖੰਬੇ ਲੱਗਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਏ। ਪਿੰਡ ਦੀ ਫਿਰਨੀ ਤੇ ਲੱਗ ਰਿਹਾ ਟ੍ਰਾਂਸਫ਼ਾਰਮਰ ਅਸੀ ਬੜੇ ਚਾਅ ਨਾਲ ਦੇਖਣ ਜਾਂਦੇ। ਬਿਜਲੀ ਵਾਲੇ ਖੰਬੇ ਖੜੇ ਕਰਨ ਵੇਲੇ ਕਈ ਤਰਾਂ ਦੇ ਬੋਲੇ ਬੋਲਦੇ। ਜਿਵੇਂ “ਜ਼ੋਰ ਲਗਾਕੇ ਹਈ ਸ਼ਾਅ” , ਨਾਲ ਕਈ ਕਿਸਮ ਦਾ ਗੰਦ ਮੰਦ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਬੋਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦਾ। ਘਰ ਆਕੇ ਜੇ ਉਹਦੇ ਚੋਂ ਕੁਛ ਅਸੀ ਵੀ ਗੁਣਗੁਣਾ ਰਹੇ ਹੁੰਦੇ ਤਾਂ ਬੀਬੀ ਤੋਂ ਚਪੇੜ ਪੈ ਜਾਂਦੀ । “ਪਤਾ ਨੀ ਕਿੱਥੋਂ ਸਿੱਖਕੇ ਆਉਂਦੇ ਆ “ਖ਼ੈਰ ਸਾਰੇ ਖੰਬੇ ਲੱਗ ਗਏ ਸਨ ਤਾਰਾਂ ਵੀ ਪਾ ਦਿੱਤੀਆਂ । ਉਸ ਵੇਲੇ ਤੱਕ ਅਸੀਂ ਤੀਸਰੀ ਜਮਾਤ ਵਿੱਚ ਹੋ ਗਏ ਸਾਂ। ਪਿੰਡ ਦੇ ਬਹੁਗਿਣਤੀ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਫਿਟਿੰਗ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਕਿਸੇ ਘਰ ਕਲਿੱਪਾਂ ਵਾਲੀ , ਦੂਜੇ ਘਰ ਲੱਕੜੀ ਦੀ ਫੱਟੀ ਵਾਲੀ ।ਕਾਲੇ ਰੰਗ ਦੀਆਂ ਵੱਡਅਕਾਰ ਸਵਿੱਚਾਂ ਹਰ ਘਰ ਲੱਗ ਗਈਆਂ, ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਬੱਲਬ ਹੀ ਲੱਗੇ ਸਨ । ਟਿਊਬਾਂ ਪੱਖੇ ਕਿਸੇ ਵਿਰਲੇ ਘਰ ਜਾ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਿੰਘ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਲੱਗੇ। ਤਕਰੀਬਨ ਹਰ ਘਰ ਫਿਟਿੰਗ ਜਾਂਗਣੀਵਾਲ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਪਿੰਡ ਦੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਹਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਹੁਣਾਂ ਨੇ ਕੀਤੀ ਸੀ । ਮੀਟਰ ਲੱਗ ਗਏ । ਐਲਾਂਨ ਹੋ ਗਿਆ ਕਿ ਜਿਸ ਦਿਨ ਹਸਪਤਾਲ ਦਾ ਨੀਂਹ ਪੱਥਰ ਰੱਖਣਾ ਹੈ ਉਸੇ ਰਾਤ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਲਾਈਟ ਛੱਡੀ ਜਾਵੇਗੀ । ਸੋ ਸਾਰੇ ਪਿੰਡ ਨੂੰ ਬੜਾ ਚਾਅ ਸੀ ।ਰਾਤ ਸੱਤ ਕੁ ਵਜੇ ਅਸੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਿੰਘ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਸਾਂ, ਚਾਚਾ ਮਹਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਬਰਾਗੀ , ਜੋ ਕਿ ਖ਼ੁਦ ਇਲੈਕਟਰੀਸ਼ਨ ਸਨ , ਨੇ ਮੀਟਰ ਕੋਲ ਜਾਕੇ ਪਤਾ ਨੀ ਕੀ ਕੀਤਾ ਕਿ ਗੁਰੂ-ਘਰ ਵਿੱਚ ਜੱਗਮੱਗ ਹੋ ਗਈ। ਪੱਖੇ ਚੱਲਣ ਲੱਗੇ, ਹਾਜ਼ਰ ਸੰਗਤ ਨੇ ਜ਼ੋਰਦਾਰ ਜੈਕਾਰਾ ਛੱਡਿਆ “ਬੋਲੇ ਸੋ ਨਿਹਾਲ ਸਤਿਸ਼੍ਰੀ ਅਕਾਲ।” ਮੈਨੂੰ ਯਾਦ ਹੈ ਇਕ ਪੱਖਾ ਮਹਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਬਰਾਗੀ ਹੋਰਾਂ ਭੇਟਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਲਾਈਟ ਜਗਣ ਦੀ ਦੇਰ ਸੀ ਅਸੀ ਘਰ ਨੂੰ ਸ਼ੂਟ ਵੱਟ ਲਈ। ਲਗਦਾ ਸੀ ਕਿ ਘਰ ਵੀ ਬੱਤੀਆਂ ਜਗ ਪਈਆਂ ਹੋਣੀਆਂ। ਪਰ ਜਦੋਂ ਘਰ ਪਹੁੰਚੇ ਸਵਿੱਚਾਂ ਨੂੰ ਬਥੇਰਾ ਉੱਪਰ ਥੱਲੇ ਕੀਤਾ ਪਰ ਲਾਈਟ ਨਾਂ ਮੱਚੀ। ਬੜੀ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਹੋਈ। ਗੁਰੂ ਘਰ ਫੇਰ ਗਏ ਉੱਥੇ ਬੱਤੀਆਂ ਬਲਦੀਆਂ ਪਈਆਂ ਸਨ । ਫੇਰ ਸਾਡੇ ਘਰ ਕਾਹਤੋਂ ਨੀ ਜਗਦੀਆਂ ?ਇੰਨੇ ਨੂੰ ਦੋ ਬਿਜਲੀ ਵਾਲੇ ਆ ਗਏ। ਇਕ ਦਾ ਨਾਂਅ ਜੇ ਮੈਂ ਨਹੀ ਭੁੱਲਦਾ ਸ਼ਾਇਦ ਦਾਣਾ ਆਖਦੇ ਸੀ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਭੌਰੇ ਪਿੰਡ ਦਾ ਸ਼ਾਮ। ਉਹ ਮੀਟਰ ਕੋਲ ਗਏ ਉੱਥੇ ਗਰਿੱਪ ਕੱਢ ਕੇ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਤਾਰ ਫਿੱਟ ਕੀਤੀ। ਮੇਨ ਸਵਿੱਚ ਥੱਲੇ ਨੂੰ ਕੀਤੀ , ਕਹਿੰਦੇ “ਲਓ ਫ਼ਿਊਜ਼ ਲੱਗ ਗਿਆ ਹੁਣ ਬਾਲੋ ਬੱਤੀਆਂ”
ਬੱਸ ਜੀ ਸਾਰੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਚਾਨਣ ਹੋ ਗਿਆ । ਜੋ ਅੱਜ ਵੀ ਮੇਰੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਵਿੱਚ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ।ਹੋ ਸਕਦਾ ਨਵੀਂ ਪੀੜ੍ਹੀ ਨੂੰ ਇਹ ਗੱਲ ਕੋਈ ਖ਼ਾਸ ਨਾ ਲੱਗੇ ਪਰ ਸਾਡੇ ਲਈ ਇਹ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਗੱਲ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਸੀਂ ਦੀਵੇ ਜਾ ਲਾਲਟੈਣ ਦੀ ਲੋਅ ‘ ਚ ਪੜ੍ਹਦੇ ਰਹੇ ਸਾਂ ।
ਤਿਲੰਗ ਘਰੁ ੨ ਮਹਲਾ ੫ ॥
ਤੁਧੁ ਬਿਨੁ ਦੂਜਾ ਨਾਹੀ ਕੋਇ ॥ ਤੂ ਕਰਤਾਰੁ ਕਰਹਿ ਸੋ ਹੋਇ ॥ ਤੇਰਾ ਜੋਰੁ ਤੇਰੀ ਮਨਿ ਟੇਕ ॥ ਸਦਾ ਸਦਾ ਜਪਿ ਨਾਨਕ ਏਕ ॥੧॥ ਸਭ ਊਪਰਿ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮੁ ਦਾਤਾਰੁ ॥ ਤੇਰੀ ਟੇਕ ਤੇਰਾ ਆਧਾਰੁ ॥ ਰਹਾਉ॥
ਹੇ ਪ੍ਰਭੂ! ਤੈਥੋਂ ਬਿਨਾ ਹੋਰ ਕੋਈ ਦੂਜਾ ਕੁਝ ਕਰ ਸਕਣ ਵਾਲਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਤੂੰ ਸਾਰੇ ਜਗਤ ਦਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਹੈਂ, ਜੋ ਕੁਝ ਤੂੰ ਕਰਦਾ ਹੈਂ, ਉਹੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, (ਅਸਾਂ ਜੀਵਾਂ ਨੂੰ) ਤੇਰਾ ਹੀ ਤਾਣ ਹੈ, (ਸਾਡੇ) ਮਨ ਵਿਚ ਤੇਰਾ ਹੀ ਸਹਾਰਾ ਹੈ। ਹੇ ਨਾਨਕ ਜੀ! ਸਦਾ ਹੀ ਉਸ ਇਕ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਨਾਮ ਜਪਦਾ ਰਹੁ ॥੧॥ ਹੇ ਭਾਈ! ਸਭ ਜੀਵਾਂ ਨੂੰ ਦਾਤਾਂ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਪਰਮਾਤਮਾ ਸਭ ਜੀਵਾਂ ਦੇ ਸਿਰ ਉਤੇ ਰਾਖਾ ਹੈ। ਹੇ ਪ੍ਰਭੂ! (ਅਸਾਂ ਜੀਵਾਂ ਨੂੰ) ਤੇਰਾ ਹੀ ਆਸਰਾ ਹੈ, ਤੇਰਾ ਹੀ ਸਹਾਰਾ ਹੈ ।
15-07-2021 ਅੰਗ: 723
ਧਨਾਸਰੀ ਭਗਤ ਰਵਿਦਾਸ ਜੀ ਕੀ
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ਹਮ ਸਰਿ ਦੀਨੁ ਦਇਆਲੁ ਨ ਤੁਮ ਸਰਿ ਅਬ ਪਤੀਆਰੁ ਕਿਆ ਕੀਜੈ ॥ ਬਚਨੀ ਤੋਰ ਮੋਰ ਮਨੁ ਮਾਨੈ ਜਨ ਕਉ ਪੂਰਨੁ ਦੀਜੈ ॥੧॥ ਹਉ ਬਲਿ ਬਲਿ ਜਾਉ ਰਮਈਆ ਕਾਰਨੇ ॥ ਕਾਰਨ ਕਵਨ ਅਬੋਲ ॥ ਰਹਾਉ ॥
ਮੇਰੇ ਵਰਗਾ ਕੋਈ ਨਿਮਾਣਾ ਨਹੀਂ, ਤੇ, ਤੇਰੇ, ਵਰਗਾ ਹੋਰ ਕੋਈ ਦਇਆ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਨਹੀਂ, (ਮੇਰੀ ਕੰਗਾਲਤਾ ਦਾ) ਹੁਣ ਹੋਰ ਪਰਤਾਵਾ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ। (ਹੇ ਸੋਹਣੇ ਰਾਮ!) ਮੈਨੂੰ ਦਾਸ ਨੂੰ ਇਹ ਪੂਰਨ ਸਿਦਕ ਬਖ਼ਸ਼ ਕਿ ਮੇਰਾ ਮਨ ਤੇਰੀ ਸਿਫ਼ਤਿ-ਸਾਲਾਹ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਵਿਚ ਪਰਚ ਜਾਇਆ ਕਰੇ।੧। ਹੇ ਸੋਹਣੇ ਰਾਮ! ਮੈਂ ਤੈਥੋਂ ਸਦਾ ਸਦਕੇ ਹਾਂ; ਤੂੰ ਕਿਸ ਗੱਲੇ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਬੋਲਦਾ?
14-07-2021 ਅੰਗ: 694
ਇਸ਼ਕ ਇਸ਼ਕ ਨਾ ਕਰਿਆ ਕਰ ਨੀਂ, ਵੇਖ ਇਸ਼ਕ ਦੇ ਕਾਰੇਨੀਂ ਇਸ ਇਸ਼ਕ ਨੇ ਜੋਬਨ ਰੁੱਤੇ , ਕਈ ਲੁੱਟੇ ਕਈ ਮਾਰੇਨਾਭੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਮਰਗੀ ਕੰਜਰੀ ਰੌਣਕ ਲੈ ਗਈ ਨਾਲੇਜਲ ਤੇ ਫੁੱਲ ਤਰਦਾ ਚੱਕ ਲੈ ਪਤਲੀਏ ਨਾਰੇ………………
ਜੇਠੂ ਲਾਲ ਮੇਰਾ ਬਾਪੂ ਅੱਜ ਵੀ ਮੈਨੂੰ ਇਸੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਬਲਾਓਦਾ ਏ। ਗਲਤੀਆਂ ਕਰਨ ਤੋ ਸਖ਼ਤਾਈ ਵੀ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਮੌਜ ਵੀ ਬਹੁਤ ਕਰਵਾਈ। ਜਿੰਨਾ ਸਮਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਅਮੀਰ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਦੇ ਜਵਾਕਾਂ ਨੇ ਵਧੀਆ ਵਧੀਆ ਕੱਪੜੇ ਪਾ ਕੇ ਵਿਆਹ-ਸ਼ਾਦੀਆ ਜਾ ਹੋਰ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਤੇ ਆਓਣਾ,ਮੈ ਅਤੇ ਮੇਰੇ ਭੈਣ ਭਰਾ ਨੇ ਜੋ ਸੀ ਉਸ ਵਿੱਚ ਹੀ ਖੁਸ਼ੀ ਮਨਾ ਲੈਣੀ, ਸ਼ਾਇਦ ਸਾਡੇ ਬਾਪੂ ਵਾਲਾ ਸਬਰ ਸਾਡੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸੀ।
ਜ਼ਿਆਦਾ ਪੈਸਾ ਤਾ ਨਹੀ ਸੀ ਸਾਡੇ ਬਾਪੂ ਕੋਲ,ਪਰ ਦਿਲ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਸੀ। ਗੁਜ਼ਾਰੇ ਜੋਗੇ ਪੈਸੇ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ ਸਾਨੂੰ ਛੁੱਟੀਆਂ ਵਿਚ ਸ਼ਿਮਲਾ ਜਾ ਮਨਾਲੀ ਘਮਾਓਣ ਲੈ ਜਾਦੇ ਸੀ।
ਫਿਰ ਸਾਡੀ ਉਚੇਰੀ ਪੜਾਈ ਲਈ ਲੋਨ ਵੀ ਲਿਆ। ਜਿਸਦੀਆਂ ਕਿਸ਼ਤਾ ਓਹ ਹੁਣ ਤੱਕ ਭਰ ਰਹੇ ਨੇ।
ਮੈਨੂੰ ਵਿਦੇਸ਼ ਭੇਜਣ ਲਈ ਪਤਾ ਨੀ ਕਿਸ ਕਿਸ ਤੋ ਕਿੰਨੇ ਪੈਸੇ ਫੜੇ,ਜਿਸ ਵਿੱਚੋ ਅੱਧੇ ਤਾ ਮੈਨੂੰ ਅੱਜ ਤੱਕ ਵੀ ਪਤਾ ਨਹੀ।
ਬਾਹਲੀ ਗੱਲ ਨੀ ਕਰਦੇ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਫੋਨ ਤੇ,ਪਰ ਦੋ ਤਿੰਨ ਗੱਲਾਂ ਕਰਕੇ ਵੀ ਬਹੁਤ ਗੱਲਾਂ ਕਰ ਲੈਂਦੇ ਨੇ।
ਅੱਜ ਵੀ ਸਾਨੂੰ ਛੋਟੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵਾਲੇ ਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਬਲਾਉਂਦੇ ਨੇ।ਜੇ ਮੇਰੀ ਲਖਾਈ ਵੇਖਣਗੇ ਤਾ ਅੱਜ ਵੀ ਆਖਣਗੇ ਕਿ ਲਖਾਈ ਸੁਧਾਰੋ।ਚਾਹੇ ਇਹ ਸਭ ਮੈ ਭਾਵੁਕ ਹੋ ਕੇ ਲਿਖਿਆ,
ਚਾਹੇ ਮੈ ਕਿੰਨੀ ਵੀ ਵੱਡੀ ਕਿਓ ਨਾ ਹੋ ਜਾਵਾਂ,ਪਾਪਾ ਲਈ ਮੈਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਜੇਠੂ ਲਾਲ ਹੀ ਰਹਾਂਗੀ।
ਬਚਪਨ ਜੀਵਨ ਦੀ ਉਹ ਅਵਸਥਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਅਧਾਰ ਹੈ, ਨੀਂਹ ਹੈ। ਨੀਂਹ ਜਿੰਨੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ਅਤੇ ਡੂੰਘੀ ਰੱਖੋਗੇ, ਇਮਾਰਤ ਦੀ ਮਿਆਦ ਉਨੀਂ ਵੱਧ ਜਾਵੇਗੀ। ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਜਿਵੇਂ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਸਿਰਜ ਕੇ ਦੇਵੋਂਗੇ, ਜਿਵੇਂ ਦੇ ਸੰਸਕਾਰ ਦੇਵੋਗੇ ਉਵੇਂ ਦਾ ਹੀ ਨਾਗਰਿਕ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਉਹ ਬਣੇਗਾ। ਮੰਨਿਆ ਕਿ ਅੱਜ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦਾ ਯੁੱਗ ਹੈ, ਇਹ ਵੀ ਮੰਨਿਆ ਕਿ ਹਰ ਇੱਕ ਦੀ ਆਪੋ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਹੈ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਅਨੁਸਾਰ ਜਿਊਣ ਦਾ ਹੱਕ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਜਦੋਂ ਗੱਲ ਸਮਾਜ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਸ਼ਾਇਦ ਹਰ ਇੱਕ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜਿੰਮੇਵਾਰੀ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਹੋਣਾ ਜਰੂਰੀ ਹੈ। ਪਰ ਸਮੇਂ ਦੀ ਤ੍ਰਾਸਦੀ ਕਹਿ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਅੱਜ ਮਾਪੇ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਉੱਪਰ ਮਸ਼ਹੂਰ ਕਰਨ ਲਈ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖੋਖਲੀਆਂ ਕਰੀ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਮੈਂ ਇੱਕ ਗੱਲ ਹੋਰ ਸਾਫ ਕਰ ਦੇਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹਾਂ ਕਿ ਮੈਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਲਾ ਨੂੰ ਸਿੱਖਣ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਹਾਂ ਪਰ ਹਾਂ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਜਰੂਰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਣਾ ਪਵੇਗਾ ਕਿ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਸੋਚ ਸਮਝ ਉੱਤੇ ਇਸਦਾ ਕੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਅਸੀਂ ਬਹੁਤ ਭਾਗਾਂ ਵਾਲੇ ਹਾਂ ਕਿ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਵਰਗਾ ਮਹਾਨ ਇਤਹਾਸ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਵਰਗੇ ਗੁਰੂ ਹਨ। ਜਿੰਨਾ ਤੋਂ ਸੇਧ ਲੈਕੇ ਅਸੀਂ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਭਰਪੂਰ ਜੀਵਨ ਬਿਤਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਪਰ ਸਮੇਂ ਦੀ ਖੇਡ ਵੇਖੋ, ਜਿੰਨਾ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਨਾਲ ਜੋੜਣਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਬਚਪਨ ਨੂੰ ਗੁਰਬਾਣੀ ਨਾਲ ਜੋੜਣਾ ਸੀ, ਉਸਨੂੰ ਅੱਜ ਮਾਪੇ ਭਾਂਤ ਭਾਂਤ ਦੇ ਬੇਲੋੜੇ ਅਰਥਾਂ ਵਾਲੇ ਗੀਤਾਂ ਨਾਲ ਜੋੜ ਰਹੇ ਹਨ। ਟਿਕ ਟਾਕ, ਇੰਸਟਾਗ੍ਰਾਮ ਉੱਪਰ ਛੋਟੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਜਦੋਂ ਨੱਚਦੇ ਤੇ ਹਰ ਗਾਣੇ ਦੇ ਬੋਲ ਮੂੰਹ ਜੁਬਾਨੀ ਯਾਦ ਦੇਖਦੀ ਹਾਂ ਤਾਂ ਸੋਚਦੀ ਹਾਂ ਕਿ ਕਿੰਨਾ ਚੰਗਾ ਹੁੰਦਾ ਜੇ ਜਪੁਜੀ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਗੁਰਬਾਣੀ ਵੀ ਐਦਾ ਹੀ ਯਾਦ ਹੁੰਦੀ। ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਜਿੰਨਾ ਵਿੱਚ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਤੇ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਆਪਣੀ ਜੜ੍ਹ ਨਾਲੋਂ ਜੁਦਾ ਹੋਏ ਫਲ , ਫੁੱਲ , ਪੱਤੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਹਰੇ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦੇ, ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਜੜ੍ਹ ਤੋਂ ਅਲੱਗ ਹੋਣ ਦੀ ਦੇਰ ਨਹੀਂ ਕਿ ਉਹ ਮੁਰਝਾ ਜਾਂਦੇ ਨੇ। ਬਿਲਕੁਲ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾਡਾ ਮੂਲ ਸਾਡਾ ਇਤਹਾਸ ਹੈ ਗੁਰਬਾਣੀ ਹੈ ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਮੂਲ ਨਾਲੋਂ ਟੁੱਟ ਗਏ ਤਾਂ ਸਾਡਾ ਬਿਖਰਨਾ ਸੁਭਾਵਿਕ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਬਹੁਤ ਹੀ ਵੱਡਮੁੱਲੇ ਇਤਹਾਸ ਦੇ ਵਾਰਿਸ ਹਾਂ, ਇਸ ਇਤਹਾਸ ਦੀ ਸ਼ਾਨ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣਾ ਸਾਡਾ ਫਰਜ਼ ਹੈ, ਜਿੰਮੇਵਾਰੀ ਹੈ। ਜੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਨਚਾਰ ਬਣਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਤਾਂ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਇਸਦੇ ਨਤੀਜੇ ਕੁਝ ਜਿਆਦਾ ਸਾਰਥਕ ਨਹੀਂ ਹੋਣਗੇ, ਫੋਕੀ ਸ਼ੋਹਰਤ, ਨਾਮ, ਪੈਸਾ ਸਭ ਮਿਲ ਸਕਦਾ ਹੈ ਪਰ ਆਪਣੇ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਸਹੀ ਸੇਧ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਜਿੰਮੇਵਾਰ ਨਾਗਰਿਕ ਨਹੀਂ। ਇਸ ਲਈ ਸਕੂਲਾਂ ਕਾਲਜਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਬਹੁਤ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ਤੇ ਉਪਰਾਲੇ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਸਮੇਂ ਸਮੇਂ ਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਮੁਕਾਬਲੇ ਕਰਾ ਕੇ ਗੁਰਬਾਣੀ ਕੰਠ ਵਰਗੀਆਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਨਵੀਆਂ ਲਹਿਰਾਂ ਚਲਾ ਕੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਵੱਲ ਮੋੜਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਮਾਪੇ ਆਪਣੀ ਜਿੰਮੇਵਾਰੀ ਸਮਝਦੇ ਹੋਏ ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਸੋਚਣ। ਚੰਦ ਲਾਈਕਸ ਦੇ ਕਰਕੇ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਹੀ ਨਾ ਬਦਲੋ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਅਸਲ ਅਰਥ ਦੱਸਣ ਲਈ ਜਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਮਾਣਮੱਤੇ ਇਤਹਾਸ ਤੋਂ ਜਾਣੂ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਗੁਰਬਾਣੀ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਜੋ ਅਸੀਂ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸਮਾਜ ਦੇ ਜਿੰਮੇਵਾਰ ਅਤੇ ਸੂਝਵਾਨ ਨਾਗਰਿਕ ਬਣਾ ਸਕੀਏ।
ਹਰਕੀਰਤ ਕੌਰ
ਕੋਰੇ ਕੋਰੇ ਕੂੰਢੇ ਵਿੱਚ ਮਿਰਚਾ ਮੈ ਰਗੜਾਂਕੋਲੇ ਬਹਿ ਕੇ ਲੜਦਾ ਨੀਉਹ ਦਾ ਚਿੱਤ ਚਟਨੀ ਨੂੰ ਕਰਦਾ ਨੀਉਹ ਦਾ ਚਿੱਤ ……..,